Morgunblaðið - 29.11.1992, Blaðsíða 14

14 B
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. NÓVEMBER 1992
Af ungu fólld / Hér segir af nemendum og
í Menntaskólanum í Reykjavík
Tolleringin er ein elsta
hefð skólans og sprottin
af vigslusiðum er tíðkuð-
ust meðal pilta í Skál-
holti.
Samofinn
sögu
þ j óðar innar
ÞAÐ hefur verið mál manna f gegnum tíðina að hin
svokölluðu menntaskólaár lifi í minningunni fremur sem
tími giaums og gamans en námsbókalestrar. Með þessi
ummæli að leiðarljósi hefur fjöldi fólks hellt sér í hring-
iðu félagslífs, oft af meira kappi en forsjá þannig að
legið hefur við ósköpum en flestir skila sér á leiðarenda
með hvíta húfu á kollinum.
Eins og flestir landsmenn
vita er Menntaskólinn í
Reyirjavík afar gamall
skóli og reistur á enn
eldri grunni. Enginn skóli er jafn
samofinn sögu þjóðarinnar og þar
hafa helstu stórmenni landsins stig-
ið sín fyrstu spor hvort heldur á
sviði stjómmála eða lista.
Stofnár skólans, 1846, er miðað
við þegar kennsla hófst í því hús-
næði sem hann er nú. Fyrsti rektor
skólans var Sveinbjörn Egilsson og
sat hann í ein fímm ár. Hann lét
af störfum eftir að lærisveinar gerðu
aðsúg að honum og hrópuðu „pere-
at“ (niður með hann) í mótmæla-
skyni við bindindisráðstafnir rekt-
ors.
Á Sal Menntaskólans var þing-
hald allt til ársins 1881 þegar Al-
þingi fluttist í hús sitt. Þjóðfundur-
inn frægi 1851 var einmitt haldinn
á Sal þegar þingheimur með Jón
Sigurðsson í fylkingarbíjósti mælti:
„Vér mótmælum allir.“
Níutíu ámm síðar var skólinn svo
hemuminn af Bretum. Fyrst um
sinn var hann notaður sem aðal-
bækistöðvar setuliðsins en svo sem
sjúkrahús og að lokum höfuðstöðvar
flughersins.
I dag er Menntaskólinn í Reykja-
vík u.þ.b. 900 manna bekkjarkerfís-
skóli með deildaskiptingu. Skólinn
.er almennur bóknámsskóli og ljúka
nemendur stúdentsprófi að öllu
jöfnu eftir flögur ár. Rektor er Guðni
Guðmundsson og hefur hann setið
síðan 1970.
Úr félagslíflnu
Allir nemendur Menntaskólans
eru í skólafélaginu. Það er hags-
munafélag nemenda og rekur auk-
inheldur Iangstærstan hluta félags-
lífs þess. Innan þess er fjöldinn allur
af ráðnum nefndum og félögum sem
vinna að hinum ýmsu málum. Stjóm
skólafélagsins skipa inspector
scholae, sem er forseti þess og
málsvari, scriba scholaris gegnir
stöðu ritara og er jafnframt stað-
gengill inspectors í forföllum hans.
Quaestor scholaris er svo gjaldkeri
skólafélagsins. Af öðrum embættis-
mönnum má nefna inspector
plateamm og er hann hringjari skól-
ans. Þetta er næstmesta virðingar-
staða nemenda og hefur hann yfir-
umsjón með hinu hátæknilega hand-
virka hringingakerfi stofnunarinn-
ar.
Einn af merkustu atburðum
skólaársins er hin árlega leiksýning
sem nefnd er Herranótt. Á þetta
rætur sínar að rekja til aðfara skóla-
pilta í Skálholti á 18. öld sem krýndu
dux scholae konung og léku andleg
Frá Herranótt 1991, uppsetning á „H(já nyólkurskógi" eftir Dylan
Thomas.
Stjórn skólafélagsins skipa: Jóhanna Bryndís Bjarnadóttir, quaestor
scholaris, Magnús Geir Þórðarson, inspector scholae og Sveinn H.
Guðmarsson, scríba scholarís.
hugðarefna lærisveina Lærða skól-
ans og þá ýmist i formi ljóða, smá-
sagna, svívirðinga og spés. Blaðið
kemur út allt að fjórum sinnum á
skólaárinu og er jafnan mikið að
vöxtum. Var síðasta tölublað 90
blaðsíður og eru fá dæmi um veg-
legri skólablöð í framhaldsskólum
landsins. Skólatíðindi er minna blað
sem gefið er út hálfsmánaðarlega.
í þeim er að finna fréttir af félagslíf-
inu sem og öðru slúðri sem lifir góðu
lífi innan veggja skólans.
Fauna geymir teiknaðar myndir
af stúdentsefnum og kennurum
og veraldleg yfirvöld. Síðan þá hefur
margur leikarinn þreytt frumraun
sína á Herranótt og einkennast
þessar sýningar jafnan af metnaði
og fagmennsku. Leiknefnd hefur
veg o g vanda af skipulagningu þess-
ara uppákoma og stendur hún einn-
ig fyrir leiklistamámskeiði að
hausti.
Listafélagið er hins vegar ekki
nema þijátíu ára gamalt. Eins og
nafnið bendir til er markmið félags-
ins að svala list- og menningarþörf
MR-inga. Félagið starfar í fjórum
deildum: Bókmennta-, kvikmynda-,
itiyndlistar- og tónlistardeild. Menn-
ingarlíf í Menntaskólanum hefur
ætíð verið blómlegt og með öflugu
starfi Listafélagsins er ekkert útlit
fyrir að það breytist.
Ýmsa kann að undra að íþrótta-
félag er starfandi í skólanum. Heit-
ir það einfaldlega íþróttafélag
Menntaskólans í Reykjavík. Starf-
semi þess er einkum fólgin í skipu-
lagningu móta innan skóla og utan
og sér félagið einnig um hina árlegu
íþróttahátíð sem haldin er að vori.
Ferðafélagið stendur fyrir lengri
og skemmri ferðum út fyrir borgar-
mörkin þar sem klöngrast er yfir
himinhá fjöll og hyldjúpa dali.
Menntaskólinn er svo lánsamur
að eiga reisulegt sel skammt frá
Hveragerði. Var það byggt á fjórða
áratug aldarinnar að tilstuðlan
Pálma rektors Hannessonar. Sels-
ferðir hafa verið ríkur þáttur í skóla-
lífinu æ síðan og eru margar ferðir
famar þangað að vetrarlagi, allt frá
fámennum heimspekiferðum upp í
150 manna þriðjubekkjarferðir.
Eldri stúdentar koma svo oft í Sel-
ið, setja niður tré og hlúa að öðru
í kring. Selsnefnd hefur umsjón með
rekstri og viðhaldi Selsins.
Framtíðin er merkilegur félags-
skapur innan skólans. Hún var
stofnuð 1883 og er því í hópi elstu
félaga landsins. Framtíðin er alger-
lega óháð skólafélaginu. Hennar
aðalstarfsemi er fólgin í skipulagn-
ingu málfunda og ræðukeppna en
þó hefst hún ýmislegt fleira að eins
og gróskumikil starfsemi undirfé-
laga sýnir. Vert er að geta Vísinda-
félagsins sérstaklega því það hefur
verið aðsópsmikið í gegnum tíðina
og gefur m.a. út hið virta tímarit
De rerum natura. Stjóm Framtíðar-
innar skipa fimm manns og hefur
forsetinn töglin og hagldirnar.
Fjölbreytt útgáfustarf
Útgáfa Skólafélagsins hefur ætíð
verið með miklum ágætum. Ber þar
fyrst að nefna Skólablaðið sem hefur
komið óslitið út síðan 1925. Það
hefur því um árabil verið vettvangur
þeirra. Vekja þær ætíð nokkra
kátínu og ekki hvað síst vegna gull-
koma viðkomandi sem skráð eru við
hlið myndanna. Vetur er annað rit
sem einnig geymir myndir. Þetta er
myndaannáll vetrarins á léttu nótun-
um og gefur þar að líta nemendur
í hinum ýmsu ástandsformum.
Sveinbjörg og Morkinskinna eru
gefnar út nemendum til hægðar-
auka. Sveinbjörg er skrá til bjargar
sveinum og inniheldur heimilisföng
og símanúmer nemenda. Hún er allt-
af feðruð inspector scholae hveiju
sinni og í ár heitir hún Sveinbjörg
Magnúsdóttir. Morkinskinna er dag-
bók þar sem nemendur hripa niður
heimaverkefni sín. Hún er ný af
nálinni.
Það væri synd að ljúka upptaln-
ingu á útgáfu skólafélagsins án þess
að geta mánaðaráætlananna svo-
kölluðu. Eru þær nokkurs konar
bréfspjöld sem gefin em út mánað-
arlega og þar má sjá þéttskipaða
dagskrá komandi mánaðar. Slíkar
áætlanir eru algert einsdæmi í fram-
haldsskólunum.
Útgáfa Framtíðarinnar er all-
nokkur. Skinfaxi er voldugt blað sem
er um heima og geima, Hannes heit-
ir fréttabréfið og í Yggdrasli birtist
bókmenntalegur þankagangur fé-
laga. Að auki stendur til að gefa út
í vetur söngbók Framtíðarinnar,
nýja og endurbætta.
Reglulegar uppákomur eru nokkr-
ar í félagslífi MR-inga. Einn af föstu
punktunum er Neninn-frímínútur á
föstudögum. Þar koma fram
skemmtikraftar og listamenn innan
skóla og utan og leika listir sinar.
Scriba og quaestor sjá um fram-
kvæmdahlið þessarar tveggja ára
gömlu hefðar.
Dansæfingar eru mánaðarlega
eða svo. Þar hittast nær allir nem-
endur skólans í kristilegum anda á
einhveijum skemmtistað borgarinn-
ar og dansa fram á rauða nótt.
Árshátíð skólafélagsins er svo um
miðjan nóvember. Hún er hátindur
félagslífsins og af því tilefni klæðist
fólk gjarnan síðkjólum og smóking-
fötum eftir kyni. Matur er snæddur
á veitingahúsum bæjarins að lokinni
skemmtidagskrá og síðan er farið á
ball. Árshátíð Framtíðarinnar er svo
á öskudag.
Skemmtilegar hefðir
Margir telja Menntaskólann skóla
hefða og það er alveg hárrétt. Marg-
ar skemmtilegar hefðir eru við lýði
og nýjar bætast sífellt við. Tollering
er sennilega ein elsta hefð skólans,
sprottin upp af vígslusiðum er tíðk-
uðust meðal pilta í Skálholti. Þá er
nýnemum hent hátt í loft og reynt
af fremsta megni að grípa þá aftur.
Gangaslagur fer fram einu sinni
til tvisvar á ári. Þar fer inspector
platearum fyrir liði dimmitenda sem
reyna að hringja til kennslustundar
en remanentar og ekki hvað síst
fimmtubekkingar reyna að koma í
veg fyrir það. Oft endar þetta með
illindum og að lokum leiðindum en
sjaldan þó eins og 1978 þegar
platearum var fluttur í böndum suð-
ur í Kópavog.
Dimmission er kveðjuathöfn stúd-
entsefna. Þá kveður inspector
scholae skólann og rektor og setur
arftaka sinn í embætti. Að þvi loknu
kveðja grímuklædd dimmitendi
kennara sína og eru svo flæmd á
brott með skömmum hinna yngri.
Veturinn 1992-1993 hófst með
venjubundnum hætti á Opnunarhá-
tíð félagslífsins 3. september í kjall-
ara Casa nova, félagsaðstöðu nem-
enda. Þar voru flutt skemmtiatriði
en svo tók hljómsveitin Jet Black
Joe við. Aldrei hafa jafnmargir verið