Morgunblaðið - 04.08.1989, Blaðsíða 32

32
MORGÚNBLAÐIÐ FÖSTÚDAGOt! ÁgOST'1989 '
E
■ *<
. X- - ^
4
nrgimlílWiil*
Bladu) sem þú vaknar vió!
Gerum hálendið að þjóðgarði
Til Velvakanda.
Eg vil taka undir tillögu
Böðvars Bragasonar, lögreglu-
stjóra, sem nýlega birtist í ein-
hveiju dagblaðanna, þar sem hann
stingur upp á því að við gerum
hálendið að einum þjóðgarði og
að sérstaklega þjálfað fólk leið-
beini ferðamönnum um þjóðgarð-
inn. í Bandaríkjunum eru þau
svæði, sem eru eitthvað sérstæð
eða sérlega viðkvæm fyrir átroðn-
ingi, friðlýst. Þar gilda ákveðnar
umgengnisreglur og til að auð-
velda fólki að skoða svæðið og
ganga um það eru lagðir
göngustígar. Til að koma í veg
fyrir of mikla umferð er stundum
sett á ítala, þ.e. að sá íjöldi sem
kemst á svæðið í einu er takmark-
aður. A viðkvæmustu staðina má
aðeins fara í fylgd sérþjálfaðra
leiðsögumanna.
Á undanfönum árum hefur sú
hugmynd nokkrum sinnum skotið
upp kollinum að gera hálendið allt
að einu friðlýstu svæði, þjóðgarði,
en þá hefur allt ætlað vitlaust að
verða og þeir sem stjórna ferða-
málunum kölluðu það að skerða
persónufrelsið eða skerða ferða-
frelsið. Það mátti ekki einu sinni
nefna það á nafn að hafa eftirlit
með hálendisvegunum úr lofti á
vorin þegar bleyta er að fara úr
vegunum. Og menn stukku hæð
sína af vonsku ef minnst var á
ítölu og ef einhveijum datt í hug
að einhver viðkvæmur staður á
hálendinu gæti aðeins tekið við
ákveðnum fjölda af ferðamönnum
í einu. En ætli flestir séu ekki
sammála um það núna að eftirlits-
flug lögreglunnar sl. vor var nauð-
synlegt. Hver veit nema það hafi
forðað manntjóni og komið í veg
fyrir náttúruspjöll. Það sem gefur
tilefni til að gera hálendið að þjóð-
garði er í fyrsta lagi sú staðreynd
að þar eru margar okkar dýrmæt-
ustu og sérstæðustu náttúruperlur
sem margar hveijar eiga engan
sinn líka. I öðru lagi er gróðurinn
á hálendinu viðkvæmur og þolir
illa þann troðning sem óhjákvæmi-
lega fylgir umferð manna og far-
artækja. í þriðja lagi leynast á
hálendinu margvíslegar hættur
sem ferðamenn átta sig ekki alltaf
á, ekki einu sinni við hinir inn-
fæddu. Þar verður að fara um
með gát og af kunnáttu. Hálendið
hefur slíka sérstöðu að það kallar
á friðlýsingu. í fjórða lagi, ef litið
er á málið frá sjónarhóli ferðaþjón-
ustunnar, þá yrði friðlýsing há-
lendisins sterk landkynning og til
að auka forvitni og áhuga ferða-
manna. Þær ráðstafanir sem
fylgja friðlýsingunni myndu hins
vegar verða til þess að hálendið
gæti að skaðlausu tekið á móti
meiri umferð (ef henni er stjórn-
að). í fimmta lagi myndi aukinn
ferðamannastraumur auka at-
vinnu hjá íslendingum, því að auð-
vitað eigum við sjálf að taka á
móti okkar gestum og fylgja þeim
um hálendið. Við eigum því að
sérþjálfa okkar eigin leiðsögu-
menn til að leiðbeina ferðamönn-
um um hálendið.
Það nær engri átt, ef það er
satt, að útlendingar eigi greiða
leið til að gerast leiðsögumenn um
hálendi íslands, m.a.s. útlendingar
sem aldrei hafa komið til landsins
áður og þekkja lítið staðhætti hér,
hvað þá staðreyndir um land og
þjóð. Rútubílstjóri, sem þekkir
þessi mál af eigin reynslu, hefur
sagt mér að þessir útlendu leið-
sögumenn tali yfirleitt ekki
íslensku og ef bílstjórinn talar
ekki tungumál útlendingsins (oft-
ast er það ‘þá þýska eða franska)
þá gangi oft brösuglega að koma
nauðsynlegustu skilaboðum og
ábendingum á framfæri. Þessi
bílstjóri sagði mér að honum virt-
ist engar kröfur vera gerðar til
útlendinganna til að þeir mættu
taka að sér þá ábyrgð sem fylgir
því að leiðbeina ferðamönnum um
landið, enda fari þeim fjölgandi
með hveiju ári. Hann taldi að í
25% ferðanna væru erlendir leið-
sögumenn. Ef íslendingur vill
verða leiðsögumaður verður hann
hins vegar að fara á strangt nám-
skeið.
Þessu þarf að breyta hið snar-
asta ef ferðaþjónustan á að verða
sá vaxtarbroddur fyrir íslenskt
atvinnulíf sem oft er talað um.
En hugmyndin um að gera hálend-
ið að einum þjóðgarði er hér með
studd og væri fróðlegt að heyra
fleiri raddir um það.
„Pjallafrík“
C>

fli*
EIMNOTA
MYMDAVÉL
3SMM CAMEBA WITH F I L M KS
FRA KODAK!
Enn býöur Kodak nýjan valkost:
Myndavél sem er einnota, 35 mm vél með 400 ASA
litfilmu. er handhægur gripur sem sniðinn er fýrir
myndatöku utandyra. Hún er létt í hendi og í notkun og gæðin
eru hreint ótrúleg! Allir geta tekið myndir á og hún fæst l UMBOÐIÐ
á öllum helstu filmusölustöðum.

•" Engin þræðing eða
losun filmu.
• Hentug í bílinn
(hanskahólfiðlj.
Þegar „hin" mynda-
vélin bilar eða gleymist.
Skemmtileg gjöf, • Kjörin fyrir börn eða • Tilvalin í ferðalagið.
skýrar myndir. byrjendur.
AUK/SlA k91-210.