Morgunblaðið - 29.06.1991, Blaðsíða 12

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. JÚNÍ 1991
12
Lengi getur vont versnað
eftir Kristínu
Einarsdóttur
í upphafi samningaviðræðna EB
og EFTA var lögð á það rík áhersla
að grundvallarforsenda af hálfu ís-
lands og allra EFTA-ríkjanna væri
að samið vrði um fríverslun með
fisk. í því hefði falist að auk toll-
frelsis hefði verið fallið frá öllum
styrkjum í sjávarútvegi, en þeir eru
mjög miklir innan EB. En í nóvem-
ber 1990 var fallið frá því, sem og
flestum fyrirvörum sem EFTA-ríkin
höfðu í upphafi. Þá var hopað í þá
stöðu að gera ekki lengu kröfu um
fríverslun heldur kreljast tollfijáls
aðgangs að mörkuðum EB fyrir
sjávarafurðir. Jafnvel var farið að
ræða um að ekki yrðu allar sjávar-
afurðir þar meðtaldar. Aðrir þættir
samningsins hafa varla verið nefnd-
ir allan tímann og það er fyrst nú
sem farið er að renna upp fyrir al-
menningi að í viðræðunum um EES
er ekki verið að semja um fisk held-
ur fyrst og fremst um Ijórfrelsið
ÁSGEIR S. Ásgeirsson var kjör-
inn forseti bæjarstjórnar Sel-
tjarnarness á fundi bæjarstjórn-
ar 12. júní siðastliðinn. Fráfar-
andi forseti bæjarstjórnar er
Erna Nielsen.
Ásgeir var kjörinn með fimm
atkvæðum gegn tveimur, en tveir
bæjarfulltrúar sátu hjá. Fráfarandi
forseti, Erna Nielsen, var kjörin
1. varaforseti bæjarstjórnar og Siv
Friðleifsdóttir 2. varaforseti. Ritar-
svonefnda. Það sem lagt var upp
með í upphafi sem meginmál er
fokið út í veður og vind.
Skilyrði að komast
inní landhelgina
Allt frá upphafi hefur það verið
krafa af hálfu EB að fyrir tollfijáls-
an aðgang að mörkuðum verði að
koma aðgangur að landhelgi EFTA-
þjóðanna. Þeir hafa enn ekki hvikað
frá þessu. Niðurstöður funda ráð-
herra EB og EFTA þann 19. júní
sl. voru þó túlkaðar af mörgum á
þann veg að orðið hefðu þáttaskil
í viðræðunum, ekki síst með sam-
komulagi um sjávarútvegsmál. ís-
lenski utanríkisráðherrann sagði að
mikilvægur áfangi hefði náðst.
Hann kallaði hann stórsigur í síð-
ustu viku en nýjustu fréttir herma
að nú heiti það heiðursmannasam-
komulag. Yfirlýsingar formanns
utanríkismálanefndar Alþingi Ey-
jólfs Jónssonar vöktu þó mesta at-
hygli en hann sagði að það sem
gerðist á fundinum væri áfangi á
leið að settu marki. Fóru þar hans
ar bæjarstjórnar voru kjörnir Pe-
trea I. Jónsdóttir og Guðrún K.
Þorbergsdóttir og til vara voru
kjörnir Guðmundur Jón Helgason
og Katrín Pálsdóttir. Endurkoðun-
armenn bæjarreikninga voru
kjörnir Kristján G. Snædal og
Ágúst Einarsson. Til vara voru
kjörnir Guðmar Marelsson og Guð-
mundur Einarsson.
Kjöri í yfirkjörstjórn var frestað
til næsta fundar.
fyrri orð og yfirlýsingar fyrir lítið.
Nú er allt í lagi að hans mati að
Spánveijar og aðrar þjóðir veiði
innan íslensku landhelginnar, en á
það hefur hann ekki mátt heyra
minnst hingað til. Þar væri fróðlegt
að vita hvað veldur sinnaskiptum
þingmannsins.
Óheillaspor fyrir ísland
í langan tíma hefur það legið ljóst
fyrir í mínum huga að þessar við-
ræður eru komnar í hið mesta óefni.
Það væri óheillaspor fyrir Island
að tengjast EB svo nánum böndum
sem EES-samningur gerir ráð fyr-
ir. Okkur er engin nauðsyn að ger-
ast aðilar að alþjóðasamningum
eins og þessum til að aðlaga okkar'
löggjöf að því sem gerist í löndunum
í kringum okkur. Við þurfum ekki
að láta af hendi mikilvæg stjórn-
tæki í efnahagsmálum og afsala
dómsvaldi í mikilvægum málum til
erlendra dómstóla.
Einangrunarstefna?
Við sem höfum efast um að aðild
að EES og EB sé vænleg fyrir ís-
land höfum verið kölluð ýmsum
nöfnum. Utanríkisráðherrann hefur
kosið að kalla okkur „þjóðgarðssós-
íalista" og „vaðmálskerlingar í kú-
skinnsskóm". Forsætisráðheira
landsins kaus að tala niður til okk-
ar í þjóðhátíðarræðu sinni og tala
um heimóttarsvip þeirra íslendinga
sem ekki vildu kasta sér í faðm EB.
Þeir sem stefna markvisst inní EB
tala gjarna um að þeir sem það
vilja ekki séu einangrunarsinnar.
Eg hef engan heyrt tala um að ís-
land eigi að einangra sig frá um-
heiminum. íslendingar hafa ætíð
ferðast mikið og lagt áherslu á góð
samskipti við aðrar þjóðir. Fáar
þjóðir eru eins háðar utanríkisvið-
Kristín Einarsdóttir
„Samningar um Evr-
ópskt efnahagssvæði
eru þess eðlis að erfið-
ara og erfiðara verður
að komast til baka og
slíta sig lausa, ef svo
stórt skref verður stig-
ið inní E6 eins og nú
virðist eiga að gera.“
skiptum og við. Frelsi í viðskiptum
er okkur því til hagsbóta. Við þurf-
um hins vegar ekki að fórna efna-
hagslegu og menningarlegu sjálf-
stæði þjóðarinnar fyrir aukið við-
skiptafrelsi.
Aðrar Ieiðir vænlegri
Við Kvennalistakonur höfum frá
Seltjarnarnes:
Nýr forseti bæjarstjómar
upphafi bent á það að í stað samn-
inga um EES hefði verið rétt að
óska eftir tvíhliða viðræðum við EB
um viðskiptamál og fara fram á
endurbætur á gildandi samningum
við bandalagið. Við viljum halda
áfram þeirri góðu samvinnu sem
við höfum haft við lönd EB á ýms-
um sviðum án þess að gerast aðilar
að Evrópubandalaginu eða taka
stórt skref þangað inn, eins og felst
í aðild að EES.
Aðild að EES hefur m.a. þá
hættu í för með sér að ísland verði
útkjálki í jaðri svæðisins. Eftir aðild
að EES yrði mun erfiðara fyrir Is-
Iendinga að tryggja sér markaði
utan Evrópusvæðisins og þjóðin
stæði þánnig ver að vígi í viðskipt-
um.
Leiðin til baka
getur verið erfið
Mér sýnist að samningaviðræður
EFTA og EB stefni í enn meira
óefni en ég átti von á. Fallið hefur
verið frá öllum fyrii'vörum Islands
sem settir voru í upphafi. Nú á að
fallast á 60% af lagagrunni EB án
fyrirvara og verður þá auðveldur
eftirleikurinn fyrir þá sem stefna
markvisst að því að ísland verði
hluti af stórríkinu sem verið er að
mynda í Evrópu.
Með aðild að stórríkinu blasir
einnig sú hætta við að íslensku þjóð-
inni veitist örðugra en ella að varð-
veita menningu sína og tungu og
þar með kann hún að glata þjóð-
erniseinkennum sínum og sjálf-
stæði.
Það þarf að gaumgæfa vel hvert
skref sem stigið er i samningum
við aðrar þjóðir. Samningar um
Evrópskt efnahagssvæði eru þess
eðlis að erfiðara og erfiðara verður
að komast til baka og slíta sig lausa,
ef svo stórt skref verður stigið inní
EB eins og nú virðist eiga að gera.
Höfundur er þingmaður
Kvennalistans.