Morgunblaðið - 19.02.1992, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. FEBRÚAR 1992
11
Selfoss í fjörutíu ár
Bókmenntir
Sigurjón Björnsson
Guðmundur Kristinsson:
Saga Selfoss I. Frá landnámi til
1930. Selfosskaupstaður, 1991,
319 bls.
Árið 1987 voru fjörutíu ár liðin
frá stofnun Selfosshrepps. Þá var
skipuð nefnd, „sem annast skyldi
ritun sögu Selfoss. í sögunefndina
voru kjörnir Guðmundur Kristins-
son bankaféhirðir, Selfossi, Páll
Lýðsson oddviti, Litlu-Sandvík, og
Þór Vigfússon skólameistari,
Straumum, Ölfusi“. Var Guðmundi
Kristinssyni falin ritun sögunnar.
Fyrsta bindi þessarar sögu lítur
nú dagsins ljós. Það er gefið út á
100 ára vígsluafmæli Ölfusárbrúar,
„eins og upphaflega var ráð fyrir
gert“ og nær frásögnin til ársins
1930. Þá vantaði hins vegar 17 ár
á að kauptún væri stofnað á Sel-
fossi. Segja má því að þetta bindi
sé eins konar forsaga að Sögu Sel-
foss. Öll saga kauptúnsins og kaup-
staðarins er eftir. Sjálfsagt er ætl-
unin að halda áfram söguritun og
bendir skráningin 1. bindi til þess.
Engu að síður er þetta sjálfstæð
bók með skrá yfír heimildir, mann-
anöfn og myndir. Er ekki nema
gott eitt um það að segja.
Byggð á Selfossi er nátengd
Ölfusárbrú. Byggð fór ekki að hefj-
ast þar fyrr en við tilkomu brúar-
innar 1891 og vegasamband sem
af henni leiddi. Framanaf var þó
vöxtur byggðar hægur, en tók síð-
an heldur betur fjörkipp eins og
allir vita.
Það er mikil og skemmtileg
breidd í efnistökum höfundar.
Hann byijar á því að lýsa staðhátt-
um og afmarka land Selfoss. Síðan
kemur nokkur jarðfræðiþáttur og
þar á eftir upphefst mikil og merk
örnefnalýsing og greinargerð um
Guðmundur Kristinsson
fomleifar. Vert er að vekja sérstaka
athygli á þessari góðu frásögn sem
prýdd er mörgum gagnlegum
myndum og tveimur örnefnakort-
um.
Fróðlegur þáttur er um aldarfar
á fyrri tíð. Innan hreppsmarka
Selfoss telst mér til að hafí verið
sex bújarðir (Selfossjörð er raunar
greind í þrennt). Þá tilheyra Laug-
ardælar að hluta. í kafla sem nefn-
ist bújarðir og búendur er gerð
grein fyrir þessum jörðum og ábú-
endum þeirra svo langt aftur sem
heimildir hrökkva til (oftast til upp-
hafs 18. aldar). Kirkjusókn átti
Selfoss að Laugardælum frá upp-
hafí kristni að líkindum og til 1765.
Eftir það sóttu Selfyssingar kirkju
til Hraungerðis. Um Laugardæla-
kirkju er fjallað hér og prestatal
fylgir fyrir báðar kirkjur. Smákafl-
ar fylgja á eftir um feijumál, póst-
ferðir og flóðin miklu 1888 og
1889. Að þessu loknu hefst um 40
bls. langur kafli, sem ber heitið
Ölfusárbrú. Er þar sagt frá öllum
aðdraganda brúarsmíðinnar, smíð-
inni sjálfri, vígslu brúarinnar og
vegagerð sem á eftir fylgdi. Vön-
duð og skemmtilega skrifuð er sú
frásögn.
Dálítill kafli er um jarðskjálfta
á Suðurlandi. Um 19 jarðskjálfta
er vitað síðan land byggðist. Hér
er einkum jallað um tvo þá síðustu,
1784 og 1896. Skemmtileg til-
breytni er að kafli er undir heitinu
Þjóðtrú og dulræn fyrirbæri og er
svo að sjá sem þorri þeirra hafí
ekki birst áður.
Síðustu 100 bls. bókarinnar er
hin eiginlega „Selfoss saga“ frá
um 1890 til 1930. Er þar greint
frá búskaparháttum á Selfossjörð-
unum, tilgreint hvernig byggðin
vex, greint frá atvinnuháttum, sagt
frá mönnum og málefnum,
skemmtanahaldi o.fl., o.fl.
Eins og ráða má af framanskrif-
uðu er þetta yfirgripsmikil og fjöi-
breytilega bók. Höfundur virðist
vera gjörhugall nákvæmnismaður,
Engihjalli 25 - Kópavogi
Nýkomin í sölu falleg 2ja herb. íbúð í þessu vinsæla
húsi. Vestursvalir. Verð 5,4 millj.
jm Lyngvík hffasteignamiðlun,
■■ Síðumúla 33,
símar 679490 -679499.
Ármann H. Benediktsson, Geir Sigurðsson lögg. fastsali.
sem er umhugað um að skoða sem
flest niður í kjölinn. Bókin er því
barmafull af girnilegum fróðleik,
jafnframt því sem hún er vel skrif-
uð og lifandi. Greinilega er á öllu,
efnisöflun, ritun og frágangi, að
góðir menn hafa um vélt (því að
af formála má ráða að ritstjómar-
menn allir hafí lagt hönd á plóg).
Nú bíður maður eftir framhaldi
sem vonandi lætur ekki lengi á sér
standa. Margir fara um Selfoss,
staldra við og virða fyrir sér byggð
og hérað. Þá er gott að vita meira.
Staðreynd er að því meira sem
maður veit um tiltekið byggðarlag
því kærara verður það. Maður
„eignast" það að vissu leyti ásamt
með heimamönnum.
Eignahöllin
Suóurlandsbraut 20,3. hæð.
Sími 680057
LAUGARNESVEGUR
80 fm 72,7 fm nettó falleg
íb. á 4. hæð. Parket og flísar
á allri íb. Aukaherb. i kj.
Áhv. t ,4 millj. veödeild. Verð
6,5 millj.
BARMAHLÍÐ
Falleg 4ra-5 herb. 97,1 fm sérh.
á 1. hæð á þessum vinsæla stað
•ásamt 31 fm bílsk. Eignask.
möguleg á raðh. miðsvæðis í Rvk.
Verð 9,2 millj.
NJÁLSGATA - LÁN
60 fm íb. á jarðhæð. Sérinng.
Nýjar lagnir og ný tæki á baði.
Flísar og dúkur á gólfum. Áhv. ca
2,6 millj. veðd. o.fl. Verð 4,4 millj.
Útb. 1,8 millj.
ÓSKA EFTIR 2JA-3JA
herb. ibúð fyrir fjárst. kaup-
anda með góðu húsnstjláni.
Allt greitt út.
MIÐBORGIN
Falleg einstaklíb. á 1. hæð í stein-
húsi með séreldhúsi. Áhv. ca 650
þús. veðdeild o.fl. Verð 2,6 millj.
Finnbogi Kristjánsson, sölustj.,
Hilmar Viktorsson, viðskfr.,
Símon Ólason, hdl.
og Kristín Höskuldsdóttir, ritari.
I FASTEIGfM ASALA|
Suðurlandsbraut 10
Ábyrgð - Reynsla - Öryggi
Hilmar Valdimarsson.
SÍMAR: 687828 OG 687808 I
LINDARBRAUT
Vorum að fá í sölu mjög gott
einbhús á einni hæð. Húsið er
I45 fm auk 30 fm blómaskála.
Bflsk. 35 fm. Arinn I stofu. Par-
ket. Faliegur garður. V. 16 m.
Skiptl mögul. á 3ja-4ra herb. íb.
í góðu lyftuhúsi.
LANGHOLTSVEGUR
Vorum aö fá i sölu einbhús á einni I
hæð, 124 fm ásamt 43ja fm sérbyggð-1
um bilsk. Góður garður. V. 10,5 m.
KAMBASEL
Vorum að fá i sölu glæsii. raðh. á 2 I
hæðum m. innb. bilsk. samt. 190 fm. [
Skipti á minni eign mögul. V. 13,5 m.
ÆGISÍÐA
Góð sérhæð 101 fm ásamt 30 fm bílsk. |
Suðursv. V. 11,5 m.
LYNGHAGI
Góð 4ra herb. íb. á 3. hæð. Suð-
ursv. V. 6,9 m.
HRÍSATEIGUR
HÆÐ M/BÍLSKÚR
Tii sötu falleg hæð i þrib. húsi
eldhús og bað nýuppgert. Parket
á stofu 25 fm bilskúr. V. 8.8 m.
BÚÐARGERÐI
Góð 3ja herb. 66 fm ib. á 1
hæð. Laus nú þegar. V. 5,7 m.
VESTURBERG
Vorum að fá í söiu góða 3ja herb.
87 fm ib. á 3. hæð. V. 6,4 m.
HLÍÐARHJ ALLI
| Vorum að fá i sölu nýl. 3ja herb. 93 fm I
ib. á 2. hæð ásamt bílsk. Áhv. 4,9 millj |
I frá húsnæðisst.
LYNGMÓAR GBÆ
Vorum að fá i sölu mjög fallega
2ja herb. 60 fm ib. á 3. hæð
(efstu) ásamt innb. bilsk. Parket
á góifum. Stórar suðursv. Laus
fljótlega. V. 6,5 m.
Hilmar Valdimarsson,
Sigmundur Böðvarsson hdl.,
Brynjar Fransson, hs. 39558.
ffe pí/iisi il^silega llölhýllshðe
* 'iL

Nú eru hafnar framkvæmdir að byggingu þessa glæsilega fjölbýlishúss við Mjög traustur byggingaraðili:
Lækjarsmára 78—90 í Kópavogi. Óskar Ingvason múrarameistari.
Um er að ræða 2ja, 3ja, 4ra og 5—6 herbergja íbúðir sem afhendast
tilbúnar undir tréverk og málningu, sameign fullfrágengin að utan sem
innan þ.m.t. lóð.
Allar íbúðimar eru mjög rúmgóðar og vel skipulagðar.
■k Stutt í íþróttasvæði Kópavogs.
Opið útivistarsvæði.
k Skjólgott umhverfi.
Ár Hagstætt verð.
•k Stutt í skóia (sjá skipulag).
FASTEIGNASALA
Suðurlandsbraut 10
símar 687828
og 687808
Allar teikningar og nánari
upplýsingar eru veittar á
skrifstofum okkar.
ÓÐAL
fasteignasala
Skeifunni lla
679999