Morgunblaðið - 18.04.1991, Side 51

MÖRGUNBLAÐIÐ l'IMMTUDAGUR 1S. APRÍL 19ðl

A b Þ I N G I I S K O S N I N G A R
Dómgreindarleysi eða blekking*ar
eftir Stefán
Valgeirsson
Davíð Oddsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins, sagði á opnum
stjórnmálafundi í Stapa í Njarðvík
eftirfarandi: „Samkvæmt nýjustu
fréttum yrði það í fyrsta lagi á
næsta ári sem álmálið og fjármögn-
um þess kæmi á borð forstjóra
fyrirtækjanna þriggja, sem mynda
álhópinn.“ Hann sagði ennfremur:
„Sennilega yrði hægt að ganga frá
raforkusölusamningi og mengunar-
þætti álversins á þessu ári.“ Davíð
Oddsson á sæti í nefnd Landsvirkj-
unnar sem fer með raforkuverðs-
samninga við Atlantsál.
í orðum Davíðs má draga þá
ályktun að hann telji alla þessa
samninga vera komna í tvísýnu.
Hann segir um sjálfan samninginn:
„í fyrsta lagi á næsta ári“ og um
raforkuverðssamninginn „senni-
lega á þessu ári“. Sem sagt allt í
óvissu. Iðnaðarráðherra hefur stað-
ið að þessu máli á þann veg að
furðu sætir. Yfirlýsingar hans með
stuttu millibili þar sem hann sagði
að mikilvægum áfanga hafi verið
náð með hinum og þessum fundin-
um og endanlega verði frá málinu
gengið á tilteknum tíma hafa
reynst marklaust þvaður. Annað
hvort sprottið af óvenjulegu óraun-
sæi eða helberum blekkingum.
Þessi samningar standa nú að
flestra dómi í meiri óvissu en þeir
voru í fyrir um það bil ári. Það
eina sem gerst hefur er að nú er
búið að gefa það út, sem margir
gerðu sér grein fyrir í upphafi þessa
máls, að staðsetning álbræðslunnar
verður á Keilisnesi, verði það á
annað borð byggt.
Á fundi sem haldinn' var um
miðjan ágúst sl. með þingmönnum
Norðurlandskjördæmis eystra,
Stóriðjunefnd, Markaðsnefnd
Landsvirkjunar og iðnaðarráðu-
neytisins og fleiri aðilum þessara
fyrirtækja, sagði Jóhannes Nordal
formaður stóriðjunefndar, að
„Reyðarfjörður væri kominn úr
myndinni" eins og hann orðaði
það. Á fjórðungsþingi Norðlend-
inga sem haldið var tveim vikum
síðar sagði iðnaðarráðherra, Jón
Sigurðsson, að allir þrír staðirnir
væru enn í myndinni, þ.e.a.s. Reyð-
arfjörður, Eyjafjörður og Keilisnes.
Nú segir hann í DV 11. apríl sl.
„búið er að semja um raforkuverð
og mengunarþáttinn varðandi nýtt
álver á Keilisnesi". Hann segir enn-
fremur í þessu viðtali: „Nú er
spurningin bara um ábyrgðir og
afhendingarskilmála. Það er búið
að setja upp öll önnur- atriði, en
það er fýrst og fremst verkefni
Landsvirkjunar." Páll Pétursson
alþingismaður hefur verið í samn-
inganefnd Landsvirkjunar um ra-
forkuverð til álversins. Hann segir
í sama blaði: „Það er fjarri lagi að
raforkusamningnum sé lokið og
það hefur ekki verið tekin afstaða
til þeirra í stjórn Landsvirkjunar. í
raun hefur vinna okkar í samninga-
nefnd Landsvirkjunar ekki fjallað
um orkuverðið, það er ekki einu
sinni ljóst enn hver kostnaðurinn
verður af því að byggja þessa virkj-
un.“ (Ætti að standa virkjanir). Á
þessum tilvitnuðu ummælum má
draga þá ályktun að iðnaðarráð-
herra hafi engin samskipti við
samninganefnd Landsvirkjunar og
viti því ekki hvernig mál standa
þar eða þá að hann taki ekkert til-
lit til staðreynda og láti bara
draumsýnir ráða yfirlýsingum sín-
um, þó þær séu í órafjarlægð frá
veruleikanum. Eru svona vinnu-
brögð til þess fallin að almenningur
treysti slíkum mönnum og beri virð-
ingu fyrir þeim þó þeir hreyki sér
hátt?
Til er greiðsluáætlun frá Lands-
virkjun þar sem gert er ráð fyrir
að engin aukning verði á'orkufrek-
„Er nú líklegt að þjóðin
trúi og treysti iðnaðar-
ráðherra eftir það sem
á undan er gengið í ál-
bræðslumálinu? Ef til
vill verður það hann
sem forðar þjóðinni frá
því að fá yfir sig við-
reisnarstjórn, stjórn
ósjálfstæðis og ójafnað-
ar.“
um iðnaði næsta 14 árin. Það at-
hyglisverða við þessa áætlun er að
gert er ráð fyrir að orkutaxtarnir
frá Landsvirkjun verði miðaðir við
það að búið verði að greiða upp
allar skuldir Landsvirkjunar í árs-
lok 2004, þar með talin skuld vegna
Blönduvirkjunar. Hið háa orkuverð
t.d. til húshitunar skýrist af því að
almenningur á að greiða allar
skuldir Landsvirkjunar upp á að-
eins 14 árum og þar með talið
byggingarkostnaðinn af Blöndu-
virkjun. Þannig mergsýgur þetta
fyrirtæki almenning og mest þá
sem búa á köldu svæðunum en
færir eigendum fyrirtækisins
ómældan gróða.
Reykjavíkurborg á um 45% í
Landsvirkjun, Akureyri um 5% og
ríkið 50%. í málefnasamningi ríkis-
stjórnarinnar frá 1988 var því heit-
ið að jafna orkuverðið sérstaklega
til húshitunar, engar efndir. Iðnað-
Stefán Valgeirsson
arráðherra hefur margsagt að séð
verði um að álsamningurinn verði
þannig úr garði gerður að tryggt
verði að almenningur þurfi ekki að
greiða hærra orkuverð af þeim sök-
um. Þær tölur sem nefndar hafa
verið um líklegt raforkuverð til ál-
bræðslunnar eru langt undir kostn-
aðarverði, enda gerir Landsvirkjun
ráð fyrir að almenningur borgi
kostnaðinn við Blönduvirkjun en
orkan frá henni fer til álbræðslunn-
ar verði hún byggð. Er nú líklegt
að þjóðin trúi og treysti iðnaðaiTáð-
herra eftir það sem á undan er
gengið í álbræðslumálinu? Ef til
vili verður það hann sem forðar
þjóðinni frá því að fá yfir sig við-
reisnarstjórn, stjórn ósjálfstæðis og
ójafnaðar.
Höfiintlur er alþingismaður
Samtaka jafnréttis og
félagshyggju í
Norðurlandskjördæmi eystra.
Ingjaldur
Arnþórsson,
ráðgjafi, skipar
1. sæti F-listans
í Norðurlandi
eystra.
FRJALSLYNDIR
Símar: 91 -8211 5, 98-22219, 91-45878, 92-1 3871,96-27787