Morgunblaðið - 09.03.1990, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9..MARZ 1990
Reuter
Atök íráðhúsi Southampton
Borgarstjómarmenn breska íhaldsflokksins í Southampton og lögreglumaður eiga hér í átökum við mótmæ-
landa í ráðhúsi borgarinnar í gær. Maðurinn var að mótmæla nýjum nefskatti sem koma skal í stað nef-
skatts og leggst á alla sem náð hafa átján ára aldri án tillits til eigna eða tekna.
Reuter
Perrier-vatnið teygað
írinn Stephen Roche, sem er fyrstur í París-Nice hjólreiðakeppninni
í FYakklandi, þambar hér franska ölkelduvatnið Perrier, sem er nú
til sölu á ný í frönskum verslunum. Vatnið var afturkallað úr verslun-
um víða um heim fyrir um mánuði eftir að krabbameinsvaldandi
efni hafði fundist í þvi.
Ráðstefha um Norðursjó:
Austur-Þýskaland:
KGB tekur við af „Stasi“
Bonn. Reuter.
SOVÉSKA leyniþjónustan, KGB, er þessa dagana að taka við hlut-
verki öryggislögreglunnar, „Stasi“, í Austur-Þýskalandi. Að sögn
vestur-þýskra heimildarmanna er stefiit að því að verki þessu verði
lokið fyrir þann 18. þessa mánaðar er frjálsar kosningar fara fram
í Austur-Þýskalandi.
Heimildarmenn Éeuters-frétta-
stofunnar sögðu að þessa dagana
væri verið að afhenda útsendurum
KGB í Austur-Þýskalandi skjöl og
tækjabúnað öryggislögreglunnar
illræmdu, „Stasi“. Líklegt væri að
a-þýskir sérfræðingar á sviði dul-
málssendinga og hlerana tækju að
starfa í herstöðvum Sovétmann í
landinu. Foringjar í KGB myndu
að öllum líkindum taka við yfir-
stjórn þeirrar víðtæku starfsemi
sem fram hefði farið á vegum
„Stasi“ en Austur-Þjóðverjar hafa
fram til þessa gegnt lykilhlutverki
í njósnum aðildarríkja Varsjár-
bandalagsins í Vestur-Þýskalandi.
Erlendir sendimenn í Austur-
Þýskalandi segja að njósnum og
gagnnjósnum á vegum Austur-
Þjóðverja hafi verið haldið áfram
þó svo að öryggislögreglan hafi að
nafninu til verið leyst upp. Marcus
Wolf, sem stjómaði njósnum Aust-
ur-Þjóðveija í 30 ár en settist í
helgan stein 1987, er þessa dagana
í Moskvu og sögðu viðmælendur
Reutere-fréttastofunnar að svo virt-
ist sem hann væri milligöngumað-
urinn í umskiptum þessum.
Hart deilt um losun
geislavirks úrgangs
Mikill ágreiningur var á ráðstefiiu umhverfisráðherra frá átta
ríkjum við Norðursjó sem lauk í gær. Spannst hann einkum um
losun geislavirks úrgangs og skiluðu Bretar séráliti um það mál.
Július Sólnes umhverfisráðherra sem sat ráðsteftiuna fyrir íslands
hönd sem áheyrnarfulltrúi afhenti Christopher Patten umhverfis-
málaráðherra Breta mótmælabréf vegna fyrirhugaðrar kjarnorku-
endurvinnslustöðvar í Dounreay í Skotlandi.
„Bretar eru eina þjóðin sem losar
úrgang úr skolphreinsistöðvum í
Norðursjó og sömuleiðis eru þeir
eina þjóðin sem er með sorp-
brennslu á skipum úti á Norð-
ursjó,“ sagði Júlíus Sólnes í gær.
„Eftir mikið jaml, japl og fuður
féllust Bretar á að hætta sorp-
brennslu á hafi á þessu ári. Síðan
lofa þeir að hætta losun á úrgangi
úr skolphreinsistöðvum á næstu
átta árum. Það var mikil óánægja
yfir því á ráðstefnunni en þeir sögð-
ust ekki treysta sér til að ná lengra.
Bretar vildu ekki fallast á bann við
losun geislavirks úrgangs í Norð-
ursjó. Þeir segjast þó ekki vera
með nein slík áform næsta áratug-
inn en maður hefur grun um að
þeir ætli sér slíkt í framtíðinni og
sjálfír tala þeir alltaf um að slíkt
verði ef tæknin leyfi það í frarhtí-
ðinni.
Þar fyrir utan náðist samkomu-
lag um mörg merkileg mál. Ákveð-
ið var að tryggja það að allt PCB-
efni verði eyðilagt fyrir árslok
1998. Hvert land fyri sig verður
að ábyrgjast eyðileggingu á því
efni sem er í hveiju landi fyrir sig.
Síðan voru sett mjög ströng mörk
á losun ákveðinna efna eins og blýs,
cadmíums og díoxíns. Gert er ráð
fyrir 70% minnkun á næstu tveim-
ur árum.
Það er einnig gerð mikil og
ákveðin krafa um að allt skolp verði
hreinsað í gegnum líffræðilega
hreinsun. Við erum að tala heima
á íslandi um fyrstu hreinsun en í
henni felst að allt flotefni er hreins-
að burt. Við höfum alltaf talið að
það væri það lengsta sem við gæt-
um náð og síðan yrðum við að
koma þessu nógu langt út á haf
en löndin hér setja það núna sem
skilyrði að allt skólp verði látið
fara í gegnum líffræðilega síun,“
sagði Júlíus Sólnes.
Júlíus Sólnes afhenti breska
umhverfismálaráðherranum mót-
mælabréf í gær vegna fyrirhugaðr-
ar endurvinnslustöðvar í Dounreay
á Skotlandi. Á miðvikudag afhentu
ráðherrar Noregs, Svíþjóðar og
Danmerkur breska ráðherranum
mótmælabréf fyrir hönd Norður-
landa. „Þeir töldu að það væri
sterkara að þeir einir skrifuðu und-
ir af því að þau lönd eiga beina
aðild að Norðursjávarsamtökunum.
Ég er nú ekki sammála því og
mótmælti því en fyrir vikið gat ég
einn skrifað miklu harðorðari mót-
mæli og ákveðnari og kannski var
það bara til bóta því það var ansi
máttiaust sem Norðurlandaráð-
herrarnir sendu frá sér,“ sagði Jú-
líus.
Júlíus segir að það hafi komið
fram hjá breska umhverfismálaráð-
herranum að það muni ekkert ger-
ast í Dounreay næstu sex árin. Og
áður en nokkuð gerist muni þurfa
að sækja um formiegt byggingar-
leyfi og Bretar hafi fallist á að
þeim beri að hafa samráð við þau
lönd sem þetta varðar áður en
byggingarleyfi er veitt.
Yfírlýsing vestur-þýska þingsins:
Sameinað Þýskaland mun aldrei
ógua vesturlandamærum Póllands
Bonn. dpa.
VESTUR-þýska þingið gaf í gær út formlega yfirlýsingu um að samein-
að Þýskaland myndi aldrei ógna landamærum Póllands. í umræðum í
þinginu sætti Helmut Kohl kanslari harðri gagnrýni fyrir afstöðu sína
í þessu máli. Sjálfur varði hann ummæli sín frá siðastliðnum föstudegi
er hann sagði að tengja bæri viðurkenningu vesturlandamæra Póllands
við það að Pólverjar afsöluðu sér kröfurn um stríðsskaðabætur á hend-
ur Þjóðverjum.
Kjaminn í ályktuninni sem vest-
ur-þýska þingið samþykkti í gær er
svohljóðandi: „Pólsku þjóðinni má
vera ljóst að við Þjóðveijar munum
hvorki nú né í framtíðinni með land-
akröfum draga í efa rétt hennar til
að búa innan öruggra landamæra."
I ályktuninni eru þing beggja
þýsku ríkjanna hvött til að sam-
þykkja samskonar ályktun að lokn-
um kosningum í Austur-Þýskalandi
18. mars næstkomandi. Gert er ráð
fyrir að sú yfirlýsing yrði grunnurinn
sem samningur sameinaðs Þýska-
lands og Póllands byggðist á.
Reuter
Heiniut Kohl, kanslari V-Þýskalands (t.h.), og Hans-Dietrich Gensc-
her utanríkisráðherra í vestur-þýska þinginu í gær.
Snarpar umræður voru í þinginu
í Bonn áður en ályktunin var sam-
þykkt. Jafnaðarmenn réðust harka-
lega á Helmut Kohl kanslara fyrir
hans hlut í málinu. „Með hegðun
þinni í sambandi við vesturlanda-
mæri Póllands hefur þú stefnt sam-
einingunni í hættu,“ sagði Hans-
Jochen Vogel, formaður jafnaðar-
manna. „Ef nú verður farið að tala
einu sinni enn um vondu Þjóðveij-
ana, ef tafir'verða og ráðstefnur og
samningaviðræður um [sameiningu]
verða erfiðari.. þá er það þér að
kenna.“ Vogel sagði að Kohl væri
„pólitískur áhættuþáttur" og „í sam-
anburði við afrek kanslarans i ut-
anríkismálum er hinn frægi fíll í
postulínsversluninni eins og ballet-
dansari".
Kohl varði hina umdeildu ákvörð-
un sína að fara fram á að um leið
og Þjóðveijar viðurkenndu vestur-
landamæri Póllands myndu Pólveijar
staðfesta að þeir gerðu ekki skaðabó-
takröfur á hendur sameinuðu Þýska-
landi. „Það er óumdeilt að í Póllandi
og víðar er verið að ræða skaðabó-
takröfur. Þetta er ekki tilbúið vanda-
mál og þess vegna ætti að ræða það.“
„Það er engum í hag ef kröfur eru
ennþá uppi og gefið er til kynna að
í framtíðinni verði ófyrirsjáanlegar
byrðar lagðar á herðar Þjóðvetjum,"
sagði Kohl. „Þama er alls ekki um
það að ræða að verið sé að binda
viðurkenningu landamæranna skil-
yrðurn."
Kohl sagði ennfremur að sam-
þykkt vestur-þýska þingsins væri
skýr pólitísk viljayfirlýsing um að
landamæradeilan yrði leyst með
bindandi samningi við Pólveija þegar
Þýskaland hefði verið sameinað.
Tom King, varnarmálaráðherra
Bretlands, sag-ði í gær að ályktun
vestur-þýska þingins væri mjög mik-
ilvæg sem allir vinir Þýsklands
myndu fagna.