Morgunblaðið - 31.08.1991, Page 13

nauðsynlegt til að geta staðið
straum af kostnaði við öll þau áreiti
sem áður var getið. Og um leið
er allur samanburður við liðna tíð
út í hött.
Þegar við Guðrún Kvaran og
Þór Whitehead komum til háskóla-
náms höfðum við hlotið uppeldi
kynslóðar sem tók virkan þátt í
þjóðemisbaráttunni, þeirri sem
leiddi til lýðveldisstofnunar 1944.
Það er áreiðanlega komið úr drus-
lusafni blaðamanns þegar Bimi
skólameistara Teitssyni er lagður
í munn orðaleppurinn að „enskan
sæki á“. Björn veit miklu betur en
svo. Honum er fullljóst að enska
er ekki sjálfstæður innrásaraðili í
íslenskt málsamfélag. Hins vegar
veit hann að íslenska þjóðin hefur
á síðustu árum, eins og allar
grannþjóðir hennar, lagst hundflöt
fyrir engilsaxneskum menningar-
áhrifum og mænir skilmálalaust
upp á allt sem enskt er. Skýrt
dæmi kemur fram í frétt Morgun-
blaðsins 29. ágúst um skiptinema.
Af 120 íslenskum ungmennum sem
stefna til útlanda ætla rösklega
100 til Ameríku.
Þetta er ekki séríslenskt fyrir-
bæri. Á málnefndarþinginu, sem
fyrr er getið, kom fram að hér
eiga allir Norðurlandamenn óskipt-
an vanda og rótanna er ekki að
leita í móðurmálskennslu skólanna.
Þær liggja miklu fremur hjá þeim
uppalendum sem ekki gera sér ljóst
hvert grundvallaratriði það er fyrir
hvern einstakling að eiga traustar
rætur í móðurtungu sinni. Danskir
foreldrar segja til að mynda sem
svo að dönsku sé náttúrlega óþarft
að kenna fólki, það sé enska sem
verði hagnýtt tungumál í Evrópu-
sajnfélaginu. Ef menn taka ekki
þessa breytu með í dæmið verður
allur samanburður við liðna tíð út
í hött.
Hér hafa verið nefnd nokkur
atriði sem gerbreyta sjónarsviðinu.
Það er sorglegt að göfgasta
menntastofnun þjóðarinnar skuli
ekki hafa betri rök fyrir málflutn-
ingi sínum en fréttirnar benda til.
Það er sorglegt að hið ágætasta
vísindafólk skuli láta teygjast til
að búa til falska greiningu á við-
fangsefni og kasta fram tilgang-
slitlum yfirlýsingum. Og sorgleg-
ast er að þetta gerist einmitt þeg-
ar öll rök hníga til þess að segja
að nú verðum við að hugsa okkar
gang, verðum að sameinast til
greiningar á vanda sem getur kost-
að okkur íslenskt þjóðerni og
menningu, verðum að beita bestu
þekkingu sem völ er á til að leita
leiða út úr vandanum. Yfirborðsleg
greining og aðdróttanir vísa ekki
á þær leiðir.
Höfundur er óvirkur
móðurmálskennnri og formaður
Bandalags háskólamanna.
fagott en svítan sem við leikum
eftir hann er af mörgum talið eitt
besta verk sem samið hefur verið
fyrir fagott á seinni tímum.“
Síðasta verkið á efnisskránni er
eftir Helmut Neumann, Austurrík-
ismann, sem lék m.a. með Sinfóníu-
hljómsveit íslands á 7. áratugnum.
Neumann er búsettur í Vínarborg
og Björn segir að hann hafi reynst
íslenskum tónlistarmönnum sem
þar hafi dvalist afskaplega vel.
„Þegar ég var í Vínarborg komum
við reglulega saman á heimili Neu-
manns og héldum stundum „hús-
konserta“, og það var við eitt slíkt
tækifæri að sú hugmynd fæddist
að Neumann skrifaði verk fyrir fag-
ott og píanó. Hann lauk við verkið
1980 og var svo vinsamlegur að
tileinka mér verkið en þetta er samt
í fyrsta skipti sem ég leik verkið
hér heima á íslandi." Aðspurður
hvort eitthvert verkanna á efnis-
skránni hafi áður verið flutt hér-
lendis gerir hann lítið. úr því en
segist þó ekki vita til þess; það
verða því frumflutt fimm verk í
Siguijónssafni á þessum tónleikum
þó langt sé um liðið síðan blekið
þornaði á nótnapappír tónskáld-
anna.
Sýningar á Light
Nights í tilefni af
komu víkingaskipa
FERÐALEIKHÚSINU hefur verið boðið að vera með sýningar á
Light Nights í Boston í Bandaríkjunum um miðjan september næst-
komandi. Sýningarnar eru liður í hátíðarhöldum þar vestra í tilefni
af komu víkingaskipanna þriggja, Gaiu, Saga Sigler og Osebergskips-
ins sem eru á siglingu vestur um haf til minningar um Vínlandsfund
Leifs Eiríkssonar.
Að sögn Kristínar G. Magnús,
eins af aðstandendum Ferðaleik-
hússins, er sérstök uppfærsla á
Light Nights_ í undirbúningi vegna
ferðarinnar. í henni verða aðallega
sýndir kaflar frá landnámi íslands
og tímum víkinga. Alls eru fjórtán
atriði á efnisskrá og má þar nefna
sviðsett atriði úr Egilssögu, frá
kristnitökunni árið 1000 og skyggn-
usýningu af Sæmundi fróða. Einnig
verður sýnd glíma að hætti forn-
manna. Atriðin á sýningunni eru
ýmist leikin eða sýnd með fjölmynd-
atækni þar sem skyggnur af landi
og þjóð, ásamt teikningum eftir
þekkta listamenn, eru sýndar en
samhliða er leikin tónlist eftir þekkt
íslensk tónskáld.
Kristín G. Magnús og Árni Blandon eru sögumenn á sýningum Ferða-
leikhússins á Light Nights. Að baki þeim er leiksviðsmynd Bjarna
Jónssonar listmálara en þar sést Freydís, hálfsystir Leifs Eiríksson-
ar, beijast við skrælingja.
Boston:
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. ÁGÚST 1991
—; ív'A.ir ru u >i’i/ ,ru u ur»i7rn~rrrTTr
ówinliildurl. Bjamason Asta Lára Jánsdóttir ÓskarG. Sigurðsson Pétur Hjaltested Guðrún Ó. Hjaltested jarþrúður Maack
Hjálinar Hafliðason Elisabet Ohl Helgi Hallgríimson Ragnheiður Guðmundsdóttir Ólöf Sigurjónsdótlir Sjöfh Kolbeins
Áslattg Ámadóttir Franz Kristimson Elís Adolphsson Kristjón ísaksson Björ$ ísaksdóttir Einar Magmis Maguússoit
MYNDVERKASÝNING
FÉLAGSMANNA V.R.
í LISTASAFNIALÞÝÐU, GRENSASVEGI 16A, 31. ÁGÚST TIL 15. SEPTEMBER 1991
í tilefni 100 ára afmælis Verzlunarmannafélags Reykjavíkur sýna 30 félagar V.R.
verk sín, en þeir vinna allir aá myndlist í tómstundum sínum.
Sýningin er opin alla virka daga frá kl. 14-22 og um helgar kl. 10-22
ALUR VELKOMNIR - ÓKEYPIS AÐGANGUR
f -
18 9 1-19 9 1
Verzlunarmannafélag Reykjavikur
1991
HS