Morgunblaðið - 15.03.1991, Síða 27

, MOKftb’NftlfAÐIÐ, KOS-fi;UAqUH- lg, )H>»1
3 827
Þróunarstarf innan EB og EFTA:
Þátttaka mikilvæg
fyrir atvinnulífið
- segir iðnaðarráðherra
VAXTARBRODDA ísiensks atvinnulífs er að finna í iðnaðar- og þjón-
ustugreinum og aðgerðir í sljórn- og efnahagsmálum Islendinga verða
að miðást við að skapa þessum greinum hagstæð vaxtarskilyrði. Þetta
kom fram í ræðu Jóns Sigurðssonar, iðnaðarráðherra á ársþingi Fé-
lags íslenskra iðnrekanda þar sem hann tók undir með fráfarandi
formanni, Víglundi Þorsteinssyni, að bætt starfsskilyrði íslenskra at-
vinnufyrirtíekja ættu að vera meðal forgangsverkefna næstu ríkis-
stjórnar. Jón talaði um mikilvægi þess að Islendingar tækju þátt í því
margvíslega vísinda- og þróunarstarfi sem samvinna Evrópubandalags-
ins og EFTA mun gefa af sér.
í máli iðnaðarráðherra kom fram
að unnið er að gerð formlegs samn-
ings um fimm samstarfsverkefni
milli íslendinga og Evrópubanda-
lagsins í kjölfar viðræðna ráðherrans
við Martin Bangemann, eins af vara-
forsetum framkvæmdastjórnar EB.
Þar er talað um væntanlega stað-
irtækja
vinnulíf
isskuldabréfa og
] er ijallað um þessi mál á báksíðu
I blaðsins í dag.
Iðnlánasjóður verði hlutafélag
í meirihlutaeign iðnaðarins
Víglundur vék í ræðu sinni að
málefnum fjárfestingasjóða atvinnu-
veganna þar sem undanfarið hefur
verið rætt um sameiningu þessara
sjóða. Víglundur sagði að afstaða
iðnrekenda væri sú að þeir væru
mótfallnir því að hræra sjóðum iðn-
aðarins saman við Framkvæmdasjóð,
Byggðasjóð, Stofnlánasjóð landbún-
aðarins og aðra sjóði sem ekki væru
| eiginlegir fjárfestingarsjóðir og
störfuðu ekki á viðskiptalegum
grundvelli nema að takmörkuðu
leyti.
Víglundur sagði þó að iðnrekendur
væru reiðubúnir til samstarfs við að
breyta fjárfestingalánasjóðum í hlut-
afélög jafnframt því sem þeim yrðu
settar almennar starfsreglur. Þessar
breytingar hafa verið boðaðar í frum-
varpi sem viðskiptaráðuneytið hefur
látið semja. í máli Víglundar kom
þó fram andstaða við að Iðnlánasjóði
verði breytt í hlutafélag sem alfarið
yrði í eigu ríkisins. Sjóðurinn hefði
fyrst og fremst verið byggður upp
með skyldusparnaði iðnfyrirtækja og
iðnaðarmanna í gegnum iðnlána-
sjóðsgjald frá því hann var endur-
reistur árið 1963. Rúmlega 70% af
núverandi eigin fé Iðnlánasjóðs væri
tilkomið vegna þessa gjalþs, en innan
við 30% fyrir framlög frá ríkissjóði.
Á ársþinginu var samþykkt álykt-
un stjómar FÍI um Iðnlánasjóð þess
efnis að hann starfi í framtíðinni sem
hlutafélag þar sem meirhlutáeign
verði á hendi einkaaðila. Stjórnin
lýsti sig reiðubúna til samstarfs við
stjórnvöld um að breyta sjóðnum í
hlutafélag þannig að öllum sem innt
hefðu af hendi skyldusparnað í sjóð-
inn frá árinu 1963 yrði afhent hluta-
bréf í samræmi við greiðslur sínar.
A þinginu var einnig samþykkt
tillaga um breytingar á lögum FÍI
þar sem m.a. segir að hafi formaður
setið samfleytt í fjögur ár megi ekki
endurkjósa hann formann fyrr en
minnst tvö ár séu liðin frá því að
hann lét af formennsku. Ein breyting
varð á stjórn FÍI á þinginu. Víglund-
ur Þorsteinsson lét af formennsku
eftir 9 ár og Ágúst Einarsson, fram-
kvæmdastjóri Lýsis hf., var kosinn
meðstjórnandi í stað Gunnars Sva-
varssonar, varaformanns, sem tók
við embætti Víglundar.
setningu orkufrekra evrópskra fram-
leiðslufyrirtækja á íslandi og frekari
vinnslu úr afurðum slíkra fyrirtækja
hérlendis. Möguleikar á framleiðslu
vetnis með rafgreiningu eru teknir
til skoðunar svo og iðngreinar sem
samnýta jarðvarma og raforku. í
fimmta lagi er minnst á sölu á raf-
orku frá Islandi til meginlandsins
um sæstreng.
Jón nefndi einnig í ræðu sinni
nokkur samstarfsverkefni íslenskra
fyrirtækja og fyrirtækja í öðrum ríkj-
um innan EFTA og EB um vöruþró-
un. Hann sagði að meðal verkefna
væri hið svokallaða EUREKA-verk-
efni sem hefði að markmiði að virkja
skapandi öfl, þekkingu og hugvit
innan Evrópu og hagnýta markaðs-
möguleika á 370 milljóna markaði
með það fyrir augum að bæta sam-
keppnishæfi evrópskra fyrirtækja í
harðnandi alþjóðlegri samkeppni.
Eins væri vert að minnast á BRITE-
EURAM-áætlunina sem sett hefði
verið á fót til þess að auka samstarf
fyrirtækja í Vestur-Evrópu á sviði
hátækni. íslénsk fyrirtæki og Iðn-
tæknistofnun hefðu sýnt áhuga á
þátttöku í þessari áætlun og þegar
hefði verið sótt um stuðning hennar
við_ tvö verkefni.
I máli Jóns Sigurðssonar kom
fram að hann teldi þátttöku íslensks
iðnaðar í slíkum verkefnum líklega
til að bæta stöðu hans á marga vegu.
Islendingar hefðu hins vegar rekið
sig á það að mikið fjármagn þyrfti
til þess að verða fullgildir meðlimir
í þessu Evrópusamstarfi. Sjóðir Evr-
ópubandalagsins og einstök ríki þess
væru örlát á fjárveitingar til þess og
í flestum EFTA-ríkjum hefðu opin-
berir aðila tekið þá stefnu að veita
samsvarandi styrki til fyrirtækja og
stofnana sem standa að slíkum sam-
starfsverkefnum. Jón taldi brýnt að
fjárveitingar ríkissjóðs íslands til
þessara mála yrðu auknar og sérstök
nefnd skipuð til að fjalla um skipt-
ingu fjárveitinganna til einstakra
samstarfsverkefna.
------*-*-*----
Myntuppboð:
Tveggja
krónu pen-
ingur verð-
mætastur
FÆREYSKA myntsafnarafélagið
verður með uppboð í Færeyjum á
morgun. Verðmætasti peningurinn
er þykkur, islenskur tveggja krónu
peningur, sleginn árið 1966. Sam-
kvæmt dönsku Siegs-verðskránni
fyrir þetta ár er skráð verð 3.400
DKR (tæplega 32.000 ÍSK).
Umræddur peningur er einna eft-
irsóttastur íslenskra peninga fyrir
utan sérsláttur, að sögn Antons
Holts, formanns Myntsafnarafélags
íslands. 300 eintök voru slegin, en
þau hurfu fljótlega úr umferð eftir
að ljóst var að hann var of þykkur
og festist í stöðumælum, sjálfsölum
og símum. Myntin, sem verður boðin
upp í Færeyjum, er í hæsta gæða-
flokki, O-flokki, sem þýðir ósnertur
peningur.
Morgunblaðið/KGA
Haakan Branders sendiherra, Friðbert Pálsson forstjóri Háskólabíós og Lars Áke Englund forstjóri
Norræna hússins, en þeir sjá um skipulagningu Finnskrar menningarviku.
Finnsk menningarvika:
Kvikmyndahátíð, tónlist
og bókmenntir frá Finnum
FINNSK menningarvika hefst á morgun, laugardag, og standa
að henni Finnska sendiráðið, Háskólabíó og Norræna húsið.
Finnsk kvikmyndavika verður í Háskólabíói, bókmenntir, tónlist
og málþing um kvikmyndir verða í Norræna húsinu og dagskrá
verður á Akureyri, Akranesi og Hótel Borg í Reykjavík. Þetta
er fyrsta sinn sem finnsk menningarvika er haldin hér á landi.
Á kvikmyndahátíðinni í Há-
skólabíói verða sýndar sjö fínnsk-
ar kvikmyndir, með finnsku tali
og enskum eða sænskum texta. Á
kynningarfundi um Finnsku
menningarvikuna sagði Friðbert
Pálsson forstjóri Háskólabíós að
þetta væri í fyrsta sinn sem hér
er haldin finnsk kvikmyndavika.
Sýndar yrðu nýjustu og bestu
myndir Finna, þar á meðal kvik-
myndin Ariel, sem var kosin besta
kvikmyndin 1990 af gagnrýnend-
um í Bandan'kjunum. „Við ætlum
að afsanna að það sem íslending-
ar sáu í ríkissjónvarpinu, Sjö
bræður, hafi verið dæmigert fyrir
finnska kvikmyndagerð,“ sagði
Friðbert.
Meðal höfunda kvikmyndanna
eru bræðurnir Aki og Mika Kaur-
ismaki, en þeir hafa rutt nýja
braut í kvikmyndagerð og hefur
þeim meðal annars tekist að gera
myndir fyrir mun minna fé en
öðrum, án þess það virðist hafa
komið niður á gæðunum, að sögn
Haakans Branders sendiherra
Finna. Hann segir myndir þeirra
bræðra vera frumlegar á margan
hátt, en oft er grunnt á kímn-
inni, sumar beinlínis gamanmynd-
ir, þótt undir búi skarpar ádeilur
á samfélagið.
Kvikmyndirnar á hátíðinni eru
Ariel eftir Aki Kaurismaki, Ama-
son eftir Mika Kaurismaki, Pessi
& Iilusia, ævintýri fyrir alla fjöl-
skylduna eftir Heikki Partanen,
Sléttubúar (Pohjanmaa) eftir
Pekka Parikka, Kúrekar frá Len-
ingrad á ferð í Bandaríkjunum
(Leningrad Cowboys go America)
eftir Aki Kaurismaki, Ég réð mér
leigumorðingja eftir Aki Kauri-
smaki og Dolly og elskhugi henn-
ar eftir Matti Lias.
Dagskrá kvikmyndahátíðarinn-
ar verður auglýst sérstaklega.
Laugardag 16. mars klukkan
16 hefst í Norræna húsinu finnsk
bókakynning. Timo Karlsson
sendikennari segir frá bókaútgáf-
unni í Finnlandi 1990 og rithöf-
undurinn Kjell Westö segir frá
ritstörfum sínum. Þeir tala
sænsku.
Sunnudag 17. mars klukkan
15 verður í Norræna húsinu mál-
þing um finnskar kvikmyndir.
Peter von Bagh, einn fremsti
gagnrýnandi Finna á þessu sviði,
hefur framsögu um finnskar kvik-
myndir frá síðasta áratug.
Þriðjudag 19. mars klukkan 13
hefst bókmenntaumræða í Norr-
æna húsinu fyrir nemendur í
finnsku, sænsku og norrænum
bókmenntum. Klukkan 20.30
hefjast tónleikar í Norræna hús-
inu. Kvartett frá Sibeliusartónlist-
arháskólanum leikur. Kvartettinn
skipta Juha Malmivaara og Karri
Perala á fiðlur, Anne Konttinen
og Paavo Lötjönen á selló.
Miðvikudag 20. mars klukkan
20.30 hefst bókmennta- og tón-
listardagskrá á Hótel Borg. Þátt-
takendur verða rithöfundarnir
Lars Huldén og Tiina Kaila frá
Finnlandi.
Miðvikudag 20. mars klukkan
20.30 hefst bókmenntadagskrá á
Akureyri í umsjón Kjell Westö rit-
höfundar og Timo Karlsson sendi-
kennara.
Fimmtudag 21. mars klukkan
20.30 hefst finnskt bókmennta-
kvöld í Norræna húsinu með rit-
höfundunum Tiina Kaila^ Lars
Huldén og Kjell Westö, I lokin
verður sýnd stutt kvikmynd byggð
á sögu Veijo Meris, Rinnat-
(Bijóstið).
Laugardag 23. mars klukkan
15 hefjast vísnatónleikar á Akra-
nesi með finnska vísnasöngvar-
anum Bosse Osterberg. Tónleik-
arnir eru í samvinnu við Norræna
félagið á Akranesi.
Laugardag 23. mars klukkan
20.30 hefjast vísnatónleikar í
Norræna húsinu með Bosse Öst-
erberg í fundarsal og kaffistofu.
Sungnar verða finnskar vísur og
boðnir finnskir réttir, aðgangseyr-
ir er 500 krónur.
Sunnudag 24. mars verða sýn-
ingar af myndbandi í Norræna
húsinu. Klukkan 15 sjónvarps-
mynd um Edith Södergran, „Gra-
set i Iiallonbacken“. Klukkan
16.30 „Missa on suuri Pohjoinen“
(Hvar er stóra Norðrið), handrit
Rosa Liksom.
Kvikmyndin „Leningrad Cowboys go America" eftir Aki Kauri-
smaki verður sýnd á finnsku kvikmyndahátíðinni. Myndin er um
verstu rokkhljómsveit í heimi, einhvers staðar á túndrunni í einsk-
is manns landi, grúppu án áheyrenda og hugsanlegs gróða. Hún
ákveður því að láta þjóðernisrembinginn lönd og leið og halda til
Bandaríkjanna þar sem fólk gleypir við öllum skrattanum, eins
og segir í kynningu.