Morgunblaðið - 04.06.1989, Blaðsíða 30

30 C
MORGUNBLAÐIÐ MEIMNINGARSTRAUMAR SUNNUDAGUR 4. JÚNÍ 1989
KVIKMYNDIRÆr hagt að bæta
meistaraverkin f
Ambíu-Lárens
endurbættur
Aðeins örfáir sáu hina hrífandi
sögulegu stórmynd David
Leans, „Lawrence of Arabia“ í
sinni upprunalegu lengd. Það voru
þeir sem sáu hana í London í
desember árið
1962 í allri sinni
223 mínútna
dýrð og 70 mm
glæsileik. Frá
desember til jan-
úar hurfu 20
mínútur af henni
vegna þess að
framleiðandinn,
Sam Spiegel, vildi hafa hana á
fleiri sýningum. Þegar myndin var
endurútgefin árið 1971 hafði jafn-
vel ennþá meira verið klippt út
svo myndin varð ekki „nema“ 187
mínútur, nóg til að gera viðfangs-
efnið, T. E. Lawrence, að hrein-
ustu ráðgátu. Og ef þú ert einn
af þessum óheppnu sem einungis
hefur séð hana í sjónvarpi eða á
myndbandi geturðu aðeins ímyn-
dað þér hvemig hún liti út á
stærsta kvikmyndatjaldi landsins
í Háskólabíói — og grátið.
Sjálfur vildi David Lean enga
af þessum útgáfum. Upprunalega
klippingin var gerð í flýti og hann
fékk aldrei tækifæri til að
fínpússa hana. Það var ekki fyrr
en í upphafi þessa árs, 27 árum
eftir frumsýninguna í London,
sem hinn raunverulegi Arabíu-
Lárens leikstjórans leit dagsins
ljós og hlaut enn á ný óskaplegt
lof gagnrýnenda. Þessi stórmynd
stórmyndanna var sett í almenna
dreifingu svo það er enn fræðileg-
ur möguleiki á að sjá hana hér
aftur á breiðtjaldi. En ef tekið er
mið af öllum þeim forvitnilegu
myndum sem aldrei ná hingað upp
eftir Arnald
Indriðason
Stórmynd stórmyndanna: Quinn, O’Toole og Sharif í end-
urgerðinni.
Leikstjórinn, David Lean;
ioksins, loksins hans út-
gáfa.
verður það tæpast nema fræðileg-
ur möguleiki.
Lokaútgáfa hins 81 árs gamla
Leans er 216 mínútur en endur-
gerðin var ekkert auðvelt verk.
Hún er þökkuð framleiðandanum
og kvikmyndasafnaranum Robert
A. Harris og félaga hans, Jim
Painten, sem tókst á tveimur
árum og með fjárhagsáætlun
uppá 600.000 dollara að raða
myndinni aftur saman í fulla
lengd. Frumsýningareintakið frá
1962 var horfíð og enginn vissi
hvað klippt hafði verið úr því.
Félagamir fengu tvö tonn af efni
frá Columbia og það tók mánuði
að finna týndu filmubútana, sem
allir lágu í ómerktum kössum.
En jafnvel eftir að búið var að
hafa uppá týndu pörtunum voru
tíu mínútur af þeim án tals, tón-
listar og áhrifshljóða. Það sem
leikararnir sögðu fylgdi ekki alltaf
handriti Robert Bolts svo heym-
leysingjar vom fengnir til að að
lesa orðin af vömm þeirra til að
fá textann á hreint og svo vom
Peter O’Toole, Alec Guinness,
Anthony Quinn og Arthur
Kennedy fengnir til að tala inná
filmubútana. Talið, með hjálp
tölvu, varð að smella saman við
það sem sagt var fyrir 26 ámm.
„Heldur dmngalegt að leika á
móti látnum félögum manns“,
sagði O’Toole. „Og talaði ég virki-
lega svona hratt?“
Á tímabili leit út fyrir að Col-
umbia hætti við endurgerðina eft-
ir að David Puttnam vék úr for-
stjórasætinu en þá komu til sög-
unnar Martin Scorsese og Steven
Spielberg sem hvöttu eindregið til
að haldið yrði áfram með verkið.
David Lean, sem fylgst hafði með
úr íjarlægð, kom nú inní 223
mínútna myndina og klippti.hana
loksins, loksins eins og hann vildi
oní 216 mínútur og þannig var
hún sett í dreifingu í byijun árs.
Uppmnalega fmmsýningarút-
gáfan verður að eilífu aðeins til í
minningunni.
Þakrennur
úr stáli og plasti
SÍGILD TÓNLISTAV listin að eyða
litlum tíma í mikið?
Dalaterwr í Dalabúð
Er lcomld að því að setja þakrennur
á húslð eða endurnýja þær gömlu?
t* Lindab
Pakrennur eru sænsk gæðavara
og annálaðar fyrir:
• endingu (sjá mynd) • hversu auðveldar þær eru í
uppsetningu • fallegt útlit og fjölbreytt litaval
• ótrúlega hagstætt verð • sameina kosti stál- og
plastrenna en sneiða hjá göllum beggja.
BLIKKSMIÐJAN
SMIÐSHÖFÐA 9 • 1 12 RETOJAVIK • POSTHOLF 4066 • SIMI 685699
TILBOÐ OSKAST
í Audi 5000 S, árgerð '85 (fuel injection), Lada Sport, árgerð 88
og Ford Bronco Custom U-15, ágerð ’79 ásamt öðrum bifreiðum
er verð sýndar á Grensásvegi 9, þriðjudaginn 6. júní kl. 12-15.
Tilboðin verða opnuð á sama stað kl. 16.
SALA VARNARLIÐSEIGNA
GUNNAR Guðbjörnsson tenórsöngvara er sjálfeagt óþarft að kynna.
Síðast heyrði ég hans undurfögru rödd í vor í Hafharfirði og var
unun á að hlýða hversu góðu valdi hann hefur náð á röddinni. Hann
er heima núna, búinn að vera í eitt ár í Berlín í söngnámi hjá
Hanne-Lore Kuhse og nýkominn úr upptökum á sjónvarpsóperunni
hans Atla Heimis. Gunnar er annars á leið vestur í Dali á heimaslóð-
ir en næstkomandi fimmtudagskvöld heldur hann ásamt Guðbjörgu
Sigurjónsdóttur, píanóleikara, tónleika í Dalabúð, en daginn áður,
miðvikudagskvöld, mun hann syngja í Stykkishólmi.
Við Gunnar fengum okkur saman
kaffi á Mokka og ég forvitnaðist
um námið hjá Kuhse. „Hún kennir
fyrst og fremst tækni má segja, ég
er tvisvar í viku í tímum hjá henni
og fyrri helmingur
hvers tíma er
hreinar tækniæf-
ingar. Hún hefur
sína eigin tækni,
eða er með æfingar
sercyhún hefur sjálf
búið til og veit hvað
eftir Jóhönnu hún vill. Og svo
Þórhallsdóttur förum við í re-
pertúarið og við höfum haldið okkur
við það þýska, farið í Mozart-aríur
og ljóð eftir Schubert, Schumann og
Beethoven og svo höfum við líka
óratoríur, t.d. Jólaóratoríu Bachs.
Hún er sjálf píanóleikari, þannig að
hún er eoach (leiðbeinandi) líka. Ég
er mjög ánægður með hana og mér
finnst hún góð í að kenna mér að
læra. Þetta söngnám er jú fyrst og
fremst vinna. Auðvitað þarf kannski
snefil af hæfíleikum en það er ekki
síður mikilvægt að lenda í góðum
höndum og læra að vinna rétt. Það
er svo auðveldlega hægt að eyða
miklum tíma í lítið en listin er að
eyða litlum tíma í mikið.“
— Finnst þér nauðsynlegt að hafa
kennara?
„Já. Og ég hef mikinn áhuga á
að reyna að halda áfram hjá Kuhse
þótt ég komist ekki nema viku og
viku í einu. Þetta er eins og í öllum
öðrum fögum. Ég verð að halda mér
við. Maður er nú einu sinni þannig
gerður að maður gleymir. Það er
alveg nauðsynlegt að fara á nám-
skeið. Margir óperusöngvarar erlend-
is eru alltaf í tímum. Bæði til að
læra ný hlutverk svo og til að hressa
upp á gömul hlutverk. Maður tekur
við ákveðnu magni af upplýsingum
og fróðleik, svo verður maður aðeins
að þroskast eða að liggja á meltunni
áður en hægt er að taka við meiru.
Núna langar mig til að komast í leik-
listina, læra á sviðið. Ég er búinn
að fá tilboð um að syngja með Welsh
National Opera í Cardiff og syng
Ferrando í Cosi fan tutte að ári. Svo
ég er auðvitað byijaður að læra það
hlutverk núna. Én það væri sumsé
gott að fá þjálfun á sviði og ég hef
fullan hug á að dvelja í London í
vetur, og það sakar kannski ekki
heldur að þar er ég með umboðs-
mann svo þá getur maður kannski
prufusungið."
— Þú fékkst góða dóma þegar þú
söngst á Buxton-hátíðinni í fyrra
eins og Kristinn Sigmundsson. Og
þar ertu með tónleika á næstunni,
ekki satt?
Gunnar Guðbjörnsson — lang-
ar núna að læra á sviðið ...
„Jú, þar syng ég í lok júlí og auð-
vitað er ég að æfa fyrir þá tónleika
núna.“
— Og Dalamaðurinn ætlar svo að
skella sér vestur?
„Já, ég má til með að fara þang-
að. Ég syng lög úr ýmsum áttum,
íslensk lög og skandinavísk, ítalskar
canzónur og óperettuaríur."
Og ég óska Dalamönnum og
Hólmurum góðrar skemmtunar.