Morgunblaðið - 22.10.1987, Blaðsíða 64

64
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. OKTÓBER 1987
Dýralæknar gagnrýndir á Alþingi:
Frumvarp til laga um
slátrun sauðfjár á Bíldudal
Þingmaður krefst þess að frumvarpið sé tekið út af dagskrá
Guðrún Helgadóttir (Abl/
Rvk) kvaddi sér hljóðs um
þingsköp í neðri deild Alþingis
í gær. Gerði hún að umræðuefni
frumvarp átta þingmanna úr
sex þingflokkum um leyfi til
slátrunar i sláturhúsi á Bíldud-
al, þrátt fyrir gagnstæða af-
stöðu viðkomandi dýralækna.
Fór hún fram á það að frum-
varpið væri tekið út af dagskrá
og þess freistað að ná samkomu-
lagi um málið eftir öðrum
leiðum.
Jón Helgason, landbúnaðar-
ráðherra, sagði í umræðu um
málið, að Arnfirðingum stæði
til boða að slátra fé sinu á Pat-
reksfírði með venjulegum til-
kostnaði.
Guðrún Helgadóttir sagði orð-
rétt:
„FVumvarpið er ekki samboðið
hinu náa Alþingi. Ég vil því fara
þess á !eit við virðulegan forseta
að frumvarpið verði tekið út af
dagskrá að sinni og það kannað,
hvort það samræmist lögum um
þingsköp og hefðum hins háa Al-
þingis um lagasetningu. Æskilegt
er á meðan á þeirri athugun stend-
ur að reynt verði að leysa þann
ágreining vestur á fjörðum, sem
nú er uppi, á annan hátt en með
lagasetningu ...“.
Frumvarpsgreinin er svohljóð-
andi: „Sláturfélagi Amfirðinga,
Bíldudal, er heimil slátrun í slátur-
húsi slnu árið 1987. Landbúnaðar-
ráðherra skipar hæfan mann til
að annast heilbrigðisskoðun og
merkingu á kjöti ef dýralækir fæst
ekki til starfsins".
Greinargerð: „A fundi í samein-
uðu þingi í dag, 20. október, kom
fram að landbúnaðarráðherra taldi
sig skorta heimild til að veita Slát-
urfélagi Amfírðinga sláturleyfi.
Úr þessu er rétt að bæta með því
að Alþingi samþykki lög um leyfi-
sveitinguna. Fyrir liggja upplýs-
ingar um ástand sláturhússins og
þær endurbætur sem þar hafa ver-
ið gerðar".
Flutningsmenn frumvarpsins
em: Matthías Bjamason, Pálmi
Jónsson, Pétur Bjamason, Sig-
hvatur Björgvinsson, Albert
Guðmundsson, Hjörleifur Gutt-
ormsson, Óli Þ. Guðbjartsson og
Eggert Haukdal.
Guðrún Helgadóttir sagði m.a.
að lagasetning sem þessi til þess
að leysa ágreining milli ráðherra
og embættismanna næði ekki nok-
kurri átti, ekki sízt vegna fordæm-
is. Og hvað er „hæfur maður"
samkvæmt frumvarpsgreininni,
spurði hún. Það er ekki skilgreint
í greinargerð.
Matthías Bjarnason (S/Vf)
sagði allar leiðir hafa verið reyndar
til að leysa umrætt mál. Fmmvarp
það, sem hér væri flutt, væri neyð-
arúrræði, til að rétta hlut Amfirð-
inga. Þingmaðurinn las upp
greinargerðir um búnað og aðstöðu
í nokkmm sláturhúsum, sem feng-
ið hafi undanþágu til slátmnar,
þrátt fyrir það að þau væm verr
í stakk búin til þeirrar starfsemi
en sláturhúsið á Bfldudal, að dómi
flutningsmanna frumvarpsins.
Matthías taldi ástæðu til að fram
færi rannsókn á því, hvem veg
væri að þessum undanþágum stað-
ið.
Þigmaðurinn staðhæfði að
frumvarpið væri í hvívetna í sam-
ræmi við þingsköp og þinghefðir.
Það væri flutt eftir að aðrar leiðir
til að ná fram sanngjömum mála-
lyktum hafí verið þrautreyndar.
Jón Helgason landbúnaðar-
ráðherra las skeyti frá Sláturfé-
lagi Amfirðinga þar sem vísað
væri til meints ofríkis yfírdýra-
læknis og þess beiðst að Amfirð-
ingum væri útveguð aðstaða til
slátmnar. Framleiðsluráð hafí
svarað þessu skeyti í morgun. Am-
fírðingum stæði til boða að slátra
fé sínu á eigin vegum í Sláturhúsi
Patreksijarðar með venjulegum
kostnaðarkvöðum.
Ráðherra varaði við afleiðingum
þess fyrir sölumöguleika sauðfjár-
afurða erlendis ef Alþingi setti lög
sem túlka mætti á þá lund að þau
svömðu ekki kröfum um eftirlit
matvæla í viðkomandi markaðs-
löndum.
Eggert Haukdal (S/Sl) sagði
m.a. um þetta mál í þingræðu: „Er
æskilegt að maður fari með ráð-
herravald sem ekki þorir að taka
á og beita því í þágu réttlætisins,
heldur hengir sig í lagakróka? Er
ekki eðlilegt að fólkið vilji halda í
atvinnu í byggðarlögunum en ekki
flylja hana í burtu? Þarf ekki á
að halda eðlilegri samkeppni í
slátmn? Þurfa ekki risamir sem
framkvæma mest af sauðflárslátr-
un á íslandi að hafa smá sam-
keppni? Þola þeir ekki að sú
tiltölulega litla slátmn sem fram
fer utan þeirra vébanda eigi sér
stað? Hún er þó til góða fyrir alla
bændur landsins."
Ámi Gunnarsson (A/Ne) sagði
að þetta mál ætti að leysa án laga-
setningar. Störf dýralækna væm
vissulega umdeild. Lagasetning af
þessu tagi væri þó varhugaverð
fordæmisins vegna. Fréttir um
lagasetningu af þessu tagi í erlend-
um flölmiðlum kunni og að hafa
neikvæð áhrif á sölumöguleika
bæði fisks og kjöts erlendis, þvf
Ólafur Hannibalsson fyrrum
bóndi í Selárdal og formaður
Sláturfélags Amfirðinga fylg-
ist & Alþingi í gær með
umræðum um frumvarp til laga
um sláturleyfi fyrir Amfirð-
inga
þær gætu leitt til tortryggni gagn-
vart matvælaeftirliti hér á landi.
Hann vildi og fá umsögn Neyten-
dasamtaka um málið.
Fleiri þingmenn tóku til máls,
þó ekki verði frekar rakið að sinni.
Umræðu var ekki lokið er þing-
flokkafundir hófust klukkan Qögur
í gær. Þær héldu síðan áfram
klukkan sex síðdegis.
Steingrímur Hermannsson utanríkisráðherra:
Stefna íslendinga að
hér verði ekki stað-
sett kjamorkuvopn
Ekki gerður greinarmunur á friðar- og ófriðartímum
Á FUNDI sameinaðs þings á
þriðjudag beindi Hjörleifur Gutt-
ormsson (Abl.-Al.) fyrirspura til
utanrikisráðherra um kjam-
orkuvopn á íslandi. Hér á eftir
birtist svar utanríkisráðherra i
heild og umræður í kjölfar þess.
Hjörleifur Guttormsson (Abl,-
Al.) bar fram eftirfarandi fyrirspum
til utanríkisráðherra: „Er utanríkis-
ráðherra reiðubúinn að staðfesta
þau ummæli sín í Ríkisútvarpinu
(sjónvarpi) 13. júnf sl. að ályktun
Alþingis um afvopnunarmál frá 21.
gy maí 1985, þess efnis að á íslandi
verði ekki kjamorkuvopn, nái til
„bæði friðar- og ófriðartíma“?“
Steingrfmur Hermannsson, ut-
anríkisráðherra, svaraði fyrir-
spuminni á eftirfarandi hátt: „Ég
er að sjálfsögðu tilbúinn að stað-
festa þessi orð. En það er rétt að
ég færi að því nokkur rök.
Þetta er margyfírlýst stefna okkar
íslendinga, að hér á landi verði ekki
staðsett kjamorkuvopn, það hafa
Qölmargar rfkisstjómir gert. Reynd-
ar höfum við tekið fram sem svar
við fyrirspum eriendis frá að við
ákveðum sjálfir hvaða vopn verða
hér staðsett. Það gerði Hermann
Jónasson í svari við bréfi frá leið-
toga Sovétríkjanna, Bulganin, á
sínum tíma. Ég vek einnig athygli
á því að í þál. þeirri, sem samþykkt
var á Alþingi 25. maí 1985, segÍK
„Um leið og Alþingi _ áréttar þá
stefnu íslendinga að á íslandi verði
" ekki staðsett kjamorkuvopn, hvetur
það ...“ Þar er enginn fyrirvari.
Þar segir aðeins að ítrekuð sé sú
fyrri stefna að hér verði ekki kjam-
orkuvopn. Ég vek einnig athygli á
því að skýrt er tekið fram að það
vamarlið sem er hér er til eftirlits
og vamar en ekki til árása. Þetta
kemur greinilega fram í samningum
okkar við Atlantshafsbandalagið og
Bandaríkjamenn. Svo raunar er
óþarft að hafa um þetta fleiri orð
Ég get út af fyrir sig viðurkennt,
að komið hefur fram, að komi til
ófriðar þá er vitanlega þeirri ríkis-
stjóm og því Alþingi sem þá situr
í lófa lagt að breyta þessu ef það
óskar að gera það.
Mér þykir þó rétt að upplýsa til
fróðleiks að í þeim samþykktum sem
gerðar hafa verið hjá nágrönnum
okkar, t.d. Dönum og Norðmönnum,
er yfírleitt tekið fram að þessi
ákvörðun eigi við friðartíma. í
norskum þingtíðindum eða Utredn-
inger eins og þar er kallað og
skýringum á þeirra öiyggismálum
þar sem skýrt er tekið fram að
kjamorkuvopn verði ekki á norskri
grund á friðartímum. Við höfum
fellt þetta orð niður og ég hef hvergi
fundið það í yfírlýsingum okkar Is-
lendinga.
Þess vegna skal ég ekki lengja
þetta mál. Ég staðfesti það sem ég
hef áður sagt að mér sýnist að allar
gerðir, öll orð, allt sem frá okkur
hefur komið sé afdráttarlaust og
geri þar engan greinarmun á friðar-
eða ófriðartímum.
Söguleg yfirlýsing
Hjörleifur Guttormsson gerði
eftirfarandi athugasemd við svar
utanríkisráðherra: „Ég þakka
hæstv. utanrrh. fyrir svör hans og
ótvíræða yfírlýsingu þess efnis að
á íslandi verði ekki staðsett kjama-
vopn, hvorki á friðar- né ófriðartím-
um. Þetta er hin mikilsvirðasta
yfírlýsing af hálfu hæstv. ráðherra
Bjórfrumvarp
— flutningsmenn úr
þremur þingflokkum
Fundir vóm i báðum þing-
deildum í gær. í efri deild var
rætt frumvarp þingmanna Al-
þýðubandalags um tekjuskatt og
eignaskatt. I neðri deild mælti
Jón Sigurðsson viðskiptaráð-
herra fyrir frumvarpi um að
færa Útflutningsráð íslands frá
viðskiptaráðuneyti til utanríkis-
ráðuneytis, Ragnar Arnalds
(Abl/NI.v) fyrir fmmvarpi um
framhaldsskóla og Matthías
Bjaraason (S/Vf) fyrir frum-
varpi um leyfi tíl slátrunar
sauðfjár á Bíldudal. Það bar og
til tíðinda á Alþingi í gær að fram
var lagt frumvarp sem felur í sér
heimildir til innflutnings, fram-
leiðslu og sölu áfengs öls.
sem tekur af tvímæli um stefnu
hans og væntanlega stefnu ríkis-
stjómarinnar í heild þá varðandi
þetta efni. Hún þýðir auðvitað í
reynd að þeim aðilum sem hafa
kjamorkuvopn undir höndum á veg-
um Atlantshafsbandalagsins, svo
ekki sé nú talað um gagnaðilann,
er samkvæmt vilja íslenskra stjóm-
valda óheimilt að gera áætlanir um,
að móta sínar hemaðaráætlanir í
þá veru, að flytja kjamavopn til
Islands. Það sem máli skiptir er
auðvitað að áætlanir, hemaðaráætl-
animar séu ekki við það miðaðar
vegna þess að viðkomandi ríki hefur
tekið af öll tvímæli um að það
muni ekki heimila flutning kjama-
vopna til landsins þó að um ófrið-
artíma sé að ræða.
Ég tel að það sé I rauninni sögu-
leg yfirlýsing sem hér hefur fallið
því að eins og ég rakti áðan þá
voru vöflur, svo ekki sé meira sagt,
í tíð hv. fyrrv. ríkisstjómar og þeirra
ráðherra, sem fóm þá með utanrík-
ismál, varðandi þessi efni.“
Stefna Alþingis áréttuð
Eyjólfur Konráð Jónsson (S.-
Rvk.), formaður utanríkismála-
Nýtt bjórfrumvarp
Fjórir þingmenn, Jón Magnússon
og Geir H. Haarde úr Sjálfstæðis-
flokki, Guðrún Helgadóttir úr
Alþýðubandalagi og Ingi Bjöm Al-
bertsson úr Borgaraflokki, hafa
lagt fram á Alþingi frumvarp um
breytingu á áfengislögum, sem fel-
ur I sér heimild til innflutnings,
framleiðslu og sölu áfengs bjórs hér
á landi. Frumvarpinu fylgir ítarleg
greinargerð.
Samkvæmt greinargerð flutn-
ingsmanna er tilgangur þeirra að
draga úr neyzlu sterkari áfengis-
tegunda, breyta drykkjusiðum
þjóðarinnar til hins betra, afla ríkis-
sjóði tekna, styrkja framleiðsluiðn-
að á öli og gosdrykkjum og
samræma áfengislöggjöfína.
Undanþáguleið lokað
Guðmundur G. Þórarinsson (F/
Rvk) flytur frumvarp um breytingu
á lögum um söluskatt. Frumvarpið
nefndar, tók einnig til máls vegna
svars utanríkisráðherra og athuga-
semdar Hjörleifs Guttormssonar:,,
Ég vil aðeins geta þess, eins og hér
kom raunar fram, að í þessu efni,
sem hér er til umræðu um kjam-
orkuvopnaleysi íslands, var engin
stefnubreyting í ályktuninni frá
23.maí 1985. Þar sagði einungis
það sem allir hafa hingað til sagt
að ísland sé og verði kjamorku-
vopnalaust land. Auðvitað er enginn
að afsala neinu fullveldi í því efni.
Stjómvöld taka að sjálfsögðu á
hveijum tíma afstöðu til þess
ástands sem í heiminum býr. Og
hitt liggur náttúrlega í augum uppi
að ef til kjamorkustyijaldar kæmi
þá ráðum við engu um eitt eða
neitt í meðhöndlun þeirra vopna.
Við höldum okkar fullveldi. Það er
engin stefnubreyting, engin stórtíð-
indi í einu eða neinu sem héma
hefur gerst, það er aðeins áréttuð
sú stefna sem við alltaf höfum fylgt
I þessari ályktun og það gerði
hæstv. utanrrh. hér líka og ég er
sammála honum en innilega ósam-
mála skýringum hv. þm. Hjörleifs
Guttormssonar."
gerir ráð fyrir að niður falli 1.
málsgrein 20. greinar laganna, svo-
hljóðandi: „Ef sérstakar ástæður
em fyrir hendi getur §ármálaráð-
herra ákveðið að undanþiggja
söluskatti tilteknar tegundir vöm-
sölu, vinnu eða þjónustu umfram
það, sem undanþegið er í 6. og 7.
grein.“
Stjórnarfrumvarp um
framhaldsskóla
Margir þingmenn tóku til máls
er frumvarp Ragnars Amalds um
framhaldsskóla kom þar á dagskrá.
Birgir ísleifur Gunnarsson, mennta-
málaráðherra, minnti á fmmvarp
forvera síns, Sverris Hermannsson-
ar, um þetta efni, seint á síðasta
þingi. Fmmvarpið hafí verið sent
fjölmörgum umsagnaraðilum. Það
væri nú í endurskoðun í ráðuneytinu
með hliðsjón af umsögnum. FVum-
varpið, eitthvað breytt, yrði síðan
lagt fram á Alþingi fyrir áramót.
Stuttar þingfréttir: