Morgunblaðið - 04.02.1989, Qupperneq 5

MORGUNBLA.ÐÍÖ LAUGARDAGUR 4. FEBRÚAR 1989
5
Blágóma
hrygndi í Fiska-
safninu í Eyjum
Menn hafa ekki orðið vitni að slíku
áður svo vitað sé
EINSTÆÐUR viðburður átti sér stað á Fiskasaftiinu í Vestmanna-
eyjum í vikunni. Blágóma hrygndi þá í búri sínu og er talið að
þetta sé í fyrsta skipti í heiminum sem menn hafa getað fylgst
með hrygningu þessa fisks.
Blágóman undirbýr hrygninguna.
Blágóma er blá að lit, skyld
steinbít og svipar talsvert til hans,
vatnsmikill fiskur og algjörlega
óætur. í Fiskasafninu í Eyjum
hafa verið þijár blágómur saman
í búri um fimm ára skeið. Fyrir
3 mánuðum hætti ein þeirra að
éta um leið og kviður hennar tók
að stækka. Ljóst var að hveiju
stefndi og nú í vikunni hrygndi
fiskurinn.
Hafsteinn Guðfínnsson,
líffræðingur, var staddur í Fiska-
safninu þegar hrygningin átti sér
stað og fylgdist með. Hann sagði
í samtali við Mbl. að hrygningin
hefði tekið talsvert langan tíma
og hefði blágóman virst hafa mik-
ið fyrir þessu. Fiskurinn virtist
eiga erfítt með að stjóma hreyf-
ingum sínum og valt á hliðina ef
hann var ekki á ferð um búrið. í
fyrstu byijuðu að seytla út eitt
og eitt hrogn. Eftir um tveggja
tíma átök var hiygningu lokið,
undir þ.að síðasta komu hrogna-
brúskar, í strimlum eins og perlur
á bandi. Meðan á þessu stóð synti
blágóman um búrið, kom upp
undir yfírborð og hlammaði sér
síðan niður á kviðinn eins og til
þess að þiýsta hrognunum út. Svo
virtist sem fiskurinn blési og væri
másandi af átökum. Eftir um það
bil tveggja tíma átök var hrygn-
ingu lokið.
Blágómumar sem voru með
hrygnunni í búrinu skiptu sér ekk-
ert af henni meðan á hrygning-
unni stóð nema rétt fyrst, þá
kúrðu þær sig upp að henni þar
sem hún lá í búrinu. Ekki virtust
þær hafa áhuga á að éta hrognin
hennar, eins og gerst hefur með
steinbítana sem hrygnt hafa. Þeg-
ar hrygningu var lokið fóru blá-
gómumar, og þá líka hiygnan,
að gæða sér lítillega á hrognun-
um.
Búið er að mæla hrogn blágóm-
unnar og em þau svipuð að stærð
og steinbítshrogn.
„Það var merkilegt að vera við-
staddur þetta enda var þama um
einstæðan viðburð að ræða. Ég
held að ég geti fullyrt að þetta sé
í fyrsta skipti í heiminum sem
menn verða vitni að svona hrygn-
ingu,“ sagði Hafsteinn Guðfínns-
son, líffræðingur og forstöðumað-
ur Hafrannsóknastofnunar í Eyj-
um.
Grímur
Hrygningin tók um tvo tíma og virtist blágóman hafa talsvert mikið fyrir henni.
í erfiðleikum
við Færeyjar
Báturinn Særún lenti í vandræð-
um skammt norður af Færeyjum
síðdegis á fimmtudag. Fékk Sæ-
rún á sig brotsjó með þeim afleið-
ingum að öll siglingartæki um
borð fóru úr sambandi.
Að sögn lögreglunnar í Færeyj-
um var Særún á leið til Englands
er óhappið varð. Skipveijar báðu
um aðstoð frá Þórshöfn þar sem
þeir höfðu ekki sjókort yfír Færeyj-
ar. Færeyski báturinn Tjaldurinn
fór og náði í Særún. Dró hann
Særúnu til Þórshafnar en þangað
komu skipin um kl. 1 aðfaramótt
föstudagsins.
Að sögn lögreglunnar var slæmt
veður á þessum slóðum sem óhapp-
ið varð. Skemmdir eru það miklar
á brú Særúnar að hún mun ekki
geta haldið áfram ferð sinni á næstu
dögum.
Jákvæðasta
viðhorfið
til Sólar hf
Neikvæðasta
viðhorfið til SÍS
FLESTIR sögðust hafa jákvætt
viðhorf til Sólar hf. en neikvætt
tíl Sambands íslenskra sam-
vinnufélaga í könnun sem Gallup
á íslandi gerði fyrir tímaritið
Fijálsa verslun.
Fólk var beðið um að nefna þijú
fyrirtæki sem það hefði jákvætt
viðhorf til. Sól hf. fékk langflestar
tilnefningar, helmingi fleiri en Hag-
kaup sem var í öðru sæti. Flugleið-
ir voru númer þijú og síðan komu:
Álafoss, Mjólkursamsalan, Ölgerðin
Egill Skallagrímsson, Eimskip,
Sláturfélag Suðurlands, SÍS, Ora
og Osta- og smjörsalan.
Flestir nefndu SÍS og næstflestir
Póst og síma þegar þátttakendur í
könnuninni voru spurðir hvort þeir
gætu nefnd þijú fyrirtæki sem þeir
hefðu neikvætt viðhorf til. í Fijálsri
verslun er það tekið fram að marg-
ir aðspurðra vildu ekki svara þess-
ari spumingu.
Fjármálaráðherra breytti fréttatilkynningu ríkisstjórnarinnar:
Eignar Jóni Baldvin allan hallann á ríkissjóði
RÍKISSTJÓRNIN gallaði um og
samþykkti fréttatilkynningu
fjármálaráðuneytisins á fundi
sínum í fyrradag, sem var um
afkomu ríkissjóðs á liðnu ári. Það
kom svo á daginn í gær að Ólaf-
ur Ragnar Grímsson ijármála-
ráðherra sendi fjölmiðlum aðra
og breytta útgáfu, þar sem eftir-
farandi málsgrein hefúr verið
felld út: „Einkum á þetta við um
síðasta ársfjórðunginn, en þá
gerðist hvort tveggja í senn, að
útgjöld fóru um 2 milljörðum
króna fram úr áætlun og tekjur
urðu 2 milljörðum lægri.“
Jón Baldvin Hannibalsson, ut-
anríkisráðherra og fyrrverandi fjár-
málaráðherra, var í gær spurður
álits á þessum vinnubrögðum nú-
verandi fj'ármálaráðherra. Hann
kvaðst ekkert hafa um málið að
segja annað en það að menn gætu
borið saman þann texta sem sam-
þykktur var í ríkisstjórn og þann
sem fjármálaráðherra sendi út til
fjölmiðla.
„Þetta er ekkert hnútukast á
milli mín og Jóns Baldvins," sagði
Ólafur Ragnar Grímsson fjármála-
ráðherra í samtali við Morgunblaðið
í gær um breytta útgáfu hans á
fréttatilkynningu þeirri sem af-
greidd var í ríkisstjóminni í gær.
„Við fórum yfír þessa greinar-
gerð. Þetta voru svona drög og
uppköst, sem ég sýndi ríkisstjóm-
inni. Það var þarna ákveðið orða-
lag, sem var villandi að því leyti
að það var eins og það hefði verið
stofnað til þessa útgjaldaauka á
síðasta ársfjórðungi," sagði fjár-
málaráðherra. Hann sagði að það
væri auðvitað alrangt, því þótt þetta
hefði verið greitt út á síðasta árs-
fjórðungnum, þá hefði verið stofnað
til megin hlutans áður. „Samanber,
án þess að ég sé nokkuð að eltast
við Þorstein Pálsson, þegar hann
fór til Finnlands og seldi rollukjöt,
en fráfarandi ríkisstjórn hafði
gleymt að ganga frá útflutnings-
uppbótunum á þetta ket, en þetta
var nú ein af stærstu upphæðun-
um.“
Ólafur Ragnar var spurður hvort
hann væri ekki að láta í veðri vaka,
með því að breyta orðalagi í þessu
plaggi, sem afgreitt hafði verið í
ríkisstjóm, að Jón Baldvin Hanni-
balsson bæri í raun og veru meiri
ábyrgð á halla ríkissjóðs á sl. ári,
en raun bæri vitni: „Nei, nei, alls
ekki. Það eina sem ég er að segja
að meginhlutinn af þessum út-
gjaldagreiðslum sem komu þama á
síðustu mánuðum ársins voru vegna
útgjalda sem voru löngu ákveðin
af ráðhermm og fyrrverandi ríkis-
stjóm.“
Til dagblaða og
íréttastofa
fjármAlaráðuneytið
ARNARHVOLt. REYKJAVtK
Fréttatilkynning
Nr. 3/1989
Greinargerð um
afkomu rfkissjóðs árið 1988
Ura og upp úr miðju ári fór hins vegar að gaeta vaxandi samdráttar í
efnahagslifinu. Þetta kom fram í minnkandi tekjum rikissjóðs af veltusköttum,
tregari innheimtu og þar með auknum rekstrarhalla. Jafnframt fóru ýmsir
útgjaldaliðir fram úr fyrri áætiunum, fyrst og fremst vaxtagjöld, niðurgreiðslur og
framlög til heilbrigðismála. Af þessum ástæðum varð afkoma rikissjóðs mun verri á
síðari hluta ársins en áætlað hafði verið. Einkum á þetta við um siðasta árs-
fjórðunginn, en þá gerðist hvort tveggja i senn, að útgjöld fóru um 2 milljörðum
króna fram úr áætlun og lekjur urðu 2 milljörðum lægri.
fjArmAlarAðuneytið
ARNARHVOLI. REYKJAVlK
Til dagblaða og
fréttastofa
Fréttatilkynning
Nr. 3/1989
Greinargerð um
afkomu rfkissjóðs árið 1988
Um og upp úr miðju ári fór hins vegar að gæta vaxandi samdráttar í
efnahagslifinu. Þetta kom fram í minnkandi tekjum ríkissjóðs af veltusköttum,
tregari innheimtu og þar með auknum rekstrarhalla. Jafnframt fóru ýmsir
útgjaldaliðir fram úr fyrri áætlunum, fyrst og fremst vaxtagjöld, niðurgreiðslur og
framlög til heilbrigðismála. Af þessum ástæðum varð afkoma rikissjóðs mun verri á
síðari hluta ársins en áætlað hafði verið.
Til vinatri er k.iflinn, eins og hann var samþykktur í rikisstjórninni, en til hægri ritskoðuð útgáfa Ólafs Ragnars Grímssonar að kaflanum
onm QQniliirlrlrfiiK liofAi ímníri