Morgunblaðið - 23.05.1989, Blaðsíða 38

Morgunblaðið - 23.05.1989, Blaðsíða 38
38 MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. MAÍ 1989 I I t Minningarorð: Erna H. Jónsdóttir Fædd 20. október 1925 Dáin 13. mai 1989 í dag verður til moldar borin í Fossvogskirlq'ugarði, systir okkar, Ema Heiðrún Jónsdóttir. Ema var fædd og uppalin á Ak- ureyri hjá foreldmm okkar Jakob- ínu Guðbjartsdóttur og Jóni Eð- valdssyni. Eftirlifandi eiginmaður hennar er Oddur Jónsson rafvirkja- meistari. Þau eignuðust þqú böm, Jónu Guðrúnu, Gunnar Óm og Elínu Jakobínu. Það eru margar hlýjar hugsanir og minningar sem koma í hugann þgar við lítum til baka. Ætíð var gott að koma á heimili Emu og Odds og engin Reykjavíkurferð var fulikomin nema að heimsækja þau. Þar mætti okkur hlýja, gleði og mikil gestrisni. Ema var mikið fyr- ir blómarækt og var gaman að koma til hennar í gróðurhúsið, sitja þar og spjalla. En ekki voru það aðeins blómin sem nutu hlýju henn- ar, því böm áttu gott athvarf hjá henni. Auk þess að ala sín böm upp af ríkri ástúð og umhyggju tók hún að sér að gæta bama á daginn. Þau voru ekki mörg en dvöldu hjá henni lengi, sum ámm saman. Fjölskylda Emu var mjög samheldin sem kom ekki hvað síst fram í veikindum hennar undanfarin ár. Þau gáfu henni mikla ástúð og styrk sem léttu henni baráttu við erfiðan sjúk- dóm. Við systkinin minnumst Emu með hlýju og þakklæti. Guð blessi minningu hennar. Elín, Einar, Bjarni og fjölskyidur. Mig langar í fáum orðum að minnast móðursystur minnar Ernu Jónsdóttur eða Emu frænku eins og hún var oftast kölluð af okkur í fjölskyldunni. Þegar ég sem unglingur byijaði að skreppa til Reykjavíkur var samastaðurinn 'oftast hjá Emu frænku og Oddi. Þar var alltaf pláss fyrir skyldmenni að norðan hvort sem var til að gista eða fá eitthvað í svanginn. Ema frænka gaf sér alltaf tíma til að setjast niður og spjalla þegar ég kom til hennar hvort sem hún var að hlúa að bömunum, sem hún gætti í mörg ár, eða úti í garðhúsi þar sem hún hlúði að blómunum. Eftir að ég flutti til Reykavíkur var oft skroppið í Efstasundið til að spjalla. Fyrir allar þessar stundir vil ég þakka. Ema háði harða baráttu við sjúk- dóm sem að lokum náði yfirhönd- inni. í þessari baráttu sýndi hún og fjölskylda hennar mikinn styrk og samstöðu. Elsku Oddur, Jóna, Gunni, Ella og aðrir aðstandendur. Guð blessi ykkur og styrki í sorginni. Erna Þórarinsdóttir Dýpsta sæla og sorgin þunga, svífa hljóðlaust yfir storð. Þeirra máli talar tunga tárin eru beggja orð. (Ólðf frá Hlöðum) Hratt flýgur stund. Að heilsast og kveðjast, það er lífsins saga. Það vitum við öll svo mæta vel. En samt er það svo, að ávallt þegar ein- hveijir nákomnir okkur fara af þessum heimi er sem strengir bresti innra með okkur. Við fínnum svo sárt að hljómar þessara strengja sem við höfum notið í gegnum árin verða aldrei þeir sömu aftur. Nú við lát Emu mágkonu minnar, konu Odds bróður míns, er hún sú þriðja úr fjölskyldu okkar sem við sjáum á bak á réttum sjö mánuðum. Gýja kona Jóns Franklíns bróður míns, jafnaldra Emu, lést 8. október sl. eftir erfið veikindi. Haraldur bróðir okkar, 64 ára varð bráðkvaddur að heimili sínu á Flateyri 20. sama mánaðar. Tíminn er afstætt hugtak. Mér er enn í fersku minni þegar Oddur bróðir kom með fríða, hægláta stúlku sem hann hafði kynnst í Danmörku og kynnti fyrir okkur, Emu Jónsdóttur, sem tilvonandi konuefni sitt. Foreldrar hennar voru Jón Eðvaldsson, innborinn Akur- eyringur f. 1892, d. 1974, og kona hans Jakobína Guðbjartsdóttir frá Grenivík, f. 1899, d. 1976. Öll sín búskaparár bjuggu þau á Akureyri. Jón var við sjóðróðra ungur maður, sigldi síðar á farskipum. A efri árum stundaði hann landvinnu. Árið 1936 byggði hann hús fyrir fjölskyldu sína á Hríseyjargötu 3. Þar ólst Ema upp. Árið 1959 keyptu foreldr- ar hennar húsið Hrafnagilsstræti 14 með Bjama syni sínum og bjuggu þar til æviloka. Erna var elst fímm systkina. Næstur henni var drengur sem lést á þriðja ári, þá Elín kennari, Einar starfsmaður hjá Olís og yngstur Bjami vélstjóri, öll búsett á Akur- eyrj. Á æskuheimili Emu var Guð- bjartur afí, blindur maður, í 14 ár. Hann hafði verið hákarlaveiðimað- ur. Til hans sóttu gamlir skipsfélag- ar og aðrir hákarlaveiðimenn við Eyjaíjörð. Heimilið mátti heita sam- komustaður þeirra hjá blinda félag- anum. Ema var stálminnug, hún mundi þessa menn og veiðisögur þeirra sem hún nam sem bam við hné afa síns og kunni vel að segja af þeim, og sögur þeirra. En það er sem oftar, að nú er of seint að hljóðrita frásagnir Emu frá þessum tíma. Tvítug fer Ema í Húsmæðraskól- ann á Akureyri veturinn 1945-46, og það nám kom henni síðar að góðum notum. 28. maí árið 1950 ganga þau í hjónaband, Ema og Oddur Jónsson. Hann hafði þá nokkrum ámm áður lokið námi í rafvirkjun, og hefur nú til margar ára starfað sem yfir- eftirlitsmaður Rafmagnsveitu Reykjavíkur. Oddur fæddist á Ytri- Veðrará í Önundarfírði, sonur Jóns t Þökkum innilega alla veitta aöstoö, hlýhug og samúö viö andlát og jarðarför GUNNLAUGS STEFANSSONAR frá Akursell, öxarflrðl. Slgþrúður R. Stefánndóttlr, Hulda J. Vilhjálmsdóttir, Krlstinn Jónasson, Gunnhildur H. Bjarnadóttir, Arnþrúður G. Björnsdóttir, Stefanía Björnsdóttlr, Skarphóðlnn Jósepsson og aðrir vandamenn. t Þakka innilega öllum, nær og fjær, er auösýndu mór samúö og hlýhug við andlát og útför systur minnar, HERDÍSAR MARlU JÚLÍUSDÓTTUR, Munaðstungu. Aðalheiður Júlfusdóttlr. Guðmundar Guðmundssonar bónda þar og síðar á Flateyri, m.a. bóka- vörður þar og oddviti, f. í Breiðadal 1892, d. 1971, og k.h. Jónu Guðrún- ar Jónsdóttur ljósmóður, f. að Veðr- ará 1892, d. 1930. Þegar Oddur fæddist var móðir okkar orðin sjúk af berklum. Hjá þeim var þá til hjálpar á heimilinu vinkona ogjafn- aldra foreldra okkar, Guðrún Þor- valdsdóttir frá Kroppsstöðum í sömu sveit. Hún var heimilisföst hjá foreldrum sínum, elst barna þeirra. Drenginn tók hún með sér ný- fæddan og ól hann upp í skjóli for- eldra sinna. Yngri systkini hennar urðu fóstursystkini Odds, og eins böm Halldórs bróður hennar, þegar þau komu til. Þetta var stór og samhentur hópur. Guðrún var lærð saumkona í karlmannafatnaði, fór á bæina í sveitini og saumaði sem til þurfti hveiju sinni. Þegar Oddur var sautján ár fór Guðrún með hon- um til Reykjavíkur og bjó þeim hér heimili svo hann gæti farið í nám. Sjálf fór hún að sauma hjá klæð- skera. Gunna giftist aldrei en helg- aði líf sitt fóstursyninum og íjöl- skyldu hans. Ungri konu hlýtur að vera tals- verður vandi á höndum þegar hún sest inn í heimili tengdamóður og einkabams hennar. Ekki tókst nú verr til en það í Emu tilfelli, að samfylgd þeirra tengdamæðgnanna varði næstu tuttugu og átta árin. Ef til vill má tengja á einhvem hátt að Erna hafí búið að áhrifum frá æskuheimili sínu, með afana og gömlu mennina sem komu, og til urðu sögur. Á heimili þeirra Odds og Emu komu systkini Gunnu fóstm hans, sem flest vom flutt hér suður, og böm þeirra, nágrannar hennar og vinir að vestan. Þá var rætt um fólkið í sveitinni, lífs og liðið, hagi þess og búskaparháttu. Erna nam þetta allt, mig rak oft í rogastans hvað hún mundi og vissi um fólk vestan úr Önundarfírði og afkom- endur þeirra, sumt af þessu fólki hafði hún aldrei séð. Núna síðast skömmu fyrir páska vomm við að ræða um gamla sveitunga okkar Odds. Sannarlega var Ema ekekrt farin að ryðga í fræðunum, þótt hún væri búin að eiga í löngu og ströngu veikindastríði. Gestkvæmt mjög var á heimili þeirra og oft margir til borðs. Einn- ig komu ættingar og vinir að norð- an og fleiri. Ema var afar myndar- leg húsmóðir í allri matargerð og húshaldi, heimilið hreint og fágað, hlýlega og smekklega búið eins og best var á kosið, þau samhuga í því hjónin sem öðm, að prýða í kringum sig úti sem inni. Utsaum- urinn hennar Ernu prýðir veggi og sófa og blómin hennar í stofunum vom meiri háttar. Ég held að varla hafí verið til sú græn planta sem Ema fékk ekki til að blómstra. Strax á útmánuðum var allt meira og minna blómstrandi og stóð fram á haust. Svo gerðist ævintýrið þeg- ar hún fékk gróðurhús í garðinum þeirra í Efstasundi 87, í því lifði hún marga glaða daga. Ema og Oddur eignuðust þijú böm. Elst er Jóna Guðrún, f. 1951. Hún hefur starfað á lögfræðiskrif- stofu í íjöldamörg ár. Hennar mað- ur er Jón Þórarinsson kennari og þau eiga eina dóttur. Næstur er Gunnar Öm rafvirki, f. 1962, unn- usta hans er Þórdís Gunnarsdóttir. Yngst er Elín Jakobína fóstra, f. 1964, hennar maður er Hannes Þorsteinsson kennari og eiga þau eina dóttur. Ema og Oddur vom samhent og hamingjusöm hjón, ástfangin til hinstu stundar. Þau gátu ávallt treyst hvort öðm, það var þeirra mikli styrkur þegar veikindi og erf- iðleikar sem þeim fylgdu börðu að dymm. Margar vom þær skurðað- gerðir og sjúkrahúslegur sem Erna blessunin mátti þola um dagana. Svo kom hinn mikli vágestur, sem hún hefir barist við á fjórða ár. Með miklum andlegum styrk og rósemi tók Ema út sínar andlegu og líkamlegu þrautir. Hún orðaði það oft svo, að engin ástæða væri til að gera sínum nánustu ástandið erfiðar en óhjákvæmilegt væri. Hennar heitasta ósk var að fá að dvelja heima í veikindum síntfct^rjfl ekkert var manni hennar ljúfara en að fá að hafa hana hjá sér, og það tókst þar til síðustsu vikuna. Hjúkr- un hans og umhyggja allan tímann hefur verið fágæt. Allt hafa Oddur og bömin þeirra gert sem í mann- legu vandi stóð til að létta henni lífíð. Fagurt mannlíf var svo sann- arlega í miklum blóma þar á heimil- inu. Ema var ein af þessum konum sem aldrei fellur verk úr hendi. Við stólinn hennar stóð ævinlega karfa með útsaumsefni eða pijónum til að grípa í þegar hún settist niður. Ég held að hún hafí sjaldan eða aldrei horft á sjónvarp nema hafa eitthvað handa í milli. Fyrir nokkr- um ámm byijaði hún að læra að mála á postulín, sér og öðmm til mikillar ánægju. Hún var óspör á að gefa vinum og vandamönnum fagra gripi, sem hún hafði málað á. Þar kom vel fram listfengi Emu í munstur- og litavali. Ldstfengi mun víða vera í ætt hennar. Elín systir hennar hefur m.a. ofíð í efni og saumað úr því og prýtt hökla á tvo presta, syni sína. Einar bróðir þeirra spilaði á yngri ámm í hljómsveit hér í Reykjavík, m.a. í KK-sextett- inum. Töluvert mun líka vera af góðu söngfólki i ættinni. Nú hætta blóm hennar Ernu mágkonu að. anga, en ilmur liðinna daga mun lifa áfram í hugskoti ástvina hennar. Guð styrki ykkur öll. Að eilífðarljósi bjarma ber, sem brautina þunp greiðir. Vort líf, sem svo stutt og stopult er, það stefnir á æðri leiðir. Og upphiminn fegri, en auga sér mót öllum oss faðminn breiðir. (Einar Benediktsson) Guðrún I. Jónsdóttir frá Ytri-Veðrará. Þó við höfum vitað að hveiju stefndi um nokkurt skeið kom það okkur að óvömm þegar kallið kom. Hún Emá er dáin. Farin til nýrra starfa. Eflaust verður það hlutverk hennar þar sem hér, að búa í hag- inn fyrir sína nánustu og yrkja þeirra garð. Kynni okkar Emu hófust fyrir rúmum tólf ámm, er við komum til hennar og föluðumst eftir að hún yrði dagmanna sonar okkar. Hún tók okkur svo undurvel á sínu hlý- lega heimili að Efstasundi 87. Bamabömin vom þá ekki komin. Gunnar og Elín enn í foreldrahúsum en Jóna var flutt. Fóstra Odds var þá nýfarin af heimilinu til dvalar á hjúkmnardeild Hrafnistu. Það lýsir vel starfsdegi Emu að hún ól upp mannkosta böm og hlúði að öldmðum ástvinum á sama tíma. Aldrei féll henni starf úr hendi. Sonur okkar Jón Aðalsteinn varð strax einn af fjölskyldunni og Ema mamma eins og hann kallaði hana, varð honum strax mjög kær. Þegar Ásta Sigríður kom í heiminn fimm áram seinna, tók hún hana líka undir sinn vemdarvæng. Um það leyti kom svolítill mglingur á nafn- giftina, stundum var hún Ema mamma en æ oftar Ema amma. Líklga vegna þess að hún var konan hans Odds afa en það hafa þau alltaf kallað hann. Hvort nafnið sem er lýsir það kærleikanum vel sem myndaðist. Það er einkennilegt að stundum hittir maður fólk og fær á tilfínning- una1 -að loiðir hafi iegið saman áð- ur. Þannig var það er við hittum Ernu. Milli okkar tókst strax mikill vinskapur og hún sá um bömin okkar eins og þau væm hennar eig- in. í Efstasundinu fengu þau ást og umhyggju. Ema hélt heimili eins og við munum best úr bemsku. Hún var fasti punkturinn á heimilinu, það var heitur matur í hádeginu og aftur að kvöldinu, kaffímeðlætið var heimagert. Hún hafði börnin ávallt næst sér hvort heldur hún var í eldhúsinu eða stássstofunni. Gönguferð um nágrennið var fastur liður á dagskrá. Verkefnin innan- dyra vom að teikna, lita, hlusta á tónlist og sögur, eða leika í stof- unni með dótið þeirra Ellu og Gunna. Stundum þegar við komum var búið að raða borðstofustólnum í röð og allir vom í strætó eða rútu- bílaleik. í næsta skipti var jafnvel búið að tjalda öllum teppum sem til vom og farið í útilegu, í stássstof- unni. Leiksvæðið innandyra var ekki einhver ákveðinn staður heldur var allt heimilið lagt undir. Slík var hjartahlýja Ernu ömmu. Við undir- búning jólahátíðarinnar vom allir þátttakendur. Smákökubakstur var efstur á vinsældarlistanum og þeg- ar farið var heim, fylgdu troðfullir pokar af smákökum og sú skýring fylgdi að þetta hefðu Nonni og Ásta bakað. Ema hafði græna fingur hvort heldur var í samskiptum sínum við fólk eða gróður. Állt dafnaði og blómstraði í návist hennar. Garður- inn hennar í Efstasundinu bar þess merki meðan hún hafði kraft til að sinna honum. Böm hennar og börn okkar bera þess merki í dag og munu gera svo um ókomna tíð. Þegar Elín og Gunnar fóm að hugsa sér til hreyfings og vom um það bil að fljúga úr hreiðrinu og aðeins okkar böm eftir, fór Ema að sinna áhugamáli sínu, postu- línsmálun. Það em ófáir gripir í pússi bama okkar sem bera vitni um listræna hæfíleika Emu. Hún varð þeirrar ánægju aðnjót- andi að fá tvær ömmustelpur, nöfnu sína Emu Heiðrúnu og Gunnhildi Völu, sem vom augasteinar ömmu sinnar og þær sjá nú á bak eftir alltof stutt kynni. Þegar erfíðleikarnir börðu að dymm kom í ljós sú samheldni og sá styrkur sem til staðar var í §öl- skyldunni. íbúðin í Efstasundi var seld og önnur hagkvæmari á Háa- leitisbraut kom í staðinn. Oddur og bömin vom til staðar hjá henni á nóttu og degi fram til síðustu stund- ar. Við lítum á það sem forréttindi að hafa fengið að kynnast og njóta samvista við þessa góðu konu. Oddi, Jónu, Gunnari, Elínu, tengdabörnum og bamabörnum viljum við senda okkar dýpstu sam- úðarkveðjur á þessum erfíðu tíma- mótum, og biðjum að Guð gefí þeim styrk. Hanna Krístín Guðmunds- dóttir og Sveinn Grétar Jóns- son. v Laugardaginn 13. maí lést i Landspítalanum tengdamóðir okk- ar, Ema Jónsdóttir. Hún hafði í rúm þijú ár háð erfíða baráttu við sjúk- dóm þann sem að lokum varð henni að aldurtila. Baráttan var löng en lengi héldum við þó í vonina um að sigurinn myndi lenda okkar megin. Allan tímann stóð Erna sterk eins og klettur og taldi í okk- ur kjarkinn, hún var bjartsýn og jákvæð, líka þegar ljóst var að hveiju stefndi og þá brotnaði hún ekki. Okkur tengdabömunum hefur orðið það ljóst, við að fylgjast með þessari baráttu, að við höfum tengst inn í fjölskyldu þar sem samheldni er mikil. Oddur og bömin gerðu allt sem þau gátu til að Emu mætti líða sem best og að hún mætti vera sem lengst heima. Og hugurinn hvarflaði að öllu því sem við gerðum saman, ferðunum norður, á Ulfljóts- vatn og á Þingvöll. Það er víst að Ema mun halda áfram að vera með okkur gegnum þær ótal venjur og hefðir sem hún skapaði. Hlutimir munu halda áfram að vera eins og hún hafði þá og það er ömggt að litlu ömmu- stelpumar, þær Ema og Gunnhjld-

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.