Morgunblaðið - 17.08.1988, Page 21

21
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. ÁGÚST 1988
Flutningur fiskframleiðslu úr landi er mjög varasöm þróun. Sporna þarf gegn slíku með eflingn íslenskra
fyrirtækja og aukinni áherslu á vöruþróun og markaðssókn.
laun. Ýmsar Asíuþjóðir hafa síðan
verið að ná þessu forskoti af vest-
rænum þjóðum.
Launamunur á milli landa þarf
því ekki að vera orsök þess að fram-
leiðsla tapast úr landi. Munur af
þessu tagi hefur lengi verið til stað-
ar milli ríkra og fátækra. Öflugar
framleiðslugreinar geta greitt hátt
kaup.
íslensk fyrirtæki og-
opinberar ákvarðanir
Flutningur á fiskframleiðslu úr
landi getur orðið að alvarlegu
vandamáli í íslensku efnahagslífí.
Unnt er að bregðast við þessu
vandamáli á margvíslegan hátt.
Nokkuð hefur verið rætt um að
gera þurfi rekstur og Ijárfestingar
íslenskra fiskvinnslustöðva mark-
vissari. Það er vafalaust hluti vand-
ans og nauðsynlegt að alvarlega
verið farið að huga að þeim málum.
Opinberir aðilar geta örvað
íslenska vöruframleiðslu á ýmsan
hátt. Snöggar og skammsýnar
efnahagsaðgerðir líkt og gengis-
fellingar hafa verið vinsælar. Hið
opinbera ætti hinsvegar að leggja
áherslu á uppbyggilegar aðgerðir
til lengri tíma.
Víða um heim styður hið opin-
bera rannsóknir er tengjast fram-
leiðsluferlinu. Stuðningur við iðnað
og vöruhönnun er í ýmsu formi hér
á landi. Brýnt er að efla rannsókn-
ir af þessu tagi enn frekar.
Því miður virðist ríkja skilnings-
leysi á þessum málum. Nýlega boð-
aði fjármálaráðherra okkar niður-
skurð á ýmsum opinberum útgjöld-
um. Þrátt fyrir mikið tal um nauð-
syn nýsköpunar og vöruþróunar hér
á landi virðist niðurskurðurinn hafa
bitnað sérlega á iðnaðar- og tækni-
rannsóknum. Hér er um algera
öfugþróun að ræða, fé hefði fremur
átt að auka til þessara mála.
Ríki og sveitarfélög leggja at-
vinnurekstri víða lið með uppbygg-
ingu iðngarða, hafnar- og viðgerð-
araðstöðu. Víða má í þessum efnum
gera betur, jafnt varðandi fisk-
vinnslu sem aðrar greinar. Ingólfur
Sverrisson, framkvæmdastjóri Fé-
lags málmiðnaðarfyrirtækja tekur
t.d. fram í Morgunblaðinu 3. febrú-
ar sl. að viðgerðar- og viðhalds-
þjónustu þurfi að stórbæta í
Reykjavík. Hann segir að þessi
málefni hafi mætt sinnuleysi yfir-
valda sem frekar vilji leggja pen-
inga sína í veitingarekstur í Öskju-
hlíðinni.
Hið opinbera getur einnig eflt
vöruframleiðslu með því að skapa
eðlileg starfsskilyrði með réttlátri
skatt- og tollheimtu. í þeim málum
hafa sem betur fer orðið framfarir
hér á landi að undanfömu, t.d. m
tilkomu samræmdrar tollskrár i
sl. áramót.
Einnig virðist þurfa að ge
umbætur á fjármagnsmarkaðnui
Fjölmörg íslensk smáfýrirtæki
framleiða til útflutnings hafa kvai
að undan skorti á rekstrarfé. Kvai
að er undan skorti á áhættufé
erfiðleikum við að bjóða til sc
hlutabréf í fyrirtækjunum.
Hár fjármagnskostnaður
vissulega þáttur sem gerir íslens
um fiskvinnslufyrirtækjum eri
fyrir. Þetta atriði hefur mikið ve
rætt að undanförnu og verður el
tíundað hér. Þó má benda á
rætur vandans liggja að hluta t:
mun hærri verðbólgu hér á landi
í nágrannalöndunum. Brýnna er .
en nokkru sinni áður að stjórnvöi
hafí forystu um að ná verðbólgunn
niður.
Efla þarf íslenska
framleiðslu
Vinnsla á íslenskum fiski erlend-
is getur orðið að alvarlegu vanda-
máli. Hér er um að ræða mál er
taka þarf föstum tökum, því öflug
vöruframleiðsla er mikilvæg hverju
landi sem vill njóta góðra lífskjara.
Góð „þjónustustörf" er vitanlega
nauðsynlegt að hafa til staðar. Þau
skapast hinsvegar oft í tengslum
við hönnun, framleiðslu og mark-
aðssetningu á vörum og tækjum.
Akveðið sinnuleysi virðist því
miður hafa ríkt gagnvart málum
af þessu tagi hér á landi. Nú þegar
góðærið er að ganga okkur úr
greipum er e.t.v. tækifæri til að
huga að því hvemig efla megi vöru-
framleiðslu íslenskra fyrirtækja.
Hefðbundna fískvinnslu þarf að efla
og leita þarf nýrra leiða til að full-
nægja erlendri eftirspum eftir sjáv-
arafurðum.
Sú niðurstaða er ljós af umræðu
t SÍMBO]
Flísar í
alla íbúðina
- ítölsk hönnun og gæði
&ALFABORG
BYGGINGAMARKAÐUR
SKUTUVOGI 4 - SfMI 686755
þeirra Zysmans og Cohens, að
færsla á mikilvægri vöruframleiðslu
úr landi er ákveðin uppgjöf hjá
þeim þjóðum sem lenda í slíku. Fjöl-
þættir möguleikar em til staðar til
að vinna gegn þróun af þessu tagi.
Þá möguleika þarf að nýta hér á
landi.
Höfundur er þjóðfélagsfræðing-
ur. Hann starfar hjá Verzlunar-
ráði íslands.
TOSHIBA
örbylgjuofnarnir
10GERÐIR
Verð við allra hæfi
Einar Farestveit&Co.hf.
»0*0mnm u. Unuk t»u inn oo unn - MioNuin—I
Leið 4 stoppar við dymar
HÚSCÖGIV
Já, hjá okkur er landsins stæ
er opin. Á 5000 fermetrum stillum við upp í smekklegu umhverfi meira
úrvali af húsgögnum en þú hefur nokkurn tíma séð á einum stað.
jónustu, faglega ráðgjöf, næg bílastæð'
Verð eins og það gerist best.
REYKJAVÍK