Morgunblaðið - 31.03.1989, Page 7

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. MARZ 1989
7
AF INNLENDUM
VETTVANGI
AGNKS BRAGADÓnTR
Erfíðleikar Sambandsins aukast dag frá degi:
SIS þreifar fyrir sér með sölu á
sínum hlut í Samvinnubankanum
Viðræður við Landsbankann hafíiar - Mikil andstaða innan SÍS og Samvinnubankans
MEIRIHLUTI stjórnar Sambands íslenskra samvinnufélaga vill nú
kanna hvort það geti selt Landsbanka Islands sinn hlut í Samvinnubank-
anum, en þar á SÍS hreinan meirihluta, eða 53%. Viðræður við Lands-
banka eru hafnar, en viðmælendur Morgunblaðsins hafa misjafnlega
mikla trú á að samningar geti tekist. Reyndar munu ákveðnir Lands-
bankamenn vera með miklar efasemdir um ágæti þess að kaupa Sam-
vinnubankann, þar sem þar með yrði Landsbankinn aðalviðskiptabanki
meginþorra samvinnulyrirtælga í landinu. Guðjón B. Ólafsson for-
stjóri Sambandsins hefúr sjálfúr greint frá því að taprekstur sam-
vinnufyrirtækja í landinu á liðnu ári hafi verið nálægt tveimur milljörð-
um króna, þannig að Landsbankamenn efast margir hveijir um ágæti
þess að festa sér Samvinnubankann. SÍS leitar nú allra leiða til þess
að losa um fjármagn, til þess að greiða niður skuldir sínar, þar sem
Qármagnskostnaður fyrirtækisins er að sliga reksturinn.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins hefur þessi möguleiki
verið alllengi til umræðu innan Sam-
bandsins, en hann hefur ávallt verið
mjög umdeildur. Viðræður við
Landsbankann eru nýhafnar, og eru
raunar enn á könnunarstigi. Sam-
kvæmt mínum heimildum ákváðu
forsvarsmenn Sambandsins að fara
út í þessar viðræður án þess að ráðg-
ast um þær við aðra hluthafa Sam-
vinnubankans, og í samtölum við
aðra hluthafa bankans fékkst þetta
staðfest. Ymist var að hluthafar
höfðu ekki heyrt á þessar viðræður
minnst, eða þeir höfðu haft óljósar
fregnir af þeim.
Heimildir Morgunblaðsins herma
að forsvarsmenn Sambandsins hafi
gengist inn á að þessi möguleiki yrði
kannaður, þótt þeim sé þvert um geð
að Sambandið hætti afskiptum og
þátttöku í bankarekstri. Þeir vilji ein-
ungis að þessi leið verði farin, megi
það verða til þess að koma rekstri
SÍS á réttan kjöl.
Þeir sem eru andvígir sölu Sam-
bandsins á hlut þess í bankanum,
benda á að eignasala sé aðeins
skammtímalausn, en hún leysi engan
rekstrarvanda. Grundvallarupp-
skurður á skipulagi og rekstri Sam-
bandsins verði að koma til í kjölfar
þess að skammtímavandamál verði
leyst. Auk þess segja þeir að þegar
samvinnuhreyfíngin hafi verið stofn-
uð þá hafi markmiðið með innláns-
deildunum verið að styrkja fjárhags-
hlið mála. Fari Sambandið að selja
bankann vegna eigin vanmáttar og
einkabankamir í kjölfar þess að sam-
einast, breikki nú enn bilið á milli
samvinnuhreyfingarinnar og einka-
framtaksins. Allur samvinnurekstur
í landinu hljóti að verða í bráðri
hættu í framtíðinni, verði hér ein-
göngu ríkisbankar og einn öflugur
einkaframtaksbanki. Þessir menn
gera því skóna, að ef Landsbanki
kaupi Samvinnubankann muni það
hleypa nýju blóði í sameiningarvið-
ræður Verslunarbanka og Iðnaðar-
banka og flýta fyrir kaupum þeirra
á Útvegsbankanum.
Innan samvinnuhreyfingarinnar
eru mjög margir andvígir því að
bankinn verði seldur. Þessir menn
segja sem svo, að sé Sambandinu
það knýjandi nauðsyn að losa um
fjármagn og selja sinn hlut í bankan-
um, þá ætti fyrst að kanna það hvort
samvinnuhreyfingin sjálf gæti átt
bankann, áður en „hlaupið sé í fang
Landsbankans".
Hluthafar Samvinnubankans eru
mjög margir, eða nálægt 1.500. Eins
og áður segir á Sambandið hreinan
meirihluta, eða 53%. Fyrirtæki innan
Sambandsins og tengd því eiga um
15% hlut samanlagt og ýmis kaup-
félög í landinu eiga um 15%, saman-
lagt. Þau 17% sem eftir eru skiptast
milli mörghundruð einstaklinga.
Aðalfundur Samvinnubankans
verður haldinn næstkomandi
fimmtudag, þann 6. apríl, og þá er
búist við að þessi mál komi til um-
fjöllunar. Afkoma bankans var vel
viðunandi á síðastliðnu ári. Hagnaður
varð 72 milljónir króna og innlán
jukust um 23%, en meðalinnláns-
aukning innlánsstofnana var 23,6%.
Hlutafé bankans var 348 milljónir
króna um áramót, en er örlítið meira
nú, þar sem bankinn hefur heimild
til þess að auka hlutaféð um 200
milljónir króna og hefur eitthvað
þegar verið selt.
Stjórnendur bankans eru þokka-
lega ánægðir með afkomu bankans
á síðastliðnu ári, samkvæmt mínum
heimildum, þvf bankinn hefur verið
að vinna sig út úr þeim örðugleikum
sem dundu á honum þegar Kaupfélag
Svalbarðseyrar varð gjaldþrota.
Fjármagnskostnaður Sambands-
ins er geysilegur. Taprekstur síðast-
liðins árs var milli 800 og 1.000
milljónir króna, eftir því sem næst
verður komist, og reksturinn það sem
af er þessu ári hefur gengið mjög
illa. Líklega hafa tapast nálægt eitt-
hundrað milljónir króna á mánuði
aðjafnaði. Stjórnendur Sambandsins
standa því frammi fyrir þeirri stað-
reynd að eigið fé fyrirtækisins brenn-
ur upp og er það nú komið niður í
um 20%. Þá hefur kostnaður við
nýbyggingu Sambandsins farið úr
öllum böndum. Upphafleg áætlun
gerði ráð fyrir að húsið myndi kosta
um 220 milljónir króna, en nú hefur
sú tala meira en tvöfaldast.
SÍS reynir fleira til þess að losa
um fjármuni, því m.a. vill það selja
eignarhlut sinn í Osta- og smjörsöl-
unni. Ekki hafa samningar heldur
tekist á þeim vettvangi, þar sem SÍS
krefur mjólkursamlögin um meira
en 100 milljónir króna fyrir sinn hlut,
en þau eru ekki reiðubúin að greiða
meira en 50 milljónir króna. Hafa
aðilar komið sér saman um að setja
ágreiningsefnið í gerðardóm, sem
skipaður verður einum fulltrúa frá
hvorum, auk oddamanns, sem báðir
geta sæst á.
Sambandsstjómarfundur verður
haldinn í næstu viku og má búast
við að öll þessi mál verði til umfjöllun-
ar, þótt ekki liggi fyrir hvort stefnu-
markandi ákvarðanir um framtíð
Sambands íslenskra samvinnufélaga
verði teknar þar.
Ertu i bílahugleiðingum?
SAFIR
Ódýr, rúmgóðurfjölskyldubíll
á góðu verði. Eins og aðrir
Lada bílar hefur Lada Safir
reynst afbragðsvel hérá
landi, enda kraftmikill og
sterkur.
Veldu þann kost,
sem kostar minna!
Veréfn
'J'S-OOO,.
opið 9-18,
laugard. 12-16.
Bifreiðarog
landbúnaðarvélar hf.
Ármúla 13,
Suðurlandsbraut 14.
Sími681200.
EYDDUEKKI
TÍMAÞÍNUM
í BIÐRÖÐUM
NOTFÆRÐU ÞÉR ÓDÝRU
FARGJÖLDIN í SUMAR
MEÐ ARNARFLUGI
TIL AMSTERDAM..................KR. 14.330.-
Brottför 6. apríl. Heimkoma 9. apríl
MEÐ FLUGLEIÐUM
TIL LUXEMBORGAR......................KR. 14.670.-**
TIL KAUPMANNAHAFNAR........ KR. 16.900.-**
MEÐ SAS
TIL KAUPMANNAHAFNAR...................KR. 16.900.-**
Við bjóðum fjölda góðra bílaleigubíla þar sem allt er innifalið, og besta úrvalið af fyrsta flokks
sumarhúsum og íbúðum víðs vegar í Evrópu.
LEITAÐU ÞVÍ EKKI LANGT YFIR SKAMMT ÞEGAR ÞÚ ÆTLAR AÐ FERÐAST - KOMDU TIL
OKKAR OG SJÁÐU HVAÐ VIÐ GETUM GERT FYRIR ÞIG. OPIÐ LAUGARDAG FRÁ KL. 10-14.
FERÐASKRIFSTOFAIM SAGA, SUÐURGÖTU 7 - SÍMI 62 40 40
“Lágmarksdvöl 7 dagar, hámarksdvöl 21 dagur; kaupa þarf gistingu og/eða bílaleigubíl með fargjaldinu.
SQCp FLUGLEIDIR^mr /////£AS
*
4RNARFLUG