Morgunblaðið - 04.06.1989, Blaðsíða 28

SJÁ TÍMINN það er fiigl sem flýgur hratt/hann flýgur máske
úr augsýn þér í kveld. Svo orti Omar gamli Khayam og Magnús
Ásgeirsson þýddi. Þetta voru uppáhaldsljóðiínur Charlie Parkers
og koma í huga minn um leið og sú staðreynd að Guðmundur
Ingólfsson, meistarapíanisti, verður fimmtugur á morgun. Líkt
og Parker hefiir hann flogið hratt gegnum lífið en vonandi höld-
um við honum sem lengst hér á jörðu. Guðmundur verður ekki
auðveldlega lagður að velli og einsog hann segir á stundum: Eg
gefst ekki upp fyrir neinum nema dauðanum.
Guðmundur Ingólfsson er óef-
að vinsælasti djassleikari
íslenskur frá því að djassvakning
hin nýja hófst hérlendis. Hann
og nafni hans Steingrímsson áttu
ekki hvað
minnstan þátt í
þeirri vakningu,
en þegar Ing-
ólfsson kom
heim úr annarri
Noregsför sinni
árið 1977 hófu
þeir nafnar að
leika djass á
þremur stöðum: Djúpinu, Stúd-
entakjallaranum og Á næstu
grösum og fylltu yfirleitt þrisvar
í viku. Ungir djassleikarar hafa
lært ómetanlega hluti í þeim
djassháskóla Guðmundanna og
má þar nefna: Björn Thoroddsen,
Tómas R. Einarsson og Þórð
Högnason.
Guðmundur hóf snemma að
fitla við hljómborð og hlustaði þá
á frænda sinn, Hjalta dómkirkju-
prest, leika Hjaltalag falskt sem
reyndist Sentimental Journey.
Sex ára gamall var hann kominn
í læri hjá Rögnvaldi Sigurjónssyni
og fimmtán ára hélt hann til
Kaupmannahafnar, þar sem hann
nam hjá Axeli Arnfjörð. Axel var
góður píanisti og kennari og jafn-
vígur á hina ýmsu tónlistarstíla,
en þarna úti i heimsborginni
komst Guðmundur að því að
nótnalestur og öguð vinna var
ekki það sem átti við hann. Hann
var hinn eilífi leitandi sem varð
að ferðast frjáls um heim tónanna
og leika það sem andinn blés
honum í bijóst.
Undrabarnið sneri heim sem
djasspíanisti og varð að vinna
fyrir sér sem dansmúsíkant.
Árið 1962 hélt Guðmundur til
Noregs og lenti þá m.a. i því
ævintýri að verða píanisti Dexters
Gordons nokkra daga. Píanisti
Dexters hafði drukkið yfir sig og
Dexter kom inn á bar þar sem
djassmenn sátu og spurði um
píanista. Guðmundur, frakkur að
vanda, gaf sig fram og var ráð-
inn. Guðmundur dvaldi aftur i
Noregi 1974 til 1977 og það er
ekki fyrr en eftir þá dvöl að Guð-
mundur verður sá djassspámaður
á íslandi sem raun ber vitni.
Sl. sunnudagskvöld var Heiti
potturinn í Duushúsi troðfullur
og skemmtu gestir sér vel. Þar
lék Kuransvíngkvartettinn og var
melódían höfð i heiðri og sveiflan
einnig. Það hefur Guðmundur
alltaf gert — og með betri ár-
angri en flestir aðrir íslenskir
djassleikarar. Hann er sprottinn
úr jarðvegi píanista eins og Er-
rolls Garners, Oscars Petersons
og John Lewis — og hefur oft
tekist á frábæran hátt að sameina
expressjóníska sveiflu hinu við-
kvæma ljóði. Eins og Jan Johans-
son og fjöldi annarra norrænna
djasspíanista er Guðmundur þjóð-
legur og alþjóðlegur í senn — og
það er besta þjóðernisstefnan.
Þijár skífur liggja eftir Guð-
mund: Jazzvaka, þar sem hann
leikur með bandaríska bassav-
irtúósnum Bob Magnusson (sem
er að sjálfsögðu af íslenskum
ættum), Nafnakall þar sem hann
er með eigið tríó og kvartett og
Þjóðlegur fróðleikur, sem út kom
í fyrra og hefur að geyma íslensk
lög. Eins og alltaf er Guðmundur
bestur á þessum skífum þegar
einfaldleikinn ríkir í hægri hend-
inni og sú vinstri spennir sveiflu-
bogann einsog þeir einir geta
gert sem hafa ráð á þeim galdri
sem gerir djass
að djassi. Þann
galdur hefur
Guðmundur á
valdi sínu þeg-
ar hann er með
heilli há og
gefur sig ekki
á vald skraut-
sýninganna til
að heilla lýð-
inn.
Vonandi
eiga islenskir
tónlistar-
unnendur eftir
að njóta listar
Guðmundar
lengi enn.
—

eftir Vernharð
Linnet
DJASS /ER ekki alltfimmtugum fcertf
MORGUNBLAÐIÐ
MENNÍN^KSÍmSÚlta^&ÍSSIfiUn'r. jom n»
íslenski djass-
spámaðurinn
• BLAUPUNKT
DÆGURTÓNLIST /Hvað er ab gerast í íslensku rokkif
Guðmundur
Ingólfsson
— þegar ein-
faldleikinn
ríkir í hægri
hendinni og
sú vinstri
spennir
sveiflubog-
ann . . .
Astral stórsvdt
ur en stefnum í tólf og jafnvel fleiri.
Tónlistarlínan hefur verið rytmísk
tónlist; mikið sótt til Suður-Ameríku
og Afríku og við byijuðum á því að
taka eingöngu lög eftir aðra. Með
tímanum hafa bæst við frumsamin
lög sem eru nú rúmur helmingur af
efnisskránni.
Við hófum að leika við opnun
myndlistasýninga og við fleiri óaug-
lýst tækifæri, s.s. árshátíð ónefnds
félagsskapar, en fyrstu auglýstu
tónleikarnir voru í Duus fyrir tveim-
ur mánuðum. Það voru líka fyrstu
tónleikarnir undir nafninu Júpíters,
en fram að því höfðum við komið
fram undir ýmsum nöfnum sem eng-
um er greiði gerður með því að telja
upp hér.
— Er einhver sérstök hugsun sem
kemur ykkur saman?
Þetta er astral stormsveit.
— Þið segið að sveitin sé að breyt-
ast og tónlistin með. Stefnir þið þá
hraðbyri frá upphafshugsjóninni?
Það er ekki hægt að tala um
stefnubreytingu, nema þá að því
leyti að við erum orðin þéttari; sveit-
in hefur náð að spila sig betur sam-
an. Það hefur aldrei verið nein sér-
stök stefna í gangi og hver hefur
haft sínar hugmyndir. Þeim hug-
myndum er svo öllum hrært saman
og úr verður tónlistarbastarður. Það
er eitt það skemmtilegasta við sveit-
ina og gefur henni hvað mestan svip
hvað menn hafa ólíkan bakgrunn í
tónlist; sumir hámenntaðir og aðrir
ómenntaðir með öllu. Við bætum
hvert annað upp, eða drögum hvert
annað niður og það verða ekki
árekstrar, enda er þetta mjög harm-
ónísk sveit. Þó mun sveitin eins og
hún er í dag ekki verða langiíf, því
það eru allir að fara hver í sína átt-
ina í haust. Júpíters er eitthvað sem
skýtur upp kollinum með vorinu,
blómgast yfir sumarið og fellur svo
um haustið. Til að skrásetja Júpíters
’89 tökum við upp tónleikaplötu í
sumar til að skrásetja sveitina eins
og hún var sumarið ’89 og gefa það
út á plötu. Júpíters að eilífu.
EF LÝSA ætti því sem er að gerast í íslenskri rokktónlist í dag væri
fiölbreytni kannski það fyrsta ',em kæmi upp í hugann. Sífellt eru að
koma fram á sjónarsviðið rok’csveitir sem eru að gera eitthvað nýtt
eða eitthvað gamalt á nýjan hátt, ekki síður en sveitir sem gera út á
dansmarkaðinn, og breiddir. er mikil. Sem dæmi um frnmlegar sveit-
ir, sem margar byggja á gö nlum grunni, má nefna sveitir eins og
Ham, Risaeðluna, Langa S *Ia og Skuggana, Bootlegs, Bless, Dýrið
gengur Iaust, Bróðir Darvíns og Júpíters. Þessar sveitir eiga fátt sam-
eiginlegt tónlistarlega annað en að eiga snertipunkt í rokkinu. Óvenju-
legust og kannski einna forvitnilegust er Júpíters, sem nánar verður
vikið að hér.
Tveir tenórsaxófónar, altsaxó-
fónn, tveir trompetar, bassabás-
úna, trommur, kontrabassi, rafgítar,
slagverk, Hammondorgel og for-
sögulegur ARP-hljóðgerfill. Ovenju-
imjimi™ iii, i,, leg hljóðfæraskip-
an en ekki síður er
óvenjulegur fjöldi
sveitarmeðlima, en
þeir eru ellefu/tólf
þegar þetta er
skrifað og stefnir í
fleiri.
Júpíters hefur
vakið allmikla at-
síðustu tvo mánuði, eða allt
eftir Áma
Matthiosson
hygli
frá því sveitin kom fyrst fram undir
nafni á Duus. Hún hefur haldið tón-
leika síðan og þá meðal annars á
„svitaballi" austan við Hveragerði
fyrir skemmstu en þá hituðu Sykur-
molarnir upp fyrir sveitina. I haust
heldur sveitin svo til Garðaríkis í för
með sjö sveitum öðrum og í tilefni
af því voru haldnir fjáröflunartón-
leikar á Borginni þarsíðasta laugar-
dag. Á þeim tónbleikum geislaði
sveitin af spilagleði og ferskum hug-
myndum og í hveiju lagi var eitt-
hvað sem kom á óvart. Ekki er gott
að lýsa því sem fram fór, en það
átti sér rætur í jass, salsa, highlife,
rokki, dægurlagajass, afríkupoppi
og fleiru sem ekki er hægt að nafn-
greina. Dæmigert lag hófst á me-
lódísku samspili saxófónanna, en
smám saman komu önnur hljóðfæri
inní, millikaflinn með nær kakó-
fónísku risi á köflum og svo endað
aftur á melódíu. Þetta gat endurtek-
ið sig nokkrum sinnum í laginu, með
mismikilli áherslu á stefið og með
mismunandi einleiksköflum, þó ann-
ar tenórsaxófónninn hafi verið
fremstur.
Eftir að hafa hrifist af sveitinni
náði ég tali af tíu sveitarmeðlimum
í æfingarhúsnæði sveitarinnar.
Sveitin mun vera stofnuð um
mánaðamótin febrúar/mars og þá
sem léttsveit; hálfgerð lúðrasveit.
Hún hefur svo þróast í það sem hún
er í dag; við erum ellefu sem stend-
Ljósmynd/BS
Blásið í astralsaxófón. Af
Júpíters geislar spilagleði ferskum
hugmyndum og í hveiju lagi er eitt-
hvað sem kemur á óvart.
LONDON SQM 37
4x11 W, stöðvarminni,
sjálfleítarí, digitalborð o.fl.
Gunnar Ásgeirsson hf.
Suðurlandsbraut 16,108 Reykjavík - Sími 91-680 780