Morgunblaðið - 13.09.1991, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 1991
3
Flugfvirkjar vinna við smíði stjórnklefa Fokker-vélar Flugleiða.
Styttist 1 afhendingn fyrstu
Fokker 50 vélanna til Flugleiða
FYRSTA Fokker 50 flugvél
Flugleiða er nú i smíðum í
Fokkerverksmiðjunum i Amst-
erdam, en félagið fær fjórar
vélar af þessari gerð eftir
næstu áramót. Fyrsta vélin
verður afhent 14. febrúar og
kemur hún skömmu síðar inn
í innanlandsáætlun félagsins.
Ný Fokker 50 skrúfuþota kost-
ar i dag um 900 miiyónir
króna, en Flugleiðir leigja vél-
arnar til 10 ára, og hafa þá
rétt til að kaupa þær á fyrir-
fram ákveðnu verði. Fokker
50, sem er af nýrri kynslóð
skrúfuþota, leysir af hólmi
F-27 flugvélar félagsins.
Samkvæmt upplýsingum frá
Flugleiðum hefst þjálfun flug-
manna og tæknimanna á nýju
Fokker 50 vélarnar nú með
haustinu. Stjórnklefabúnaður
nýju flugvélanna byggir á nýj-
ustu rafeindatækni og er hlið-
stæður því sem er um borð í
nýja millilandaflotanum. Vélarn-
ar taka 50 farþega og hafa flug-
drægi til Bretlands, Noregs, Sví-
þjóðar, Danmerkur, Grænlands
og Færeyja, og er félaginu því
kleift að nýta þær til sérstakra
verkefna í millilandaflugi, auk
þess sem þær fljúga til áætlunar-
staða félagsins innanlands. Þeg-
ar vélarnar koma hingað til lands
í febrúar til apríl á næsta ári
verða þær í öðruvísi litum en
millilandaflugfloti félagsins.
Lánasjóður íslenskra námsmanna:
125 mílljónír króna í útgjöld
vegna falsaóra leigusanuiinga
Sljórn Fram-
kvæmdasjóðs:
Tvær leiðir
færar til að
loka sjóðnum
STJÓRN Framkvæmdasjóðs hefur
skilað forsætisráðherra útfærðum
tillögum um hvernig starfsemi
sjóðsins verði lögð niður en for-
sætisráðherra óskaði eftir tillög-
unum í seinasta mánuði.
Um tvær leiðir er að ræða, annars
vegar að loka sjóðnum eða hætta
lánastarfsemi hans og færa sjóðinn
til annarrar stofnunar þar sem hann
yrði látinn fjara út, að sögn Hreins
Loftssonar aðstoðarmanns forsætis-
ráðherra. Stjórn Framkvæmdasjóðs
mælir frekar með síðarnefndu leið-
inni. Tillögurnar verða til skoðunar
í forsætisráðuneytinu en ekki hefur
verið tekin afstaða til þeirra. Mun
ríkisstjórnin taka ákvörðun um hvor
leiðin verður valin síðar í þessum
mánuði.
Samkvæmt úttekt Ríkisendur-
skoðunar á Framkvæmdasjóði, sem
gerð var fyrir forsætisráðuneytið í
seinasta mánuði, er eigið fé sjóðsins
neikvætt um 1,2 milljarða króna.
Vaxtamunur sjóðsins er of lágur og
lagði Ríkisendurskoðun til að sjóður-
inn yrði lagður niður.
5.000 hafa séð
myndir Muggs
í Listasafninu
UM 5.000 manns hafa Jþegar séð
sýningu Listasafns Islands á
myndum Guðmundar Thorsteins-
son, Muggs, sem opnuð var síð-
astliðinn laugardag. Að sögn
Beru Nordal, forstöðumanns
Listasafnsins, er þetta óvenju-
mikil aðsókn.
„Yfirleitt er aðsóknin mest um
helgar, en síðan -sýningin var opn-
uð, hefur fjöldi manns komið hingað
á hveijum degi. Það eru alls ekki
eingöngu hópar skólafólks, sem
koma á virkum dögum, heldur venj-
ulegt fólk af götunni," sagði Bera
í samtali við Morgunblaðið.
Samkvæmt upplýsingum frá
Listasafninu muna sumir sýningar-
gesta Mugg úr barnæsku sinni, en
listamaðurinn dó 1924. Meðan á
sýningunni stendur er sýndur lit-
skyggnuþáttur um list Muggs og
kvikmyndin Saga Borgarættarinn-
ar frá 1919, sem Muggur lék í. Þá
mun Björn Th. Bjömsson listfræð-
ingur halda fyrirlestur um lista-
manninn, ævi hans og list. Almenn
leiðsögn um sýninguna er á hveijum
degi kl. 15. Sýningunni lýkur 3.
nóvember.
GERA MÁ ráð fyrir að þeir 600
námsmenn sem grunaðir eru um
að hafa falsað leigusamninga
hafi fengið 125 milljónir umfram
það sem þeim bar úr Lánasjóði
íslenskra námsmanna á siðasta
ári. Lárus Jónsson, stjórnarfor-
maður sjóðsins, segir að munur
á láni til námsmanna í heimahús-
um og þeirra sem leigðu hafi
verið of mikill en nú hafi hlutfall-
inu verið breytt og lánin hækkuð
og þá um leið frítekjumark yfir
sumarmánuðina. Akveðið hefur
verið að óska eftir því við skatt-
yfirvöld að þau staðfesti búsetu
stúdenta. Að sögn Gests Stein-
þórssonar, skattstjóra í Reykja-
vik, er öllum landsmönnum skylt
að gefa upp húsaleigu og leigu-
tekjur. Verði farið að staðfesta
leigusamninga stúdenta verði
auðvelt að bera saman húsaleigu
og leigutekjur húseigenda á
skattskýrslum.
Lárus Jónsson segir, að í tíð
Svavars Gestssonar menntamála-
ráðherra hafi lán til námsmanna í
foreldrahúsum verið lækkuð veru-
lega. Ef-'miðað er við stuðulinn 1
þá var hlutur nemenda í heimahús-
um 0,7 en var lækkaður niður í 0,5
eða hálft lán. „Þar með segja regl-
urnar að frítekjumark lækki einn-
ig,“ sagði Lárus. „Þannig að ef lán-
ið er til dæmis 50.000 krónur á
mánuði og ef námsmaður hafði
stuðulinn 1, hafði hann frítekju-
mark yfir sumarmánuðina þrjá og
mátti vinna fyrir 150.000 krónum.
En tekjur yfir frítekjumarki skerða
lánin. Áður skertist það um 75%
en núna er skerðingin 50%. Náms-
menn hafa því meira svigrúm núna
til tekna á sumrin.“
Þeir nemendur sem féllu undir
stuðulinn 0,7 fengu 35.000 krónur
á mánuði en sú upphæð var lækkuð
Húsbréfin:
9% ávöxt-
unarkrafa
- súhæsta
frá upphafi
ÁVÖXTUNARKRAFA hús-
bréfa hækkaði í gær úr 8,8% í
9% hjá Landsbréfum hf. og er
nú hærri en nokkru sinni frá
því húsbréfakerfið var sett á
laggirnar. Með hækkuninni
aukast afföll af bréfunum við
sölu úr um 22% í 24% þegar
söluþóknun er meðtalin. Þetta
er önnur hækkunin á skömmum
tíma en í síðustu viku hækkaði
krafan úr 8,6% í 8,8%.
Hækkun ávöxtunarkröfunnar
má að einhveiju leyti rekja til
mikils innstreymis húsbréfa sem
gefin hafa verið út að undanförnu
vegna greiðsluerfiðleikalána, að
sögn Sigurbjörns Gunnarssonar,
deildarstjóra hjá Landsbréfum.
Sigurbjörn segir að sala hús-
bréfa hafi ekki verið nægjanlega
mikil þrátt fyrir að þau hafi verið
boðin með 8,5 - 8,8% raunávöxt-
un. Hins vegar hafi salan tekið
við sér eftir hækkunina í gær
þannig að hugsanlega muni ávöxt-
unarkrafan lækka á nýjan leik á
næstu dögum.
Önnur verðbréfafyrirtæki
fylgdu í kjölfar Landsbréfa í gær
og hækkuðu ávöxtunarkröfuna í
9%.
niður í 25.000 krónur, sem leiddi
til þess að frítekjumarkið varð
75.000 krónur í stað 150.000 króna.
„Ef sumarlaunin fóru ýfir 70.000
krónur fór lánið að skerðast," sagði
Lárus. „Afleiðingin varð sú að það
varð akkur í því fyrir námsmenn
að segjast leigja úti í bæ. Þá fengu
þeir 150.000 króna frítekjumark og
50.000 króna lán í staðinn fyrir
25.000 krónur. Munurinnn á því
að búa í leiguhúsnæði og leigja var
þar með aukinn verulega. Þess
vegna var ákveðið að herða eftirlit
með búsetu námsmanna með því
að færa stuðulinn úr 0,5 í 0,7 til
þeirra sem búa í foreldrahúsum.
Þannig er nú svipaður munur og
áður var milli þessara tveggja
hópa.“
Morgunblaðið/Guðjón Guðmundsson
Haustlitir í Dimmuborgum
Haustið er farið að setja blæ sinn á umhverfi og gróður. I Dimmuborgum, þar sem myndin var tekin í
vikunni, voru andstæður í litum miklar. Þar bar fölgult haustlaufið við svarta hraundranga.
Siglingamálastofnun:
Skoðunarmenn kanni
hitaskynjara 1 bátum
„ÉG BÝST við að sú leið verði farin að fela skoðunarmönnum okkar
að kanna þessa hitaskynjara við næstu bátaskoðun," sagði Ólafur Aðal-
steinsson, fulltrúi hjá Siglingamálastofnun, þegar hann var inntur eft-
ir því hvort gripið yrði til sérstakra ráðstafana vegna frétta um hættu
á leka með hitaskynjurum í bátum.
Eins og skýrt var frá í Morgun-
blaðinu í gær kom það fram við sjó-
próf vegna leka að Ragnari GK fyrr
í vikunni að lok á hitaskýnjara hefði
losnað og sjór þá flætt inn í bátinn.
Hitaskynjarar þessir eru tengdir sjó-
hitamælum. Eftir að þessi niðurstaða
lá fyrir kom í ljós að lok á sams
konar búnaði á öðrum bát frá Sand-
gerði var laust.
Ólafur Aðalsteinsson sagði að
Siglingamálastofnun hefði ekki upp-
lýsingar um hversu margir bátar
væru búnir slíkum hitamælum.
„Þessi búnaður er settur í báta án
þess að það sé tilkynnt til stofnunar-
innar. Við þurfum að kanna hvort
þarna er um að kenna handvömm
við ísetningu eða galla í hlutunum
og höfum þegar lagt drög að því að
fá slíkan búnað til athugunar. Ég
býst við að viðbrögð okkar verði þau
að beina þeim tilmælum til skipa-
skoðunarmanna okkar að þeir kanni
frágang hitaskynjaranna sérstak-
lega,“ sagði Ólafur.