Morgunblaðið - 02.08.1986, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. ÁGÚST 1986
Frídagur verslunarmanna
Frídagnr verslunarmanna hefur nú verið lögbundinn frídagur allra
stétta síðan Alþingi samþykkti um það lög árið 1982, en talsvert
lengra er um liðið síðan verslunarfólk í Reykjavík hélt fyrst daginn
hátíðlegan.
Það var 13. september árið 1894, fyrir nærri 92 árum, í kjölfar sam-
þykktar sem gerð var á fundi Verslunarmannafjelags Reykjavíkur.
Þar var samþykkt að „kaupmenn og verslunarstjórar allra hinna
stærri verslana í Reykjavik gæfu þjónum sínum frídag svo þeir gætu
skemmt sér á einn eða annan hátt.“
Þann 13. september fóru síðan fram mikil hátíðahöld á Ártúni, og
er varðveitt fundargerð frá hátíðinni. Þar segir m.a.: „Var byijað
með því að flestir sem tóku þátt í skemmtuninni söfnuðust saman á
Lækjartorginu. Þaðan var lagt af stað kl. KFA f.m. og gengið í fylk-
ingu með fánum, söng og hljóðfæraslætti í broddi fylkingar. Þegar
að Artúni kom (kl. 12) hresstu menn sig dálítið eptir ganginn.“ Siðan
segir frá ræðuhöldum og söng og var mælt fyrir minni íslands, versl-
unarstéttarinnar, kvenfólksins og að þess utan hafi ótal minni verið
haldin. Lauk skemmtuninni um kveldið og var gengið til Reykjavík-
ur, „stanzaði hópurinn á Lækjartorginu, voru þar sungin nokkur lög
og að endingu hrópað nífalt húrra í von um að menn sæist aptur að
ári undir sömu kringumstæðum.“ Þegar þetta var voru félagar í
Verzlunarmannafjelagi Reykjavíkur öðru hvoru megin við hundrað.
Núna eru skráðir félagar 12 þúsund.
Morgunblaðið heimsótti nokkra vinnustaði og spjallaði við verslunarf ólk:

Rut Bergsteinsdóttir: Áhugi á listrænum prjónaskap hefur aukist.
Gam oggaman í öll-
um regnbogans litum
Karlaríki hér í Sundahöfninni
VR-samningar aldrei
verið góðir, betri
laun hjá Dagsbrún
- segir ísleifur Tómasson hj á Rönning
GARN og gaman er litrík, lítil
verslun við Hverfisgötuna, sér-
verslun með Anny Blatt-prjóna-
gam frá Frakklandi. Rut
Bergsteinsdóttir er eigandi
verslunarinnar og starfsmaður.
Blaðamaður spurði Rut hvort
væri grundvöllur fyrir verslun
sem seldi eingöngu prjónagarn
- segir Særún Sigurðar-
dóttir hjá Eimskip
í LITLUM skúr, líkustum sum-
arbústað, inni á miðju hafnar-
svæði Sundahafnar, vinnur
Særún Sigurðardóttir, ein af
fáum VR-félögum meðal Dags-
brúnarverkamanna. Hún
vinnur hjá Eimskip. „Ef þið
hefðuð komið fyrir 5 mínútum
síðan hefði ég ekki mátt vera
að því að tala við ykkur, því
það er allt bijálað hérna tvisvar
í vikur, dagana sem Álafoss og
Eyrarfoss fara, þá er mest að
gera héraa. Álafoss er að fara
núna.“
— Hvert er þitt hlutverk
hérna?
„Mitt starf er fólgið í því að
skrá alla frystigáma sem fara í
skipin, útbúa skipspappíra sem
afhentir eru í erlendum höfnum,
svara fyrirspumum um vörur og
gáma sem komnir eru í frysti-
geymsluna." Aðspurð um hvemig
henni likaði vinnan sagðist Særún
aðeins vera búin að vinna þama í
2 mánuði og sér líkaði mjög vel.
„En þetta er mjög krefjandi starf.
Hingað kemur alls konar fólk og
margir vinna á svæðinu og við
alla þarf að lynda. En það gengur
é 1
ÍSLEIFUR Tómasson vinnur við
lagerstörf í Sundaborginni, hjá
Jóhanni Rönning hf., sem flytur
inn og selur raflagnaefni. ísleif-
ur hefur unnið þar sl. tvö ár og
sagði starf sitt fólgið í að taka
á móti vörum sem berast fyrir-
tækinu að utan og afgreiða þær
síðan til viðskiptavina. Hvernig
líkar honum vinnan?
„Eg kann svona sæmilega við
þessa vinnu, en gæti vel hugsað
mér ýmislegt annað. Ég hef yfir-
leitt unnið verkamannavinnu og
kann betur við hana. Við erum frek-
ar aflokaðir hér á lagemum og í
svona starfí kynnist maður ekki
mörgum. Verkamannavinnan er
meira skapandi og mikill munur að
vinna úti við. Olíkt skemmtilegra."
— Eru launin góð í þessu starfi?
„VR-samningar hafa aldrei verið
taldir góðir, síst betri laun en fyrir
verkamannavinnu. Launin eru betri
hjá Dagsbrún, betri samningar.
Vinnutíminn hjá mér er frá 8—5
og ekki um neina yfírvinnu að ræða.
Það er ekki hægt fyrir ijögurra
manna ljölskyldu að lifa af launum
sem þessum ef fyrirvinnan er bara
ein.“ ísleifur sagði að hingað til
og hvort mikið væri um að fólk
pijónaði sínar flíkur sjálft þegar
allt er hægt að kaupa tilbúið.
„Það má segja að tíska á undan-
fömum árum hafí boðið upp á
pijónavörur og fólk sem aldrei hef-
ur snert pijóna áður hafí nú tekið
til við pijónaskapinn. Ég held að
þetta hafí ekkert með blankheit að
gera, frekar að fólk hafí þörf fyrir
að skapa sjálft og svo hefur áhugi
á listrænum pijónaskap aukist.
Peysa sem þú pijónar sjálf úr fal-
legu og vönduðu gami er miklu
fallegri" vara en fjöldaframleiddar
peysur sem þú kaupir í búð. Það
fínnst mér ekki hægt að bera sam-
an og ég held að það borgi sig að
pijóna sjálfur, hvemig sem á það
er litið. Ætli sé ekki líka ríkt í Is-
lendingum að vilja gera hlutina
sjálfír og hafa eitthvað á milli hand-
anna. Þeir hafa gaman af því að
vinna og sjá eitthvað liggja eftir
sig. Mér fínnst að það ætti að leggja
áherslu á að kenna fólki handa-
vinnu, bæði að pijóna og annað, í
æsku því það kemur að því að fólk
þarf á því að halda að hafa eitthvað
fyrri stafni, t.d. þegar löngum
starfsdegi er lokið og frítímar auk-
ast. Konur held ég að fari oft betur
út úr efri árunum en karlar, þvi
þær geta oft dundað sér miklu
meira t.d. við pijónaskap."
— Hveijir versla hérna hjá mér?
„Konur fyrst og fremst. Konur á
öllum aldri og af öllu tagi. Margir
eru fastir viðskiptavinir. Eg er bara
með ekta gam og pijónauppskriftir
sem eiga við það. Það er dýrara
en gerviefni, þetta er líka gæða-
vara. Dýrasta gamið hérna hjá mér
er hrein angóra, gam sem er með
sérstaka eiginleika. Það er gaman
að þekkja þá vöru sem maður versl-
ar með. Ég segi fólki t.d. oft söguna
um angórageitina, en af henni er
móherullin. Angórageitin er mjög
sjaldgæf og viðkvæm skepna, upp-
runnin í Tyrklandi. Framleiðsla á
móherull er innan við 1% af heildar-
framleiðslu allrar náttúrulegrar
ullar í heiminum, mjög vinsæl ull."
— Svo kaupmaðurinn Rut kvart-
ar ekki?
„Ég reyni nú bara að bera mig
vel, sérstaklega opinberlega, en ég
verð ekki mjög rík af þessu.“
Særún Sigurðardóttir á skrifstofu Eimskips, Sundahöfn.
vel, þrátt fyrir allt. Launin eru
góð, ég er ánægð með þau. Ég
vinn ekki eftir launataxta, fæstir
gera það hér á svæðinu, a.m.k.
af skrifstofufólkinu. Það var sa-
mið sérstaklega um launin þegar
ég réði mig, en svo bætist við
mikil yfirvinna. Ég á að vinna frá
8—5 á daginn en ég vinn alltaf
miklu lengur. Sem dæmi get ég
nefnt að í síðustu viku var ég
með 40 tíma í yfirvinnu, vann
alla heigina. Oft er maður auðvit-
að orðinn ansi þreyttur og langar
mest til að labba út, burtu frá
þessu öllu. Það væri ekki hægt
að vinna svona nema með góðu
fólki. Hér í Sundahöfninni er al-
gert karlaríki, en allt mjög góðir
menn, kannski ein kona á hveija
hundrað karla.“
Morgunblaðið/Einar Falur
ísleifur Tómasson: Kann betur
við verkamannavinnu.
hefðu hann og konan hans unnið
úti bæði en hún væri nú komin í
fæðingarorlof þvf fjölskyldan myndi
stækka í byijun september.