Morgunblaðið - 20.12.1988, Blaðsíða 19

Saman getum við hjálpað
eftirSigríði
Guðmundsdóttur
Ja :jálftarnir miklu í Armeníu
minnt '-kur enn einu sinni á hve
skammt getur verið á milli daglegs
amsturs og örvæntingar. Þegar
hrópað er á hjálp fínnum við að hún
þarf að koma strax, fólk getur ekki
beðið eftir mat, lyfjum eða öðrum
hjálpargögnum þegar það á líf sitt
undir að þau berist. Neyðarhjálpar
er alltaf þörf einhvers staðar, og
stundum er ekki hægt að sjá fyrir
hvar næst. Það gæti meira að segja
verið hjá okkur.
Víða þörf
Sú söfnun sem Hjálparstofnun
kirkjunnar gengst fyrir nú á aðvent-
unni er fyrst og fremst framlag til
neyðarhjálpar. þar sem hennar er
brýnast þörf. Hjálparstofnunin er
því leið til að veita hjálp fljótt, til
Armeníu, til hungursvæðanna í
Suður-Súdan, til eins fátækasta
svæðis í heiminum, Bangla-Desh,
þar sem mikil flóð hafa verið, og
til Indlands, þar sem neyðin birtist
meðal annars í að sumir fá ekki
einu sinni tækifæri til að brauðfæða
sig almennilega vegna hlutskiptis
sem fylgir lágstétt og stéttleysi.
Þar er neyðin viðvarandi, nema
gripið sé í taumana.
Hver króna gerir gagn
Meðan baukamir eru að fyllast
á borðunum okkar og ávísanaheftið
er farið að minna á fyrirhugað
framlag til söfnunar Hjálparstofn-
unar kirkjunnar á aðventunni, velta
sjálfsagt margir fyrir sér þessari
spumingu: Hvaða gagn gerir þetta
litla framlag mitt? Svarið er ein-
falt, ekkert framlag er svo lítið að
það geri ekki mikið gagn. Smáaur-
„Þessi dæmi sýna okk-
ur hversu lítill heimur-
inn í raun er, o g hve
eðlilegt er að við rétt-
um næsta manni hjálp-
arhönd á meðan hann
þarf, hvort sem hann
er í Bangla-Desh eða
Armeníu. Um það snýst
neyðarhjálp og við get-
um öll tekið þátt í
henni.“
ar á vestrænan mælikvarða em
efni í heilt kraftaverk. Ég hef þeg-
ar gert grein fyrir þeirri mikilvægu
neyðaraðstoð sem nú berst til hung-
ursvæða Suður-Súdan í annarri
blaðagrein. Flestum era í fersku
minni atburðimir í Armeníu, þang-
að fer hjálp okkar einnig. En það
era fleiri verkefni í neyðarhjálp sem
tengjast og byggja upp þróunar-
hjálp og kalla á fé. Neyðarhjálp er
eðli málsins samkvæmt veitt þar
sem neyðin er mest._ Sumt vekur
athygli, annað síður. Á neyðarhjálp
má byggja þróunarhjálp með þátt-
töku fólksins í hveiju landi fyrir
sig. Um leið og aðstæður þess
breytast úr neyð í sjálfsbjörg er
hægt að huga að áframhaldandi
þróunarhjálp, sem Hjálparstofnun
kirkjunnar sinnir einnig. Verkefnin
í Bangla-Desh og á Indlandi era
einmitt af þessu tagi.
25 mllljónir missa heimili sin
Stjómvöld og almenningur í
Bangla-Desh hafa tekið virkan þátt
í uppbyggingu í þessu bláfátæka
iandi austur í Asíu. Mikill árangur
hefur náðst í ræktun landsins og
menntun þjóðarinnar. Til dæmis
kosta stjómvöld 65% hlut í skóla-
byggingum og um allt land er verið
að byggja öfluga fræðslu í heil-
brigðismálum og ræktun, svo eitt-
hvað sé nefnt. Þetta hefur skilað
veralegum árangri. Nóg er af vatni
til ræktunar í Bangla-Desh, en því
miður er það líka vatnið sem eyði-
lagði mikla uppbyggingu á stóram
svæðum í landinu í þeim miklu flóð-
um sem urðu þar síðastliðið haust.
í þessum flóðum misstu 25 milljón-
ir manna heimili sín og í kjölfar
þeirra fylgdu að vanda erfíðleikar
svo sem sjúkdómar og skortur.
Margt veldur því að þessir erfiðleik-
ar koma hart niður á Bangla-Desh.
Þrátt fyrir jákvæð teikn um upp-
byggingu búa margir bændur enn
á smájörðum og stutt er í fæðu-
skortinn. Talið er að um 84% bama
undir fímm ára aldri séu vannærð.
Hjálparstofnun kirkjunnar tekur
þátt í að reyna að snúa þessu dæmi
við. Hún hefur ásamt fleiri aðilum
innan Lútherska heimssambandsins
tekið þátt í sérstöku átaki sem nær
til þriggja milljóna íbúa Bangla-
Desh með virkri þátttöku heima-
fólks. Ríkið styrkir skólana eins og
að framan er getið, og þátttaka
heimafólks tryggir markvissari
vinnubrögð en ella. Sá aðili innan
Lútherska heimssambandsins sem
sér um framkvæmd mála er nefnd-
is RDRS og starfar í norðurhluta
Bangla-Desh. Á vegum þess era
byggðar einfaldar áveitur og dælum
fýrir hreint drykkjarvatn er komið
fyrir. Bændur mynda saman hópa
og rækta í samvinnu, mynda eigin
sjóði og geta þannig saman byggt
upp, fengið bankalán og tryggt sér
það öryggi sem samhjálpin veitir.
Konur fá þjálfun til að sinna heilsu-
gæslu og fræða um hreinlæti og
mataræði og hafa í þvi skyni stigið
á reiðhjól og mótorhjól til að kom-
ast hraðar yfír. Þessi uppbygging
verður til þess að bæta möguleika
þess fólks sem þátt tekur, þegar
flóðin dynja yfir, því Bangla-Desh
er land síendurtekinna hamfara og
neyðarhjálp verður að felast í meira
err bara að miðla brauði til skamms
tíma.
Indland
Á Indlandi ríkir víða neyð, en hún
er ekki einungis bundin við land-
svæði, heldur era sumir hreinlega
fæddir til að búa við aðstæður neyð-
ar. Þar er verk að vinna. Aðstoð
Hjálparstofnunar kirkjunnar fer til
verkefna sem eiga að bæta úr mik-
illi neyð þeirra er fæðast í lágstétt
eða sem stéttleysingjar. Með
menntun er hægt að rjúfa keðju
stéttskiptingarinnar. Þvottamaður-
inn sem gengur milli húsa og þvær
fyrir alla, en þarf að betla fyrir
mat, getur ekki bara farið í næsta
þorp og gerst eitthvað annað. Fæð-
ist hann þvottamaður er hann
þvottamaður, nema hann geti aflað
sér menntunar og fengið styrk til
að brjótast úr hefðinni. Einn þeirra
skóla, sem hafa verið reistir fyrir
böm í lægstu stétt, var brenndur
af ofstækismönnum í júlí á þessu
ári. Hann þarf að byggja aftur. í
þetta verkefni veitir Hjálparstofnun
kirkjunnar fé. Einnig er veitt fé til
heimilis fyrir vangefín böm úr lág-
stétt og hópi stéttleysingja. Bygg-
ing þessa heimilis gefur góðar von-
ir um að hægt sé að bæta úr neyð
þessara bama, því verkefnið nýtur
velvildar heimamanna. Karlmenn-
imir í þorpinu reisa húsið og heimil-
ið verður rekið af heimamönnum.
Hjálparhönd
Þessi dæmi sýna okkur hversu
lítill heimurinn í raun er, og hve
eðlilegt er að við réttum næsta
manni hjálparhönd á meðan hann
þarf, hvort sem hann er í Bangla-
Desh eða Armeníu. Um það snýst
neyðarhjálp og við getum öll tekið
þátt í henni. Hver og ein króna
margfaldast að verðgildi í þróunar-
löndunum.
Gleðileg jól.
Höfundur er fnnnkvæmdilstjóri
Hjálparstofnunnr kirkjunnnr.
gengið
í GUÐSHUS
Börn og bætúr
KIRKJt-k
.kirkiuust
m**# m****■"
GENGIÐ I
GUÐSHÚS
eftir Gunnar Kristjánsson með
myndum eftir Pái Stefánsson.
Ein veglegasla og glæsilegasta
bók sem gefin er út fyrir þessi
jól. íslenska kirkjan. Saga,
húsagerð og list. Ritgerð
höfundar um kirkjuna að fornu
og nýju ásamt glæsilegum
myndum og texta um 24 valdar
kirkjur.
Bók sem á erindi á öll heimili.
BÖRN OG BÆNIR
Sigurður Pálsson safnaði og
þýddi.
Fögur og gagnleg bók. Safn
af alkunnum íslenskum bæna-
vcrsum og órímuðum bænum
sem börn hvaðanæva úr
heiminum hafa samið. Auk þess
kafli ætlaður foreldrum um
skírn, börn og bænir. Kjörbók
foreldra sem vilja börnum
sínum það besta.
'þa'V
eymundssom