Morgunblaðið - 18.04.1991, Page 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. APRÍL 1991 .
y
i leleVideo
T Ö L V U R
Hraðvirkar.
Mjög lág bilanatíðni.
Framleiddar í
Bandaríkjunum.
SKRIFSTOFUVELAR SUND HF
. NÝBÝLAVEGI 16 - SÍMI 641222
-tœkni og þjónuHta á trauHtuin grunni
v\s
A L
N G
S K O
N G A R
P 8 1 0 0
LASEKPHENTARAR
F y rirferð alitlir,
afkastamiklir.
10 blöð á mínútu. .
Einstaklega lítill
rekstrarkostnaður.
SKRIFSTOFUVÉLAR SUND HF
NÝBÝLAVEGI16 - SlMI 641222
-lœkni og fijónutita á traustum gruimi
PHIUPS Whirlpool
FRYSTIKISTUR
Góð tæki. Gott verð
• AFG015,138 lítra. h:88 b:60
d:66cm
kr.stgr. 35.100.*
• AFG 033, 327 lítra. h:88 b:112
d:66 cm
kr.stgr. 44.600.-
• AFG 041,408 lítra. h:88 b:135
d:66cm
kr.stgr. 47.450.-
Heimilistæki hf
SÆTÚNI8 SÍMI6915151KRINGLUNNISÍMI6915 20
, i satttíuKtjwn
Ráðherra í áróðursham
eftir Ragnar
Júlíusson
Ráðherra menntamála, Svavar
Gestsson, hefur gefið út nýja við-
miðunarstundaskrá í kjölfar nýrra
grunnskólalaga — sem ætlað er að
leysa viðmiðunarstundaskrána frá
árinu 1984 af hólmi.
Auglýsing menntamálaráðherra
um viðmiðunarstundaskrá grunn-
skóla er ígildi reglugerðar og þar
er ákveðinn vikustundafjöldi hvers
bekkjar og tímaskipting milli ein-
staka námsgreina. Viðmiðunar-
stundaskrá markar því starfs-
ramma grunnskólans og snertir alla
beinlínis sem að skólastarfinu
koma, ekki hvað síst foreldra og
nemendur.
Satt að segja varð mér verulega
brugðið eftir að hafa kynnt mér
hina nýju viðmiðunarstundaskrá og
borið hana gaumgæfilega saman
við hina eldri frá árinu 1984. Það
er ekki nóg með það að heildar-
stundafjöldi nemenda í 1 .-10. bekk
lækkar skv. hinni riýju viðmiðunar-
stundaskrá úr 302 vikustundum í
299 stundir — heldur vekur til-
færsla tímamagns milli námsgreina
verulegar áhyggjur.
Ráðherra málræktar
Svavar Gestsson hefur löngum
viljað láta líta á sig sem sérstakan
verndara íslenskrar tungu — og
ætti flestum að vera í fersku minni
hið svonefnda málræktarátak hans
á síðasta ári.
Tímamagn móðurmálsins skv.
hinni nýju viðmiðunarstundaskrá
skýtur því heldur betur skökku við
málræktarStak ráðherrans og vekur
ugg og undrun.
Skv. hinni nýju viðmiðunarstund-
askrá Svavars skuhj vikulegar ís-
lenskukennslustundir í 2.-10. bekk
vera samtals 49, en voru skv. við-
miðunarstundaskránni frá 1984
56-73 í sömu aldursflokkum. Viku-
stundum í íslensku skal sem sé
fækka um 7-24! Hvað segja foreldr-
ar? Hvað segja kennarar? Hveiju
svarar íslenska skólakerfíð?
Staða annarra námsgreina
í bréfi menntamálaráðuneytis tii
skólanna dags. 5. þ.m. segir að tími
lista og verkmennta aukist skv.
nýju viðmiðunarstundaskránni.
Skv. henni verður vikulegur tíma-
ijöldi í mynd- og handmennt, heim-
ilisfræði og tónmennt 49 stundir í
2.-10. bekk — en var skv. viðmiðun-
arstundaskránni frá 1984 43-61
vikustund í sömu aldurshópum.
Þetta er nú öll aukningin!
I sama bréfí er ennfremur stað-
hæft að hlutfall nemendastunda
sem hver skóli fyrir sig ráðstafar
aukist með tilkomu hinnar nýju við-
miðunarstundaskrár. Ráðstöfunar-
stundir í 2.-10. bekk verða 43 skv.
viðmiðunarstundaskrá Svavars en
voru 47-52 í sömu aldurshópum
skv. viðmiðunarstundaskránni frá
1984. Er þetta ekki lækkun?
Skv. viðmiðunarstundaskránni
frá 1984 eru vikustundir til dönsku-
kennslu 14-20 en 12-18 stundir tii
enskukennslu. í langflestum skól-
um hefur það tíðkast að nota efri
mörk þessara viðmiðana til mála-
kennslunnar. Hins vegar er við það
miðað skv. hinni nýju stundaskrá
Svavars að nota 14 st. til dönsku-
kennslunnar og 12 st. til ensku-
kennslunnar. Það þýðir ekkert ann-
að en það að kennsla í erlendum
málum á grunnskólastigi mun drag-
ast saman. Að þessu er stuðlað á
sama tíma og nágrannaþjóðir okkar
eru að efla og auka sína mála-
kennsiu; á tímum aukinna alþjóða-
samskipta og aukinnar samkeppni
þjóða í millum.
Hvað varðar heildartímafjölda
hverrar bekkjardeildar þá eykst
hann um 1 vikustund hjá 1.-3. bekk
skv. nýju viðmiðunarstundaskránni,
stendur í stað hjá 4. bekk en fækk-
ar um eina stund hjá 5.-10. bekk.
Stundunum sem ráðherra tók af
þessum bekkjardeildum með tilskip-
Ragnar Júlíusson
„Tímamagn móður-
málsins skv. hinni nýju
viðmiðunarstundaskrá
skýtur því heldur betur
skökku við málrækt-
arátak ráðherrans og
vekur ugg og undrun.“
un frá 24. apríl 1989 er sem sé
ekki skilað með hinni nýju viðmið-
unarstundaskrá. Þegar til heildar-
innar er tekið fækkar vikulegum
nemendastundum í 1.-10. bekk um
3 með tilkomu þessarar viðmiðunar-
stundaskrár frá fyrri skrá.
í áróðursham
Það er greinilegt að Svavar
Gestsson, menntamálaráðherra, er
í áróðursham þessa daga — og sést
naumast fyrir í áróðri sínum. í frétt-
atilkynningu sem ráðuneyti hans
sendi fjölmiðlurn 21. f.m. í tilefni
samþykktar nýrra grunnskólalaga
segir m.a.: „Afdrifaríkasta breyt-
ingin sem verður á grunnskólanum
við þessi nýju lög er að íslenski
grunnskólinn mun á næstu 10 árum
breytast í heilsdagsskóla þar sem
öll börn á aldrinum 6 til 15 ára
munu vera í skólanum frá morgni
fram á miðjan dag, t.d. frá kl. 8.30
fram undir kl. 15.00, alls um sjö
kennslustundir á dag að meðal-
tali“ (leturbr. mín).
Þessa klausu er ég búinn að lesa
aftur og aftur. Fyrst trúði ég vart
mínum eigin augum, síðan varð ég
sem steini lostinn. Hvernig getur
ráðherra lagt blessun sína yfir slíkt
skrök? Eða var þessi fréttatilkynn-
ing kannski send út án vitundar
ráðherrans?
Skv. nýju grunnskólalögunum er
kennslutími 1.-3. bekkjar 25 viku-
stundir sem eru 5 kennslustundir
að meðaltaii á dag! Kennslutími
4. bekkjar eru 27 vikustundir
o.s.frv. — en það er ekki fyrr en
í 7. bekk sem kennslutíminn verð-
ur að meðaltali 7 kennslustundir
á dag! Ef það á að breyta þessari
staðreynd þarf að gera það með
nýjum lögum frá Alþingi. Það getur
Svavar Gestsson ekki gert með einu
pennastriki þótt hann sé í áróðurs-
ham þessa stundina!
Að lokum vil ég leyfa mér að
skora á alla kennara og foreldra
að kynna sér gaumgæfilega og á
gagnrýninn hátt öll gögn sem koma
frá ráðuneyti menntamála þessa
dagana. Á þau er greiniiega ekki
að treysta. Sérstaklega vil ég skora
á forsvarsmenn foreldrafélaga að
kynna sér hina nýju viðmiðunar-
stundaskrá og bera hana saman við
hina eldri frá árinu 1984. Trúið
ekki fyrirvaralaust fréttatilkynn-
ingum ráðherrans!
Höfundur er skólastjóri
Álftamýrarskóla og ennfremur
formaður Fræðsluráðs
Reykjavíkurumdæmis og
Skólamálarú ðs
Reykjavíkurborgar.
Ráðstjórn í grnnnskólum
eftir Ragnar S.
Halldórsson
Eitt af þeim furðufrumvörpum
sem hespað var af og urðu að lög-
um í æðibunuganginum fyrir þing-
lausnir nýverið, voru lög um
grunnskóla. Samkvæmt ákvæðum
laga þessara eru öll málefni grunn-
skóla, stór og smá, í höndum hins
alvitra og alsjáandi menntamála-
ráðuneytis. Til að tryggja að þessi
ótvíræði tilgangur laganna nái ör-
ugglega fram að ganga, kveða lög-
Leiðrétting
í grein Morgunblaðsins er birtist
sl. laugardag þar sem sagði frá
málþingi Öryrkjabandalagsins og
Þroskahjálpar um fjölmiðla og fatl-
aða voi'u þijár villur. Sagt var að
Ragnar Björnsson hefði flutt erindi
fyrir hönd Blindravinafélagsins hið
rétta er að maðurinn heitir Ragnar
R. Magnússon og er formaður
Blindrafélagsins. Þá var Arnórs
Helgasonar getið en hið rétta er
Arnþór Helgason. Morgunblaðið
biðst velvirðingar á þessum mistök-
um.
in á um að ráðuneytið skipi í eftir-
talin embætti, ráð og nefndir:
Grunnskólaráð (12 fulltrúar) og
samstarfsnefnd ráðuneytis og
sambands sveitarfélaga (4 fulltrú-
ar og 4 til vara); í hveiju hinna 8
fræðsluumdæma: fræðsluráð (5
eða 7 fulltrúar og jafnmargir til
vara), samstarfsráð (fulltrúar ótil-
tekið margfeldi af þremum) og
fræðslustjóra; í hvern grunnskóla
(þeir eru 209 talsins): Skólaráð (3
fulltrúar), skólastjóra og kennarar-
áð (3 fulltrúar).
Menntamálaráðherra skipar
samkvæmt ofangreindu í u.þ.b.
1.600 embætti í grunnskólum
landsins. Þar af eru rúmlega 200
embættismenn en tæplega 1.400
eru starfandi í hinum ýmsu ráðum
og nefndum. Grunnskólarnir eru
þannig með lögum þessum bók-
staflega settir undir ráðstjórn, sem
aftur lýtur miðstýringarvaldi
menntamálaráðherra (þetta gildir
raunar einnig um menningarmál,
eins og kom fram í grein Þuríðar
Pálsdóttur í Morgunblaðinu sl.
þriðjudag). Hlutverk sveitarfélaga
einskorðast við, að þau fá að greiða
stofnkostnað skólanna, pappír, rit-
föng o.þ.h. Auk þess eru í hveiju
skólahverfi (þau eru um 160 tals-
ins) kosnar skólanefndir. Um kosn-
ingu og fulltrúafjölda fer eftir
sveitarstjórnalögum.
Þrátt fyrir að skólaskylda er
Ragnar S. Halldórsson
„Þegar talið verður upp
úr kjörkössunum á
laugardag mun koma í
ljós, að kjósendur sætta
sig ekki við slíkan katt-
arþvott.“
lögum þessum, þ.e. börn hefja
skólagöngu við 6 ára í stað 7 ára
aldurs, er ekkert tekið á brýnum
málum svo sem að fjölga skóladög-
um (stytta frí) og að lækka stúd-
entsaldurinn um tvö ár til sam-
;d-um -eitt-éf--með— ræmis við-það-sem-er í -nágranna- -
löndum. Er þetta samkvæmt því
sem vænta mátti, þar sem núver-
andi menntamálaráðherra hefur
vafalaust ekki tekið eftir þeirri
breytingu, sem verið hefur á síðari
hluta síðustu aldar og einkum þess-
ari, að ekki er lengur nauðsynlegt
að böm og unglingar hjálpi til við
sauðburð, fráfærur, að vaka yfír
túninu, heyskap eða við réttirnar.
Þessi staðreynd breytir ekki því,
að aðlögun okkar að Evrópusamfé-
laginu gerir ofangreindar breyt-
ingar bæði sjálfsagðar og nauðsyn-
legar einnig styðja fjölmörg önnur
rök þessa breytingu, þótt þau verði
ekki rakin að sinni.
Engan hefði fyrir nokkrum
árum undrað lagasetningu sem
þessa frá hendi núverandi mennta-
málaráðherra. Hitt sætir furðu að
slík lög skuli sett í dag, einu og
hálfu ári eftir fall Berlínarmúrsins
og kommúnismans, þegar Ráð-
stjórnarríkin riða til falls. Þessi
staðreynd staðfestir enn á ný að
Alþýðubandalagskjarninn hefur
ekkert lært og engu gleymt, enda
þráskallast hann við að gera upp
fortíð sína. Hann heldur að það
dugi að hafa lagt niður stefnuskrá
flokksins. Þegar talið verður upp
úr kjörkössunum á laugardag mun
koma í ljós, að kjósendur sætta sig
ekki við slíkan kattarþvott.
Höfundur. er vcrkfræðingur.