Morgunblaðið - 09.05.1992, Qupperneq 34

34
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. MAÍ 1992
NORRÆNT GIGTARAR
ÞVAGSYRUGIGT
eftir Arhi Jón
Geirsson
Þvagsýra verður til vegna niður-
brots Iqarnasýru í líkamanum og
er í mismiklu magni í blóðvökvan-
um. Leysanleiki þvagsýrunnar er
takmarkaður þannig að ef hún fer
yfir mettunarmarkið fellur hún út
sem kristallar og það getur valdið
svonefndri þvagsýrugigt.
Hverjir fá þvagsýrugigt?
Fram að kynþroskaaldri er
þvagsýran langt undir mettunar-
mörkum og þvagsýrugigt er því
óþekkt meðal barna. Eftir kyn-
þroska hækkar þvagsýran í körlum
og þeir sem hafa óeðlilega hátt
þvagsýrumagn í blóðinu geta feng-
ið þvagsýrugigt 10-20 árum síðar.
Hjá konum verður ekki sambærileg
hækkun á þvagsýru og hjá körlum
við kynþroska en talið er að kven-
hormónið estrogen auki útskilnað
á þessari sýru og haldi henni þar
"með undir mettunarmörkum. Kon-
ur fá því ekki þvagsýrugigt fyrr
en eftir tíðahvörf.
Einungis um fímmtungur þeirra
sem hefur hækkun á þvagsýru í
blóði fær gigt af hennar völdum.
Hún er mun algengari meðal karla
en kvenna en tíðnin hjá þeim nálg-
ast þó það sem er hjá körlum eftir
því sem lengra líður frá tíðahvörf-
um. Langflestir þeirra sem fá
þvagsýrugigt útskilja of lítið magn
af þvagsýru í gegnum nýrun, mið-
~"Sð við framleiðslu líkamans af
henni. Því meiri
sem líkamsmass-
inn er því meira
verður niðurbrot
kjamasýranna og
því hærri verður
þvagsýran í blóð-
inu og líkumar á
þvagsýrugigt auk-
ast að sama skapi.
Þvagræsilyf
minnka útskilnað
á þvagsýra og era þar með oft
orsök þvagsýrugigtar. Afengi
minnkar einnig útskilnað á þvag-
sýra gegnum nýrun og er samband
áfengisneyslu og þvagsýragigtar
vel þekkt. Innmatur og annar
framuríkur matur sem inniheldur
mikið af kjamasýram er talinn
geta valdið einhverri þvagsýra-
hækkun en það er þó talið óvera-
legt og yfirleitt er ekki talin ástæða
til að breyta mataræði fólks með
þvagsýragigt.
Einkenni
Þvagsýragigt er algengur sjúk-
dómur og byija einkennin skyndi-
lega., oft að næturlagi, með miklum
verkjum og eymslum í stóratánni.
Verkurinn er mjög sár og táin svo
viðkvæm að sjúklingurinn þolir
ekki að við hana sé komið. Nætur-
svefn verður enginn og sjúklingur-
inn haltrar berfættur til læknis
með eldrauða og stokkbólgna stór-
utá.
Um 70% þvagsýrugigtarkasta
bytja á þennan hátt en bólgan
Svissneskur
hótel- og ferðamálaskóli
Si ára reyn.sla - I cöa 2ju ára námskeiö á ensku
Hótelrekstrarnámskeið sem lýkur með prófskírteini
- Almennur rekstur og stjórnun
- Þjálfun i framkvxmdastjórn
HCIM A rctiindi. Námíð fæst viðurkcnnt í bandarískum og
cvrópskum háskólum. HOSTR
Ferðamálafræði lýkur með prófskírteini
- Ferðaskrifstofunámskeið viðurkennt af IATA/UFTAA
- Þjálfun í framkvæmdastjórn
Skriftð til:
HOSTA HOTEL AND TOURISM SCHOOL.
1854 D Leysin, Switzerland.
Sími: 9041-25-342611 - Fax: 9041-25-341821.
STEINAR WAAGE
kr. 2.995,-
Ath.: Mjúkt Stærðir: 31/2-71/2
og gott leður Litun hvítur, beige og svartur
Póstsendum samdægurs. 5% staðgreiðsiuafsláttur.
Toppskórinn,
Veltusundi,
sími 21212
Kringlunni,
Kringlunni 8-12,
sími 689212
getur líka byijað í öðram liðum
og þá oftast í neðri útlimum og
frekar í smáum liðum en stórum.
Þó bólgna einnig stórir liðir eins
og ökkli og hné af völdum þessa
sjúkdóms. Einkennandi fyrir þvag-
sýragigt er hversu verkurinn og
bólgan er svæsin og ef liðurinn er
lítill verður húðin yfír honum
dumbrauð. Ef sjúklingar fá endur-
tekin þvagsýragigtarköst og þvag-
sýran í blóðinu er stöðugt há safn-
ast hún fyrir og fellur út í stoðvef
líkamans og sést þá sem hvítgular
skellur á eyrum, í kringum liði og
víðar. Nauðsynlegt er að hindra
að þvagsýragigt nái þessu stigi því
þessar útfellingar geta valdið
skemmdum á liðum og líffæram.
Meðferð og horfur
Ástæðulaust er að meðhöndla
hækkaða þvagsýru hafi viðkom-
andi ekki fengið þvagsýragigt.
Hana má lækna með bólgueyðandi
gigtarlyíjum sem slá fljótt og vel
á verkinn og bólguna. Verstu ein-
kennin ganga yfír á nokkrum dög-
um og meðferðin tekur 2-3 vikur.
Að henni lokinni þarf að ákveða
hvort ástæða er til að lækka þvag-
sýrana í blóðinu með lyfjum sem
þá þarf oft að gefa í fyrirbyggj-
andi skyni til æviloka. Oft er hægt
að lækka þvagsýruna með öðrum
aðferðum og er það jafnan reynt
fyrst. Megrun, breytingar á blóð-
þrýstilyfjum eða minni neysla
áfengis sparar mörgum ævilanga
iyfjatöku.
Árni Jón Geirsson
„Þvagsýrugigt er al-
gengur sjúkdómur og
byrja einkennin skyndi-
lega, oft að næturlagi,
með miklum verkjum og
eymslum í stórutánni.
Verkurinn er mjög sár
og táin svo viðkvæm að
sjúklingurinn þolir ekki
að við hana sé komið.“
Horfur sjúklinga með þvagsýru-
gigt eru mjög góðar því þetta er
gigt sem hægt er að lækna. Mikil-
vægt er þó að lækniseftirlit sé við-
haft.
Höfundur er sérfræðingur í
lyflækningum og
gigtarsjúkdómum á lyfjadeild
Landspítalans.
Farið úr
veriá
loka-
daginn
Á LOKADAGSKVÖLD
mánudaginn 11. maí stendur
Reykjavíkurhöfn fyrir upp-
rifjun á vetrarvertíðarlokum
á síðustu öld. Boðið verður í
skoðunarferð frá Austurvör
i Skildinganesi og síðan eftir
gömlu leiðinni (Bessastaða-
leiðinni) norður Melana og
áfram austur við Landakots-
hæðina eftir Aðalstræti
(Hovedgaden) niður í Gróf-
ina. Þaðan „gegnum“
Bryggjuhúsið og „niður“ eft-
ir Duushúsbryggju. Ef sjó-
veður verður gott gefst kost-
ur á kvöldsiglingu út á Kolla-
fjörð með farþegaskipinu
Árnesi.
Farið verður kl. 20.15 frá
Shellstöðinni og gengið með
ströndinni að Austurvör en þar
hefst skoðunarferðin.
Á leiðinni verður komið við
í Þjóðminjasafninu og fullbúinn
áttæringur með Engeyjarlag-
inu skoðaður. Skreið og salt-
fískur verða til sýnis á bólvirk-
inu við Bryggjuhúsið, elsta
hafnarmannvirki Reykjavíkur.
Þeim sem vilja nýta sér
Strætisvagna Reykjavíkur er
bent á leið 5, Skeijafjörð, sem
fer kl. 19.45 frá Lækjartorgi.
Vagninn stansar við Shellstöð-
ina.
Ferðafélag íslands:
Raðganga umhverfis Hvalfjörð
RAÐGÖNGUR Ferðafélagsins
hafa notið vinsælda siðustu árin.
Raðgangan 1992 verður farin í 10
áföngum frá Kjalarnesi umhverfis
Hvalfjörðinn og upp í Borgarnes.
Sú nýjung er tekin upp að fólk
getur valið um tvo kosti, fjallahring
Hvalíjarðar eða strönd og láglendi
Hvalfíarðar. Þeir sem misstu af
fyrsta áfanganum 26. apríl sl. geta
komið með laugardaginn 16. maí,
en þá verður hann endurtekinn. Núna
á sunnudaginn 10. maí verður farinn
annar áfangi raðgöngunnar. Kl.
10.30 er gengið á Tindstaðafjall og
um norðurbrúnir Esjunnar. Kl. 13.00
er strandagangan farin frá Saurbæ
á Hvalfjarðareyri. Það er tilvalin fjöl-
skylduganga. Gengið í um þijár klst.
Brottför í ferðirnar er frá Umferð-
armiðstöðinni, austanmegin, kl. 14
og höfð verður viðkoma í Mörkinni 6.
(Fréttatilkynning frá Ferðafélagi íslands.)
--------♦ ♦ »---------
Raðganga Ferðafélags íslands 1992:
Kjalarnes - Hvalfjörður - Borgarnes
7. ferð,B:
9. ágúst, kl. 10:30
Botnsdalur-Saurtiær
6.ferð, B:
26. júlí.kl. 10:30
Brynjudalur-Botnsdalur
Keppni í akstri
strætisvagna
UNDANKEPPNI Mótorklúbbs
starfsmannafélags Strætis-
vagna Reykjavíkur fyrir Norð-
urlandamót í akstri Strætis-
vagna, sem haldin verður í
Kaupmannaliöfn í sumar fer
fram laugardag 9. maí á Reykja-
víkurflugvelli kl. 9-16.
Skrábir þátttakendur í keppnina
eru 24 og aka þeir tvær umferðir
hver. Sex efstu menn öðlast rétt
til þátttöku í Norðurlandamótinu.
Úrsiit verða tilkynnt í hófí í að-
setri SVR, Borgartúni 35.
5. ferð, A:
28. júní, kl. 10:30
5.ferð, B:
28. júni, kl. 13:00
Hrammsvik-Brynjudalsvogur
4.ferð, B:
14. júní, kl. 13:00
Búðasandur-Hvammsvík
1. ferð, A:
26.apríl, kl. 13:00
3.ferð, B:
24. maí, kl. 13:00
Hvalfjarðareyri-Búðasandur
Meðfylgjandi mynd sýnir ferðir og það svæði sem farið er um.
S Stúdentasamband VI
Aðalfundur Stúdentasambands VI verður
haldinn á kennarastofu Verzlunarskólans við
Ofanleiti, miðvikudaginn 13. maí kl. 17.00.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Stúdentafagnaður VI sem haldinn verður
föstud. 29. maí í Átthagasal Hótels Sögu.
Stjórnin.
eru sétslaklega
hrattlr lil