Morgunblaðið - 05.04.1989, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 1989
Minning:
Sigurður Magnússon
fyrrum blaðafulltrúi
Sigurður Magnússon, Siggi
Magg, var blaðafulltrúi Loftleiða,
þegar ég kynntist honum. Siggi
Magg og Loftleiðir voru tvö nöfn,
sem vart urðu aðskilin í hugum
flestra fjölmiðlamanna. Yfir þeim
var einhver hreinn og ferskur blær,
þau ilmuðu af ævintýrum brautryðj-
endanna, sem höfðu unnið stór-
virki, látið drauminn rætast. Það
'-*■ eru forréttindi að hafa fengið að
fylgjast með slíkum ævintýrum.
Þegar Siggi Magg hvarf úr starfi
blaðafulltrúa, urðu einhver óskýr-
anleg vatnaskil í sögu oddamanna
flugsins á íslandi. Litimir dofnuðu
og nýir vindar deyfðu ilminn.
Líklega hófst nýtt skeið þar sem
þætti frumheijanna lauk. En
kannski finnst okkur þetta bara,
þegar við persónugemm aðdáun
okkar og hrifningu á mannanna
verkum.
Siggi Magg var töfrandi persónu-
leiki, hreinn og beinn; skarpgreind-
ur og frábær félagi. 011 framganga
hans, eðli og eiginleikar eru dregn-
^ ir svo sterkum dráttum í huga
mér, að nafnið eitt kallar fram
mynd hans, skýra og hiklausa. Þar
er engin móða. Áreiðanlega á þetta
við um fleiri, sem þessa daga orna
sér við minningar og þakka sam-
ferðamanni göngu lengri eða
skemmri veg.
Siggi Magg vann mikið og gott
verk í ferða- og flugmálum og fyr-
ir það verður hans einkum minnst.
En svo litríkur og margslunginn
einstaklingur var hann, að litróf
^.hans rúmast ekki í litakassa neins
venjulegs manns. Þakkarorð draga
dám af því, og lengjast aðeins með
upptalningu á staðreyndum úr
lífshlaupi.
Ég við aðeins þakka hjartahlýjum
heiðursmanni góð kynni, lýsa sökn-
uði mínum og flytja fólki hans sam-
úðarkveðjur.
Arni Gunnarsson
Með Sigurði Magnússyni er fall-
inn frá einn af helztu frumkvöðlum
íslenzkra flug- og ferðamála og ein-
hver sá eftirminnilegasti. Það féll
vel að skaphöfn Sigurðar Magnús-
sonar að sitja við stjómvölinn á
-ævintýraskeiði íslenzkra flugmála á
sjötta og áttunda áratugnum, á einu
mesta framfaratímabili Loftleiða.
Þeir sem kynntust Sigurði í stjórn-
stöð sinni á uppgangsskeiði Atl-
antshafsflugsins, þegar hver sigur-
inn tók við af öðrum, þegar þéttrið-
ið sölu- og umboðsskrifstofunet
náði frá Kaliforníu suður til Jóhann-
esarborgar og Mið-Austurlanda,
svo að dæmi séu rakin — gleyma
honum ekki. Allt var þetta mikil
ævintýrasaga og einn af merkustu
þáttum íslenskrar flug- og atvinnu-
sögu á öldinni.
Sem helzti talsmaður félagsins,
bæði hérlendis og erlendis, bar Sig-
urður mikla ábyrgð og gegndi mikl-
um skyldum. En áhuga- og starfs-
svið hans náði í raun miklu dýpra.
Þó að hann væri ef til vill fyrst og
fremst hinn sívinnandi, afkasta-
mikli raunsæismaður, var hann um
leið hugsjónamaður, sem trúði á og
vildi sýna í verki, að íslenskur flug-
rekstur væri þjóðinni til gæfu.
Sama gilti um hina nýju atvinnu-
grein, ferðaþjónustuna, en Sigurður
skildi betur en flestir aðrir, tengsl
alþjóðaflugsins við ferðamálin.
Mér er til efs, að nokkur íslend-
ingur, fyrr eða síðar, hafi jafnt í
orði sem verki unnið jafnhliða að
framgangi ferða- og flugmála með
sama hætti og Sigurður Magnússon
gerði á þeim tíma, er hann sat við
stjómvölinn. Hvort sem örlögin
sköpuðu honum þetta tækifæri eða
hvort hér var á ferð hið óræða sam-
spil eigin verka og ytri aðstæðna,
skiptir kannski ekki máli. En á
þessum ámm var lagður grundvöll-
ur að þeirri landkynningu sem við
búum við enn í dag og fjölmörg
erlend sambönd í fullu gildi, sem
þá var til stofnað.
Síðar verður rakið, þegar flug-
sagan verður frekar skráð, að Sig-
urður Magnússon var einn þeirra
manna, sem drýgstan þátt áttu í
því að stofna til sambanda er leiddu
til Atlantshafsflugs Loftleiða, sem
er einn af homsteinum íslenska al-
þjóðaflugsins og sannarlega ferða-
málanna með öllum þeim tengslum
við Bandaríkin og meginland Evr-
ópu, sem síðan hafa þróast.
Sigurður Magnússon var ógleym-
anlegur maður og bjó yfír sérstök-
um persónutöfrum. Hann var ekki
allra, en tryggur til hins síðasta
þeim er öðluðust traust hans. Hann
átti það til að setja upp hijúft yfír-
bragð, þegar þannig stóð á — sjálf-
sagt eðlileg viðbrögð í miskunnar-
lausum starfserli. En hlýr var hann
hið innra — kannski kristinn og
heiðinn í senn, eins og séra Matt-
hías segir í sjálfsskoðun. Þétt hand-
tak Sigurðar eða snaggaralegt
símtal öðlaðist þegar samnings-
gildi. Fáa menn hef ég þekkt, sem
vom jafnfljótir að festa á blað í
hnotskum efni samtals eða fundar,
hvort sem heima var eða erlendis.
Og þó reyndi aldrei á neina túlkun
— hún var alla tíð ljós.
Sigurður hafði einstakt lag á því
að ná hug og hjarta þeirra fjöl-
mörgu erlendu gesta, er hann sóttu
heim. Hann sótti viðfangsefni sín í
söguna og menn fóm ánægðir af
hans fundi og veltu fyrir sér sögu
sveitapiltsins frá Snæfellsnesi, sem
á æviskeiði sínu hafði lifað 1000
ára þróun íslensks þjóðfélags. Alla
tíð síðan og enn þann dag í dag
er spurt um Sigga Magg á erlendri
gmnd.
Minnzt er ógleymanlegrar stund-
ar fyrir mörgum ámm, er numið
var staðar í dal hinna hvítu krossa
við Ardennafjöll, þar sem þúsundir
kornungra hermanna Pattons vom
jarðsettir, er þeir létu lífið á heim-
leið, þegar stríðinu var talið lokið.
í þessum hvíta skógi leitaði við-
kvæm lund Sigurðar svara við
spumingunni um líf og dauða. — Á
nýjum áfangastað veitast svör —
en sjálfsagt vakna spumingar líka.
Verður það ekki lífsins saga?
Nú, þegar Sigurður Magnússon
gengur sjálfur inn í hinn hvíta skóg,
er þökkuð vinátta sem aldrei brást
— kynni sem aldrei gleymdust, þó
að breyting yrði á lífsskeiðum. —
Megi hinn hvíti skógur varðveita
einstaka minningu Sigurðar Magn-
ússonar, um leið og fjölskyldu hans
og fólki öllu em sendar hlýjar sam-
úðarkveðjur.
Heimir Hannesson
í vitund okkar systkinanna var
hann blátt áfram Siggi Magg og
þurfti enga frekari skýringu eða
nafngift því að það var enginn ann-
ar slíkur til. Við vomm komin úr
bemsku þegar það rann upp fyrir
okkur að hann hafði nafn og starfs-
heiti eins og aðrir menn.
Mér er það í bamsminni að Siggi
Magg hélt málstofu á hveijum
sunnudagsmorgni í Miðstræti með
kunningjum sínum og ég fékk að
fljóta með föður mínum og hlýða á
samræðurnar. í sunnudagsmálstof-
unni vom alvarleg mál, heimsmál,
bókmenntir, menningarmál og þjóð-
félagsmál á dagskrá. Siggi Magg
var ákaflega málsnjall og honum
var unun að því að endurskapa líf,
atburði og staði með orðsnilld sinni.
Hann hafði ungur verið róttækur
og hafði fengið mikla reynslu í
starfí sínu sem rannsóknarlögreglu-
maður af skuggahliðum þjóðlífsins
á gelgjuskeiði nútímaþjóðfélags á
íslandi. Hann var jafnaðarmaður
og var glæsilegur fulltrúi kynslóð-
arinnar sem skóp velmegunar- og
velferðarþjóðfélagið sem við yngri
njótum nú á íslandi.
Endurminningamar um Sigga
Magg em fullar af gleði og yfír-
burðum heimsborgarans. Hann var
annálað glæsimenni og skemmti-
maður, fullur af fjöri og kátínu.
hann var laus við alla þessa land-
lægu meinbægni við lífínu og ágæt-
um þess. Það átti ekki að hunsa
gjafir skaparans heldur njóta þeirra
og láta njóta þeirra. Hann var full-
ur af lífsfögnuði eins og á vordegi
fyrir vestan, og lífsþorsta.
Og veröldin var fiill af alls kyns
ævintýram og hvers konar
skemmtilegum fyrirbæram. Eigin-
lega var ævi Sigga Magg líka ævin-
týri sem átti sér staði í öllum heims-
hlutum þegar þessi fyrmm bama-
kennari vann við eitthvert mesta
kraftaverk íslenskrar atvinnusögu,
Loftleiðaævintýrið. Fátt er það í
bemsku okkar systkinanna sem
ljómar af í minningunni eins og
Loftleiðum og öllu því sem þeim
tengdist.
Siggi Magg hafði í ríkum mæli
til að bera þetta sérstaka snæfellska
einkenni að sjá skoplegu hliðina á
öllum hlutum, að fá ekki ofbirtu
af jarðneskum fyrirbæmm. Hann
hafði ekki gaman af spotti en í
huga hans höfðu flest fyrirbæri
bæði alvarlega og hlálega hlið.
Hann sá í gegnum yfírskin og tókst
oft stórkostlega upp þegar hégóm-
leika, merkikertishátt eða siða-
vendni bar á góma. Og svo hristi
hann höfuðið og hló þessum smit-
andi hlátri. Það mátti skopast að
mörgu — upp að séra Árna; sögum-
ar af honum vom blandaðar hlýrri
góðlátlegri en innilegri virðingu;
það var ekki skopast að því sem
Sigurður Magnússon
var fyrir ofan séra Áma en þar ver
reyndar aðeins þrenningin.
Siggi Magg var mikill áhugamað-
ur um þjóðfélags- og heimsmál og
menningarmál í víðtækum skiln-
ingi. Amm saman miðlar hann
skoðanaskiptum um þessi efni til
þjóðarinnar í vinsælum útvarps-
þáttum sem margir muna enn þótt
langt sé um liðið. Á síðustu starfsá-
mm sínum vann hann enn á ný að
líknar- og félagsmálum og gat þá
enn miðlað af reynslu sinni og not-
ið kraftanna við áhugamál.
Þeir vom fóstbræður nafnarnir,
faðir okkar og Siggi Magg, og mjög
mikill samgangur var jafnan milli
heimilanna á uppvaxtarámm okkar
systkinanna. Ekki þykir mér
ósennilegt að þeir hafí nú endumýj-
að kynni sín á nýjum slóðum og
trúlegt er að þeir hafi líka skroppið
vestur í Miklholtshrepp.
Fyrir okkur systkinin þakka ég
nú alúð og umhyggju. Og fyrir
móður okkar þakka ég Sigga Magg
löng og góð kynni og vináttu. Dýr-
leifí, afkomendum og öðmm vanda-
mönnum sendum við innilegar
kveðjur.
Jón Sigurðsson
Þegar vinur minn Sigurður
Magnússon hefur nú lagt af stað í
sína hinstu ferð á vit forfeðra sinna,
efast ég ekki um að honum sækist
ferðin vel, enda Sigurður maður
ferðavanur.
Kynni okkar hófust á haustnótt-
um 1973, er hann réð mig sem
aðstoðarmann sinn á Ferðaskrif-
stofu ríkisins. Það var bæði gaman
og um leið nokkuð ögrandi að starfa
með þessum sérstæða persónuleika.
Hann var feiknalega afkastamikill
og á þeim tíu mánuðum sem hann
starfaði sem forstjóri Ferðaskrif-
stofu ríkisins, lagði hann gmnninn
að mikilli endumppbyggingu fyrir-
tækisins.
Ég var sá gæfumaður að kynn-
ast „Sigga Magg“ með kostum og
göllum hins hreinskipta manns. Ég
hreifst af sérstökum stíl hans,
dirfsku og mannnlegheitum. Siggi
Magg var kröfuharður við sjálfan
sig og aðra, og fyrir þá sem unnu
fyrir hann var annað hvort að fylgja
foringjanum í blíðu og stríðu eða
forða sér öðmm kosti.
Allt hans fas og framkoma var
frábmgðið því sem ég hafði átt að
venjast, og gat ég ekki annað en
hrifist af þessum mannlega yfírboð-
ara mínum sem kenndi mér margt.
Á þessum stutta samstarfstíma
tókst með okkur einlæg vinátta,
sem tengdi okkur saman þótt leiðir
skildu. Eins og allir vita, sem
þekktu Sigga Magg, var ákaflega
ánægjulegt að spjalla við hann um
heima og geima, hann var lifsreynd-
ur maður og vel að sér í flestum
málum. Sýndarmennska var Sigga
Magg ekki að skapi, hann var sjálf-
um sér samkvæmur, en hrókur alls
fagnaðar þegar því var að skipta.
Málfar hans og frásagnarhæfileiki
var einstakur og bera t.d. skrifa
hans og erindi í útvarpi vott um
það. Það var því oft gaman þegar
hann fór á kostum í glettni sinni
og frásagnarsnilld.
Nú þegar ég kveð Sigurð Magn-
ússon félaga minn er ég fyrst og
fremst þakklátur fyrir að hafa átt
hann að vini. Ótal ánægjulegar
samvemstundir með honum koma
upp í hugann og vekja upp ljúfar
endurminningar er ég kveð góðan
vin með söknuði.
Dýrleifu og dætmnum votta ég
samúð mína, svo og öðmm nákomn-
um ættingjum og vinum.
Kjartan Lárusson
Þegar kvaddur er svipmikill og
eftirminnilegur samferðamaður set-
ur að tómleikatilfínningu. Sviðið
verður eyðilegt og litlaust.
Sigurður Magnússon var um
langt skeið framarlega í flokki
þeirra manna sem höfðu bæði mik-
inn metnað og áræði í þeim atvinnu-
vegi sem í daglegu tali er kenndur
við flug og ferðaþjónustu. Þar var
ekki hugsað eða framkvæmt í
smáum sniðum og sér víðar stað í
samtíðinni en margan gmnar. Vett-
vangur þessara athafna var ekki
bundinn við ísland eitt, stofnað var
til umfangsmikillar starfsemi í fjar-
lægum löndum, jafnvel keypt flug-
félög með einkaleyfí til áætlunar-
flugs á milli erlendra þjóðríkja.
Þessi merkilegi kafli í atvinnusögu
Islendinga er gjaman tengdur nafni
Loftleiða.
Á þessum tíma bar Siggi Magg
starfsheitið blaðafulltrúi en sá titill
einn er alls ekki nægileg lýsing á
hinum fjölbreyttu störfum hans fyr-
ir Loftleiðir. Ekki er alveg gmn-
laust um að ýmsum ágætum sam-
starfsmönnum hafí þótt blaðafull-
trúinn nokkuð afskiptasamur og
fyrirferðarmikill og víst er að fátt
taldi hann sér vera óviðkomandi
þegar hagsmunir félagsins vom í
húfi.
Skaphöfn Sigga Magg var með
þeim hætti að engum gat dulist að
hálfvelgja og undansláttur var eitur
í hans beinum og hreinskiptni var
ríkjandi í öllu hans dagfari.
Sá sem þetta ritar átti því láni
að fagna að fá að starfa um nokk-
urt árabil í nágrenni Sigga Magg
og eiga við hann mikil samskipti
og ógleymanleg. Þar var hann ætíð
veitandinn og verður seint full-
þakkað.
Fyrstu kynni mín af Sigga Magg
munu hafa verið þegar hann flutti
erindi í Ríkisútvarpinu um ferðir
sínar í fjarlægum löndum Asíu.
Nú, þegar hann hefur lagt upp
í sína hinstu ferð, skulu honum
fylgja innilegar þakkir og óskir um
fararheill. Dýrleifu og vandamönn-
um öllum sendi ég samúðarkveðjur.
Kristján Jónsson,
Kynnisferðum.
í dag er kvaddur einn þeirra
manna, sem í mínum huga hafa
unnið til nafngiftarinnar „drengur
góður“. Slíkir menn em ekki á
hveiju strái.
Þegar leiðir okkar Sigurðar
Magnússonar lágu saman í stjórn
íslandsdeildar alþjóðasamtakanna
Amnesty Intemational, haustið
1977, voram við að vísu málkunnug
vel en varla þó meira. Sem blaða-
maður hjá Morgunblaðinu hafði ég
að sjálfsögðu fylgzt með ferli hans
sem blaðafulltrúa Loftleiða og hitti
hann á glöðum stundum og stöðum,
þar sem hann var hrókur alls fagn-
aðar. Auk þess hafði ég átt því láni
að fagna að kynnast fjölskyldu
hans, foreldram, systkinum og
mágum tveim og vissi, að hann,
eins og allt þetta fólk, var gætt
ríkum kostum, mannviti miklu og
hjartahlýju.
Engu að síður kom hann mér á
óvart í því mikla og oft lýjandi
starfi, sem við áttum fyrir höndum,
vegna þess einkum, að ég hafði
ekki vitað, að undir glaðværð hans
byggi sú djúpa alvara og sterka
hugsjón, sem raun bar vitni né hve
rækilega hún var mnnin honum í
merg og bein.
Þegar ég hafði orð á þessu við
góðan vin minn mér eldri heyrði ég
í fyrsta sinn söguna af því, þegar
Sigurður sem ungur maður reif nið-
ur auglýsingu, sem fest hafði verið
á vegg í einu helzta veitingahúsi
Reykjavíkur, þess efnis, að þar
fengju litaðir menn ekki afgreiðslu.
Hafði hann rétt ráðamönnum veit-
ingahússins rifrildið með þeim um-
t
Frænka okkar,
RAKEL KRISTJÁNSDÓTTIR,
Austurbrún 4,
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni fimmtudaginn 6. april kl. 15.00.
Vandamenn.
t
Móðir okkar og tengdamóðir,
KRISTÍN HÓLMFRÍÐUR STEFÁNSDÓTTIR,
lóst í Borgarspítalanum laugardaginn 1. apríl. Utförin fer fram frá
Fossvogskirkju föstudaginn 7. apríl kl. 16.30.
Hulda Matthiasdóttir, Runólfur Halldórsson,
Gunnar Matthíasson, Theodóra Ólafsdóttir.
-
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
SÓLVEIG ÁRDÍS BJARNADÓTTIR,
Ártúni við Elllðaár,
verður jarðsungin frá Bústaðakirkju fimmtudaginn 6. apríl kl. 13.30.
Sigurborg Bragadóttir, Sigurþór Ellertsson,
Árdís Bragadóttir, Ólafur Júniusson,
barnabörn og barnabarnabarn.