Morgunblaðið - 23.05.1989, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. MAÍ 1989
21
Upplausnin í Kína
Miðborg Peking algjör-
lega á valdi mótmælenda
Mikil valdabarátta milli kínverskra leiðtoga og óánægja innan hersins
Peking. Reuter, Daily Telegraph.
NOKKUÐ dró úr spennu á götum Peking-borgar í gær eftir að
mótmælendum hafði tekist að koma í veg fyrir að bílalestir og skrið-
drekasveitir kæmust inn í miðborgina. Tugþúsundir námsmanna og
stuðningsmanna þeirra voru enn á Torgi hins himneska friðar og
er talið að þeir hafi miðborgina því sem næst algjörlega á sínu
valdi. Að sögn sfjórnarerindreka eiga leiðtogar Kína í harðúðugri
valdabaráttu sin á milli og er talið að mikil óánægja ríki innan hers-
ins með herlögin, sem tóku gildi á laugardag.
Reuter
Kínversk stúlka sefur með grímu til að veija sig fyrir táragasi við
minnismerki um hefjur alþýðunnar í miðborg Peking í gær.
Stjórnvöld í Kína sögðu á sunnu-
dag að her landsins þyrfti að koma
á lögum og reglu í Peking en viður-
kenndu að mótmælendum hefði tek-
ist að koma í veg fyrir að herinn
gæti framfylgt herlögunum. „Her-
mennimir, sem framfylgja eiga her-
lögunum, verða að fara eftir fyrir-
mælum stjórnarinnar og þeim ber
skylda til að grípa til nauðsynlegra
aðgerða til að binda enda á glund-
roðann,“ segir í yfirlýsingu stjóm-
valda, serh lesin var í útvarpi og
sjónvarpi. Stjómarerindrekar túlk-
uðu yfirlýsinguna þannig að stjóm-
völd væru ákveðin í að senda her-
menn inn í miðborg Peking til að
fylgja herlögunum eftir. Þeir töldu
þó ólíklegt að ráðist yrði á næst-
unni inn á Torg hins himneska frið-
ar, þar sem mótmælendur hafa
haldið til undanfarna tíu daga.
Vel heppnuð
skipulagning mótmæla
Skipulagning mótmælanna á
torginu þykir hafa heppnast frá-
bærlega. Mótmælendumir hafa
komið upp matvæla- og vatnsdreif-
ingarkerfi, hátölurum til að flytja
nýjustu fréttir af atburðum, vega-
tálmum, hjúkrunarmiðstöðvum og
flóknu öryggiskerfi. Talið er að
mótmælendurnir hafi miðborgina
því sem næst algjörlega á sínu valdi'
vegna þessarar miklu skipulagning-
Hong Kongj. Reuter.
MILLJÓN manns safhaðist sam-
an á götum Hong Kong-borgar
á sunnudag til stuðnings kröfurn
námsmanna í Peking um lýðræð-
isumbætur í Kína. Lætur nærri
að einn af hveijum sex íbúum
borgarinnar hafi tekið þátt í
mótmælunum. Kínveijar, sem
búsettir eru erlendis, eftidu einn-
ig til mótmæla víðs vegar um
heim til stuðnings kröfum um
afsögn tveggja helstu leiðtoga
Kína.
ar.
Að sögn sjónarvotta voru um
200.000 manns á Torgi hins himn-
eska friðar á sunnudag og allt að
100.000 manns í nágrenninu, þar
á meðal verkamenn, sem hrópuðu
hvatningarorð til mótmælendanna.
Mótmælendunum mun hins vegar
hafa fækkað nokkuð í gær. Stjóm-
völd bönnuðu á laugardag erlendum
fréttamönnum að ræða við borg-
arbúa og taka myndir í borginni,
en bannið var virt að vettugi. Talið
er að óeinkennisklæddir hermenn
séu í byggingu Dagblaðs alþýðunn-
ar til að koma í veg fyrir að náms-
menn nái henni á sitt vald. Blaðaút-
gáfa er því sem næst í lamasessi í
landinu.
Þúsundir borgarbúa reistu á
sunnudag um 30 vegatálma víðs
vegar um borgina til að koma í veg
fyrir að skriðdrekasveitir og bryn-
varðar bifreiðar kæmust inn í mið-
borgina. Um 200 strætisvagnar og
vörubifreiðar, sem komið var fyrir
á götum borgarinnar, stöðvuðu alla
umferð til miðborgarinnar og sögð-
ust bílstjórar þeirra tilbúnir að beij-
ast við hermenn reyndu þeir að
komast inn í miðborgina. Um 1.500
hermenn, sem vopnaðir voru vél-
byssum, komu með lest til lesta-
stöðvar í miðborgarinni á sunnu-
dagsmorgun en námsmenn um-
kringdu þá og hleyptu þeim ekki
Að sögn lögreglu og skipuleggj-
enda mótmælanna í Hong Kong
voru þetta fjölmennustu mótmæli
sem efnt hefur verið til í sögu ný-
lendunnar, sem Bretar stjóma þar
til Kínveijar taka við árið 1997.
Lögregluyfirvöld sögðu að mótmæl-
in hefðu farið friðsamlega fram og
engin vandamál hefðu komið upp
þótt lögreglan hefði aðeins búist
við að um 8.000 manns tækju þátt
í mótmælunum.
Mótmælendurnir söfnuðust sam-
inn í borgina. Fregnir herma að
hermenn hafi beitt kylfum, sem
valda raflosti við snertingu, gegn
námsmönnum í vesturhluta borgar-
innar og er talið að 45 námsmenn
hafi verið fluttir á sjúkrahús.
Námsmenn sögðust telja að her-
menn ætluðu að reyna að komast
inn í miðborgina í gegnum göng,
sem gerð voru á valdatíma Maós,
an við byggingu Kínabanka í borg-
inni og gengu síðan að skrifstofu
fréttastofunnar Nýju Kína, sem er
í raun sendiráð Kína í nýlendunni.
Mótmælendumir kröfðust afsagnar
Lis Pengs, forsætisráðherra Kína,
og Dengs Xiaopings, leiðtoga Kína.
Um 15.000 manns söfnuðust
einnig saman á götum portúgölsku
nýlendunnar Macau, sem Kínveijar
taka við árið 1999.
Þá tóku þúsundir kínverskra
námsmanna þátt í mótmælum víðs
vegar um heim um helgina, svo sem
í Lundúnum, París og Washington,
til stuðnings námsmönnum í Peking
og kröfðust þeir þess að herinn
bryti ekki mótmælin á bak aftur
með valdi.
þegar Kínveijar óttuðust innrás
Sovétmanna. Þeir sögðu einnig að
í það minnsta þijú fangelsi hefðu
verið tæmd til að hægt yrði að fang-
elsa námsmenn. Þá hefur orðrómur
komist á kreik um að beita eigi
táragasi í fyrirhugaðri árás hersins
á mótmælendurna.
Ekkert lát var á mótmælum í
öðrum borgum Kína um helgina,
til að mynda efndu tugþúsundir
manna til kröfugöngu í Shanghai á
sunnudag.
George Bush Bandaríkjaforseti
hvatti kínversk stjórnvöld til þess
að beita ekki hervaldi gegn náms-
mönnunum og verða við kröfum
þeirra um lýðræðisumbætur. Hann
hvatti ennfremur námsmennina til
þess að sýna stillingu og halda lýð-
ræðisbaráttunni áfram.
Óvissa um stöðu einstakra
leiðtoga
Stjórnarerindrekar sögðu að mik-
il valdabarátta ætti sér stað á milli
umbótasinna og harðlínumanna í
forystuliði kínverska kommúnista-
flokksins. Baráttan væri einkum á
milli Lis Pengs forsætisráðherra og
Zhao Ziyangs flokksleiðtoga, sem
sagður er hafa hrökklast frá emb-
ætti á föstudag. Stjórnarerindrek-
amir sögðu að Zhao hefði staðið
árásir Lis af sér þótt hann hefði
ekki borið sigur úr býtum í barátt-
unni. Talsmaður kommúnista-
flokksins sagðist í gær ekki vita
hvort Zhao væri enn leiðtogi flokks-
ins.
Herinn virðist gegna miklu hlut-
verki í valdabaráttunni. Kínverskir
Reuter
Mikið rusl hefiir safnast fyrir á Torgi hins himneska friðar í Peking
frá því mótmæli kínverskra námsmanna hófiist þar eins og sjá má
á myndinni. í baksýn er inngangurinn að Borginni forboðnu.
BOSCH
MÓTORSTILLINGAR
. ^BRÆÐURNIR
(©) ORMSSON HF
^ Lágmúla 9, sími: 38820
Mílljón manns á kröfu-
göngu í Hong Kong
Reuter
Kínverskur hermaður, sem lagt
hefiir niður byssu sína, borðar ís
i einu úthverfa Peking, þar sem
mótmælendur hafa stöðvað her-
bfla er fara áttu til miðborgarinn-
ar til að framfylgja herlögum,
sem sett voru á laugardag.
fjölmiðlamenn sögðu að sjö herfor-
ingjar hefðu farið fram á að herlög-
in yrðu numin úr gildi og bendir
það til þess að mikil óánægja sé
innan hersins með aðgerðir stjóm-
valda. Stjórnarerindrekar útilokuðu
ekki þann möguleika að herinn
beitti sér fyrir því að Li forsætisráð-
herra segði af sér. Þeir kváðust
sannfærðir um að Li yrði fyrr eða
síðar að fara frá völdum, þótt þeir
teldu ólíklegt að það gerðist á næstu
dögum.
Ymsar sögusagnir eru á kreiki í
borginni um stöðu einstakra leið-
toga. Stjómarerindreki sagði að
Deng Xiaoping hefði forðað sér til
Wuhan í Mið-Kína og heyrst hefur
að hann hafi sagt af sér sem yfir-
maður hersins.
PHILCO
W 393 ÞVOTTAVÉLIN
NÚNA
Á MJÖG GÓÐU VERÐI
• Þvottakerti við allra hæfi, þar af
eitt sérstaklega fyrir ull
• 1000 snúninga vinda
• Sjálfstæður hitastillir
• Kaldskolun
• Hleðsla: 5 kg (af þurrum þvotti)
• Sparnaðarrofi
• Tekur inn bæði heitt og kalt vatn
• Ryðfrítt stál á ytri og innri belg
• H:85, B:59.5, D:55cm.
Verð kr. 49.880.
S Heimilistæki hf ■■
• SætúniB • Krmgtunm •
EÍkvísíJ SIMIM14 00 SIMI OtltM HSS
■■ /á f.’tUM' SlWjjOMÉufll í SúMXíJUyM, M