Morgunblaðið - 26.10.1989, Blaðsíða 16

TI
16
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 1989
Hvað hefur gerst frá
10. október 1988?
eftir Þorvald
Jóhannsson
í kynningarbæklingi um jarð-
göng í Ólafsfjarðarmúla, sem VR
og verktaki Krafttak sf. hafa gefið
út, segir svo:
Jarðgöngin gegnum Ólafsfjarð-
armúla verða lengstu jarðgöng
landsins, eða 3.130 m og um 3.400
m með vegskálum. Til samanburðar
má geta þess að Strákagöng eru
783 m og Oddskarðsgöng 635 m.
Göngin eru með einni akgrein og
útskot með 160 m bili. Þau verða
upplýst með bundnu slitlagi. Við
gangamunna verða steyptir veg-
skálar með tveimur akgreinum, 165
m Ólafsljarðarmegin og um 100 m
Dalvíkurmegin. Nýir vegarkaflar
verða byggðir með báðum munnum,
alls 2,8 km. Framkvæmdir hófust
í september 1988 og áætlað er að
þeim verði að mestu lokið í árslok
1990. Yfirstjórn verksins er í hönd-
um VR en verktaki er Krafttak sf.
(tilvitnun lýkur).
Samkvæmt upplýsingum VR hef-
ur umferð bfla fyrir Ölafsfjarðar-
múla verið um 180 bílar daglega,
meðaltal allt árið. Sumarumferð er
um 250 bílar. Að jafnaði hefur veg-
urinn verið lokaður 30 daga á ári
og jafnmarga daga hluta úr degi.
Vegurinn hefur verið erfiður og
varasamur vegna hruns og .snjó-
þyngsla. Göngin munu anna 1.000
bfla dagsumferð.
Að framansögðu er ljóst að þegar
Múlagöngin verða opnuð fyrir um-
ferð, væntanlega seint á næsta ári,
verður þar um mikla samgöngubót
að ræða. Einangrun Ólafsfjarðar
verður rofin.
Undirritaður átti þess kost um
miðjan október sl. ásamt fleirum
áhugamönnum um jarðgangagerð,
að skoða framkvæmdir í Múla-
göngum. Yfiijarðfræðingur Vega-
gerðar ríkisins, Hreinn Haraldsson,
og staðarverkfræðingur, Björn A.
Harðarson, voru leiðsögumenn okk-
ar um svæðið. Það sem ég sá og
upplifði í ferðinni með þeim félögum
styrkir enn betur trú mína á að ef
vilji er fyrir hendi þá geta fyrir-
huguð jarðgöng á Vestfjörðum og
Austfjörðum orðið að veruleika fyr-
ir árið 2001.
Nú einu ári eftir að samgöngu-
ráðherra setti af stað fyrstu spreng-
ingu (10. október sl.) í munnastæði
jarðganganna, er búið að bora og
sprengja 1.900 m inn í fjallið Ólafs-
fjarðarmegin. Lokið er við að steypa
upp vegskála vestan megin. Á með-
an unnið var við uppsteypu vegskál-
ans, brugðu „bormenn" sér yfir í
Múlann Dalvíkurmegin og boruðu
og sprengdu þar 300 m inn í berg-
ið. Áfram er nú haldið Ólafsfjarðar-
megin og framundan er að bora,
sprengja og moka úr bergi úr 900
m gangalengd. Gaman verður að
fylgjast með því hvort „bormennirn-
ir“ hitta nákvæmlega í gatið hinu
megin. Ekki var að heyra neinar
efasemdir um það, þar norður frá.
Unnið er á tveim 12 tíma vökt-
um, 6—7 menn á vakt. Borun,
hleðsla og sprenging tekur 2—3
klst. eftir aðstæðum. Borvagninn,
sem er sá sami og notaður var við
Blöndu, er kominn til ára sinna, en
hefur reynst vel. Með 3 bortijónum
sem allar geta unnið samtímis bor-
ar hann 4 m inn í bergið, alls 60—65
holur fyrir hveija sprengingu. Sér-
stakar dínamíthleðslur eru settar í
Þorvaldur Jóhannsson
„Ef vilji er fyrir hendi
þá geta fyrirhuguð
jarðgöng á Vestijörðum
og Austíjörðum orðið
að veruleika fyrir árið
2001.“
holurnar, eftir kúnstarinnar reglum
og síðan er straum hleypt á og
sprenging verður. Það er sérstök
tilfinning fyrir áhugasaman leik-
mann sem er staddur 15—1.600 m
inni í göngunum að beija augum
12 milljón ára gamal basaltbergið.
Drunurnar og þrýstingurinn sem
verður við sprengingar framkalla
ólýsanlegar tilfmningar eða eins og
einhverskonar mótmæli bergsins
við því að nútímamenn skuli voga
sér að ijúfa kyrrðina. Bormenn láta
ekkert slíkt tefja sig, enda að störf-
um hörkukarlar sem kunna vel til
verka. Þegar sprengingu lýkur er
sprautað þar til gerðu þunnu
steypulagi á bergið til styrkingar
og öryggis. Ef sprungur eru miklar
þá er bergboltun notuð. Að lokinni
styrkingu hefst hreinsun og út-
mokstur efnis sem til fellur eftir
sprengingar, tekur það um 2—3
klst. Að útmokstri og hreinsun lok-
inni hefst borun á ný. Staðarverk-
fræðingur fylgist vel með öllu og
skráir jafnharðan upplýsingar á
tölvu sína. Þannig hefur hann gott
yfirlit yfir alla þætti, s.s. berg,
sprungur, jarðlög, leka, styrkingu,
afköst o.fl. Upplýsingar þessar
koma til með að reynast vel okkar
sérfræðingum við áframhaldandi
jarðgangagerð á íslandi. Ef ég man
rétt var okkur tjáð að ekki væri
vitað til að svo ítarleg skráning
gagna hafi verið gerð áður við fram-
kvæmdir sem þessa.
Fyrstu vikurnar voru afköst um
30 m á viku. Eftir því sem á leið
verkið, gekk betur og nú hafa með-
altalsafköst verið um 60 m. Þegar
bergið hefur verið sem best til
vinnslu hafa afköst komist í 90 m.
Að sögn þeirra félaga hefur ástand
bergs í fjallinu passað vel við þá
mynd sem jarðfrgeðingar gerðu ráð
fyrir og því má segja að ekkert
hafi komið á óvart, nema þá helst
að vatnsleki í gangastæði hefur
reynst meiri en áætlað var. Góður
undirbúningur og rannsóknir ájarð-
fræði þeirra fjalla, sem veljast til
jarðgangagerðar er forsenda þess
að vel gangi. Það ásamt þjálfuðu
og góðu starfsliði er ein megin-
ástæða þess hve vel hefur gengið
í Múlagöngum.
Samkvæmt samningi á Krafttak
sf. að skila verkinu fullbúnu 1.
mars 1991. Miðað við að fram-
kvæmdir við borun og sprengingar
gangi fram eins og verið hefur má
ætla að komið verði í gegn eftir
15—16 vinnuvikur. Þá er eftir að
ganga frá styrkingu, vegskálum,
malbika vegi að, frá og í göngum
og lýsing ganga. Því er ekki ólík-
legt að Akureyringar og Dalvíking-
ar geti gert sín jólainnkaup á Ólafs-
firði að ári.
Hvað er framundan?
Á Vestfjörðum og Austfjörðum
hefur í sumar verið unnð við áfram-
haldandi rannsóknir vegna fyrir-
Bifreiðastæðin á lóð Frímúrara
Vegna skrifa Morgunblaðsins sl.
laugardag um lokunarbúnað á bif-
reiðastæði Frímúrara við Skúlagötu
vill undirritaður taka eftirfarandi
fram: Borgin hefir ekki greitt neitt
í stofnkostnaði búnaðarins. Hins-
vegar kostaði borgin uppsetning-
una, um 150.000, og fékk í staðinn
aðgangsspjöld að stæðinu, sem
borgarstarfsmenn í Skúlatúni og
Borgartúni fengu gegn 1.000 kr.
skilagjaldi. Starfsmenn annarra
fyrirtækja í grenndinni fengu einnig
spjöld gegn 1.000 kr. skilagjaldi og
3.000 kr. mánaðargjaldi, eins og á
öðrum lokuðum bifreiðastæðum t.d.
Bakkastæði. Skilyrt var þó að við-
komandi korthafar rýmdu stæðið
fyrir kl. 18.00 alla daga, svo eigend-
ur gætu nýtt sína eign eins og
áskilið er í samningi milli þeirra og
borgarinnar. Ekki var séð að hægt
væri að tryggja þeim afnotin með
öðru móti. Varðandi aukningu á
bílastæðum inni í bakgarði við
Skúlagötu og Rauðarárstíg var ver-
ið að reyna að bæta úr þörfum íbú-
anna á þessu svæði án þess að
umræddur leikvöllur skertist. Von-
andi koma þau einhveijum til góða.
Virðingarfyllst
Ingi U. Magnússon
gatnamálastjóri.
MUNKAROG
TÖFRAMENN
Það teljast kannski ekki tíðindi að Bubbi Morthens sé að senda
frá sér plötu, enda hafa komið frá honum fimmtán plötur hið
minnsta frá því hann sendi frá sér ísbjarnablús 17. júní 1980. Það
er nú samt svo að í næstu viku sendir Bubbi frá sér plötuna Nótt-
in langa; plötu sem hann vann með þeim Christian Falk og Hilm-
ari Erni Hilmarssyni á útmánuðum.
Bubbi hefur haldið vinsældum
nánast óslitið þessi níu ár sem
hann hefur verið að og er í þeirri
aðstöðu í dag að ungar hljóm-
sveitir telja sér það til tekna að,
hamast að honum í textum og
viðtölum. Fyrir stuttu vakti
óþekkt ungsveit á sér athygli fyr-
ir að ráðast harkalega á Bubba
og fleiri í texta. Þar sem Rokksíð-
an var mætt til að ræða við
Bubba um plötuna væntanlegu
var kjörið að spyrja um hvaða
augum hann liti téðan texta.
Mér var sagt frá þessu fyrir
nokkru og skorað á mig að gera
eitthvað í málinu, en mér finnst
sjálfsagt að leyfa mönnum að
syngja það um mig sem þeir vilja.
Menn verða að fá sína útrás,
hvort sem það er fyrir minnimátt-
arkennd eða eitthvað annað.
Segðu mér hvaða lög verða
á plötunni og eitthvað um hvert
lag.
Fyrsta lagið er síðasta lag sem
tekið var upp. Við tókum upp
heila plötu í vor, en þegar ég fór
að hlusta á hana í sumar ákvað
ég að bæta inn tveimur lögum
til að gera hana samfelldari.
Textinn að þessu lagi, sem heitir
Háflóð, varð til fyrir löngu og ég
ætlaði reyndar að nota hann í
Ijóðabók. í honum er eftirsjá og
tregi eftir einhverju ótilgreindu.
Lagið aftur á móti er frísklegt og
stingur kannski í stúf við textann,
sem gerir það skemmtilegra að
mínu mati.
í öðru laginu, Sagan endurtek-
ur sig, bregður fyrir þeim fram-
andi áhrifum sem einkenna plöt-
una, en það er einskonar mársk-
ur flamenkó. Textlnn er saminn
upp úr sögu sem gamall maður
sagði mér á Siglufirði og fjallar
um hnignun þorpsins, allra
þorpa.
Þriðja lagið, Friðargarðurinn,
er í léttu poppdeildinni og sá
texti átti líka að fara í Ijóðabók.
Friðargarðurinn er Hólavalla-
kirkjugarður, sem er hér rétt hjá
okkur. Viðlagið byrjar á samtín-
ingi yfir það hvað er helst að sjá
þar og endar á því að í þessum
garði hafi Þórbergur fengið það
fyrst.
Strax þar á eftir bregður aftur
fyrir framandi tónum, nú arabísk-
um. Lagið heitir Sumarið 68 og
segir frá sumrinu 1968; þegar
ég heyrði fyrst í Hendrix, heyrði
fyrst um hass og eignaðist bunka
af klámblöðum; fyrsti hippinn
kom til íslands, og það voru stúd-
entaóeirðir í Frakklandi. Það
gerðist ótrúlega margt þetta
sumar og mér er það mjög minn-
isstætt. Segja má að ég sé að
rifja upp nokkra daga í smábút-
um.
Síðasta lagið á hliðinni er Tíu
fingur ferðast. Við það er mjög
erótískur texti, sem segir frá því
hvað tíu fingur geta gert við
líkama.
B-hliðin byrjar með arabískum
blæ á mjög rokkuðu lagi sem er
eftir Christian Falk. Lagið heitir
Stríðsmenn morgundagsins og
segir frá unglingum í Palestínu.
Þar á eftir er Þau vita það, sem
unnið er uppúr draumi.
Þú varst svo sæt er næsta lag
og þar er enn róið á framandi
mið. Ragnhildur Gísladóttir syng-
ur með í því lagi og beitir rödd-
inni mjög skemmtilega.
Skrifað í snjóinn fjallar um það
þegar ég varð fyrst alvarlega
ástfanginn, þá þrettán ára, og fór
að heimsækja stelpuna. Það var
ansi kalt og snjór yfir öllu og
þegar til átti að taka þorði ég
ekki að banka uppá og hímdi því
fyrir utan í þeirri von að sjá henni
bregða fyrir. í textanum bregður
fyrir framandlegum röddum;
munkaröddum og töframönnum,
sem Hilmar Örn kom fyrir.
Lokalag plötunnar, Ég er að
bíða, lýsir bið eftir dópsölumanni
sem ekki kom. Þeir eru margir
sem vita um hvern er verið að
syngja, en meðan það er ekki
sagt beint út skiptir það ekki
máli.
Á geisladisknum verða svo tvö
aukalög, Mér stendur ekki og Ég
vil fá þína sál. Það er í sjálfu sér
lítið að segja um Mér stendur
ekki, enda var það alltaf unnið
sem aukalag. Ég vil fá þína sál
er aftur á móti lag sem vék fyrir
Háflóði og Friðargarðinum af
plötunni. Eg vil fá þína sál; sá
texti og laglínan, varð til þegar
Das Kapital var til. Þegar við
Hilmar og Christian ákváðum að
taka það upp höfðum við New
Order í huga, en fannst það svo
of gamaldá'gs þegar á reyndi. Þá
datt okkur í hug að gera Stooges-
legt lag með massífum rytma.
Niðurstaðan varð hreinræktað
danslag með rödd sem vísar til
Jóns pönkara á ísbjarnablús.
Er eitthvað uppáhaldslag?
Sagan endurtekur sig. Það er
þá söngstíllinn sem ég held mest
uppá í því lagi. Það er ekki oft
sem maður getur leyft sér að
syngja á þennan hátt í íslensku
dægurlagi. Ég held líka mikið upp
á Skrifað í snjóinn og þar finnst
mér texti og lag falla ótrúlega vel
saman.
Nær öll platan var tekin upp
í janúar/febrúar. Hvernig hefur
hún elst?
Mér finnst þetta vera það
besta sem ég hef gert lengi. Ég
lít á þetta sem rokkplötu, þó hún
sé keyrð á hljómborðum og hljóð-
gerflum að mestu, en þó fyrst
og fremst sem öðruvísi rokk-
plötu. Ef við Christian og Hilmar
færum aftur inn í hljóðver í dag
til að taka upp þessi lög, yrðu
þau ekki mikið öðruvísi.
Hvað eiga þeir Hilmar og
Christian mikið í plötunni?
Þeir eiga stóran hlut og einnig
þeir Ken Thomas og Johann Söd-
erberg. Það var mjög ánægjulegt
að vinna með þessu teymi og við
ætlum okkur reyndar að vinna
aðra plötu saman, sem við tökum
til við í febrúar/mars. Þá plötu á
að vinna í Júgóslavíu, en það er
of snemmt að fara frekar út í það.
Á næsta ári á ísbjarnarblús
tíu ára afmæli og þú þá um leið
sem „opinber“ tónlistarmaður.
Hvað eru plöturnar orðnar
margar og hvað er f ramundan?
Ég hef ekki hugmynd um hvað
plöturnar eru orðnar margar, en
þær eru í það minnsta fjórum
of margar. Síðasta Egóplatan,
Ný spor, hálf Fingraför, Línu-
dans; þetta eru allt plötur sem
áttu ekkert sérstakt erindi. Hvað
framtíðina varðar þá hef ég lagt
á hilluna allar framavonir í útlönd-
um. Ég ætla að einbeita mér að
íslandi, enda hefur það gefið mér
mikið. Það stendur til að gefa
Nóttina löngu út í Svíþjóð, en
mér finnst þá að það verði að
gera með íslenskum textum.
Textarnir sem eru á plötunni og
allir þeir textar sem ég er að
semja í dag eru svo íslenskir að
það er ekki hægt að þýða þá yfir
á ensku svo vel sé.