Morgunblaðið - 02.09.1990, Blaðsíða 34

34 C
MORGUNBLA0IÐ SAMSAFIMIÐ SUNNUDAGUR 2. SEPTEMBER 1990
ÆSKUMYNDIN...
er afSvanhildi Halldórsdótturfélagsmálafulltrúa hjá BSRB
Dálítið fyrir-
ferðarmikil
sem bam
Skellibjalla Svanhildur, til
vinstri á myndinni, ásamtyngri systur
sinni, Kristínu.
„Systir mín var og er enn mjög
dugleg og drífandi manneskja.
Hún þótti dálítið fyrirferðarmik-
il sem barn og fékk á sig gælu-
nöfn eins og hlassadrottning og
skellibjalla. Allt var það þó í
góðu og hún var bæði glaðlynd
og skemmtileg stelpa og ákaf-
lega starfsöm," segir Kristín
Halldórsdóttir fyrrum alþingis-
kona Kvennalistans um systur
sína Svanhildi, en á þessu ári eru
tíu ár liðin frá því að Svanhildur
Haildórsdóttir stjórnaði kosn-
ingabaráttu fyrsta íslenska kven-
forsetans, frú Vigdísar Finn-
bogadóttur.
Svanhildur er fædd í Varmahlíð
á Laugum í Suður-Þingeyjar-
sýslu 1. júní 1938, dóttir Halldóru
Siguijónsdóttur fyrrum skólastýru
húsmæðraskólans þar og Halldórs
Víglundssonar. Hún ólst upp hjá
móður sinni ásamt tveimur systkin-
M um, Kristínu sem er ári yngri og
Halldóri sem er fjórum árum eldri
og starfar nú sem yfirlæknir á
Kristnesspítaia. Svana lauk gagn-
fræðaprófi frá Héraðsskólanum á
Laugum og átján ára gömúl fór hún
til Svíþjóðar og settist þar m.a. í
norrænan lýðháskóla. Tvítug kom
hún heim og réði sig þá til Hagstof-
unnar þar sem hún var með hléum
allt til ársins 1980. Síðustu tíu árin
hefur Svana starfað sem félags-
málafulltrúi hjá BSRB. Hún á ijög-
j ur uppkomin börn og rúmlega árs-
gamalt ömmubarn.
Eins og dugnaðarfólki er gjarnt
átti hún bágt með að þola öðrum
hangs og leti og kom það stundum
niður á yngri systur hennar sem
var óttalegur drollari. „Vinir hafa
alltaf safnast að systur minni því
hún er mjög raungóð, laus við yfir-
læti og hefur kímnigáfu. Það er
helst að þvermóðska og uppreisnar-
gimi hafi staðið henni fyrir þrifum
í uppvextinum. Henni var eiginlega
meinilla við að gera eins og ætlast
var til.af henni. Til dæmis tók hún
það í sig að hún væri engin náms-
manneskja og stoppaði sjálfa sig á
námsbrautinni. Ég held að hún sjái
svolítið eftir þeirri vitleysu. Við ól-
umst upp í allstórum hópi frænd-
systkina og það var oft líf og fjör.
Oft fóru krakkarnir á Laugabæjun-
um í sund og varð Svana mikil sund-
kona. Hún keppti á ótal mótum og
gott ef hún á ekki ennþá héraðsmet-
ið í 50 metra skriðsundi. Svo var
hún alltaf að stofna einhver félög
með leyndardómsfullum tilgangi og
geymdi hún fjársjóði hér og þar í
náttúrunni," segir Kristín.
„Svana las mikið sem krakki, en
hún var líka sískrifandi. Ég skil það
ekki enn að hún skuli ekki vera
rithöfundur því hún er talsverður
stílisti. Hún skrifaði t.d. skáldsögur
í löngum bunum síðustu árin sín í
barnaskóla. Þetta voru mjög við-
burðaríkar og dramatískar skáld-
sögur og stundum bar dramatíkin
höfundinn gjörsamlega ofurliði eins
og þegar amman sagði dótturdóttur
sinni frá þeirri stærstu raun lífs
síns að hafa ekki getað eignast
barn. Þá fékk hlustandinn, það er
að segja ég, slíkt hláturskast að öll
dramatík fór fyrir bí. Mig minnir
að þetta hafi markað lok rithöf-
undaferilsins, því miður. Þá var
Svana á tólfta ári.
Ég leit upp til systur minnar og
fannst mikið til koma röggsemi
hennar og lagni í samskiptum við
fólk. Eiginlega bjóst ég við því að
hún myndi stjórna einhverju þegar
hún yrði stór þó mér dytti þá ekki
í hug kosningabarátta fyrsta kven-
forsetaná — ég bíð hinsvegar ennþá
eftir skáldsögunni.“
Svanhildur Halldórsdóttir
ÚR MYNDASAFNINU
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
Rokkið er eilífit
Rokkæðið hélt innreið sína á ís-
landi vorið 1957 með tónleikum
rokkhljómsveitar Tony Crombie frá
Bretlandseyjum. Þá
urðu tímamót í sögu
íslensks skemmtiiðnað-
ar og gætir þeirra
áhrifa enn í dag enda
hefur því verið haldið
fram að „rokkið sé
eilíft“. í frásögn Morg-
unblaðsins af þessum
fyrstu rokktónleikum, sem haldnir
voru í Austurbæjarbíói, segir að
„unglingarnir hafi verið gripnir
hamslausu rokkæði og tóku að
dansa rokk af miklum móði í sjálf-
um bíósalnum, og varð af þessu
slíkt uppnám og ærsl að lögreglan
þusti á vettvang.“ Að Ioknum tón-
leikunum hófst rokkið svo aftur á
Snorrabrautinni, „í úðarigningu
einni stundu eftir miðnætti“, eins
og segir í blaðinu. I kjölfar þessa
þótti enginn maður með mönnum
nema hann kynni rokkdansinn og
einna þekktastur á því sviði var
Ssemundur Pálsson, sem
oft var fenginn til að
sýna listimar opinber-
lega ásamt einhveijum
dansfélaga af hinu kyn-
inu og voru það þá oft-
ast „Sæmi og Didda“ eða
„Sæmi og Lóa“, eins og
lesa má í auglýsingum
frá þessum ámm. Meðfylgjandi em
tvær myndir frá rokksýningu „Sæma
og Lóu“ í Silfurtunglinu á upphafsá-
mm rokksins og við látum eina fylgja
með úr skemmtistaðnum Vetrargarð-
inum, sem var hjá Tívolí í Vatnsmýr-
inni, en sá staður var einn fjölsótt-
asti dansstaður borgarinnar á rokk-
ámnum. Eftir því sem best er vitað
hafa ekki áður birst myndir af innvið-
um þessa ágæta veitingahúss í Morg-
unblaðinu.

Innviðir Vetrargarðsins í Vatnsmýrinni, sem var fjölsóttur á rokkár-
unum og þótti þar oft ærið sukksamt.
SMÁVINUR VIKUNNAR
, < (Acleris notana)
Birlávefari
Birkivefari hefur fundist í öll-
um Iandshlutum og er mun al-
gengari en lyngvefarinn sem
hann er náskyldur og var kynnt-
ur í síðustu viku. Birkivefarinnn
er mun gjarnari á að fljúga og
lætur því meira á sér kræla.
Hann getur verið staðbundið
mjög algengur, en fjöldinn virð-
ist mjög breytilegur frá ári til
árs.
A
Ibyijun september skríður nýja
kynslóðin úr púpum og fíðrildin
sjást á flögri langt fram eftir októ-
ber ef vel viðrar. Birkivefari leggst
í vetrardvala sem fullorðið fiðrildi.
Að loknum vetrardvala birtast vef-
;. ararnir þegar í byijun apríl, ef vor-
inu þóknast að láta á sér kræla svo
snemma, og það má sjá þá fljúga
allt fram eftir júní. Lirfurnar vaxa
upp í júní og júlí líkt og lirfur lyng-
vefarans. Lirfa birkivefarans étur
birkilauf, eins og heiti hennar bend-
ir til, og svipar að mörgu leyti til
tígulvefarans __ sem kynnur var á
miðju sumri. A svipaðan hátt spinn-
ur hún saman nokkur laufblöð.
Ólíkt tígulvefaranum sem púpar sig
í jarðvegi, púpar birkivefarinn sig
í laufskála sínum. Þannig má
síðsumars auðveldlega rekja um-
merki eftir vefaralirfur á birki til
tegunda. Báðar þessar tegundir
geta leikið birkið illa.
Birkivefari er mun minni en lyng-
vefari, oft með um 26 mm væng-
haf. Á nýklöktum fiðrildum eru
framvængirnir oftast ryðrauðir með
dekkri og ljósari flikrum. Aftur-
vængir eru ljósbrúnir. Á vorin hefur
hreistur vængjanna slitnað veru-
lega og eru þeir þá oftast grábrún-
ir og ekkert mynstur greinanlegt.
ÞETTA SÖGDU
ÞAU ÞÁ . . .
þJÓOVILJINN
Þjóðviljinn 23. júlí, 1940.
Valdataka alþýðunnar í Eystrasaltsiöndunum.
Ákvörðun um framkvæmd sósíalismans, myndun
sjálfstæðra sovétlýðvelda og inngöngu í Sovét-
sambandið.
Alþýða, sem í 20 ár og þar
áður lengur hefur nú
þjáðst undir atvinnuleysi, kaup-
kúgun, menningarafturhaldi og
harðstjórn burgeisastéttanna
þar, þráði sem von er að sjá
strax kormð á hjá sér þeirri
stjórnarskrá, sem m.a. tryggir
alþýðunni fullkominn rétt til
tryggrar atvinnu.-réttláts kaups,
hvíldar, öryggis menntunar og
frelsis.
BÓKIN PLATAN
Á NÁTTBORDINU Á FÓNINUM
MYNDIN
ÍTÆKINU
Inga Krist-
insdóttir
starfsstúlka í
mötuneyti
Eg er nýkominn heim frá ísrael
og Egyptalandi og hef verið
að lesa „From Beirut to Israel“ eft-
ir Thomas Freeman, en hún fjallar
um átökin fyrir botni Miðjarðarhafs
. Þá hef ég einnig verið að lesa
„The Slegde Patrol" eftir David
Howarth sem segir frá stríðsárun-
um á Austur-Grænlandi.
Mér finnst notalegt að setja plöt-
ur á fóninn þegar ég kem
heim úr vinnunni og geri töluvert
af því. Undanfarið hef ég meðal
annars verið að hlusta á nýjustu
Madonnu-plötuna og plötur með
Enyu, sem er mjög góð og óvenju-
leg söngkona.
Eg horfi mikið á myndbönd og
þá allt mögulegt. Um daginn
horfði ég til dæmis á frönsku mynd-
ina „The Big Blue“ og svo „Forever
Friends". Mér fannst báðar mynd-
irnar mjög góðar.
Núna eru á náttborðinu „The
Man in the Brown Suit“ eftir
Agöthu Christie en bækur hennar
finnst mér gott að líta í þegar mér
gengur illa að sofna; seinni hlutinn
af „Glæp og refsingu" en fyrri bók-
ina las ég fyrir nokkru og leist vel
á og að síðustu „Islandsævintýri
Himmlers" eftir Þór Whitehead,
sem ég er að lesa í annað sinn.
Síðast hlustaði ég á „Konu“ með
Bubba Morthens, plötu sem
stendur alltaf fyrir sínu. Ég hlusta
töluvert á tónlist og þá allar tegund-
ir.
Eg horfi nú svo mikið á mynd-
bönd að það er varia að ég
muni hvað var síðast í tækinu. Mig
minnir að það hafi verið „Platoon"
eftir Oliver Stone. Helst horfi ég á
spennumyndir og reyni að velja þær
sem eru vandaðar.