Morgunblaðið - 25.09.1988, Qupperneq 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. SEPTEMBER 1988
Svipmyndir úr tónleikaferðalagi
Fyrri grein
Eg var búinn að lofa því að
minn ast ekki einu orði á
kengúrur í þessari grein og
þess vegna passaði ég mig vandlega
á því að sjá ekki eina einustu í allri
ferðinni. Hins vegar getur vel verið
að ég minnist eitthvað á krókódíla,
enda má margt af þeim læra. Ég
hyggst heldur ekki rekja ferðasög-
una í smáatriðum, eða: „Kl. 09:16
var haldið með leigubíl til flugvallar-
ins þar sem rennilegur farkosturinn
beið með útbreidda vængina, gljáf-
ægður o.s.frv., o.s.frv.“ Sagan yrði
löng. Ætla má að 25 flugveilir og
100 leigubflar hafí orðið á vegi
mínum í þessari ferð, sem var, vel
á minnst, tónleikaferð til Englands,
Bandaríkjanna, Nýja Sjálands, Ástr-
alíu og Singapore í apríl og maí sl.
Ferðin tók tæpar níu vikur og
kom ég fram um 40 sinnum í 15
borgum. Verkefnin voru margvís-
leg: Tónleikar, skólatónleikar, út-
varpsupptökur sem og beinar út-
sendingar, sjónvarpsupptökur, upp-
tökur fyrir hljómdisk, fyrirlestrar
og kynningar á íslenskri tónlist í
háskólum, auk þess sem ég stjóm-
aði opnum kennslustundum, sk.
„Mater Class", og kenndi einstakl-
ingum í einkatímum.
Það ber margt fyrir augu á löngu
ferðalagi, en það er óþarfi að lýsa
staðháttum og náttúrufyrirbærum í
blaðagrein sem er ætluð þjóð sem
ferðast meira en flestar aðrar. Þeir
sem hafa áhuga á svona stöðum
fara víst þangað sjálfír nútildags
og sjá það sem þeir vilja sjá. En
reynsla hvers og eins er alltaf ein-
stök, og ekki hitta allir sama fólkið
þó þeir fari til sömu landa. Ég er
t.d. nokkuð viss um það að það eru
fáir sem hafa hitt konu sem hefur
týnt þremur píanóum á æfinni. Eða
krókódfl sem er fæddur með þeim
ósköpum að vera albínói (strax far-
inn að tala um krókódíla). Ég ætla
sem sagt að draga upp nokkrar
myndir af atvikum og fólki sem ég
var svo lánsamur að kynnast á leið-
inni. En nú mega þessi skrif ekki
verða lengri án þess að fram komi
eitt nafíi: Vilbergur.
Vilbergur
Ef ég hefði sagt félögum mínum
í níuáraess í Bamaskóla Garða-
hrepps að ég hygðist fara í kringum
jörðina með skólastjóranum eftir 20
ár hefði ég líklega verið sendur til
Jónu hjúkrunarkonu, auk þess sem
ég hefði tapað rétti mínum sem fé-
lagsmaður í leynihellafélaginu og
örugglega verið rekinn úr C-liði
bekkjarins í handbolta. Hver veit
hvað svona annarlegar framtíðar-
sýnir hefðu kostað mig meira. En
málin hafa samt æxlast þannig, að
með tímanum og vonandi auknum
þroska mínum höfum við orðið hinir
bestu vinir. Og satt að segja á Vil-
bergur Júlíusson einn heiðurinn að
hugmyndinni um ferðina. Hann var
í Ástralíu fyrir tæpum 40 árum,
skrifaði bók um' dvölina sem heitir
„Austur til Ástralíu", og hefur síðan
oft verið að hvetja mig til þess að
kanna aðstæður þama undir niðri.
Það gerði ég loksins, ferðin varð
veruleiki og Vilbergur, eða Will eins
og hann hét úti, slóst í förina í Los
Angeles.
Það var til allrar hamingju fyrir
mig, því hann er góður ferðafélagi,
enda síungur í anda. Vilbergur er
líka ötull sendiherra fyrir Island,
alltaf tilbúinn með bæklinga um
land, þjóð og forseta handa forvitn-
um andfætlingum. Fyrir John Mart-
in, íslenskumann og sænskukennara
við háskólann í Melboume, er málið
einfalt: „Vilbergur is Iceland", Vil-
bergur er ísland. Mér fannst ást
hans á íslenskri menningu koma
skýrast í ljós þegar okkur vantaði
lestrarefni á Waikiki-strönd í Honol-
ulu. Þá dró hann upp úr skjóðu sinni
marglesna, óinnbundna bók. Á
snjáðri kápunni stóð: Gunnlaugs
saga Ormstungu.
A löngum flugferðum og í kring-
um erfíða tónleika var ómetanlegt
að hafa einhvem til þess að deila
-með sér vonda skapinu, nú og að
sjálfsögðu þvi góða líka því ekki var
maður í fylu allan tímann heldur.
Reyndar vorum við oftast hinir
hressustu, þrátt fyrir tímamismun
og misjafnar aðstseður. En best var
þegar hann kom baksviðs í hléinu
á hverjair tónleikum, klappaði mér
á öxlina og sagði: „Jæja, þetta geng-
ur fínt!“.
Heilög Margrét og
heilagur Pétur
Hótel heilagrar Margrétar við
Russell-torg í Lundúnum er eitt af
þessum gömiu, góðu, þar sem engin
tvö herbergi eru eins. Það var því
ekkert tiltökumál að fá herbergi
fyrir einn gítar, eitt selló, og rúm
sem mætti nota sem nótnastatíf.
Um sjöleytið á morgnana byijar
beikonlyktin að smeygja sér undir
hurðimar á herbergjunum, nóg til
þess að vekja hvem mann á þægi-
legan hátt. Um hálf-tíu er samt
betra að vera búinn .að borða og
farinn að lofta út.
En þama vorum við staddir, Haf-
liði Hallgrímsson og ég, til þess að
undirbúa og framkvæma upptökur
fyrir geisladisk eða „geislabaug"
eins og hann kallar þá, sem inni-
halda átti verk eftir Hafliða sjálfan.
Hann hafði þegar teiknað sjö mynd-
ir í rissblokkina sína áður en kaffíð
var komið á morgunverðarborðið,
og ég var feginn að sjá gömlu kon-
una, sem ég hélt að væri draugur
kvöldið áður, borða hafragraut við
næsta borð. Til öryggis spurði ég
Hafliða hvort hann sæi hana ekki
llka.
Áður en æfíngar hófust varð ég
þess heiðurs aðnjótandi að fá að
skrifa undir, sem vottur, samning
sem Hafliði var að gera við útgáfu-
fyrirtækið Chester I Lundúnum. Það
eru ekki allir sem fá tilboð frá slíku
fyrirtæki. Það var stuttur tlmi til
æfínga, unnið markvisst undir hans
stjóm og haldið slðan til Richmond
I úljaðri borgarinnar þar sem upp-
tökur fóru fram. Daginn áður hafði
ég tekið upp einleiksverkið hans, en
I dag skyldi það vera Tristía, fyrir
gítar og selló.
Ég hafði gaman af því að kirkj-
an, sem nú er notuð sem hljóðver,
heitir kirkja heilags Péturs, I Peters-
ham. Þar hefur Tryggvi Jóhannsson
aðsetur með sín tæki, þ.e.a.s. þegar
hann er ekki með þau á ftalíu, I
Muskikvereinsal I Vín eða annars
staðar I Evrópu. Hann hefur yfír
að ráða öllu því nýjasta til stafrænn-
ar upptöku.
í dag vilja flestir tónlistarmenn
fara inn 1 „náttúrulegt" umhverfí
til þess að hljóðrita. Kirkjan er stór
og hefur mjög fallega endurómun
sem Tryggvi notfærði sér á meist-
aralegan hátt. Stundum var um-
hverfíð full-náttúrulegt, sérstaklega
þegar þurfti að fara út til þess að
fæla dúfur af þakinu eða drepa
flugu I glugganum. Vindáttin var
óhagstæð; flugbraut A720 var I
notkun á Heathrow-flugvelli, en
svoleiðis flugur var erfíðara að losa
sig við. Tryggvi kann sitt fag, hafði
með sér hálært tónlistarfólk og
höfðu þau öll mismunandi hlutverk-
um að gegna við upptökuna. En það
mikilvægasta sem þau höfðu var
rólegt og vingjamlegt fas, nógur
timi og einlægur áhugi á verkefninu.
Það féllu margir svitadropar á
þeim 8 klst. sem upptakan tók, en
loksins klukkan 23.00 sögðu tón-
skáld og upptökustjóri „Nóg!“. Allt
var komið inn sem þurfti, en
Tryggva vantaði þó eitt enn; að við
lékum allt verkið einu sinni I gegn
eins og um tónleika væri að ræða.
Hafliði setti það skilyrði, meira I
grini, að hann kveikti á öllum kert-
unum I kirkjunni. Það var sjálfsagt
mál. Eftir á sagði Hafliði mér að
það væru fáir upptökustjórar sem
hefðu samþykkt að eyða tíma I slíka