Morgunblaðið - 11.08.1988, Síða 38

38
MORGUNBLABg), FIMMTUDAGUR 11. ÁGÚST 1988
Minninff:
Hrefna Jóhannsdóttir
hjúkrunarforstjóri
Fædd 31. október 1932
Dáin 3. ágúst 1988
Þú áttir þrek og hafðir verk að vinna
og varst þér sjálfri hlífðarlaus og hörð.
Þú vaktir yfir velferð bama þinna
þú vildir rækta þeirra ættaijðrð.
Frá æsku varstu gædd þeim góða anda
sem gefur þjóðum ást til sinna landa
og eykur þeirra afl og trú.
En það er eðli mjúkra móðurhanda
að miðla gjöfum eins og þú.
(D.St)
Þessar ljóðlínur lýsa vel minni
góðu vinkonu, Hrefnu Jóhanns-
dóttur, sem lést 3. ágúst síðastliðinn
í Landspítalanum.
Hrefnu kynntist ég fyrst á árinu
1951 þegar við hófum nám í hjúkr-
un á Landspítalanum. En þar vorum
við saman í herbergi öll okkar
nemaár. Þetta voru skemmtileg ár
og ógleymanleg sem skilja einungis
eftir minningar um einlæga vináttu,
sterkan og heilsteyptan persónu-
leika hennar, tryggð og hjálpsemi
er hún átti í svo ríkum mæli. Á
þessum árum voru bundin þau
tryggðarbönd sem aldrei rofnuðu.
Þrek hennar og æðruleysi kom
best í ljós er hún fyrir tæpu ári
veiktist af banvænum sjúkdómi. Þá
hófst sú barátta sem henni var ljóst
að aðeins gat lyktað á einn veg.
En vinnu sfna stundaði hún svo
lengi sem kraftar entust, eins og
ekkert hefði í skorist.
Börnum hennar, sem nú eiga um
sárt að binda vegna ótfmabærs frá-
falls góðrar móður, votta ég mína
innilegustu samúð.
Ásdís
Ég vil með nokkrum orðum minn-
ast Hrefnu Jóhannsdóttur hjúkrun-
arforstjóra Hrafnistu í Reylgavík
sem lést á Landspítalanum 3. ágúst
sl. _
Ég kynntist Hrefnu fyrir fjórum
árum þegar hún hóf störf á Hrafn-
istu. Það var mikið lán að fá þar
til starfa jafn greinda og vel mennt-
aða konu og Hrefna heitin var. Og
vann hún sér strax traust og virð-
ingu allra sem með henni störfuðu.
' Þá var hafín uppbygging og end-
umýjun á Hrafnistu. Meðan hún
starfaði þar, var lokið endumýjun
á tveim af fímm hjúkrunardeildum
og vann hún ötullega að þeim breyt-
ingum, því henni var vel ljóst hve
mikið gildi góð starfsaðstaða og
notalegt umhverfí hefur fyrir
starfsfólk og vistmenn. — Stærsta
skrefíð var þó ef til vill þegar hún
fékk til starfa sjúkraþjálfara og
gjörð var aðstaða til endurhæfíngar
á þessu 30 ára gamla heimili.
Hrefíia var ósérhlífín og átti oft
strangan vinnudag. Starf hennar
var erfítt, ekki síst sá hluti þess
að fá hæft fólk til starfa við að-
hlynningu hinna öldruðu.
Mjög gott var að vinna með
Hreftiu. Við sem með henni störf-
uðu leituðum gjaman til hennar ef
vanda bar að höndum. Hún var allt-
af fljót að átta sig á eðli málsins
og miðlaði fúslega af sinni miklu
reynslu og þekkingu. Hún ýtti aldr-
ei vandamálunum frá sér, en gekk
hreint til verks að leysa þann vanda
er að höndum bar.
Minnisstæð verður mér kynnis-
ferð sem við Hrefna fórum ásamt
fleirum til Noregs á sl. hausti. Það
var gaman að ferðast með Hrefnu
og glöggskyggni hennar kom þá,
eins og oftar, okkur hinum líka til
góða, þegar við skoðuðum ný heim-
ili fyrir aldraða, hlýddum á fyrir-
lestra og ræddum, hvað myndi nýt-
ast okkur hér heima.. Oft entist
ekki dagurinn til að ræða verkefn-
in, sem heima biðu. Hinn illvígi
sjúkdómur hafði þá þegar heltekið
hana, en hugur hennar var ótrauður
í starfí svo lengi sem kraftar leyfðu.
Við fráfall Hrefnu er stórt skarð
höggvið í hóp samstarfsfólksins á
Hrafnistu. Bömum hennar,
Kristínu, Ambjörgu og Jóhanni,
einnig Grétu og Oskari og öðmm
ættmennum, votta ég mína inni-
legustu samúð.
Blessuð sé minning Hrefíiu Jó-
hannsdóttur.
Jóhanna I. Sigmarsdóttir
Þar sem góðir ganga skilja þeir
eftir gott veganesti til eftirbreytni
og umhugsunar, þannig var okkar
kæra skólasystir og í dag, þegar
við kveðjum Hrefnu hinstu kveðju,
þá fínnst mér bæði stutt og langt
síðan við, hópur ungra stúlkna hitt-
umst í fyrsta skipti á Landspítalan-
um, ákveðnar að verða nú alveg
ágætis hjúkmnarkonur, helst best-
ar, því stórlátar vomm við og bjart-
sýnar. — En alvaran tók fljótt við
— sennilega fæstar okkar gerðum
okkur ljóst út í hvað við vomm að
ganga. Við stóðumst prófíð úr þess-
um skóla, leiðir skildu og skóli
lífsins tók við. Lífið hefur tekið
okkur mismjúkum höndum og hver
veit nema þessi skóli sem batt okk-
ur svo sterkum böndum hafí gert
okkur kleift að standast betur þau
áföll og sorgir sem margar okkar
hafa gengið í gegnum á lífsleiðinni.
Síðastliðin fjögur ár höfum við
Hrefna starfað saman á Hrafnistu
í Reykjavík, var það mikið lán fyrir
mig að vinna undir hennar hand-
leiðslu. Hrefna var góðum gáfum
gædd og skapfesta hennar mikil.
Góður stjómandi var hún. Oft sagði
hún að í stjómun fælist fyrst og
fremst góð skipulagning. Ríka
áherslu lagði hún á að skjólstæðing-
ar okkar fengju þá bestu þjónstu
sem völ væri á, og fylgdi því fast
eftir.
Hún var vel að sér í lögum og
reglugerðum varðandi starfsfólk,
og aldrei man ég eftir að hún þyrfti
að tvítaka það sem hún sagði við
starfsmann, svo vel lagði hún það
fram, að auðskilið var.
Hún þoldi illa sýndar- og yfír-
borðsmennsku og allt baktjalda-
makk fór illa í hana, enda fljót að
taka á þeim málum.
Ásamt góðri menntun, reynslu
og hæfíleikum var mikið lán fyrir
eldri borgara Hrafnistu að hún
helgaði þeim starfskrafta sína af
heilum hug, og ráðholl hefur hún
verið sínum yfírboðurum.
Síðastliðna mánuði átti hún við
mikil veikindi að stríða, sem lögðu
hana að velli fyrir aldur fram, sýndi
þá stjóm Hrafnistu að þeir mátu
verk hennar og studdu hana af ráð-
um og dáð.
Böm hennar þijú, Kristín, Arn-
björg og Jóhann, eiga um sárt að
binda, en hún undirbjó þau vel og
viturlega undir lífíð og mun hún
lifa með þeim áfram. — Systkini
hennar og fjölskyldur þeirra hafa
alltaf stutt hana með ráðum og
dáð, enda mjög kært með þeim öll-
um.
Svo er endar ógn og stríðin,
upp mun renna sigurtíðin,
oss þá kallar heim til hallar,
himna Guð er lúður gjallar.
(Fríðrik Fríðríksson)
Við bekkjarsystur Hrefnu mun-
um allar sakna hennar og minnast
í framtíðinni með þökk og virðingu.
Jónína Nielsen
Við leggjum út á lífeins braut
um ljósa morgunstund,
og mætum hugrökk hverri þraut
með hressa og glaða lund.
Við eigum þor og af! og fjör
og æsku djarfa sál,
með bjartan hug og bros á vör
við beigjum lífeins skáL
Og þegar gerist leiðin löng
og léttu sporin þung,
við kveðum burtu sorg með söng,
því sál er glöð og ung.
Það böl er hvergi í heimi til,
sem hverfur ei og dvín,
ef æskan ber þér birtu og yl,
og bros í augum skín.
(Freysteinn Gunnarsson)
Með kveðju frá hollsystrum
Hrefna var yngsta dóttir hjón-
anna Kristínar Guðnadóttur og Jó-
hanns Ólafssonar, og ólst upp hjá
þeim fyrstu æviár sín eða þar til
hún missti móður sína bam að
t
Faðir okkar,
EINAR BJÖRNSSON,
Lltla-Landl,
andaöist mánudaginn 8. ágúst. Jaröarförin fer fram frá Lágafells-
kirkju laugardaginn 13. ágúst kl. 13.30.
Margröt Einarsdóttir,
Magnús Elnarsson.
t
Móöir okkar,
HREFNA JÓHANNSDÓTTIR
hjúkrunarforstjóri,
Hrafnistu,
Reykjavfk,
veröur jarösungin frá Fossvogskirkju í dag, 11. ágúst, kl. 13.30.
Þeim sem vildu minnast hinnar látnu er bent á Krabbameins-
félagið eöa Hrafnistu, Reykjavík.
Kristfn Sverrisdóttir,
Arnbjörg Sverrisdóttir,
Jóhann Sverrisson.
t
Útför móöur okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu,
SIGRÍÐAR ARNADÓTTUR,
Gfgjulundi 2,
Garöabæ,
fer fram frá Dómkirkjunni í Reykjavík föstudaginn 12. ágúst kl. 15.00.
Árni Ólafur Lörusson, Sólveig Hannam,
Valgerður Lárusdóttir, Jón Þór Hannesson,
Kirstfn Lárusdóttir, Hannes Á. Wöhler,
Ólafia Lára Lárusdóttir, Guðmundur Axelsson,
Guörún Lárusdóttir, Ágúst G. Sigurðsson,
barnabörn og bamabarnabörn.
t
Eiginkona mín,
BETSY HELENE JÓNSDÓTTIR,
Freyjugötu 9,
veröur jarðsungin frá Hallgrímskirkju föstudaginn 12. ágúst kl. 15.00.
Fyrir hönd aöstandenda,
Kári B. Helgason.
t
Útför
SIGRÍÐAR ELÍESERSDÓTTUR
frá Borðeyri,
er andaöist á sjúkrahúsi Hvammstanga 7. ágúst, fer fram frá
Staðarkirkju laugardaginn 13. ágúst kl. 14.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Jónas Einarsson.
t
Eiginkona mín og móðir okkar,
GUÐLAUG HÖGNADÓTTIR,
Austurgötu 9,
Hafnarfiröi,
verður jarösungin frá Fríkirkjunni í Hafnarfiröi föstudaginn 12.
ágúst kl. 15.00.
Gfsli Guðmundsson og börn.
Lokað
Skrifstofur Hrafnistu verða lokaðar eftir hádegi í dag
vegna jarðarfarar HREFNU JÓHANNSDÓTTUR, hjúkr-
unarforstjóra.
Hrafnista, Reykjavík.
aldri, eftir það bjó hún hjá föður
og eldri systrum, og tók fljótt æski-
legum þroska. Ung að árum fór hún
í Hjúkninarkvennaskólann, og þar
sóttist henni námið vel og að þvf
loknu sótti hún framhaldsmenntun
erlendis í skurðstofuhjúkrun sem
sérgrein. Síðar aflaði hún sér kenn-
araréttinda og réttinda til stjómun-
ar sjúkrahúsa með sérstöku námi.
Heim komin frá námi 1957 hóf
hún störf við hjúkrun, fyrst við
Landspítalann og síðar við Hrafn-
istu, og starfaði við hjúkmn eftir
það nær óslitið til dauðadags. Hún
var alls staðar eftirsótt til starfa
og kom margt til. Handlagni, þekk-
ing, þrek og dugnaður, ásamt fram-
úrskarandi ósérhlífni og hlýju við-
móti.
Hrefíia giftist Sverri Haraldssyni
lækni og áttu þau þijú böm,
Kristínu, Ambjörgu og Jóhann. Þau
em öll við nám. Sverrir og Hrefna
slitu samvistir, er bömin vom öll
ung og ólust bömin upp með móður
sinni, sem reyndist frábær uppal-
andi og móðir, hún var þeim allt í
senn, móðir, félagi, kennari og
stuðningsmaður til allra hluta, sem
að hennar dómi mátti verða þeim
til framtaks og nytja í lífsbarátt-
unni. Eigi að síður agaði hún þau,
en á svo mildan hátt, að þau fundu
ekki fyrir þvingun, enda bera böm-
in uppeldi sínu fagurt vitni, með
prúðmannlegri framgöngu, ráð-
vendni, dugnaði og skyldurækni í
störfum.
Hrefna skildi öðmm betur að
böm eiga að alast upp í fögnuði,
en þó með ögun. Ég átti því láni
að fagna að hafa allmikil kynni við
Hrefnu sl. tvo áratugi, og á ég ein-
göngu góðar minningar frá þeim
tíma, það hýmaði yfír öllum á heim-
ilinu, þegar von var á Hrefnu, hún
settist ekki í kyrrsæti þó hún kæmi.
Samstundis var hún komin í þau
verk, sem verið var að vinna, eða
þörf var að leysa af hendi. Hún ók
dráttarvél, sótti kýmar eða færði
til heybagga í hlöðunni, ef þörf var
á, allt var henni jafn tamt. Atorka
hennar var næstum ótrúleg, enda
mátti segja að langtímum saman
ynni hún tveggja eða þriggja manna
verk, fullan vinnudag á vinnustað,
hélt flögurra manna heimili án að-
stoðar, las og skýrði námsfögin með
bömum sínum. Þá fór oft mikill
tfmi í það á kvöldin að undirbúa
starf morgundagsins, en síðustu
æviár sín var hún hjúkrunarfor-
stjóri á Hrafnistu í Reykjavík, og
leysti það starf af hendi, sem öll
önnur, af stökustu samviskusemi.
Enda virti stjóm Hrafnistu það að
verðugu, og reyndist henni afburða
vel er hún var helsjúk orðin í ævilok-
in.
Kært var með Hrefnu og skóla-
systmm hennar úr Hjúkrunarskól-
anum, og studdi hún þær með ráð-
um og dáð ef þær þörfnuðust að-
stoðar, enda svöruðu þær drengi-
lega, með því að vera hjá henni og
Iétta lífið á síðustu lífdögum hennar.
Þótt Hrefna gengi þreytt til
svefns margt kvöldið, og mikil störf
og erfíð vandamál til úrlausnar biðu
morgundagsins, þá var hún mikil
gæfukona, hún átti góð og glæsileg
böm, sem mótuðust mjög í þá átt
sem henni var að vild, sem allt vildu
fyrir hana gera, og léttu henni nú
síðast helsjúkri erfíðleikana með
alveg dæmafárri umhyggju. Hún
vann sér með verkum sínum ómælt
þakklæti allra þeirra sem nutu
þeirra, og með háttvísi, góðvild og
prúðu dagfari aflaði hún sér óhvik-
ulla vina, sem virtu hana og dáðu.
NÚ að leiðarlokum verður vinum
hennar og vandamönnum vandfyllt
skarð sem varð við fráfall hennar,
en raunabót er hve endurminning-
amar um hana eru góðar. Hrefnu
var Ijóst nokkru fyrir andlát sitt
að hveiju stefndi. En hún hélt óbug-
uðum sálarstyrk, notaði frestinn
sem gafst, bömum sínum til leið-
sagnar og ráða, er hún yrði þeim
ekki til forsjár lengur. Að leiðarlok-
um eru mér þakkir f huga til henn-
ar, fyrir góð kynni og velvild mér
og mínum til handa. Bömum henn-
ar votta ég samúð og á enga ósk
betri þeim til handa, en að þau
mættu líkjast móður sinni sem
mest að göfgi og mannkostum.
Olafur Arnason