Morgunblaðið - 03.01.1991, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. JANÚAR 1991
Norður-írland:
Opinberrar rannsókn-
ar krafist á mannsláti
St. Andrews. Frá Gudmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
EINN maður lét lífið og annar
særðist alvarlega, eftir að her-
menn skutu á bíl á sunnudag.
Leiðtogi kaþólskra á írlandi
hefur krafist opinberrar rann-
sóknar á atvikinu.
Atvikið átti sér stað nálægt
Cullyhanna, um þremur kílómetr-
um niprðan við landamæri
Norður-írlands og írska lýðveldis-
ins. Samkvæmt frásögn hersins
hafði bíllinn með tveimur mönnum
verið stöðvaður einu sinni. En þeg-
ar stöðva átti hann í annað sinn
ók hann áfram. Annar hermann-
anna, sem hugðist stöðva bílinn,
festist við hann og dróst nokkra
leið. Þá skutu hermenn að bílnum
með þeim afleiðingum að annar
maðurinn lést en hinn slasaðist
alvarlega.
Vitni bera að bíllinn hafi verið
Rúmenska kon-
ungsfjölskyldan:
Fréttin um
ræðuna dreg-
in til baka
Genf. Reuter.
TALSMENN Mikjáls, fyrrver-
andi Rúmeníukonungs, drógu í
gær til baka frétt um að ára-
mótaræða konungs, sem hann
sendi til dóttur sinnar í Búkar-
est, hefði verið gerð upptæk.
Aðstoðarmaður konungsins
fyrrverandi hafði sagt að yfirvöld
i Rúmeníu hefðu stöðvað Marga-
ritu prinsessu í Búkarest og tekið
af henni eintak af áramótaávarpi
föður hennar til rúmensku þjóðar-
innar. Rétt áður átti hún að hafa
staðfest í símtali við föður sinn
að hún hefði móttekið ræðuna.
Aðstoðarmaðurinn sagði síðar
að misskilningurinn hefði komið
upp í símtali og kenndi um slæmu
sambandi og truflunum. „Hún var
ekki stöðvuð," sagði aðstoðarmað-
urinn.
í ræðunni sagði Mikhjáll að
Rúmenía væri enn einræðisríki og
hvatti hann samlanda sína til að
steypa valdhöfum úr stóli.
stöðvaður. Eftir að hermenn hafi
rætt við bílstjóra hafi bílnum verið
hleypt áfram. En skömmu síðar
hafi heyrst skothríð. Vitnin segjast
ekki hafa séð neitt tilefni til skot-
hríðarinnar.
Cahal Daly, kardínáli og leiðtogi
kaþólsku kirkjunnar á öllu írlandi,
hefur krafist opinberrar rannsókn-
ar á atvikinu. Hann sagði frásögn
hersins af atvikinu vera ósannfær-
andi og það væri mjög mikilvægt
að komast að hinu sanna í málinu.
Herinn yrði að sannfæra almenn-
ing um að- hann væri einungis til
að koma í veg fyrir ofbeldisverk
hryðjuverkamanna og vernda lög-
hlýðna borgara.
John Taylor, þingmaður mót-
mælenda, sagði yfirlýsingár
kardínálans óviðeigandi og þjón-
uðu þeim eina tilgangi að kljúfa
samfélagið á Norður-Irlandi.
Belstead, lávarður, aðstoðarráð-
herra í Norður-írlandsmálaráðu-
neytinu, lýsti því yfir, að norður-
írska lögreglan myndi framkvæma
opinbera rannsókna á atvikinu og
skýrslan yrði send ríkissaksókn-
ara.
Hinn látni var jarðaður í gær-
morgun.
Hryðjuverkamenn skutu á lög-
reglumann á Norður-írlandi á ný-
ársdag. Hann lést degi síðar. Hann
er fyrsta fórnarlamb hryðjuverka-
manna á þessu ári.
HERIR VIÐ PERSAFLOA
JLM
JtL
Landherir
Sjóherir
Flugherir
|T-"T'„" ■ ——— —
Irakar á víg- stöfevunum 450.000 2.400 3.600 550 '
írakar ails 1.000.000 3.000 5.500 700 160 1 705 15
' .'•■ '
Argentína 100 2
Bahrain 3.350 20 50 4d^
Bandaríkin 400.000 1.232 2.828 20 656 7 78 1.282 30
Bangladesh 5.000
Bretland 30.000 24 192 6 12 16 72 6
Egyptaland 20.000 100 300
Frakkland 15.000 24 48 72 1 10 30
Ítalía 4 8
Kanada 450 2 15
Marokkó 10.000
Oman 25.500 30 4 63
Pakistan 5.000
S.A.F. 43.000 155 200 160 20 15 90 15
Sódi-Arabía 117.700 450 550 270 8 180 30
Senegal 2.000
Sýrland 15.000 100 300
Tyrkland 135.000 50 2 154
ALLS 827.100 2.105 4.548 496 760 8 152 1.894 81 <1
Ástralía Belgía Danmörk Grikkland Holland Spánn Sovétríkin
-jJUtar 2 2 1 1 2 3 2
Atlímtshafsbaiidalagið send-
ir herþotur til Tyrklands
Brussel, Dhahran, Varsjá, Lundúnum. Reuter.
Atlantshafsbandalagið (NATO) samþykkti í gær að senda meira
en 40 herflugvélar til Tyrklands í því skyni að minnka líkurnar á
því að írakar ráðist inn í landið. Þetta er fyrsta sameiginlega að-
gerð NATO í Persaflóadeilunni og hefur ákvörðuninni verið mjög
fagnað af bandarískum yfirvöldum. Sendar verða 18 belgískar
Mirage-5-, sex ítalskar F-104- og 18 þýskar Alpha Jet-orrustuþotur.
Embættismenn NATO segja að þoturnar verði eingöngu til varnar
og ekki komi til greina að gera árás á írak með þeim. Vélarnar
verða sendar til Tyrklands dagana 6.-10. janúar nk.
ERLENT
Flutningur þotnanna hefur valdið
deilum í Þýskalandi. Háttsettir
embættismenn í stjórnarandstöðu-
flokki jafnaðarmanna segja að það
bijóti í bága við stjórnarskrá Þýska-
lands að senda vélarnar nema ríkis-
stjórnin tryggi sér fyrst samþykki
tvo þrijðu hluta þingmanna. Tals-
menn ríkisstjórnarinnar segja hins
vegar að ekkert mæli gegn aðgerð-
inni. Bandaríkjamenn hafa nú þeg-
ar komið fyrir 24 F-16-, 14 F-lll-
og óuppgefnum fjölda F-15-orr-
ustuþotna í Suður-Tyrklandi. Tyrkir
styrktu herlið sitt við írösku landa-
mærin um 100.000 hermenn eftir
innrás íraka í Kúveit í ágúst.
írakar hafa styrkt herlið sitt í
Þúsundir Albana flýja land
með því að klífa fjöll og fimindi
Aþenu. Vínarborg. Reuter.
ÞRJÚ þúsund Albanir, sem flestir tilheyrðu gríska minnihlutanum
í landinu, flýðu til Grikklands á gamlársdag og nýársdag en fyrr í
desember höfðu 2.000 manns gert hið sama. Er þetta mesti flótta-
mannastraumur frá Albaníu til Grikklands í áratugi. Landamæra-
verðir hafa ekki reynt að stöðva fólkið á flóttanum. Konstantín
Mitsotakis, forsætisráðherra Grikklands, lýsti í gær áhyggjum sínum
með þessa þróun og hefur ákveðið að fara til Tírana, höfuðborgar
Albaníu, til viðræðna við þarlenda ráðamenn um mál gríska minni-
hlutans.
Kúveit, nú þegar innan við tvær
vikur eru eftir af fresti þeim er
Sameinuðu þjóðirnar gáfu þeim til
að hafa sig á brott úr landinu.
Leyniþjónusta bandaríska hersins
telur að íraski herinn hafi yfir að
ráða 510.000 hermönnum, 4.000
skriðdrekum, 2.500 brynvörðum
farartækjum og 2.700 öðrum stór-
skotaliðstækjum í Kúveit.
Bandaríkjamenn sendu 13 skipa
lest frá Filippseyjum í gær áleiðis
til Persaflóa. í lestinni eru 7.500
sjóliðar, Harrier-þotur, þyrlur og
skriðdrekar. Þetta er stærsti floti
bandaríkjamann sem hefur verið
saman kominn í einu síðan í Kór-
eustríðinu. Þá sendu Pólveijar
sjúkraliða, lækna og tvö skip af
stað til Persaflóa á laugardag til
liðs við alþjóðlega herliðið sem þar
er fyrir, að sögn opinberu frétta-
stofunnar PAP.
Nú stendur yfir alþjóðleg vísind-
aráðstefna í Lundúnum. Sérfræð-
ingar sem sitja ráðstefnuna sögðu
í gær að í stríði við Persaflóa gætu
olíuiindir í Kúveit breyst í logandi
víti sem gæti valdið meiriháttar
umhverfisslysi á heimsmælikvarða.
Þeir sögðu að mengun frá logandi
olíulindum gætu ógnað lífkeðju
heimsins og jafnvel haft meiriháttar
veðurfarsbreytingar í för með sér.
Sekúndubætt
við árið 1990
Flórída. Frá Atla Steinarssyni, fréttarit-
ara Morgunblaðsins.
ÁRIÐ 1990 var einni sekúndu
lengra en flest önnur venjuleg
ár. Síðasta mínúta ársins var lát-
in vera 61 sekúnda.
Þetta er einskonar „hlaup-sek-
únda“ (sbr. hlaupár) til að samstilla
snúning jarðar við gang sólar og
stjarna.
Sérfræðingar við stjörnuathug-
unarstöð bandaríska flotans gæta
kjarnorkuklukku Bandaríkja-
manna, en með henni má fylgjast
með tímanum þannig að ekki skeiki
milljarðasta hluta úr sekúndu.
Hlaupsekúndu var einnig bætt í
tímatalið í árslok 1987.
Af hálfu albanskra yfirvalda er
því haldið fram að um 50.000 lands-
manna teljist til gríska minnihlut-
ans en Grikkir segja nær lagi að
fjöldinn sé 400.000. Gríska stjórnin
og kirkjuleiðtogar hafa hvatt þetta
fólk til að sýna stillingu og sjá
hvernig fyrirhuguðum umbótum
stjórnar Ramiz Alia forseta reiðir
af. Fulltrúar minnihlutans segja
hins vegar að Alia sé ekki treyst-
andi og því sé ekki eftir neinu að
bíða.
Flóttafólkið hefur þurft að leggja
á sig talsvert erfiði til að komast
til Grikklands. Yfir erfitt íjalla-
svæði er að fara þar sem ílestir
hafa lagt upp. Hefur það farið fót-
gangandi yfir landamærin í fann-
fergi og kulda, skriðið undir ramm-
gerðar gaddavírsgirðingar og vaðið
ískaldar elfur.
Grískir embættismenn sögðu að
Mitsotakis myndi leggja að Alia að
hraða umbótum sem mest. Hann
hefur boðað til þingkosninga 10.
febrúar en leiðtogar Nýja lýðræðis-
flokksins hafa hvatt til þess að þeim
verði frestað um nokkra mánuði þar
sem stjórnarandstæðingar sitji ekki
við sama borð og kommúnistaflokk-
urinn þar eð þeir ráði ekki yfir nein-
mum fjölmiðlum.
i í áramótaávarpi til þjóðarinnar
hélt Alia sig hins vegar við 10. febr-
úar sem kjördag og hét því að kosn-
ingarnar yrðu fijálsar og heiðarleg-
ar. Lýðræðisflokkurinn ráðgerir að
efna til mótmælafunda um land
allt á næstu dögum í þeim tilgangi
að safna liði til stuðnings við kröf-
una um frestun kosninga.
Þrír Sovétmenn
reknir frá Svíþjóð
Stokkhólmi. Reuter.
SÆNSK stjómvöld tilkynntu í gær að þrír sovéskir ríkisborgarar,
þ.á m. einn stjórnarerindreki, hefðu verið reknir úr landi fyrir at-
hæfi sem ekki var samboðið stöðu þeirra, sem þýðir með öðrum
orðum: njósnir.
íyfirlýsingu utanríkisráðuneytis-
ins sagði að stjórnarerindrekinn
hefði staðið fyrir ólöglegri leyni-
þjónustustarfsemi og að vera hans
í landinu væri óæskileg.
Sovéskur verslunarfulltrúi og
Sovétmaður er starfaði fyrir sovésk
samtök voru einnig reknir úr landi.
Mennirnir eru allir farnir frá
Svíþjóð.
Svíar ráku síðast sovéskan ríkis-
borgara úr landi í mars á síðasta
ári. Hann var einnig verslunarfull-
trúi og 'var sakaður um að hafa
reynt að komast yfir uplýsingar um
sænska og erlenda tækni.