Morgunblaðið - 28.06.1992, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIIMNINGAR .SUNNUDAGUR 28. JÚNÍ 1992
Þorgeir Jósefsson
heiðursborgari,
Akranesi—Minning
Fæddur 12. júlí 1902
Dáinn 21. júní 1992
Fallinn er frá heiðursborgari
Akraneskaupstaðar Þorgeir Jósefs-
son fyrrum framkvæmdastjóri Þor-
geirs og Ellerts hf., tæplega níræð-
ur að aldri.
Þorgeir kveður bæinn á fimmtíu
ára kaupstaðarafmæli hans - bæ-
inn sem hann lagði krafta sína í
að byggja upp af metnaði og dugn-
aði. Eftir langa en gjöfula ævi var
þessi góði maður þrotinn að kröft-
um. Hann heiðraði þó bæjarbúa
með nærveru sinni á afmælishátíð
þann 26. janúar sl. en þá voru liðin
50 ár frá fyrsta fundi bæjarstjómar
Akraness. Þorgeir var varabæjar-
fulltrúi í þeirri bæjarstjóm en starf-
aði þrátt fyrir það sem aðalfulltrúi.
Hann starfaði óslitið að málefnum
bæjarins í tæp 40 ár og vann að
mörgum þeim brýnu hagsmunamál-
um sem farsælt og gott bæjarfélag
er grundvallað á í dag. Við leiðarlok
færa bæjarbúar allir þessum fallna
fmmheija innilegustu þakkir fyrir
ómetanleg störf í þágu Táæjarins og
minnast hans með djúpri virðingu.
Þorgeir Jósefsson var fæddur
þann 12. júlí 1902 að Eystra-Mið-
felli í Hvalfjarðarstrandarhreppi.
Foreldrar hans vom þau Jósef Jó-
sefsson bóndi og Jóreiður Jóhannes-
dóttir. Þorgeir ólst upp að Eystra-
Miðfelli, en var afhuga því að ger-
ast bóndi, því eins og hann sagði,
þá mörkuðu harðindi áranna 1913
og 1914 svo djúp spor í huga hans
að hann taldi sig ekki geta hugsað
til þess að standa í slíku stríði sem
hann hafði sem drengur kynnst á
þessum ámm. Það leiddi þó tíminn
í ljós að Þorgeir var óragur að tak-
ast á við erfíð verkefni og leysa þau
farsællega. Hann valdi sér hins
vegar annan vettvang en búskap,
engu auðveldari og glímdi þar til
sigurs.
Árið 1918 fór Þorgeir í læri til
Ólafs Ólafssonar í Deild á Akranesi
sem rak þar vélsmiðju. Stundaði
^hann þar vélsmíðanám tvo vetur
en hélt til Sandgerðis árið 1920
eins og svo margir af Skaga, en
vertíðarbátar Skagamanna og ann-
arra þar þurftu á viðgerðaþjónustu
að halda. Þrátt fyrir að þessa þjón-
ustu hafí Þorgeir starfað við í Sand-
gerði allt til ársins 1927 þá var
hann orðinn búsettur Akurnesingur
frá árinu 1923.
Þorgeir Jósefsson stofnaði ásamt
Ellerti bróður sínum fyrirtækið Þor-
geir og Ellert hf. árið 1928. Þor-
geir hefur sagt frá því að í raun
hafí þeir bræður aldrei skírt fyrir-
tækið heldur hafí fólk út í bæ gefíð
því þetta nafn. Sú frásögn lýsir vel
hvemig fyrirtækið Þorgeir og Ellert
hf. hefur alla tíð verið fléttað inn
í vitund bæjarbúa. Um áratuga-
skeið hefur fyrirtækið verið ein af
kjölfestum atvinnulífs á Akranesi
og eitt af stærstu fyrirtækjum
landsins á sínu sviði. Forsjá Þor-
geirs Jósefssonar er án nokkurs
vafa gæfa þess fyrirtækis þann
tíma sem hann stýrði því. Sam-
starfsmenn hans hafa lýst honum
sem traustum, réttsýnum og mild-
um stjómanda sem hafði ætíð þá
glöggu yfírsýn sem nauðsyn er
hveijum farsælum stjórnanda. Með
starfí sínu hjá Þorgeir og Ellert hf.
markaði Þorgeir djúp spor í atvinn-
usögu Akraness. Hann var um lang-
an aldur í stjórn Iðnaðarmanna-
félags Akraness, Félags dráttar-
brauta og skipasmiða og Landssam-
bands iðnaðarmanna þar sem hann
um árabil var heiðursfélagi. Þorgeir
var einn af frumkvöðlum þess að á
Akranesi var stofnaður iðnskóli.
Hann var í fyrstu stjórn þess skóla.
Sá græðlingur sem Þorgeir átti þar
þátt í að gróðursetja hefur vaxið
og dafnað og er nú ein af traust-
ustu greinum Fjölbrautaskóla
Vesturlands á Akranesi.
Þorgeir lét alla tíð til sín taka í
félagsmálum og að málefnum bæj-
arins starfaði hann af óeigingirni
og dugnaði. Hann sat í síðustu
hreppsnefnd Ytri-Akraneshrepps
frá 1935-1941 og var varabæjar-
fulltrúi frá 1942-1946. í bæjar-
stjórn sat hann frá 1946 til 1958
og frá 1962 til 1966 eða um 16
ára skeið. Hann sat í bæjarráði
Akraness frá 1951-1953 og um
árabil í stjórn Sjúkrahúss Akraness.
Sá tími sem Þorgeir starfaði að
málefnum bæjarins voru tímar mik-
illa breytinga og framfara. Hann
fór í flokki þeirra sem voru í farar-
broddi og hlífði sér hvergi. Á þess-
um tíma var höfnin í mikilli upp-
byggingu, Andakílsárvirkjun reist,
Sementsverksmiðja ríkisins byggð
og hafin uppbygging Sjúkrahúss
Akraness auk þess sem vatnsveita
var byggð auk svo margs annars.
Allir sjá hversu mikilvægar þessar
framkvæmdir eru Akraneskaup-
staði í dag, en það var áhugamál
Þorgeirs og lán bæjarbúa að hann
tók svo virkan þátt í framgangi
þeirra. Hann var fyrir framgang
sinn í bæjarmálum og atvinnumál-
um bæjarins einróma kjörinn heið-
ursborgari Akraneskaupstaðar árið
1982. Þorgeir var kvæntur Svan-
laugu Sigurðardóttur sem lifir
mann sinn. Þau eiga á lífi fjögur
börn, þau Jóhönnu, Jónínu, Jósef
og Svönu. Er þeim vottuð samúð
nú við fráfall þess heiðursmanns
sem bar hag bæjarins og bæjarbúa
svo fyrir brjósti.
Um starf og ævi Þorgeirs Jósefs-
sonar má hafa langt mál en hér er
aðeihs drepið á stærstu þáttum lífs
hans. Hann var einn af þeim völund-
um Akraneskaupstaðar sem lögðu
homstein að fallegu og traustu
bæjarfélagi. Á kveðjustund sem
þessari er það fyrst og fremst þakk-
læti sem fært er þessum fallna heið-
ursborgara. Þakkarskuld bæjarins
og bæjarbúa verður hins vegar seint
að fullu greidd, en minningin um
Þorgeir Jósefsson mun lifa um
ókomna tíð og verða öðmm hvatn-
ing til dáða fyrir Akranes.
Gísli Gíslason,
bæjarsljóri.
Hann tignar þau lög, sem lífið
með logandi eldi reit.
Hann lærði af styrkleika stálsins
að standa við öll sín heit.
Hann lærði verk sín að vanda
og verða engum til meins.
Þá væri þjóðinni borgið,
ef þúsundir gerðu eins.
Þessar ljóðlínur Davíðs Stefáns-
sonar eiga vel við um „Höfðingja
smiðjunnar", Þorgeir Jósefsson,
hinn aldna heiðurmann sem Akur-
nesingar kveðja nú með virðingu
og þökk.
Með Þorgeiri er genginn einn
mesti athafnamaður á Akranesi á
þessari öld. Hann hóf ungur upp-
byggingu og rekstur skipasmíða-
stöðvar sinnar Þorgeir og Ellert
ásamt bróður sínum Ellert Jósefs-
syni sem lést langt um aldur fram.
Af ótrúlegum dugnaði og fram-
sýni reistu þeir bræður eina full-
komnustu skipasmíðastöð á land-
inu, enda urðu viðpskipti við fyrir-
tækið fljótlega eftirsótt af útgerðar-
mönnum alls staðar af landinu.
í fyrirtækinu stóð Þorgeir í stafni
í tugi ára og ávann sér traust og
virðingu allra þeirra sem viðskipti
áttu við hann. Eins og alkunna er
skiptast á skin og skúrir í íslenskum
atvinnurekstri. Þorgeir fór ekki var-
hluta af því og þegar mestu áföllin
riðu yfír sýndi hann best hvaða
mann hann hafði að geyma því á
slíkum stundum margefldist hann
og bjartsýni hans hreif fólk með
sér, enda stóðu allir með honum,
starfsfólkið og viðskiptavinir vissu
sem var að ef Þorgeir stæði sig
ekki stæði sig enginn.
Þorgeir var einstakur maður að
allri gerð og lét sér fátt mannlegt
óviðkomandi. Þegar ég sem þessar
línur rita hóf afskipti af útgerð
rúmlegá tvítugur var Þorgeir um
+
Elskulegur sonur okkar og bróðir,
ANDRI MÁR KARLSSON,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju þriðjudaginn 30. júní kl.
10.30.
Valgerður Samsonardóttir, Karl ísdal,
og systkini hins látna.
Hjartkær eiginmaður minn, faðir,
tengdafaðir og afi,
GUNNLAUGUR FINNBOGASON,
Engjaseli 70,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju
mánudaginn 29. júni' kl. 13. 30.
Hulda Pálsdóttir,
Ragnar Kristján Gunnlaugsson,
Birgir Þór Sverrisson, Kolbrún Eva Valtýsdóttir,
Hulda Birgisdóttir, Sædís Eva Birgisdóttir.
Fósturfaðir minn, tengdafaðir og afi,
EMIL HELGASON,
Hrafnistu í Reykjavík,
áður til heimilis í Safamýri 63,
Reykjavlk,
verður jarðsunginn frá Fossvogskapellu
mánudaginn 29. júní kl. 15.00.
Ingibjörg Sigurðardóttir, Hallgrfmur Þór Hallgrímsson,
Emil Birgir Haltgrímsson, Guðfinna Björk Hallgrímsdóttir,
Þóra Björg Hallgrímsdóttir.
+
Útför móður minnar, tengdamóöur, ömmu og langömmu,
ÖNNU BENÓNÝSDÓTTUR
frá Laxárdal,
Grænuhlfð 14,
verður gerð frá Nýju kapellunni í Fossvogi mánudaginn 29. júní
kl. 15.00.
Sigríður G. Skúladóttir, Egill G. Vigfússon,
börn og barnabörn.
Innilegar þakkir til allra þeirra, sem auðsýndu okkur samúð og
hlýhug við andiát og útför ástkærs föður okkar, tengdaföður, afa
og langafa,
KRISTJÁNS ÁSGEIRSSONAR
frá Bfldudal,
Háengi 4, Selfossi.
Guðrún Kristjánsdóttir,
Rikharöur Kristjánsson,
Björk Kristjánsdóttir,
Vfðir Kristjánsson,
Sigurleifur Kristjánsson,
barnabörn og barnabarnabarn.
Guðmundur Þ. Ásgeirsson,
Ida Sveinsdóttir,
Diðrik Ólafsson,
Aðalbjörg Helgadóttir,
Þórunn Jónsdóttir,
+
Ástkær móðir okkar.tengdamóðir og amma,
ELÍN KRISTÍN ÞORLÁKSSON,
lést 23. júní.
Jarðarförin auglýst síðar.
Jón Egill Egilsson,
Arnór Egilsson,
Halldór Egilsson,
Ólafur Egilsson,
Ingalís Hauksdóttir,
Þóra Sveinsdóttir,
Eileen Egilsson,
Hansína Gísladóttir
barnabörn.
sjötugt, enn í fullu Ijöri, enn í sinni
vinnu þrátt fyrir að heilsa hans
væri ekki alltaf upp á það besta.
Fáir menn hafa haft meiri áhrif
á mig. Viðskipti við hann voru öll
á einn veg, fullkomið trúnaðar-
traust, pappírsflóð átti ekki við
hann þó um flókna samninga væri
að ræða, hann vildi láta gott handa-
band duga og það dugði okkur báð-
um vel.
En samtök okkar voru ekki öll
viðskiptalegs eðlis. Hann var sí-
fræðandi og hafði frá mörgu að
segja frá viðburðaríkri æfí. Glögg-
skyggn og ráðagóður var hann með
afbrigðum. Hann sagði oft við mig
þegar svartsýni og áhyggjur sóttu
á mig ungan og óreyndan manninn
og mér sýndist allt vera að fara veg
allrar veraldar, „heyrðu karlinn, ef
þú lærir ekki að lifa.Jífinu lifandi
þá verður þú nú dauður innan tíð-
ar“ og um leið benti hann mér allt-
af á ljósa punkta. Þó mér þætti
þessi ljósu punktar oft vera langt
í burtu þá drakk ég þessar ræður
í mig og oftar en ekki hafði sá full-
orðni lög að mæla. Uppörvunarorð
hans voru gulls ígildi og sögð af
manni sem bjó yfir dýrmætri þekk-
ingu og reynslu.
Við hjá Haraldi Böðvarssyni höf-
um haft mikil og góð viðskipti við
Þorgeir og Ellert frá upphafi. Nú
þegar „Höfðingi smiðjunnar" er
kvaddur þökkum við liðna tíð um
leið og við sendum aðstandendum
hans okkar dýpstu samúðarkveðjur.
Gæfumaður er genginn sem vann
sér ást og virðingu samferðamanna
sinna. Yfír Þorgeiri Jósefssyni var
reisn sem einkennir góða menn.
Haraldur Sturlaugsson.
Kveðja frá Landssam-
bandi iðnaðarmanna og
Félagi dráttarbrauta
og skipasmiðja.
Einn svipmesti og virtasti iðnaðar-
maður þessarar aldar, Þorgeir Jós-
efsson, lést á sjúkrahúsi Akraness
um það leyti sem Landssamband
Iðnaðarmanna átti 60 ára afmæli.
Þorgeir var fæddur að Eystra-Mið-
felli í Hvalfjarðarstrandarhreppi
rétt eftir aldamótin. Hann kom til
Akraness árið 1918 og hóf þá nám
í iðn sinni, vélsmíði. Þegar hann var
26 ára gamall stofnaði hann fyrir-
tækið Þorgeir og Ellert hf., ásamt
bróður sínum Ellert. Fyrir þessu
fyrirtæki átti eftir að liggja að verða
eitt hið stærsta og virtasta á sínu
sviði í landinu og meðal þeirra
fyrstu og fremstu í íslenskri stál-
skipasmíði.
Þorgeir lét sér alla tíð annt um
málefni íslensks iðnaðar og iðnaðar-
manna. Hann var einn af stofnend-
um Iðnaðarmannafélags Akraness
árið 1931 og hóf fljótlega eftir það
afskipti af félagsmálum iðnaðar-
manna á landsvísu. Hann var fyrst
kjörinn sem fulltrúi félags síns á
5. Iðnþing íslendinga (aðalfund
Landssambands iðnaðarmanna) ár-
ið 1939. Hann átti sæti á u.þ.b. 30
Iðnþingum eftir það, eða allt til
ársins 1988. Eftir að Félag dráttar-
brauta og skipasmiðja var stofnað
árið 1967 var Þorgeir lengst af í
stjórn þess og varaformaður um
hríð.
Á 50 ára afmæli Landssambands
BLOJW
SEGJA ALLT
Mikið úrval
blómaskreytinga
fyrir öll tækifæri.
Opiö alla daga frá kl. 9-22.
Sími 689070.