Morgunblaðið - 26.01.1992, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. JANUAR 1992

hh
i»
1« '
««***«*<
|*M sf.
.
Herlögreglan ítalska, sein sjá má
á götum Rómar og Mílanó.
Fyrir þá sem fara helst aldrei í
lyftur eða ofan í kjallara er það
hreystiverk að fara í katakombur.
Katakombur eru langir gangar neð-
anjarðar þar sem lik voru lögð í
grafir í veggjúnum Og er þær að
fínna í Róm, Napólí og Jerúsalem.
Þekktastar eru katakombur Rómar,
900 km á lengd með um eina millj-
ón grafa. Þær eru á fjórum hæðum
og eru til dæmis 10 metrar niður
á aðra hæð.
Mér leist nú ekki á blikuna þegar
ég barði leiðsögumanninn okkar ít-
alska augum. Hann talaði og
hreyfði sig nákvæmlega eins og
„Kristján heiti ég Ólafsson", neyt-
endafulltrúi Spaugstofunnar, meira
að segja kyngdi í sífellu. Hann út-
skýrði allt fjálglega á sinni „typic-
al“ ensku sem fæstir skildu, setti
upp húfu, fór í peysu, náði sér í
vasaljós og sagði: „Follow me, aha.“
Gangamir eru það þröngir að
menn ganga í einfaldri röð, moldar-
veggirnir himinháir og upp með
þeim öllum tómar grafir. Einhveija
skímu lagði niður í göngin og af
og til opnuðust þau inn í herbergi
þar sem „Kristján heiti ég Ólafsson"
stansaði, leit yfir hópinn, hló ofan
í vasaljósið og sagði: „Eruð þið týnd
aha?“
Eg þakkaði fyrir að þurfa ekki
að fara með þessum manni niður á
með trú sína þegar Péturskirkjan
var reist. Kristnir menn voru ofsótt-
ir þar til Konstantín gaf þeim trú-
frelsi árið 313 e.Kr. A sama tíma
og Rómveijar skemmtu sér í Kó-
losseum var gamla Péturskirkjan
byggð, eða á 4. öld. Hún var rifín
og árið 1506 var hafíst handa við
að byggja núverandi Péturskirkju
sem er önnur stærsta kirkja heims,
eftir teikningum Bramante. Miche-
langelo hannaði hvolfþakið og á
mestan heiður af endanlegu útliti
kirkjunnar. Kirkjan er mikið lista-
verk, en maður verður líka agnar-
smár inni í henni. Vatíkanhöllin við
hliðina er nú eitt stærsta safn heims
og á hveijum degi koma þangað
um tíu þúsund manns og inn í safn-
ið kostar kr. 2.500 íslenskar. Þann-
ig að þeir verða aldrei blankir í
Vatikaninu.
Til að fara inn í þessar merku
byggingar og njóta listarinnar þarf
fólk að hafa mikinn tíma og góða
heijsu. Allt er svo stórt í sniðum
og svo margt að sjá að maður gefst
upp annað slagið og fer að leika
sér með eldspýtustokk út í horni.
Við fórum sal úr sal og ætíð voru
örvar sem bentu á leiðina til sixt-
ínsku kapellunnar, þar sem Rafael
málaði sköpun héimsins. Að fylgja
þessum örvum minnti á norskan
ratleik, loksins þegar áfangastað
Dætur Rómar versla rétt hjá
Spænska torginu.
fjórðu hæð. Hann sagði að kata-
komburnar væru flestar frá 3. öld,
og að þær hefðu eingöngu verið
grafir. „Að vísu höfðust kristnir
menn þar við stöku sinnum, en
þeir hvorki sváfu þar né borðuðu.
Þær sögusagnir eru stórlega ýktar,
aha.“
Allir voru afar glaðir þegar þeir
komu upp úr katakombunum þótt
enginn hefði viljað missa af lífs-
reynslunni. Eiginlega veður maður
milli grafanna í tómri taugaveiklun,
en seinna þegar heim er komið,
flæða myndirnar fram og maður
skilur betur söguna, lífið og sjálfan
sig.
Sennilega láta flestir sér nægja
eina ferð í katakombur nema auð-
vitað „Kristján heiti ég Ólafsson"
sem sveimar þar enn um með vasa-
ljósið sitt.
VATIKANIÐ
Þeir voru ekki að pukra neitt
Kólosseum. Gólfið er horfið og
sést undir sviðið. Þar voru villi-
dýrin geymd.
var náð var hugsunin orðin svo
óskýr að maður kunni ekki Faðir-
vorið lengur. En menn verða vissu-
lega bljúgir fyrir framan önnur eins
listaverk.
TORGIN
Leigubíll skrölti með okkur frá
Péturskirkju og inn í hverfí þar sem
hvorki voru breiðstræti, pálmatré
né glæsibyggingar eins og þar sem
hótelið okkar var.
í gegnum rifur á gólfi bílsins
sást í götuna, og önnur mynd blasti
við af Róm en sú sem maður hafði
séð til þessa. Öhrein börn, þröngar
götur og þvottur strengdur milli
hárra húsa.
Eiginlega er engin miðborg í
Róm, en alls staðar eru torgin og
líkiega er Piazza Navona vinsælast
þeirra allra. Þar eru kaffihúsin, list-
amennirnir og verslanirnar.
Spænska torgið er líka mjög sér-
stakt. Þar hvíla menn sig í tröppun-
um frægu og þar er göngugata
með kaffíhúsum og guðdómlegum
verslunum.
Sumar konur höfðu ekki haft
tíma til að gera góð kaup í Flórens
og voru því nokkuð þungbúnar. A
Spænska torginu hins vegar léttist
bæði brúnin og buddan. Ein hjón
hitti ég úr hópnum og hafði frúin
þá á hálftíma keypt sér þijá glæsi-
kjóla. Eiginmaðurinn gekk á eftir
henni með pokana, en í stað þess
að vera súr á svip eins og sumir
eru oft þegar gera á innkaup af
viti, var hann alsæll og sagði:
„Ferðinni er bjargað, nú eigum við
bara eftir að kaupa skó og veski
við allt saman.“
í raun fannst mér Rómaborg
vera bijáluð borg í fyrstu. Hraðinn
og ringulreiðin er svo yfirþyrm-
andi. Menn tala hratt, hreyfa sig
hratt, þarna voru dætur Rómar á
mótorhjólum vopnuð lögregla fyrir
framan ákveðnar byggingar, um-
ferðarlögregla og herlögregla, mér
fannst ég vera stödd á torgi lífsins
og stóð á öndinni. Maður verður
þó að viðurkenna að hávaxna her-
lögreglan ítalska, sem við sáum nú
eingöngu í Róm og Mílanó á engan
sinn líkan hvað útlit snertir. En það
er einhver kraftur í borgarbúum,
kannski hafa þeir hann frá forfeðr-
unum.
MAFÍAN
Eitt sinn hafði ég heyrt Þjóðveija
deila um það hvort menn gætu
fundið sér „sinn stað“ í þessari
borg eður ei, og þar sem Bertel
hafði nú verið þama í ijörtíu ár án
þess að þekkja borgina bjóst ég
ekki við miklu.
En með því að gerast alveg óvart
fastakúnni á litlum kaffibar'
skammt frá hótelinu, komst ég að
því að auðvitað eiga menn sér sinn
stað í Róm. Umræddur kaffíbar var
lítill og borðunum einfaldlega raðað
út á þrönga stéttina. Sömu menn-
irnir afgreiddu alltaf innandyra og
sá sem bar út veitingamar sópaði
líka stéttina og gerði það sem til
féll. Þegar fólk kom í hádeginu,
oftast vel klætt fólk úr viðskiptalíf-
inu, heilsaði hann öllum með nafni
og var ekkert að spytja suma hvers
þeir óskuðu. Vissi hvað sitt fólk
vildi. Eg var mjög hrifin og kom
jafnvel tvisvar á dag. Sá að hann
var farinn að gefa því gaum hvað
ég pantaði og kinka kolli með sjálf-
um sér. En því miður var maður
rifmn frá Róm áður en kynni okkar
yrðu nánari.
Hótelið okkar var í Via Veneto,
einu frægasta veitingahúsahverfí
Rómar og var það full vinna að
kynna sér helstu vertshúsin.“Bæði
eru borðin úti og inni og er matur-
inn rokdýr svo ekki sé meira sagt.
Eitt kvöldið sátu nokkrir menn
við borð skammt frá okkur og tók
ég eftir því að fólk sem hjá gekk
heilsaði alltaf einum þeirra, annað
hvort með því að taka í hönd hans
eða kyssa á handarbak. Maður þessi
var vel í holdum, með skalla, dökk-
ar augabrýr og digran háls. Þjón-
arnir hlupu eins og peð í kringum
hann og voru auðsjáanlega upp með
sér að hafa hann þarna. Mér datt
í hug að þetta væri skyldmenni
páfans eða kannski einhver tenór-
söngvari, og var í þann veginn að
ganga til hans brosandi og fá af
honum mynd, þegar reyndir menn
sem með mér voru ýttu mér harka-
lega ofan í sætið aftur. Mér skildist
eftir á að ég hafí ætlað að mynda
þarna frægan mafíuforingja. Ekki
undarlegt þótt löggan sé alls staðar
í þessari borg.
Margir heimilislegir pizzustaðir
eru í Róm og mæltu ítalir með ein-
um sem var hreint frábær. Þar var
engin mafía, hins vegar gengu þrír
menn milli borða og sungu fyrir
okkur kvenfólkið „Ö, sóló míó“.
Þetta kallar maður að vera í Róm.
Margir segja að ítalir og einkum
Rómveijar séu lítt vinsamlegir við
útlendinga. En ég lærði eitt í þess-
ari listaferð. ítalir hafa efni á því
að líta stórt á sig, og þeir þola ekki,
og liafa aldrei þolað grófa fram-
komu eða hroka. Ef menn eru kurt-
eisir og örlítið „elegant", fá þeir
framkomu á móti sem aðeins róm-
verskir riddarar geta sýnt.
Hópurinn fór oft út að borða
saman og fóru þá margir merkis-
menn létt með að yrkja heilu ljóða-
bálkana. Úlfur Ragnarsson læknir
orti um Róm og sagði eiginlega
allt sem segja þurfti. Meðal annars
þetta:
„Borgina eilífu"
brýtur mengunin óðfluga niður.
Því sýnist ei seinna vænna
að sækja heim Róm og Ítalíu
til að kynnast því hvemig
fölnandi fomöld
fæddist hérna að nýju.