Morgunblaðið - 12.04.1989, Qupperneq 22

}}
22
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. APRÍL 1989
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. APRlL 1989
23

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúarritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
HaraldurSveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 900 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 80 kr. eintakið.
Sovéskur
kjarnorkukaf-
bátur sekkur
Sagt er að skipverjar í
kafbátum óttist mest eld
um borð. Gegn honum eru
þeir næsta vamarlausir eins
og kom í ljós á föstudag,
þegar sovéskur kjamorku-
knúinn kafbátur af Mike-
gerð fórst fyrir norðan Nor-
eg. Var þetta eini kafbátur-
inn af þessari gerð í sovéska
flotanum að sögn ritstjóra
hins viðurkennda sérfræði-
rits Jane’s Fighting Ships.
Telur ritstjórinn að frá upp-
hafi hafi verið ljóst, að smíði
kafbátsins hafi ekki heppn-
ast sem skyldi, en hann hef-
ur verið í ferðum á Noregs-
hafi í nágrenni Islands.
Fréttir hafa borist um það
síðustu vikur, að sovéski flot-
inn hafí frekar dregið úr
umsvifum sínum á Norður-
Atlantshafí. Ekki er nein
einhlít skýring á því en bent
er á þröngan efnahag og þá
staðreynd að kjarnorkueld-
flaugum frá sovéskum kaf-
bátum er nú unnt að skjóta
frá þeim á skotmörk í Banda-
ríkjunum og Evrópu frá Bar-
entshafí og íshafi vegna þess
hve langdrægar flaugarnar
em orðnar. Þá hefur verið
vakið máls á því, að úthald
sovéskra kafbáta og her-
skipa takmarkist af því, hve
lengi þau þurfa að vera í
höfn vegna viðhalds. Orð-
rómur hefur og verið á kreiki
um að vandinn með kjam-
orkuknúin skip sé sérstakur
í Sovétríkjunum vegna ótta
áhafna við geislavirkni og
ónógar varúðarráðstafanir.
Sem betur fer bendir ekk-
ert til óeðlilegrar geislavirkni
á hafsvæðinu þar sem kaf-
báturinn sökk. Er ekki að efa
að nákvæmar geislamæling-
ar verði stundaðar á þessum
slóðum framvegis eins og
gert hefur verið annars stað-
ar, þar sem kjamorkuknúin
skip hafa farist. Almenning-
ur fylgist alls staðar betur
með öllum hættum sem að
umhverfinu steðja en áður.
Hann veitir stjómvöldum
aðhald í þessu efni og sov-
éskir ráðamenn átta sig á
því eftir Tsjemobyl-slysið að
þeir geta ekki hundsað sjón-
armið annarra þjóða manna
eða kröfur í mengunarvörn-
um.
Hitt er síðan dæmigert
fyrir framvindu mála í frjáls-
um lýðræðisþjóðfélögum, að
nú þurfa norskir ráðherrar
að standa þingi og þjóð
reikningsskil vegna þess að
kjamorkuknúinn kafbátur
einræðisríkis sekkur. Menn
vita sem er, að þrátt fyrir
glasnost verða ráðherrar eða
embættismenn í Sovétríkjun-
um ekki kallaðir fyrir og
látnir svara opinberlega og
lýsa þvi, hvernig boð bámst
og ákvarðanir vom teknar í
sambandi við þennan hörmu-
lega atburð. Til að gera sér
betur grein fyrir því, hve
ábyrgðinni er misskipt að
þessu leyti, ættu lesendur að
velta því fyrir sér, hvernig á
þessu máli hefði verið tekið
á pólitískum vettvangi og í
fjölmiðlum, ef kafbáturinn
sem sökk hefði verið banda-
rískur en ekki sovéskur.
Reyklaus
dagur
Idag er svokallaður reyk-
laus dagur. í tilefni hans
hefur Olafur Ólafsson land-
læknir látið þau orð falla, að
reykingar séu eitt mesta heil-
brigðisvandamál, sem þjóðin
stendur frammi fyrir. Undir
þessi orð landlæknis skal
tekið og minnt á tillitsleysi
þeirra sem enn reykja gagn-
vart hinum sem aldrei hafa
byijað á því eða em hættir.
Eitt er að vinna sjálfum sér
tjón með óheilbrigðum lifn-
aðarháttum og annað að
valda öðmm skaða. Er full-
sannað að svokallaðar óbein-
ar reykingar em ekki síður
skaðvænlegar en hitt að
totta tóbakið. Ættu stjórn-
völd, fyrirtæki og einstakl-
ingar að beita sér af meiri
hörku fyrir því, að reglum
um reyklaus svæði sé fram-
fylgt-
I sjálfu sér er vel til fallið
að gera sér dagamun á reyk-
lausum degi. Uppákomur af
því tagi mega á hinn bóginn
ekki leiða hugann frá því sem
mestu máli skiptir: hvernig
staðið er að málum hina 364
daga ársins.
Þínghús, Dónikirkja og ráðhús
— tengist Tjörninni og Austurvelli ásamt torgi í túnfæti Ingólfs
eftir EyjólfKonráð
Jónsson
Umræðan um húsnæðismál Al-
þingis er sífellt að taka á sig nýjar
myndir, nú er efst á baugi að kaupa
Hótel Borg og búa þar um þing-
menn en leggja hótelrekstur niður.
Þessum hugmyndum er ég algjör-
lega andvígur og vonandi er svo
um meirihluta Alþingis, a.m.k.
mætti ætla að þingmenn Reyk-
víkinga berðustu hart gegn því að
hótelið yrði lagt af og skrifstofu-
starfsemi hafin í þessu notalega
sextuga húsi. Ekki yrði það til að
lífga miðbæinn sem þó er brýnt og
stefna borgaryfirvalda. Þar að auki
er það ekkert nauðsynjamál að
hraða mjög auknum „kontórista-
störfum“ á Alþingi. Þingið á þegar
verulegt húsnæði á lóðum sínum
og leigir annað. Parkinson hefur
fengið sinn árlega skammt og síst
á því borið að þingið leitaði umfram
aðra að sparnaðarleiðum í rekstri.
Og ekki er þó til að dreifa vand-
aðri eða nytsamlegri löggjöf en
áður var.
Góðu heilli sjá nú fleiri menn
hver firra það væri að byggja þing-
húsbáknið sem undanfarin ár hefur
verið á döfinni. Önnur úrræði verða
því til að koma, þótt engin þörf sé
óðagots og hægt að huga að fram-
kvæmdum í áföngum fyrir hóflega
Qármuni. „Mikið hlýtur sú þjóð að
vera hamingjusöm sem á svona lítið
þinghús," sagði austantjaldsgestur
fyrir nokkrum árum þegar hann var
fræddur um að húsið fyrir framan
hann væri Alþingi. Á miðju síðasta
ári ritaði ég grein um þinghúsmál
þar sem segir:
„Nú hafa borist fréttir af því, að
Oddfellowar hafi sótt um lóð til
nýbyggingar. Hana fá þeir auðvit-
að, eins og allir aðrir. Þá losnar
væntanlega hús þeirra við Vonar-
stræti. Núna er því gullið tækifæri
til að leysa öll deilumál um við-
kvæmasta hluta borgarinnar. Ríkið
á að kaupa eða leigja húsið. Þar
er meira en nóg rými fyrir alla þá
starfsemi Alþingis, sem nú kann
að vera þröngt um. Síðar má svo
byggja einhveijar snyrtilegar og
Eyjólíur Konráð Jónsson
manneskjulegar vistarverur fyrir
þingið. Hitt væri kannski ennþá
skemmtilegra, að „Davíð“ keypti
húsið, lánaði rlkinu það í nokkur
ár og léti svo rífa það. Hann munar
ekkert um það. En allt gæti fallið
í ljúfa löð, þegar þinghús, Dóm-
kirkja og ráðhús, með torgi sínu,
tengdist Tjörninni og Austurvelli
með eðlilegri hófsemd í túnfæti Ing-
ólfs.“
Að gefnu tilefni rifja ég þetta
nú upp enda rætt hugmyndina m.a.
við Davíð Oddsson borgarstjóra og
er kunnugt um að borgaryfirvöld
hafa áhuga á að málið verði leyst
með einhveijum hætti svipað því
sem hér er lagt til. Meginatriði
hugmyndarinnar koma fram á_með-
fylgjandi mynd sem Gestur Ólafs-
son arkitekt hefur dregið upp, en
þannig gæti hjarta Reykjavíkur litið
út þegar Austurvöllur hefur tengst
ráðhúsi og þinghússvæðinu. Þetta
þarf ekki allt að gerast í skynd-
ingu, en fyrir tiltölulega litla fjár-
muni má heflast handa og rétt að
gera það og hætta að rífast. Hef
ég þó síður en svo á móti því að
menn skiptist á skoðunum jafnvel
þótt þeir hafi-ekki „skoðanaskipti"
sem nú er í t.ísku. Ég leita því eftir
skoðunum manna og gagnrýni á
hugmyndina ef þeir vilja.
Höfundur er einn afalþingis-
mönnum Sj&lfstæðisflokks fyrir
Reykja víkurkjördæmi.
Samkvæmt hugmyndinni er einungis gert ráð fyrir einni byggingu sunnan-
vert við Kirkjustræti, á horni þess og Tjarnargötu. Þetta yrði einföld bygg-
ing með skrifstofum alþingismanna og annarri nauðsynlegri aðstöðu. Þar sem
Þórshamar stendur nú yrði byggt nýtt hús sem rúmað gæti skrifstofu Al-
þingis. Með þessu móti mynduðu allar byggingarnar á svæðinu umgjörð opins
torgs. Þetta torg yrði sameiginlegt ráðhúsi og Alþingi. Að miklu leyti yrði
það með hörðu yfirborði og nýttist fyrir útihátiðahöld í tengslum við Austur-
völl.
Undir öllu svæðinu gætu verið á einni hæð um 400 bílastæði.
Morgunblaðið/Frímann Ólafsson
Grindavík:
Ágætisafli
á vertíð
Grindavik.
VERTÍÐARBÁTAR hafa afl-
að ágætlega nú að undan-
förnu. Fyrst eftir páskastopp
aflaðist mjög vel, en hefur
minnkað aðeins að undanf-
örnu.
Vörður ÞH 4 var kominn
með mestan afla um miðja vik-
una með tæp 670 tonn og Höfr-
ungur II GK 27 með tæp 6B3
tonn. Mikill þorskur hefur verið
í aflanum og óvenju stór.
Þyngsti þorskurinn sem frést
hefur um var um 60 kíló að
þyngd. Hjá HÞ í Grindavík
barst þessi 34 kílóa þorskur á
land nú nýlega. Daníel Jónsson
verkstjóri heldur honum á lofti
á meðfylgjandi mynd.
FÓ
Umbeðnar verðhækkanir skornar niður:
Stefiia rekstri innan-
landsflugs í erfiðleika
- segir blaðafiilltrúi Flugleiða. Svigrúm til mikillar
hagræðingar ekki til staðar, segja Eimskipsmenn
„ÞAÐ ER ljóst af rekstrinum fyrstu þijá mánuði þessa árs að
stefnir í erfiðleika í þessum rekstri aftur. Breytingar á yerði
hafa ekki orðið síðan í júní í fyrra. Þegar þessi umbeðna hækk-
un fæst ekki hlýtur það að koma einhvers staðar fram, senni-
lega í áætlun, en þó er á þessu stigi óljóst hvernig verður á
því haldið,“ sagði Einar Sigurðsson blaðafulltrúi Flugleiða.
Hann var spurður um áhrif þess að Flugleiðir fengu sam-
þykkta 7% hækkun á verði í innanlandsflugi, en höfðu beðið
um 20%.
Einar segir að með beiðninni
hafi verið stefnt að því að ná
jafnvægi í rekstri innanlands-
flugsins. í fyrra varð 95 milljóna
króna tap á þeim rekstri, segir
Einar.
Flugfar til ísafjarðar, báðar
leiðir, kostar nú 7.828 krónur,
kostaði áður 7.332, hækkunin
er 496 krónur. Til Akureyrar
kostar nú 8.366 krónur báðar
leiðir, áður 7.836 og hefur hækk-
að um 530 krónur. Flugfar til
Egilsstaða báðar leiðir kostar
11.094 krónur, kostaði áður
10.384, hefur hækkað um 710
krónur. Til Vestmannaeyja kost-
ar nú 5.516 krónur, kostaði áður
5.172, hefur hækkað um 344
krónur.
Eimskip fór fram á 13% hækk-
un og fékk 7%. „Við teljum að
markaðurinn hafi veitt okkur
nauðsynlegt aðhald á undanföm-
um árum og samkeppni í skipa-
rekstri hafi í reynd verið mikil
og flutningsgjöld hafi lækkað
mikið að raunvirði. Við teljum
því að svigrúm til enn frekari
lækkunar flutningsgjalda eða
mikillar hagræðingar sé ekki til
staðar, en alltaf má gera betur,“
sagði Þórður Magnússon fram-
kvæmdastjóri fjármálasviðs
Eimskips. „Á sama hátt og við-
skiptavinir hafa notið hagstæðra
rekstrarskilyrða undanfarin ár,
skerða erfiðari skilyrði afsláttar-
möguleika. Við erum að leiðrétta
verð, ekki að hækka. Okkur
finnst miður að þó að illa gangi
í þjóðarbúinu um þessar mundir,
verði það til þess að það fáa sem
hefur gengið sé pínt í tap.“
Þórður segir að flutnings-
kostnaður með Eimskip hafi
lækkað að raungildi undanfarin
ár, jafnframt því sem flutningar
hafi aukist. „Sé miðað við árið
1984 hafa flutningsgjöldin lækk-
að að raunvirði um 30%. Þetta
er mjög athyglisvert og kom
fram í beiðni til Verðlagsstofnun-
ar. Flutningsgjöld félagsins hafa
verið að meðaltali 50% lægri en
heimildir Verðlagsstofnunar
segja til um. Viðskiptavinir fé-
lagsins hafa notið þeirrar ha-
græðingar sem orðið hefur í
rekstri félagsins á undanfömum
árum í lækkuðum flutningsgjöld-
um. Þetta sést enn betur í því
að rekstrartekjur félagsins hafa
einungis hækkað um 2% á föstu
verðlagi'frá 1984 en flutnings-
magn hefur á sama tíma aukist
um 33%.“
Þórður segir að nú fari rekstr-
arskilyrði aftur versnandi, skipa-
verð sé að hækka og þar með
leiguverð skipa, gámar em að
hækka og vextir. Hann bendir á
að verðhækkanir hafi verið mun
minni hjá Eimskip en mörgum
öðmm aðilum í þjóðfélaginu.
„Síðan 1984 hafa afnotagjöld
ríkisútvarpsins hækkað um
284,9%, dagblöð um 220%, Hita-
veita Reykjavíkur um 147,7% og
sement um 100,3%. Framfærslu-
vísitalan hefur hækkað um 163%
og lánskjaravísitala um 157%,
en flutningsgjöld sem Eimskip
innheimtir af sínum viðskiptavin-
um hafa á þessum tíma hækkað
um 61,8%.“
Sem dæmi um hækkun flutn-
ingsgjalda má nefna að sé fjöl-
skyldubíllinn fluttur til Evrópu
þarf nú að greiða fyrir hann
26.040 krónur, en áður var gjald-
ið 24.455. Munurinn er 1.585
krónur.
Sementsverksmiðja ríkisins
fór fram á 9,5% hækkun á verði
sements, en fékk 6%. Að auki
hækkaði Flutningsjöfnunar-
sjóðsgjald úr 840 krónum í 960
krónur á tonnið. Portlandsement
hækkar úr 6.770 krónum tonnið
í 7.240 í lausu máli án sölu-
skatts. Hækkunin nemur 470
krónum. Sekkjað, án söluskatts,
kostar það 7.920, var á 7.410
krónur og hefur hækkað um 510
krónur.
„Þetta þýðir að við þurfum
að þrengja aðeins að okkur og
draga úr fjárfestingum, sem ekki
er þegar búið að stofna til. Þá
hljótum við að verða að sýna
verulegt aðhald í komandi kjara-
samningum,“ sagði Gylfi Þórðar-
son framkvæmdastjóri Sements-
verksmiðjunnar.
Velgjörðarmaður íslenskra stúd-
enta við Brandeis-háskóla látinn
eftir GeirH. Haarde
f desembermánuði sl. lést í Banda-
ríkjunum Lawrence A. Wien, lög-
fræðingur og kaupsýslumaður, sem
með óbeinum hætti hafði áhrif á
lífshlaup og menntun hundruða er-
lendra námsmanna þar í landi,
þ. á m. nokkurs hóps íslendinga. Þar
sem greinarhöfundur er þeirra á
meðal þykir mér hlýða að minnast
hans með nokkrum orðum og greina
frá því starfi sem unnið hefur verið
í hans nafni með hinum alþjóðlegu
námsstyrkjum Lawrence Wien við
Brandeis-háskóla.
Eins og flestum er kunnugt er rík
hefð fyrir því vestan hafs að einkaað-
ilar leggi fram fé til að fjármagna
ýmiss konar starfsemi á sviði
mennta- og menningarmála, vísinda
og rannsókna.
Ymsar þekktustu menntastofnanir
í Bandaríkjunum eru í einkaeign eða
reknar sem sjálfseignarstofnanir
með ánafnaða sjóði og aðrar arðgef-
andi eignir að bakhjarli auk persónu-
legs stuðnings fjölda einstaklinga og
opinberra framlaga.
Brandeis-háskóli
stoftiaður 1948
Fyrir rúmum 40 árum var einni
slíkri stofnun komið á fót I smábæn-
um Waltham í Massachusetts, rétt
utan við Boston. Þar voru á ferð
ýmis samtök bandarískra gyðinga,
sem einsettu sér að koma á laggirn-
ar fyrsta flokks háskóla með áherslu
á að veita nemendum alhliða mennt-
un á BA- eða BS-stigi og með um-
fangsmikilli rannsóknarstarfsemi
samhliða kennslu á framhaldsstigi.
Þótt gyðingar hafi stofnað skólann
hefur hann ekki öðrum fremur verið
ætlaður námsmönnum úr þeirra röð-
um og ætíð hefur verið lagt kapp á
að tryggja algert sjálfstæði hans í
kennslu og rannsóknum. Meðal
fyrstu bygginga sem risu á háskóla-
svæðinu voru þijár kapellur, ein fyr-
ir kaþólska, önnur fyrir mótmælend-
ur og sú þriðja fyrir gyðinga.
Saga og uppbygging þessa skóla,
sem kenndur er við bandaríska
hæstaréttardómarann Louis D.
Brandeis, er ævintýri líkust. Hann
hefur fyrir löngu öðlast sess í röð
fremstu háskóla vestan hafs og sum-
ar deildir hans þykja skara fram úr.
Skólinn hefur alltaf verið tiltölulega
lítil en vel búin .stofnun, stúdentar
innan við fimm þúsund, byggingar
margar og í kennaraliði jafnan
þekktir fræðimenn á hinum ýmsu
sviðum hug- og raunvísinda.
Einn af velunnurum skólans nær-
fellt frá upphafi var Lawrence A.
Wien, sem vann við lögfræðistörf og
kaupsýslu I New York. Hann hafði
„Ómetanlegt er hve
margir íslenskir náms-
menn hafa átt aðgang
að þeim tækifærum
sem hann hefur skapað
til náms á kunnu
*
menntasetri. Islending-
ar hafa notið örlætis
Lawrence Wien í hlut-
fallslega ríkari mæli en
ýmsir aðrir og fyrir það
er tilhlýðilegt að þakka,
nú þegar hans nýtur
ekki lengur við.“
stórefnast af störfum sínum og við-
skiptum og lá ekki á liði sínu við að
efla skólann ijárhagslega, bæði með
rausnarlegum framlögum úr eigin
vasa og með því að safna fé hjá
öðrum.
Styrkir Lawrence Wien
Hans verður þó fyrst og fremst
minnst fyrir að hafa komið á lagg-
irnar öflugum sjóði til að styrkja
Lawrence A. Wien
erlenda stúdenta til náms við skól-
ann, en skólavist þar er einhver sú
dýrasta sem völ er á I Bandaríkjun-
um. Árleg skólagjöld auk uppihalds
nema nú um 15 þúsund dollurum og
munu hin þriðju hæstu þar í landi.
Slíkar fjárhæðir er ekki á hvers
manns færi að reiða af hendi enda
reynir skólinn eftir megni að veita
innlendum nemendum margháttaða
fjárhagslega aðstoð í formi lána og
Gamli kastalinn á Brandeis háskólasvæðinu. Þar er nú heimavistar-
liúsnæði, sem eftirsótt er af stúdentum.
styrkja. Það reyna raunar flestir
sambærilegar skólar að gera en fæst-
ir leggja sig fram um að styrkja er-
lenda stúdenta í sama mæli og Bran-
deis-háskóli.
Lawrence Wien lagði á árinu 1958,
fram háa fjárhæð sem ávaxtast
skyldi til að styrkja erlenda stúdenta
á Brandeis. Lögð var áhersla á að
velja úr efnilega námsmenn sem
hygðust nýta menntun sína í heima-
landi sínu. Styrkir þessir hafa ávallt
verið mjög ríflegir og nægt til
greiðslu skólagjalda, fæðis og uppi-
halds og í mörgum tilvikum einnig
til greiðslu námsbóka.
11 íslendingar af 639
Á þeim þijátíu árum sem liðin eru
frá því þessi starfsemi hófst hafa 639
erlendir námsmenn frá 94 þjóðlönd-
um notið góðs af rausn og stórhug
Lawrence Wien. I þeim hópi eru 11
íslendingar, sem lagt hafa stund á
hinar ólíkustu greinar. Flestir hafa
numið stærðfræði og eðlisfræði en
aðrir hagfræði, sögu, tónlist eða
tölvufræði sem aðalgreinar. Auka-
greinar hafa einnig allir þurft að
taka. Hafa flestir dvalið 2—3 ár við
skólann og lokið þaðan BA- eða
BS-prófi.
Þeir íslenskir námsmenn sem
fengið hafa Wien-styrkinn eru Anna
Jónsdóttir, Birgir Árnason, Hjálmar
H. Ragnarsson, Hulda Styrmisdóttir,
Ólafur Jóhann Ólafsson, Ragnhildur
Hjartardóttir, Skúli Sigurðsson,
Þórður Jónsson og Þorvaldur Krist-
insson auk greinarhöfundar. Nú er
ein íslensk stúlka á Wien styrk, Guð-
rún Gunnarsdóttir, og ráðgerir hún
að ljúka prófi í vor.
Fyrstur íslendinga til að fá þennan
styrk var Þorvaldur Kristinsson út-
gáfustjóri, sem hlaut hann til eins
árs dvalar árið 1970. Greinarhöfund-
ur var fyrstur til að ljúka prófi frá
Brandeis vorið 1973, en síðust út-
skrifaðist Hulda Styrmisdóttir sl.
vor. Allir hafa þessi námsmenn utan
einn komið til Brandeis úr Mennta-
skólanum í Reykjavík. Hefur Guðni
rektor Guðmundsson séð um að
rækta vel það mikilvæga samband
sem komst á milli Brandeis og MR
upp úr 1970 og er vonandi að það
rofni ekki.
Allt þetta fólk hefur getið sér
gott orð og flestir staðið sig mjög
vel. Til gamans má geta þess að
þótt aðeins 1,7% styrkþeganna 639
hafi verið Islendingar eru íslenskir
stúdentar rúmlega 10% þeirra styrk-
þega sem teknir hafa verið í heiðurs-
félagið Phi Beta Kappa fyrir afburða
námsárangur. Segir það óneitanlega
ánægjulega sögu um árangurinn.
Einstakt örlæti og framsýni
Ég átti þess kost í októbermánuði
sl. að koma til Brandeis á ný I fyrsta
sinn í 15 ár og taka þátt I hátíðahöld-
um vegna 40 ára afmælis skólans
og 30 ára afmælis Wien-styrkjanna.
Lawrence Wien var þar mættur en
engum duldist að hann átti ekki
margar vikur ólifaðar.
Ræða hans úr hjólastól sínum við
þetta tækifæri verður þeim sem á
hlýddu ógleymanleg. Viðstaddur var
fjöldi fyrrverandi og núverandi styrk-
þega úr sjóði hans og stolt hans og
gleði yfir velgengni þeirra leyndi sér
ekki, þótt hann þekkti fæsta þeirra
vel persónulega. í bréfi sem hann
skrifaði mér stuttu síðar sagði hann
m.a. að fátt hefði veitt sér meiri
hamingju í lífinu en að hafa getað
gert Wien-styrkina að veruleika og
þar með orðið hartnær 700 einstakl-
ingum hvaðanæva að úr heiminum
að liði. Velgengni þessa fólks síðar
! lífinu væri sér mikið ánægjuefni.
Menn eins og Lawrence A. Wien
eru ekki á hveiju strái, hvorki í
Bandaríkjunum né annars staðar.
Örlæti hans og framsýni var einstök.
Ómetanlegt er hve margir íslenskir
námsmenn hafa átt aðgang að þeim
tækifærum sem hann hefur skapað
til náms á kunnu menntasetri. íslend-
ingar hafa notið örlætis Lawrence
Wien í hlutfallslega ríkari mæli en
ýmsir aðrir og fyrir það er tilhlýði-
legt að þakka, nú þegar hans nýtur
ekki lengur við.
Höfundur er alþingismaður.