Morgunblaðið - 25.11.1986, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. NÓVEMBER 1986
57
VZterkurog
kJ hagkvæmur
auglýsingamiöill!
j FARARBRODDI í 90 AR
ÓDÝRAR • STERKAR • BJARTAR
i) TUNGSRAM
RAFTÆKJAVERSLUN ISLANDS
S 6RH660 -688 6AI
Nýting verðmæta
Guðjón F. Teitsson
„Er alveg furðulegt
hvað f iskurinn getur
borið uppi mikla illa
nýtta fjárfestingu og
yfirstjórnarbákn á
þessu blessaða landi.“
gallað skip, að hann entist ekki
nema 10—12 ár? Verði svarið ját-
andi, hlýtur að verða spurt á ný,
er einhver ábyrgur?
Herjólfur eldri var seldur í mjög
góðu standi eftir 17 ára þjónustu,
og þekktasta strandferðaskip ís-
lendinga frá upphafi, Esja, smíðuð
í Álaborg 1939, var notuð í 30 ár
og þá seld í ágætu standi.
A það skal bent, að á bls. 313 í
frumvarpi til fjárlaga , 1987, sem
nú liggur fyrir Alþingi, er reiknað
með ríkisábyrgðum vegna erlendra
lána að upphæð 3,140 millj. kr.
(enn skal bæta erlendum skulda-
böggum á þjóðarskútuna) þar af
35 millj. kr. til Breiðafjarðarferju
og 25 millj. kr. til Vestmannaeyja-
fetju.
Samkvæmt fordæmum vakna
vissulega grunsemdir um að þama
hafí þungaviktarmenn í stjóm-
málum tveggja kjördæma, undir
þrýstingi frá ágengum kjósendumr
gert bandalag um að smeygja inn
aðeins byrjun miklu stórfelldari
ríkisábyrgða, til að skapa bindingu,
svo að síður eða ekki verði aftur
snúið.
Verður fróðlegt að fylgjast með
því, hvort meirihluti þingmanna
ljær fylgi þeim ráðagerðum, sem
hér er skýrt frá, samtímis því sem
það er látið viðgangast að þurrkað
sé út farþegarými í meginstrand-
ferðaskipum ríkisins, að undan-
skildum tveim gluggalausum
klefum með samtals 4 farþega-
svefnrúmum í einu af 3 skipum, sem
sigla kringum land.
En hvað sem líður ámælisverðum
skorti farþegarýmis í núverandi
strandferðaskipum ríkisins, þá má
benda á, að vegna belgstærðar
sinnar til vöruflutninga geta þau
gripið inn svo um munar til flutn-
inga á bílum, þegar eftirspumin er
mest í sambandi við Vestmannaeyj-
ar og aðrar siglingaleiðir.
Vil ég geta þess, að áður en
Heijólfur nr. 2 var smíðaður bauð
ég að ætla samkvæmt ferðaáætlun
Akureyrarskipanna (Heklu og Esju)
tíma til flutninga bíla fyrir Vest-
manneyinga á aðalsumarleyfístím-
anum, til uppbótar á því, sem
Heijólfur 1 gæti annað. En auðvitað
hentaði það ekki hinum ráðandi
stjómmálamönnum að taka slíkt
spamaðartal til greina. — Á kostn-
að skattborgaranna skyldi ýtt undir
það að hafa svo sem 1.500 einka-
bfla úti í Heimaey.
eftir Guðjón F.
Teitsson
Prinsessan og
kjóllinn hennar
Frá því var skýrt síðla árs 1983,
að Anna prinsessa, dóttir Elísabetar
hinnar mikilsvirtu drottningar Bret-
lands, hefði nýlega verið á ferð í
Ástralíu, og þótti þá sjálfsagt að
fá hana til viðtals i sjónvarpi, þar
sem frægur fréttamaður, Michael
Parkinson, var mættur til spum-
inga.
Hófst viðtalið á því, að frétta-
maðurinn kvaðst kannast við
prinsessuna í sjón frá því hún var
á ferð þar í landi fyrir nokkrum
árum, og svo hrökk það, eins og
óvart, upp úr fréttamanninum, að
honum fyndist hann einnig kannast
við kjól prinsessunnar.
„Já, það er alveg rétt munað hjá
yður,“ sagði prinsessan hvatlega
og án þess að láta sér hið minnsta
bregða, „Þetta er sami kjóllinn og
ég var í þegar ég var hér 1978, og
hann var þá heldur ekki alveg nýr.“
Nú er kóngafólk yfírleitt þekkt
fyrir annað fremur en nýtni á fötum
eða öðru slíku, og þótti mér því
saga þessi ekki aðeins fyndin heldur
verulega athyglisverð að öðru leyti
og í víðari merkingu um meðferð
og nýtingu annarra verðmæta.
Takmarkalítil
kaup Islendinga á
bílum og tölvum
í framhaldi af þessu kemur
margt í hugann, svo sem það, að
Islendingar hafa nú um árabil, og
miðað við fólksfjölda, verið taldir í
um það bil 2. sæti meðal þjóða
varðandi mikla bflaeign, og tölvur
kaupa þeir í ríkari mæli en flestir
aðrir og fleygja jafnóðum í hraðri
þróun á þessu sviði, en víða mun
hægt að benda á það, einkum í
sambandi við opinberar og hálfopin-
berar stofnanir, að sú mikla eyðsla,
sem í þessu felst, sparar lítt eða
ekki mannafla. — Hér virðist ein-
hvers konar yfírlæti og kapphlaup
um að tolla í tízku ráða ferðinni.
Er alveg furðulegt hvað fískurinn
getur borið uppi mikla illa nýtta
fjárfestingu og yfírstjómarbákn á
þessu blessaða landi.
Feijumál
Árið 1976 var tekið í notkun
nýtt ferjuskip fyrir Vestmannaeyjar
(Heijólfur nr. 2) og eldra skip, enn
í fullu standi, selt fyrir óhæfílega
lágt verð (eins og síðar Akureyrar-
skipin, Hekla og Esja), en það var
þaft að yfirvarpi, að með búnaði til
Höfundur er fyrrverandi forstjórí
Skipaútgerðar ríkisins.
Helstu söluaðilar: Bókaversl. JónasarTómassonar ísafirði • Bókaversl. Þórarins Stefánssonar Húsavík • Bókval Akureyri • E.Th.
Mathiesen Hafnarfirði • Fjölritun s.f. Egilsstöðum • Kaupfél. Árnesinga h.f. Selfossi • Kjarni Vestmannaeyjum • Penninn Hallarmúla
að aka bílum til og frá borði á
Heijólfí nr. 2 og siglingum aðeins
milli Vestmannaeyja og Þorláks-
hafnar ætti skipið að bera sig
fjárhagslega.
Þetta fór þó á annan veg, og
þurfti ríkisábyrgðarsjóður að borga
alla eða sem næst alla fjárfesting-
una í umræddu skipi, auk verulegs
árlegs rekstrarstyrks úr ríkissjóði.
Var útkoman t.d. þannig 1982, er
ég síðast kannaði reikninga, að
skuld við ríkisábyrgðarsjóð hækk-
aði á árinu um 26,9 millj. kr. og
beinn rekstrarstyrkur var 4,1 millj.
kr., samtals 31 millj. kr., samsvar-
andi 85 þús. kr. meðgjöf á dag 365
daga ársins.
Varðandi rekstur feijunnar á sl.
ári (1985) segir svo í nýlegri frétta-
tilkynningu frá félaginu:
„Rekstur Heijólfs hf. gekk ágæt-
lega á síðasta reikningsári. Rekstr-
artekjur voru um 59 millj. kr. en
rekstrargjöld 90 millj., þar af voru
afskriftir 25,5 millj. Áð frádregnum
ríkisstyrk varð rekstrartap um 20
millj."
Það má því segja að fijálslegt
sé orðið tal manna um ágæta
rekstrarútkomu.
Nú kannast allir við það, að
vandaminna er að selja flestar vör-
ur og þjónustu með miklum afslætti
frá kostnaðarverði og fá með því
aukin viðskipti og fjárveltu. Verður
því að líta nánar á þetta atriði í
sambandi við umrætt feijuskip, þar
sem farkostnaður með því á leiðinni
Vestmannaeyjar — Þorlákshöfn að
viðbættu bflfari milli Þorlákshafnar
og Reykjavíkur hefír að undanfömu
samsvarað um eða innan við helm-
ingi flugfara, jafnt fyrir fjölda
innlendra og erlendra lystifar-
þega sem Vestmanneyinga
sjálfa, og er þannig grafið undan
eðlilegum tekjum flugþjón-
ustunnar beint og óbeint á
kostnað þeirra, sem lengra eiga
að sækja.
Skal til nánari skýringar á fram-
angreindu nefna eftirgreinda
núgildandi fargjaldataxta:
Par með Heijólfi frá
Vestmannaeyjum til Þor-
lákshafnar ................ kr. 550
Far með bíl frá Þorláks-
höfn til Reykjavíkur... kr. 160
Samtalskr. 710
Flugfar Vestmannaeyjar
— Reykjavík ............... kr. 1.633
Flugfar Egilsstaðir —
Reykjavík ................. kr. 3.339
Nú er Heijólfur nr. 2 orðinn 10
ára, og virðist útgerðarstjóm skips-
ins í því sambandi komin á fulla
ferð um smíði nýrrar feiju 40—50%
stærri að brúttómælingu, með
tveim 2.000 herstafla aðalvélum
o.s.frv. og verðið áætlað litlar
400—500 millj. kr. En þar sem ríkis-
ábyrgðarsjóði mun þegjandi og
hljóðalaust ætlað að borga brúsann,
er ólíklegt, að nákvæmni upp á
100—200 millj. kr. í ijárfestingu
þyki skipta miklu máli í þessu sain-
bandi.
Af hálfu forgöngumanna er það
einkum talið styðja umrædda ráða-
gerð, að framundan sé 12 ára
flokkun Heijólfs nr. 2, og lands-
feðmnum ætlað að trúa því, að slíkt
sé svo ógnvelcjandi, að sjálfsagt sé
að fleygja skipinu og kaupa annað
miklu stærra og dýrara.
En í þessu sambandi verður að
spyija; var Heijólfur nr. 2 svo stór-
Hverfisgötu 33 - Sími 91 -20560
OMRON AFGREIÐSLUKASSAR
VERÐ FRÁKR. 19.900.-
MINNI FYRIRHÖFN - MEIRIYFIRSÝN
Yfir 60% af seldum afgreiðslukössum á íslandi á
síðasta ári voru af gerðinni OMRON.
OMRON afgreiöslukassarnir fást í yfir 15
mismunandi gerðum, allt frá einföldum kössum upp
í fullkomnar tölvutengdar afgreiðslusamstæður.
Þeir eru því sniðnir fyrir hvers konar verslunar-
rekstur, eru búnir sjálfvirkri tölvuútskrift, veita
möguleika á stækkun og stuðla að meiri yfirsýn og
markvissari rekstri. Þess vegnafinnurðu OMRON
afgreiðslukassa í íslenskum sjoppum, bakaríum,
sérverslunum, stórmörkuðum, veitingahúsum,
sundlaugum-já, víðaren nokkra aðra
afgreiðslukassa.

%
SKRIFSTOFUVÉLAR H.F.