Morgunblaðið - 07.01.1990, Blaðsíða 32

32 C
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. JANUAR 1990
SKIPULAG SJUKRATRYGGINGA
FRÁ ÁRAMÓTUM
Hinn 1. janúar 1990 taka gildi sem kunnugt er
breytingar á skipulagi sjúkratrygginga innan
almannatryggingakerfisins. Þá verða lögö niður
öll 40 sjúkrasamlög landsins og starfsemi þeirra
falin Tryggingastofnun rikisins. Sýslumenn og
bæjarfógetar munu frá 1. janúar 1990 taka að sér
umboð sjúkratrygginga utan Reykjavíkur, eins og
gilt hefur um aðra þætti almannatrygginga
hingað til, en aðalskrifstofurTryggingastofnunar
rlkisins að Laugavegi 114 og Tryggvagötu 28
munu annast sjúkratryggingar Reykvlkinga.
Miðað er við, að flestallar greiðslur, sem sjúkra-
samlögin hafa annast fram að þessu, fari fram
eftir breytinguna I viðkomandi umboðum Trygg-
ingastofnunar rlkisins hjá bæjarfógetum og
sýslumönnum eða I útibúum þeirra. Stefnt erað
þvi, að innan tveggja ára geti almenningur fengið
greiddar hvers kyns sjúkrabætur l hvaða umboði
sem er eða hjá aðalskrifstofunni I Reykjavlk.
Þangað til verður það hins vegar meginreglan, að
hver og einn haldi sig við það umboð (í Reykjavík
aðalskrifstofu Tryggingastofnunar,) þar sem hann
á lögheimili. Séu hins vegar sérstakar ástæður
fyrir hendi svo sem timabundin dvöl vegna
atvinnu eða náms eða annars þess háttar, er I
lagi að skipta við annað umboð eða aðalskrif-
stofu. Þetta gildir þó ekki um greiðslur á sjúkra-
dagpeningum eða ferðakostnaði innanlands, en
þær verða fyrst um sinn eingöngu bundnar við
afgreiðslustað þar sem viðkomandi á lögheimili.
HVERT ATTU AÐ LEITA?
UTAN REYKJAVIKUR
í umboðum Tryggingastofnunar ríkisins
hjá bæjarfógetum og sýslumönnum og
mögulegum útibúum þeirra mun fólk
sækja áfram alla þá þjónustu, sem það
hefur hingað til sótt til síns sjúkra-
samlags, þó ekki afhendingu lyfja-
sklrteina og endurgreiðslu á erlendum
sjúkrakostnaði. Vegna húsnæðiseklu
verða bæjarfógetar á nokkrum stöðum
á landinu að nýta tlmabundið húsnæði
sjúkrasamlaganna fyrir þessa nýju
starfsemi. Gildir þettaá Akranesi,
Akureyri, í Hafnarfirði og Kópavogi
fyrst um sinn. I umboðunum ferþví
fram eftirtalin afgreiðsla til almennings:
a) Endurgreiðsla tannlæknareikninga,
sem ekki þarf að samþykkja sérstak-
lega af hálfu Tryggingastofnunar.
b) Afgreiðsla sjúkradagpeninga til
sjúklinga með lögheimili á svæði
umboðsins.
Greiðsla vegna endurkræfs læknis-
hjálparkostnaðar.
Greiðsla vegna endurkræfs sjúkra-
flutningskostnaðar.
Greiðsla á ferðakostnaði sjúklinga
innanlands til þeirra, sem eiga
lögheimili á svæði umboðsins.
f) Útgáfa sklrteina til örorku- og ellilíf-
eyrisþega vegna 12 skipta hjá
sérfræðingum.
g) Útgáfa réttindaskírteina sjúkra-
trygginga.
h) Milliganga gagnvart aðalskrif-
stofunni á Laugavegi 114 í Reykjavík
vegna þeirrar starfsemi, sem
eingöngu fer fram þar.
IREYKJAVIK
1. Á skrifstofunni í Tryggvagötu 28 mun
fólk sækja áfram alla þá þjónustu, sem
það hefur hingað til sótt til Sjúkra-
samlags Reykjavlkur nema afgreiðslu
lyfjaskírteina og endurgreiðslu á
erlendum sjúkrakostnaði, sem hvort
tveggja verður á Laugavegi 114.
í Tryggvagötu fer því fram eftirtalin
afgreiðsla til almennings:
a) Endurgreiðsla tannlæknareikninga,
sem ekki þarf að samþykkja sérstak-
lega af hálfu Tryggingastofnunar.
b) Afgreiðsla sjúkradagpeninga tilv
Reykvíkinga.
c) Greiðsla vegna endurkræfs læknis-
hjálparkostnaðar.
d) Greiðsla vegna endurkræfs sjúkra-
flutningskostnaðar.
e) Greiðsla á ferðakostnaði sjúklinga
innanlands til Reykvíkinga.
f) Útgáfa skírteina til örorku- og ellilíf-
eyrisþega vegna 12 skipta hjá
sérfraéðingum.
g) Útgáfa réttindaskírteina sjúkra-
trygginga.
h) Val og skráning hjá heimilislæknum
í Reykjavík.
2. Á Laugavegi 114 mun fólk sækja
áfram þá þjónustu, sem það hefur
hingað til sótt til sjúkratryggingadeildar
Tryggingastofnunar rlkisins og auk
þess afgreiðslu lyfjaskírteina og endur-
greiðslu áerlendum sjúkrakostnaði.
A Laugavegi fer því fram eftirtalin
afgreiðsla til almennings:
a) Afgreiðsla hjálpartækjaumsókna.
b) Afgreiðsla tannlæknareikninga, sem
þurfa sérstakt samþykki Trygginga-
stofnunar til greiðslu.
c) Útgáfa lyfjaskírteina.
d) Greiðsla vegna læknismeðferðar
erlendis.
Þessi starfsemi verður eingöngu að
Laugavegi 114 fyrir allt landið.
Til að byrja með verða gömlu sjúkrasamlagsskirteinin látin halda gildi sínu þar til sérstök
sjúkratryggingaskírteini leysa þau af hólmi.
Þá skal áréttað, að framangreindar breytingar hafa engin áhrif á þjónustu lifeyris- og slysa-
trygginga, sem verður því með óbreyttum hætti á sömu stöðum og verið hefur.
TRYGGINGASTOFN UN
RÍKISINS
Macintosh
námskeiö
Maclntosh fyrir byrjendur,
Word, Excel, FileMaker,
PageMaker og meira en
10 önnur námskeiö
•
Kennarabraut
Útgáfubraut
Sérstök hraóbraut
•
Hringdu og fáöu senda
námsskrá 1990 og
ókeypis áskrift aö
fróttabréfi
•
Gunnar Svavarsson og
Halldór Kristjánsson
aöalleiöbeinendur
Tölvu- og
verkfræöiþjónustan
Grensásvegi 16
---- Sími: 68 80 90 —
JflHÚflR TILBOÐ
af nokkrum vögnum og
ýmsum öðrum barnavörum
þennan mánuð.
ALLT FYRIR BORNIN
KLAPPARSTÍG 27
SÍMI19910
í Kaupmannahöfn
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
Á JÁRNBRAUTA-
STÖÐINNI,
KASTRUPFLUGVELLI
OGÁRÁÐHÚSTORGI
Þ.ÞDRGBÍMSSON&GO
QQSQO00*
gólfflísar - kverklistar
ÁRMÚLA29, SÍMI 38640
BAKÞANKAR
Tom Swift -
In Memoriam
*
Ielna tíð vildu allir ungir dreng-
ir verða uppfinningamenn.
Líklega var þetta Tom Swift-
bókunum að kenna. Unglingarn-
ir nú á dögum kunna engin deili
á Tom Swift og
félaga hans Bud
Barclay. Það er
synd og skömm.
í þá daga til-
heyrði það jólun-
um að hátta á
jólanótt í
drifhvítt rúmið
með Tom Swift
eftir súkkulaði og
smákökur. Nú vilja unglingarnir
þungarokk. Fari það jnargniður-
neglt. Tom Swift eftir Victor App-
letpn var hetja æsku minnar.
í þá daga hétu drengjabækur
drengjabækur. Og bækur, sem
skrifaðar voru fyrir stúlkur hétu
stúlknabækur. Engri óbrjálaðri
manneskju hefði þótt taka að
búa til rugl úr jafn sjálfsögðu.
Drengjabækur voru skrifaðar af
körlum. Og stúlknabækur settu
konur saman, hvernig mátti
annað veraf Gæti nokkur imyn-
dað sér fúlskeggjaðan kafloðinn
karl dunda sér við að semja Önnu
í Grænuhlíð. Nei, ekkert rugl.
Tom Swift eftir Victor Apple-
ton var ætíð átján ára þótt árin
liðu. Rannsóknarstofan fljúg-
andi. Kjarnorkukafbáturinn.
Gervirisarnir og Geimstöðin, svo
nokkrir titlar séu nefndir. Megi
bókaútgáfan Snæfell í Hafnar-
firði hljóta ævarandi lof umfram
aðra íslenska útgefendur fyrir
þetta framtak sitt.
Dæmigerð Tom Swift-saga
hófst eitthvað á þessa leið: Bud!
kallaði Tom, nifteinda-rofinn
þinn sýnir rautt ljós. Áhyggju-
bylgjur hrukkuðust um enni ljós-
hærða átján ára uppfinninga-
mannsins þar sem hann stóð við
stjórnborðið i Swift-stofnuninni
og talaði til Bud Barclay, vinar
síns, sem var þrekvaxinn og
einna likastur rugbý-leikara.
Drottinn minn dýri, hrópaði Bud
og benti út um gluggann. Tom,
það er kviknað í tönkunum sem
innihalda fljótandi skaron-húð-
ína sem nota átti til að veija
nýjustu eldflaugina þína hættu-
legum gammageislum. Skyndi-
lega baðaðist Swift-stofnunin
miklu ljósi, þegar sprenging varð.
Þeir Tom og Bud börðust við
meðvitundarleysið. Síðan varð
allt svart.
En svo ég vendi mínu kvæði í
kross: Konur hafa á undanförn-
um árum kvartað nokkuð yfir því
að áhrifa þeirra gæti ekki nægi-
lega víða. En dytti nokkrum karli
í hug að stíga fram og berja sér
á bijóst og heimta að fá að skrifa
fyrir stúlkur. Nei, það er óhugs-
andi. Enda yrði sá maður tekinn
úr umferð í einum grænum. Það
er talið sjálfsagt mál að „reynslu-
heim“ kvenna þekki konur einar.
Og það er allt í lagi mín vegna.
En það munaði þó minnstu fyrlr
stuttu að mér sortnaði fyrir aug-
um, rétt eins og átti til að henda
þá Tom og Bud.
Elns og min kynslóð man, þá
var það hann Victor Appleton
sem samdi sögurnar um Tom
Swift. Ég er einn þeirra íslend-
inga sem er töluvert náttúraður
fyrir að glugga í uppsláttarrit.
Lesendur geta því rétt gert sér í
hugarlund hvernig mér varð við
þegar ég rakst á þær upplýsingar
að Victor Appleton var kven-
maður. Vlctor Appleton var höf-
undarnafn. Höfundur Tom Swift
bókanna var kona og hét réttu
nafni Harriet Stratmeyer Adams
og lést haustið 1982. Auk þess
að setja saman Tom Swift, samdi
Harriet Stratmeyer Adams einn-
ig fjölda telpnabóka, segir upp-
sláttarritið. Þess er einnig getið
að hún átti stóran búgarð og
hafði yndi af því að safna brúð-
um.
Sælgæti, sígarettur og vindlar.
Gætir áhrifa kvenna ekki nægi-
lega víða? Ég er einna helst á því
að þeirra gæti: OF VÍÐA!
eftir Ólaf
Gunnorsson