Morgunblaðið - 17.03.1992, Page 32

32
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGtíR 17. MARZ 1992
Ráðherrar á ferð í Ólafsfirði:
Samvinna sveitarfélaga
til að ná fram sparnaði
- sagði Halldór Blöndal
Ólafsfíröi.
„VIÐ verðum nú að sætta okkur við skertan hlut, nema við ætlum
okkur að fresta því uppgjöri við okkur sjálf sem óhjákvæmilegt er að
fari fram,“ sagði Halldór Blöndal samgöngu- og landbúnaðarráðherra
á fjölmennum fundi sem sjálfstæðisfélögin í Olafsfirði gengust fyrir
sl. sunnudag. Auk Halldórs talaði Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráð-
herra á fundinum.
Þorsteinn Pálsson sagði í ræðu
sinni á fundinum að við myndun
núverandi ríkisstjómar hefðu menn
reynt að leggja raunsætt mat á að-
stæður í þjóðfélaginu og brugðist
síðan við í samræmi við það. Hann
sagði að þensla hefði verið í uppsigl-
ingu þegar stjórnin var mynduð því
hefðu fyrstu aðgerðir miðast við að
slá á þensluna. Síðan hefði verið leit-
ast við að ná niður ríkisútgjöldum.
Hann benti á að þrátt fyrir niður-
skurð væru útgjöld til mennta- og
heilbrigðismála þau sömu að raun-
gildi nú og var á árinu 1990. Við
stæðum enn flestum þjóðum framar
á þessum sviðum.
Varðandi sjávarútveginn sagði
Þorsteinn að lækkandi verðbólga
kæmi honum til góða. Nú þyrfti að
ná raunvöxtum niður, á því væri
ekkert undanfæri. Hann sagði sam-
Mývatnssveit:
drátt sjávarafla á undangengnum
árum mikið áfall. Þegar litið væri til
sex lélegra árganga í þorskstofninum
væri ljóst að uppsveiflu væri ekki
að vænta í greininni á næstu árum.
Þá væri skuldastaða greinarinnar
mjög mikið áhyggjuefni. Vöruþróun
og markaðssókn yrði því að vera
forgangsverkefni á næstu árum.
Halldór Blöndal tók undir orð Þor-
steins um vöruþróun og markaðs-
sókn. Þjóðfélagið væri að opnast og
atvinnufyrirtækin að komast í
fremstu víglínu í alþjóðlegum skiln-
ingi. Halldór ræddi síðan um sam-
vinnu sveitarfélaga sem hann sagði
að yrði að aukast mjög á næstu árum
til þess að unnt yrði að beita sparn-
aði og hagkvæmni í rekstri þeirra.
Hann sagðist vilja vinna að því að
samræmdar áætlanir yrðu gerðar um
samgöngur á landi og sjó svo hægt
væri að nýta samgöngumannvirkin
hvert með öðru. SB
Fjöltefli við Shírov
Hinn kunni skákmaður, Alexei Sírov frá Lett-
landi tefldi fjöltefli við félaga í Skákfélagi Akur-
eyrar á sunnudaginn. Teflt var á sal Gagnfræða-
skólans á Akureyri og voru þátttakendur 29
talsins. Sírov tefldi vel að vanda, en hann er
7. besti skákmaður heims og vann í Reykjavíkur-
skákmótinu ásamt Jóhanni Hjartarsyni. Fóru
leikar svo að Sírov vann 26 skákir, tvö jafn-
tefli urðu, en þau gerðu Smári Rafn Teitsson
og Þór Valtýsson, en Siguijón Sigurbjörnsson
og Jón Björgvinsson unnu þennan 19 ára gamla
lettneska skákmann.
Ráðstefna um iandsbyggðarversiun:
Þróunin leiðir til þess að kaup-
menn í strjálbýli komast í þrot
* * >
- segir Ulfar Agústsson formaður nefndar KI um málefni landsbyggðarverslunar
„SKILGREININGAR manna um vanda smásöluverslunar hafa allar
miðað að að því að hjálpa þeim verst settu til áframhaldandi rekstr-
ar. Hvergi verður vart umræðu um að styrkja þá sem hafa burði
og hugsanlega geta starfað sjálfstætt og án opinberrar ihlutunar.
Það er í raun orðið augljóst að Reykjavíkursvæðið verður um fyrir-
sjáanlega framtíð eina öfluga þjónustusvæði landsins og þangað
mun dreifbýlisfólk leita í síauknum mæli meðal annars vegna stór-
bættra samgangna. Þessi þróun getur ekki leitt til annars en að
fjara mun undan kaupmönnum í strjálbýli og að þeir munu komast
í þrot,“ sagði Úlfar Agústsson, formaður nefndar Kaupmannasam-
taka Islands um málefni landsbyggðarverslunar, á ráðstefnu um
Iandsbyggðarverslun sem haldinn var á Akureyri á laugardag.
Bundið slit-
lag umhverf-
is vatnið
Björk, Mývainssvcit.
SVEITARSTJÓRN Skútustaða-
hrepps hefur skorað á samgöngu-
ráðherra og þingmenn að beita
sér fyrir uppbyggingu og lagn-
ingu bundins slitlags á veginum
umhverfis Mývatn. Framkvæmdir
heQist sem fyrst.
Astand vegarins er víða slæmt,
vegir mjóir, illa merktir, beyjur,
blindhorn og hæðir, þröngar og
löngu úreltar brýr og sums staðar
þykkt leirlag sem skapar mikla
slysahættu.
í síðastliðnum mánuði urðu tvö
umferðaróhöpp á veginum austan
Mývatns. Þar varð mikið eignatjón,
en ekki slys á fólki.
Margur ferðamaðurinn furðar sig
á lélegum vegum í Mývatnssveit,
þessari miklu ferðaparadís, sem
ferðaskrifstofur um allt land kepp-
ast um að auglýsa í þeim tilgangi
að laða ferðamenn til landsins.
Sveitarstjóm hvetur til að úrbætur
heíjist strax og ekki verði staðar
numið fyrr en vegur umhverfís
Mývatns verði allur lagður bundnu
slitlagi. Kristján
í máli Úlfars kom fram að um
80% smásöluverslunar hér á landi
færi fram í Reykjavík og á Reykja-
nesi og staðreyndin væri sú að við
mikinn rekstrarvanda væri að etja
í verslunarrekstri í stijálbýli. Miklu
fé hefði verið varið til atvinnuupp-
byggingar í dreifbýli, en þrátt fyrir
það hefði íbúum fækkað og voru
þeir 37% þjóðarinnar árið 1990.
Jafnvægið í byggð landsins væri
nú orðið þannig að um 160 þúsund
manns byggju á einu markaðs-
svæði syðra, en 95 þúsund dreifð-
ust um landið allt.
„í bullandi vægðarlausri sam-
keppni á hinum 160 þúsund manna
markaði í Reykjavík þar sem há-
marks hagkvæmni er víða hægt
að ná hefur tekist að iækka svo
matvöruverð að jafnvel verðbólgan
varð að láta í minni pokann. Síðan
ætla menn að 2-300 manna þorp
á einangruðum útkjálka geti boðið
vörur á sama verði,“ sagði Úlfar.
Hann vitnaði í skýrslu nefndar
viðskiptaráðherra frá 1989 þar sem
fram kom að verslunarþjónusta
væri í boði í 104 sveitarféiögum,
þar af voru 69, eða tæp 70% með
færri íbúa en 1.500, en það voru
þau viðmiðunarmörk sem nefndin
taldi raunhæft að setja um lágmark
viðskiptavina dagvöruverslunar,
sem rekin væri með hagnaði við
eðlilegar aðstæður. Úlfar sagði
gamlar og rótgrónar verslanir sem
ekki bæru fjármagnskostnað geta
staðist þrátt fyrir minni veltu. „Hitt
er jafnvíst að fjöldi verslana er nú
þegar kominn á vonarvöl, þar sem
kaupmanna bíður ekkert annað en
rekstrarstöðvun og gjaldþrot."
Að mati Úlfars eru tveir megin-
þættir sem að þarf að huga, að
tryggja að allir landsmenn eigi að-
gang að dagvöruverslun a.m.k. 3-4
daga í viku og að búa þannig að
versluninni að hún geti látið þessa
þjónustu í té án þess að bera af
því fjárhagslegan skaða. Nefndi
hann að á síðustu tveimur mánuð-
um hafi tvö þorp, Kópasker og
Suðureyri, misst dagvöruverslanir
sínar og ijóst að sömu örlög biðu
nokkurra annarra þorpa, enda hafi
á það verið bent í skýrslu nefndar
viðskiptaráðherra að á árinu 1989
voru 25 versiunarstaðir á landinum
með færri en 500 íbúa, eða af þeirri
stærð að koma þurfí til opinber
aðstoð, eða samgöngubætur sem
nægi til að íbúarnir geti sótt- sér
lífsnauðsynjar til annars byggða-
lags.
Viðmiðunarmörkin við 500 og
1.500 íbúa sagði Úlfar ágæt til
hliðsjónar, en versiunin myndi aug-
Ijósiega þróast nokkuð fijálslega í
kringum þau. „En opinbera aðstoð-
in verður að vera í mestum al-
menns eðlis og í anda stefnu sem
gefur kost á vaxandi byggð og
aukinni versiun og þjónustu. A
minnstu stöðunum ber að leggja
megináherslu á að samræma þjón-
ustu og mynda eina miðstöð hugs-
anlega í eigu kaupmanns og ríkis
eða sv'eitarfélags, þar sem samnýta
mætti húsnæði og mannafla við
fjölbreytt þjónustustörf. Á stærri
stöðunum þarf megináhersian að
vera á markaðsaukningu og sam-
runa verslana."
Slippstöðin:
Bylgja VE af-
hent eiganda
BYLGJA VE-75, eða nýsmíðaskipið B-70 var afhent Matthíasi
Óskarssyni útgerðarmanni og skipstjóra í Vestmannaeyjum síðast-
liðinn laugardag. Undanfarið hafa staðið yfir umfangsmiklar
prófanir á skipinu, þar sem m.a. sjóhæfni, tækja- og veiðibúnað-
ur var reyndur.
Samningar um kaupin, á milli
Slippstöðvarinnar og Matthíasar,
voru undirritaðir fyrir fimm mán-
uðum síðan og hefur frá þeim tíma
verið unnið að því að ljúka smíði
skipsins. Bylgja er 36,4 metrar
að lengd og 8,60 metrar að breidd.
íbúðarrými er fyrir 18 menn í
tveggja og fjögurra manna klef-
um. Lestin er einangruð fyrir
'frystingu og klædd með vatns-
þéttum krossviði. Vélbúnaður er
af fullkomnustu gerð og er skipið
búið fullkomnum siglinga- og fís-
kleitartækjum. Þá er um borð
flakavinnsla fyrir bolfisk og heil-
frystingu á karfa og grálúðu.
Skipið fer til veiða strax eftir
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Matthías Óskarsson útgerðarmaður og skipstjóri I brúnni á nýja
skipinu sínu, Bylgju VE.
heimkomu til Vestmannaeyja.
Skipstjóri er Matthías Óskarsson,
yfírvélstjóri Einar Gústavsson og
fyrsti stýrimaður Guðmundur
Magnússon.
Slippstöðin er nú að ljúka stóru
verkefni við endurbætur á fisk-
vinnslubúnaði og fiskmóttöku
ásamt lagfæringu á trollbraut og
íbúðum í Árbak EA sem Útgerð-
arfélag Akureyringa á, þá er unn-
ið að smíði og niðursetningu
flakavinnslu og heilfrystingar í
Þórunni Sveinsdóttur VE, auk
þess sem smíðaðir verða tveir
bátar, rannsóknar- og fískibátur
fyrir Þróunarsamvinnustofnun ís-
lands og afríkuríkið Malawi.