Morgunblaðið - 28.05.1989, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIR/INIMLEIMT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28. MAÍ 1989
Þormóður rammi
lokar í sumarleyfum
ÁKVEÐIÐ hefur verið hjá sjáv-
arútvegsfyrirtækinu Þormóði
ramma í Siglufirði, að loka fyrir-
tækinu í tvær til þijár vikur í
sumar og taka þá sumarfrí.
Ákvörðunin er tekin til að mæta
í vinnslunni stoppdögum hjá tog-
urunum.
Páll Salvarsson, framleiðslu-
stjóri Þormóðs ramma, sagði í
samtali við Morgunblaðið, að eng-
um yrði sagt upp vegna þessa.
Fastráðið fólk héldi launum sínum
Arsfimdur
hvalveiðiráðsins:
Síðasta ár
vísinda-
veiðanna
ÁRSFUNDUR Alþjóða hvalveið-
iráðsins verður í San Diego í
Kaliforniu í Bandaríkjunum dag-
ana 12. til 16. júní. Fundir
vísindanefhdar ráðsins eru þegar
hafhir og í byrjun júní hefjíLst
fundir ýmissa vinnunefnda ráðs-
ins. Halldór Ásgrímsson, sjávar-
útvegsráðherra, verður formað-
ur íslenzku sendinefhdarinnar,
en hana skipa alls 7 manns.
Þetta er síðasta ár rannsókna-
áætlunar íslendinga og verður
kynning á þeim niðurstöðum, sem
þegar ljggja fyrir, það mál, sem
skiptir íslendinga mestu á fundin-
um. Veiðibannið stendur út næsta
ár og því verður það ákvörðun
næsta ársfundar hvort það verði
framlengt eða ekki og hvemig kvót-
um verði úthlutað, komi til þess.
íslenzku vísindamennimir, sem
kynna gang vísindaveiðanna frá því
í fyrra og fram á þetta ár em Jó-
hann Siguijónsson, sjávarlíffræð-
ingur, Þorvaldur Gunnlaugsson, töl-
fræðingur, Kjartan Magnússon,
stærðfræðingur, Gísli Víkingsson,
líffræðingur og Alfreð Ámason frá
blóðbankanum. íslenzku sendi-
nefndina skipa Halldór Ásgrímsson,
sjávarútvegsráðherra, Kjartan Júl-
íusson, deildarstjóri í sjávarútvegs-
ráðuneytinu, Guðmundur Eiríksson,
þjóðréttarfræðingur, Hermann
Sveinbjömsson, aðstoðarmaður
sjávarútvegsráðherra, Hörður H.
Bjamason, sendiráðunautur í
Washington, Kristján Loftsson, for-
stjóri Hvals og Jóhann Siguijóns-
son, sjávarlíffræðingur.
og sáralítið væri um sumarráðning-
ar, því miður fyrir skólafólkið. Hann
sagði, að fyrirtækið ætti að eiga
nægan aflakvóta til ársloka, þannig
að ekki þyrfti að koma til upp-
sagna. Fríið væri hins vegar tekið
til að geta nýtt betur saman veiðar
og vinnslu og keyrt vinnsluna stífar
en ella. Þriggja vikna frí yrði tekið
í söltun og tveggja vikna í frystingu
og yrðu fríin tekin sitt hvom megin
við mánaðamótin júní - júlí.
Óskar Hallgrímsson, deildarstjóri
vinnumálaskrifstofu félagsmála-
ráðuneytisins, sagði í samtali við
Morgunblaðið, að skrifstofunni
hefðu ekki borizt tilkynningar um
hópuppsagnir í fiskvinnslu í sumar.
Sér virtist hins vegar líklegt að
fleiri fyrirtæki en áður sendu fólk
sitt í sumarleyfi á ákveðnum tíma
og lokuðu á meðan. Vinna væri
minni í sumar en síðustu sumur og
bitnaði það fyrst og fremst á ung-
lingunum, sem víða ættu erfítt með
að fá vinnu.
Hreinsunarátak
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Sjálfstæðisflokkurinn er sextíu ára um þessar mundir og hefiir sitthvað verið gert til hátíðarbrigða,
m. a. landgræðsluátak. Á meðfylgjandi mynd sem ljósmyndari Morgunblaðsins tók í Oskjuhlíð í
gærmorgun má sjá að það var fíeira en landgræðsla á dagskrá, landhreinsun skipaði einnig sinn
sess og var vel mætt, karlar og konur, ungir sem gamlir.
Bágar horfiir á atvinnu skólafólks:
Lagt til að 200 milljónum
verði varið til atvinnubóta
NEFND á vegum forsætis-, félagsmála- og fjármálaráðuneytisins hefur
skilað ríkisstjóminni tillögum sínum með hvaða hætti stjómvöld geti
bætt úr bágu atyinnuástandi skólafólks nú i sumar. Nefndin leggur til
að ríkissjóður veiji 200 milljónum króna til þess að skapa skólafólki
atvinnu í sumar.
Ríkisstjómin kom saman til fund-
ar á Þingvöllum í gærmorgun
og fyallaði m.a. um þessar tillögur
nefndarinnar sem ganga undir nafn-
inu „Námsmannaátakið ’89“. Sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins
var búist við að ríkisstjórnin myndi
samþykkja tillögur nefndarinnar í
meginatriðum, þó að endanlega upp-
hæðin sem yrði varið til átaksins
geti breyst.
Ríkisstjómin ræddi einnig á fundi
sínum fjármögnunarvanda land-
búnaðarins. Steingrímur J. Sigfús-
son, landbúnaðarráðherra, mun vilja
beita sér fyrir því að sláturleyfis-
hafar fái greiddan vaxta- og
geymslukostnað, en þeir telja sig
eiga rétt á að fá nálægt 200 milljón-
ir króna vegna þessa. Jafnframt vora
gjaldfallnar, ógreiddar útflutnings-
bætur ræddar af ríkisstjóminni.
Samkvæmt heimildum Morgunblaðs-
ins var búist við því að ríkisstjórnin
tæki ákvörðun um þessi mál á fund-
inum, en fundinum var ekki lokið
þegar Morgunblaðið fór í prentun í
gær, þannig að upplýsingar um nið-
urstöður hans fengust ekki.
Tillögur nefndarinnar vegna at-
vinnumála skólafólks gera ráð fyrir
að um 1.200 námsmönnum verði
útveguð vinna yfir sumarmánuðina.
Gert er ráð fyrir að einhverjum bygg-
ingaframkvæmdum verði hraðað og
að hið opinbera auki íjölda sumaraf-
leysingastarfa. Markmiðið er að út-
vega námsmönnum 16 ára og eldri
vinnu, sem hyggjast halda áfram
námi næsta vetur.
Hrísey:
Æðarkollur
óánægðar
með snjóinn
ÆÐARVARP í Hrísey er að
nokkru farið af stað, en Sæmund-
ur Stefánsson í Ystabæ segir
kollurnar margar hverjar
óánægðar með mikinn snjó á
varpsvæðinu. „Þær rífa kjaft yfir
þessu,“ sagði Sæmundur.
Sæmundur sagði að snjó hefði
mikið tekið upp síðustu viku, en
allt hefði verið á kafi. „Kollumar
renna upp jafnóðum og þiðnar og
raða sér þar sem autt er.“ Sæmund-
ur sagði kollumar ekki sérlega
hamingjusamar með að komast
ekki á sitt gamla hreiðurstæði og
létu óspart í sér heyra.
Síðasta sumar gerðu um 2.500
kollur sér hreiður í landi Ystabæjar
og sagði Sæmundur að frá því hann
fyrst kom til eyjarinnar fyrir um
þijátíu árum hefði varpið farið vax-
andi, en fyrsta ár hans í eyjunni
hefðu hreiðrin verið rúmlega 100,.
Bensínið hækkar að lík-
indum í 51 til 52 krónur
OLÍUFÉLÖGIN hafa óskað eftir hækkun á bensíni og olíu og verð-
ur beiðni þeirra tekin fyrir í verðlagsráði strax eftir helgina. Ef
verðlagsráð samþykkir beiðni olíufélaganna óbreytta má búast við
að útsöluverð bensínlítrans fari í 51,50 til 52 krónur. Lítrinn kost-
ar nú 43,80 kr., þannig að hækkunin er nálægt 8 krónum eða um
18%. Meginástæða hækkunarbeiðni olíufélaganna er hækkun á
innkaupsverði og gengi Bandarikjadals fi*á 8. apríl, þegar verð
oliuvara var síðast ákveðið. Einnig telja þau þörf á að hækka tillag
í svokallaða innkaupajöfnunarreikninga, vegna taps sem þau hafa
orðið fyrir vegna dráttar á verðákvörðun, og sækja að auki um
hækkun dreifíngarkostnaðar. Til viðbótar þessu hefur verið ákveð-
ið að hækka bensíngjaldið vegna mikils kostnaðar við snjómokstur
i vetur og er búist við að sú hækkun komi inn i verðið nú.
Olíufélögin sóttu fyrst um
bensín- og olíuverðshækkun
26. apríl. Beiðni þeirra fékkst ekki
afgreidd í verðlagsráði, en fundur
hefur verið boðaður eftir helgina.
Olíufélögin hafa nú endurnýjað
hækkunarbeiðni sína tvisvar,
vegna gengisbreytinga og aukins
tillags á inn-
kaupajöfnunar-
reikninga vegna
tafa á afgreiðslu
málsins. Vegna
þess hvað dregist
hefur að ákveða
bensín- og oiíuverðið era inn-
kaupajöfnunarreikningamir nú
orðnir neikvæðir um tæpar 70
milljónir kr. Er þetta hærri upp-
hæð en verið hefur í langan tíma
en hér á árum áður kom fyrir að
innkaupajöfnunin yrði neikvæð
um hundrað milljóna, aðallega
BflKSVlP
eftir Helga Bjamasott
vegna pólitískra afskipta af verð-
lagningunni.
Innkaupajöfnunarreikningum
er, eins og nafnið bendir til, ætlað
að jafna sveiflur í innkaupum.
Olíuverðið er ákveðið miðað við
verð þeirra birgða sem til eru í
landinu. Stöðug hreyfing er á inn-
kaupsverðinu og
.•armmwmmmu-maLm gengi Og olían
keypt gegn er-
lendum víxlum í
Bandaríkjadöl-
um. Því ættu að
vera nokkuð örar
breytingar á útsöluverðinu hér, en
innkaupajöfnunarreikningamir
jafna mestu sveiflurnar. Þessir
reikningar era í raun aðeins liður
í bókhaldi olíufélaganna og mætti
helst skilgreina þá sem skuld eða
inneign bensín- og olíunotenda við
bankakerfið með milligöngu félag-
anna. Þegar verðlagning dregst,
eins og nú hefur gerst, og ben-
sínið er selt undir reiknuðu verði,
safnast „skuld“ á innkaupajöfnun-
arreikningana sem bensínnotend-
ur þurfa að greiða í hærra bensín-
verði næstu mánuði. Núna leggja
olíufélögin til dæmis til að á hvem
bensínlítra verði lagt 35—40 aura
tillag til innkaupajöfnunar, en um
miðjan mánuðinn var ekki þörf á
nema 10—15 aura tillagi.
Hækkun bensíngjaldsins um
1,25 krónur á lítra, sem væntan-
lega kemur inn í bensínverðið nú,
var ákveðin vegna þess að kostn-
aður við snjómokstur í vetur var
meiri en venjulega og fór fram
úr áætlunum Vegagerðarinnar.
Gjaldið er nú 16,70 kr. á lítra og
fer í 17,95 kr. og á þessi hækkun
að skila 100 miíljónum kr. upp í
snjómokstursskuldina. Fjármála-
ráðherra hefur heimild til að
hækka bensíngjaldið jafnt og
byggingarvísitalan hækkar, án
lagabreytinga, og er þessi hækkun
innan þeirrar heimildar. Bensín-
gjaldið verður hækkað í haust „ef
þörf krefur“ til að mæta hluta
kostnaðar við snjómokstur fram
að áramótum. í vegaáætlun er
síðan gert ráð fyrir að gjaldið verði
22,14 krónur að meðaltali á næsta
ári, sem þýðir að það þarf að
hækka um 4,20 kr. um næstu
áramót en meira ef hækkunin
kemur síðar til framkvæmda. Að
viðbættum söluskatti þýðir það að
útsöluverð bensíns hækkar um
5,30 kr. Til samanburðar má geta
þess að á síðasta ári var bensín-
gjaldið 12,60 kr. á lítra og hækk-
ar því um 75% á þessu tímabili
ef að líkum lætur. Þungaskattur
á díselbíla hækkar samsvarandi.
Bensíngjald og þungaskattur
eiga að ganga til vegafram-
kvæmda, era svokallaðir sér-
merktir tekjustofnar Vegasjóðs. Á
þessu ári verða hins vegar 682
milljónir kr. af þessum tekjustofn-
un eftir í ríkissjóði samkvæmt því
sem ákveðið var við afgreiðslu
fjárlaga og lánsfjárlaga og stað-
fest við afgreiðslu vegaáætlunar
á dögunum. Er gert ráð fyrir að
í vegasjóð renni 3.533 milljónir á
þessu ári, í stað 4.215 milljóna
án skerðingar. Þetta mun vera í
fyrsta skipti sem ríkissjóður tekur
til sín sérmerktar tekjur Vegasjóðs
en í fjögurra ára vegaáætlun er
ekki gert ráð fyrir að þessir tekju-
stofnar verði aftur skertir. Færsla
þessara peninga í ríkissjóð í ár
kemur mest niður á nýfram-
kvæmdum. Fjárhæðin myndi duga
til að leggja bundið slitlag á
250—300 km, og er þá miðað við
að lítið annað þurfi að vinna við
veginn. Til samanburðar má geta
þess að í ár verður slitlag lagt á
tæplega 200 km.