Morgunblaðið - 12.12.1992, Side 38

Morgunblaðið - 12.12.1992, Side 38
38 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 1992 Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar Fulltrúar ritstjóra Fréttastjórar Ritstjórnarfulltrúi Arvakur h.f., Reykjavík Flaraldur Sveinsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.x Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Björn Vignir Sigurpálsson. Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal- stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar- gjald 1200 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 110 kr. eintakið. Konungdæmi og breyttir tímar Samruni við Islands- banka samþykktur - á hluthafafundi Eignarhaldsfélags Iðnaðarbankans sem haldinn var í gær HLUTHAFAFUNDUR Eignarhaldsfélagsins Iðnaðarbankans samþykkti í gær samrunasamning við Islandsbanka hf. I fyrradag samþykkti hlut- hafafundur Eignarhaldsfélag Verslunarbankans samruna við bankann. Við samrunann fá hluthafar i Eignarhaldsfélaginu Iðnaðarbankanum hlutabréf í íslandsbanka sem greiðslu fyrir hlutabréf sín þannig að fyr- ir hverja krónu að nafnverði í hlutabréfum seip þeir láta af hendi fá þeir afhenta 1,55751 krónu að nafnverði af hlutabréfum í bankanum. * Akvörðun Karls Bretaprins og Díönu prinsessu, um skilnað að borði og sæng, kom fáum í opna skjöldu eftir umfjöllun blaða í Bretlandi undanfarna mánuði. Þetta er ekki í fyrsta skipti, sem mál af þessu tagi kemur upp inn- an bresku konungsfjölskyldunn- ar. Frægasta dæmi sögunnar er eflaust af Hinrik áttunda er kvæntist mörgum sinnum og sleit sambandi við kaþólsku kirkjuna og Vatikanið í Róm, til að fá fram skilnað, og stofnaði þess í stað ensku biskupakirkjuna. Georg Jjórði, sem komst til valda árið 1821, hafði slitið samvistum við eiginkonu sína, Karólínu af Brúnsvík, áður en hann varð kon- ungur. Forfaðir hans, GeOrg fyrsti, lét sér ekki nægja að skilja við konu sína að borði og sæng; hann fékk fram lögskilnað og lét fangelsa hana, áður en hann var krýndur árið 1714. Játvarður átt- undi afabróðir Karls Bretaprins, afsalaði sér konungdómi árið 1936 til að geta gengið að eiga Wallis Simpson, sem var fráskilin, og við tók bróðir hans Georg sjötti, faðir Elísabetar Breta- drottningar. Játvarði bar í raun engin laga- leg skylda til að afsala sér kon- ungdómi en gerði það samt sem áður vegna þrýstings frá þáver- andi erkibiskupi af Kantaraborg, Cosmo Lang, og Stanley Baldwin forsætisráðherra. Bretakonungur er yfirmaður ensku biskupakirkjunnar og krýn- ingin trúarleg athöfn og á þeim tíma þótti ekki við hæfi að kon- ungur gengi að eiga fráskilda konu. Hin sögulegu dæmi sýna hins vegar að sambúðarslit og jafnvel skilnaður eru ekki óyfir- stíganleg fyrirstaða, heldur ráð- ast málalyktir af aðstæðum og anda hvers tíma. Stjómskipun Bretlands er að því leyti til frábrugðin stjómskip- un flestra annarra lýðræðisríkja að ekki er til staðar rituð stjórnar- skrá. Stjómarskrá Bretlands byggist á lögum og hefðum, er þróast hafa í tímanna rás, og er það eitt helsta einkenni stjóm- skipunarinnar að hún á auðvelt með að aðlaga sig breyttum að- stæðum. John Major, forsætisráðherra Bretlands, sagði í ræðu sinni í þinginu á þriðjudag, þegar hann tilkynnti um ákvörðun prinsins og prinsessunnar af Wales, að hún hefði engin áhrif á tilkall til krúnunnar og ekki væri ástæða til að ætla annað en Karl og Díana yrðu krýnd konungur og drottn- ing í fyllingu tímans. Helstu sér- fræðinga Bretlands í þessum efn- um greinir hins vegar á um, hvort þetta sé raunhæfur möguleiki. Bent á að nú séu breyttir tímar. Af hveiju ættu aðrar reglur að gilda um prinsinn og prinsessuna af Wales en þegna þeirra? Tals- menn þessara sjónarmiða segja að konungdæmið verði að laga sig að þeim þjóðfélagsaðstæðum sem nú ríkja. Hins vegar eru margir sem benda á að kóngafólk er ekki venjulegt fólk og konungleg hjónabönd ekki venjuleg hjóna- bönd. Gott dæmi um þetta sjónar- mið eru þau orð sem hertoganum af Jórvík og lafði Elísabetu Bowes-Lyon vom gefín í vegar- nesti er þau gengu í hjónaband árið 1923: „Þið getið ekki tryggt að hjónaband ykkar verði ham- ingjusamt; en þið getið og skuluð tryggja að það verði göfugt." Framhjá því verður ekki litið, að stærstur hluti bresku þjóðar- innar lítur á konungsfjölskylduna sem fyrirmynd og persónu- gervingu allra hefðbundinna gilda. Samkvæmt skoðanakönn- un, sem gerð var fyrir nokkrum árum, á sú virðing og ást, sem Bretar bera til konungdæmisins, rætur að rekja til þess að fólk telur, að í konungsfjölskyldunni sé að að fínna „frábært fordæmi fyrir alla um farsælt fyölskyldulíf" og hefur þessi afstaða komið fram hjá 80% aðspurðra Walter Bagehot, helsti stjóm- skipunarfræðingur Breta á sinni tíð, sagði þegar á síðustu öld að ein af helstu forsendum konung- dæmis á Bretlandi væri að við- halda þeirri dulúð og þeim töfrum sem umlykju konungsfjölskyld- una. Til þessa hefur konungsfjöl- skyldunni tekist vel að halda við þeirri ímynd á sjónvarpsöld. Eru silfurbrúðkaup drottningar árið 1977 og brúðkaup ríkisarfans og Díönu prinsessu 1981 nefnd sem dæmi þar um. Hin óvægna og oft á tíðum tillitslausa umfjöllun Um einkalíf konungsfjölskyldunnar hefur hins vegar á síðustu misser- um ruglað þessa ímynd. Engin leið er að spá fyrir um hveijar lyktir verða varðandi arf- taka Elísabetar Bretadrottningar enda nægur tími til stefnu. Ekki er ástæða til að ætla annað en breska konungdæmið muni standa af sér þennan storm líkt og aðra áður. Konungdæmið er ekki eingöngu konungsíjölskylda hvers tíma heldur rótgróin stofn- un sem á sér aldagamla hefð á Bretlandi og hefur verið helsta sameiningartákn þeirra þjóða sem það ríki byggja. Það geta fáir hugsað sér Bretland án konung- dæmis, allra síst Bretar sjálfir. í samrunaefnahagsreikningi nem- ur eigið fé Eignarhaldsfélagsins Iðn- aðarbankans 1.739 milljónum króna, en reikningurinn byggir á milliupjp- gjöri eignarhaldsfélaganna og Is- landsbanka frá 31. ágúst sl. Olafur Nilsson, löggiltur endurskoðandi, skýrði frá þeirri ákvörðun sem tekin var í ljósi samrunans að félögin tækju þátt í að styrkja afskriftarreikning bankans með 123,3 milljóna framlagi hvert eða samtals 369,9 milljónum. Ólafur sagði að versnandi afkoma fyrirtækja samfara auknu atvinnu- leysi endurspeglaðist í lækkun á verð- mæti þeirra trygginga sem stæðu að baki útlána. Aukið útlánatap vegna þessa hefðu komið niður á afkomu bankans og því hefði þessi ákvörðun verið tekin. „Dómurinn er að mínu áliti merki- legur í skaðabótarétti og í honum er slegið fastri reglu um sönnunarbyrði þannig að það er byggt á því að ef sannað er að mistök hafi átt sér stað við læknisverk eða á spítala og mis- tökin hefðu hugsanlega getað haft í för með sér þær afleiðingar sem verða en afleiðingarnar gætu hugsanlega átt sér aðrar orsakir þá er lögð á spítalann, lækninn eða sjúkrastofnun- ina sönnunarbyrðin fyrir því að tjónið hefði orðið þótt engin sök hefði verið til staðar. Þetta er auðvitað mjög merkileg niðurstaða og dómurinn er vonandi til þess fallinn að veita heil- brigðisþjónustufólki aðhald í störfum sínum og hvetja það til þess að vanda sig,“ sagði Jón Steinar Gunnlaugsson. Hann kvaðst ekki vita til þess að „Það er langt um liðið og það eru allt aðrar aðstæður í dag en voru þá. Það er búið að lagfæra alla þá galla sem menn hafa getað ímyndað sér að hafi þama komið upp og slík endurskoðun er sífellt í gangi, ekki bara þegar eitthvað kemur uppá.“ Ingi sagði að eftir væri að ræða hvort þær bætur sem sjúkrahúsið Brynjólfur Bjamason, formaður stjómar Eignarhaldsfélags Verslun- arbankans, sagði í ræðu sinni á hlut- hafafundinum að margar ástæður lægju að baki ákvörðuninni um sam- mna. Augljóst væri að starfsemi eign- arhaldsfélaganna hefði í för með sér kostnað sem losna mætti við með þessum hætti. Þá mætti færa skatta- leg rök fyrir sameiningu eignarhalds- félaganna við bankann þar sem yfir- færanlegt tap þeirra nýtist íslands- banka betur en eignarhaldsfélögun- um sjálfum. Þá sagði Brynjólfur að núverandi fyrirkomulag leiddi til þess að þessi stóru hlutafélög yrðu að starfa utan Verðbéfaþings. Það kynni að valda því að smám saman drægi út áhuga hluthafa að halda sínum hlut í þessum félögum. meðferð annarra mála svipaðs eðlis hefði verið látin bíða úrslita þessa máls. Jón Steinar kvaðst aðspurður ekki hafa reiknað bætur þær sem dæmdar voru með vöxtum til núvirðis en sagði mikilvægt við skoðun fjárhæða í dóm- inum að átta sig á því að örorkubæt- ur til drengsins miðuðust við að hon- um væru ákvarðaðar 6 ára gömlum atvinnutekjur sem ekki hefðu byijað að falla til fyrr en eftir allt að 20 ár. „Bætur sem hann getur fengið í dag út af slíku getur hann ávaxtað og það er búið að reikna það inn í til frádráttar og þar að auki er búið að lækka hana vegna bóta frá almanna- tryggingum og vegna þess að svona bætur eru skattfijálsar,“ sagði Jón Steinar Gunnlaugsson. N var dæmt til að greiða verði greidd- ar af rekstrarfé sjúkrahússins eða með sérstöku framlagi úr ríkissjóði, sem kostar rekstur þess. „Komi þetta beint niður á rekstrarframlaginu eins og það er núna þá þýðir þetta mik- inn skell fyrir okkur og við munum leita eftir því að þetta verði bætt sérstaklega,“ sagði hann. Lögmaður foreldranna Dómur Hæstarétt- ar mikið fordæmi „ÉG fagna dóminum og vona að bæturnar sem drengurinn fær geti orðið honum til styrktar í þeirri erfiðu lífsbaráttu sem hann á fyrir höndum,“ sagði Jón Steinar Gunnlaugsson, hrl, lögmaður foreldra drengsins sem Hæstiréttur dæmdi 8 milljóna skaðabætur vegna mistaka á Fjórðungssjúkrahúsi Norðurlands við fæðingu hans. Jón Steinar kvaðst telja dóminn hafa mikla þýðingu og mikið fordæmisgildi en sú sú regla sem Hæstiréttur hefði þarna sett væri í samræmi við norræna dómvenju. Framkvæmdastjóri FSA Allt aðrar aðstæð- ur nú en árið 1986 INGI Björnsson, framkvæmdastjóri Fjórðungssjúkrahússins á Akur- eyri, sagði i samtali við Morgunblaðið í gær að dómur sá sem féll á sjúkrahúsið í Hæstarétti og gerir því skylt að greiða foreldrum drengs sem varð fyrir heilaskaða við fæðingu skaðabætur upp á 8 milljónir króna auk vaxta að stærstum hluta frá 1986, hafi ekki verið ræddur við stjórnarmenn sjúkrahússins né heilbrigðisráðuneytið. Um það hvort aðfinnslur dómsins og Læknaráðs á starfsreglur sjúkrahússins og það hvernig að var staðið í sambandi við fæðinguna sagði hann að atvikið hefði átt sér stað árið 1986. „Það er heilmikil breyting orðin á allri þessari þjónustu frá þeim tíma, bæði hvað varðar tækni og skipulag starfseminnar,“ sagði hann. 1LJ39 ÍD.LAÚGÁÉbÍGUR 12..DÉSEMEER 1992. Nýja orgelið í Hallgrímskirkju vígt við hátíðarmessu Vígslu- tónleikar haldnir á morgun NÝJA orgelið í Hallgrímskirkju verður vígt við hátíðarmessu á morgun, sunnudaginn 13. desem- ber, kl. 11. Séra Jónas Gíslason vígslubiskup vígir orgelið, séra Ragnar Fjalar Lárusson þjónar fyrir altari og séra Karl Sigur- björnsson prédikar. Sama dag kl. 17 verða svo haldnir vígslu- tónleikar í kirkjunni. Þar leikur Hörður Áskelsson, organisti Hallgrímskirkju, á nýja orgelið. í vígslumessunni leikur Hörður Áskelsson á nýja orgelið, en Mar- teinn H. Friðriksson leikur með á kórorgel kirkjunnar. Þá syngur Bamakór Hallgrímskirkju undir stjórn Kristínar Sigfúsdóttur og Mótettukór Hallgrímskirkju syngur undir stjóm Bemharðs Wilkinsons. Félagar í Félagi íslenskra orgel- leikara gangast fyrir orgeltónleik- um tvisvar á dag alla næstu viku, frá 15. desember til 19. desember, kl. 12 á hádegi og kl. 18, en félag- ið hefur aðstoðað við fjármögnun orgelsins. Á þessum tónleikum spila þéir Reynir Jónasson, Glúmur Gylfason, Guðni Þ. Guðmundsson, Ragnar Björnsson, Lenka Mateova, Hilmar Om Agnarsson, Kjartan Siguijónsson, Kári Þormar, Úlrik Ólason og Marteinn H. Friðriksson. I kirkjunni eru gjafabréf fyrir pípum í orgelinu seld, en enn vant- ar nokkuð upp á að náist að fjár- magna kaupin. Á vígslutónleikunum á morgun leikur Hörður Áskelsson verk eftir Pedro de Araujo, Francois Couperin, J.S. Bach, Cesar Franck og Pál ísólfsson. Þá frumflytur hann verk eftir Þorkel Sigur- björnsson, sem nefnist Snertur. Var það sérstaklega samið fyrir Hörð og nýja orgelið. Uppselt er á tónleikana. Aðrir vígslutónleik- ar verða haldnir á mánudag kl. 20.30. Þar leikur prófessor Hans- Dieter Mölíer, kennari og orgelráðgjafí frá Dusseldorf, jólatón- list, m.a. eftir J.S. Bach, Saint-Saens og Messiaen. Ársfundur ríkisspítalanna Rætt um nánara samstarf Borgar- og Landspítala SIGHVATUR Björgvinsson, heilbrigðisráðherra, sagði að nauðsynlegt væri að marka framtíðarstefnumótun í sjúkrahúsmálum á landinu í ávarpi sínu á ársfundi ríkisspítalanna í gær. Hann greindi frá því að óformlegar umræður um nánara samstarf Landspítala og Borgarspít- ala hefðu staðið yfir frá því í haust og sagði að ekki yrði langt að bíða niðurstaðna umræðnanna. Að sögn Sighvats er ljóst að sjúkrahús- in spara samtals ekki undir 700 milljónum króna á þessu ári. Sighvatur sagði að þegar bomar væru frám spumingar varðandi upp- byggingu sjúkrahúsþjónustunnar yrði fátt um svör. Sjúkrahúsin gætu sennilega svarað spurningum sem beint væri til þeirra hvert fyrir sig. Öðm máli gegndi þegar tæpt væri á heildarstefnumótun. Ráðuneytið hefði ekki svar á reiðum höndum einfaldlega vegna þess að framtíðar- sýn hefði ekki verið mótuð. Brýnt vasri að ráða bót á þessu. í beinu framhaldi sagði hann að horfast yrði í augu við að ýmislegt í uppbyggingu sjúkrahúsþjónustunn- ar undanfarin ár væri ekki í takt við þróun þjónustunnar og þær breyting- ar sem átt hefðu sér stað í tengslum við hana. Hann sagði að ef til vill yrðu erfíðleikamir nú til þess að tek- ið yrði tillit til þessara breytinga. Ráðherra greindi ennfremur frá því að frá því í haust hefðu staðið yfír óformlegar viðræður við fulltrúa Landspítala og Borgarspítala um verkaskiptingu spítalanna með það í huga að minnka kostnað og auka skilvirkni þjónustunnar. Hann sagði að m.a. hefði verið rætt um skiptingu bráðamóttöku milli spítalanna en ákvörðun þess efnis hefði enn ekki verið tekin. Sighvatur tók hins vegar fram að stefnt væri að sem jafnastri Ný skýrsla frá KPMG Management Consulting Stofnun alþjóðlegs fjár- málafrísvæðis ekki fýsileg ALÞJÓÐLEGA ráðgjafarfyrirtækið KPMG Management Consulting kemst að þeirri niðurstöðu í skýrslu sinni um möguleika á stofnun alþjóðlegs fjármálafrísvæðis á Islandi að slíkt sé ekki fýsilegur kost- ur að sinni. í niðurstöðum skýrslunnar er á það bent að möguleikar fyrir ný svæði á þessu sviði hafi versnað á alþjóðlegum vettvangi. Þá skorti vilja á íslandi til að mynda nægilega sterk samkeppnisskil- yrði á þessum markaði og stjórntæki séu ekki til staðar til að koma á stofn fjármálafrísvæði. Jafnframt telur fyrirtækið að stofnun slíks svæðis sé ótímabær, það muni væntanlega ekki hafa góð áhrif á ís- lenskan fjármagnsmarkað og ekki skila miklum efnahagslegum ávinn- ingi. Úttekt KPMG Management Con- sulting var unnin að frumkvæði nefndar sem forsætisráðherra skip- aði 13. mars sl. til að meta mögu- leika íslands til að vera þjónustuað- ili á alþjóðlegum fjármagnsmarkaði. Nefndin skilaði áfangaskýrslu þann 1. júni og lagði til að erlenda ráðgjaf- arfyrirtækið yrði fengið til að kanna möguleika íslands í þessu efni. Auk þess skyldu kannaðir möguleikar á sviðum annarrar umsýsluþjónustu, einkum alþjóðlegrar flugvélaskrán- ingar og skipaskráningar. Sam- þykkti ríkisstjórnin á fundi sínum í júní að ráða ráðgjafarfyrirtækið til þessa verkefnis en það vann úttekt sína í samvinnu við KPMG Endur- skoðun hf. Ráðgjafarfyrirtækið kannaði stöðu alþjóðlegra fjármálafrísvæða og bendir á í skýrslu sinni að ríkis- stjórnir og eftirlitsstofnanir í mörg- um OECD-ríkjum hafi litið með vax- andi áhyggjum á möguleika einstak- linga og fyrirtækja til að kofnast hjá skattlagningu með því að skipta við alþjóðleg fjármálafrísvæði. Nýleg dæmi um fjársvik sem tengist fjár- málafrisvæðum hafi einnig átt þátt í þessari þróun, t.d. BCCI-málið og Maxwell-málið. Vilja og ákveðni skortir hér á landi Athugun skýrsluhöfunda leiddi í ljós að stjórnvöld og ráðamenn í fjár- mála- og viðskiptalífí skortir vilja og ákveðni til að móta og hrinda í fram- kvæmd stefnu sem fæli í sér hagstæð samkeppnisskilyrði fyrir fjármálafrí- svæði. Sérstök athugun meðal starfsmanna erlendra fjármálafyrir- tækja gaf til kynha að orðstír Is- lands er almennt jákvæður en samt nokkuð óljós. Ljóst er að landið skortir orðspor á sviði viðskipta og fjármála þótt alþjóðlegir bankamenn þekki ísland sem skilvísan lántak- anda. Vinna þarf mikið starf til að kynna landið sem fjármálafrísvæði, að mati skýrsluhöfunda. Alþjóðlegar reglur á sviði banka- leyndar hafa nú auðveldað rannsókn- ir og uppljóstrun á flutningi fjár- magns í glæpsamlegum tilgangi. Engu að síður er Ijóst að bankaleynd skiptir mjög miklu máli varðandi al- þjóðleg fjármálafrísvæði. Skýrslu- höfundar komust að því að leynd af slíku tagi á ekki upp á pallborðið hjá íslendingum, jafnvel þótt útlend- ingar eigi í hlut. Þá telja skýrsluhöfundar að bankaeftirlit á Islandi sé ekki að fullu viðbúið að taka við þeim flóknu eftirlitsverkefnum sem starfsemi al- þjóðlegra fjármálafrísvæða krefjist. Island sé ennfremur dýrt land, eink- um samanborið við Miðjarðarhaf- slöndin og írland. Almenn laun séu há á íslandi, en á móti sé ekki til staðar sú almenna þjálfun og þekk- ing sem starf á alþjóðlegum fjármál- afrísvæðum krefst. Engin hefðbund- in markaðstengsl í verslun og við- skiptum séu til hér fyrir utan rót- gróna markaði fyrir físk og fískaf- urðir. Að auki séu samgöngur við ísland strjálar og t.d. sé ómögulegt að fara fram og til baka frá London á einum degi þótt flugið taki einung- is þijár klukkustundir. Skattakerfi íslands tiltölulega flókið Þá komust skýrsluhöfundar að þeirri niðurstöðu að núverandi skattakerfí íslands sé tiltölulega flókið og skattstigar séu ekki aðlað- andi fyrir starfsemi á alþjóðlegu fjár- málafrísvæði. Á íslandi sé sterk and- staða gegn því að bjóða erlendum fyrirtækjum eða einstaklingum hag- stæðari skattameðferð en almennt gildir í landinu. Skýrsluhöfundar telja að í vissum geirum stjórnkerfisins og viðskipta sé sterk andstaða gegn þessum hug- myndum. Þau sjónarmið heyrðust hjá sumum fjármálastofnunum að ekki væri sérstakur áhugi á þessu þar. Æskilegt væri að einbeita sér að því að þróa íslenskan fjármagns- markað betur. Þá benda þeir á að stofnun fjármálafrísvæðis feli í sér að beita þurfi ýmsum aðgerðum til að laða að erlend fyrirtæki sem myndu vilja starfa á slíku svæði. Þetta geta t.d. verið beinar fjárveit- ingar eða styrkir, ókeypis eða mikið niðurgreitt húsnæði, undanþágur frá ýmsum sköttum og reglugerðarkvöð- um. Stofnun og þróun fjármálafrí- svæðis er einnig talin þarfnast sér- stakrar markaðsskrifstofu, sem ann- aðhvort helgar sig eingöngu fjármál- afrísvæðinu eða er tengd stofnun sem vinnur að erlendum fjárfesting- um almennt í íslensku atvinnulífi. Loks er bent á að stofnun ljármál- afrísvæðis væri ótímabær. ísland sé nú að tengjast Vestur-Evrópu nánari efnahagsböndum með aðildinni að EES. Sú aðild hafí ýmsa kosti fyrir íslendinga. Jafnframt sé Ijóst að á ýmsum sviðum í viðskiptalífinu horfí Islendingar fram á aukna sam- keppni, íslensk fjármálafyrirtæki þurfi mjög að einbeita sér í þeirri samkeppni og því ekki ólíklegt að stofnun alþjóðlegs fjármálafrísvæðis myndi hafa truflandi áhrif á það starf. Skýrsluhöfundar telja enn- fremur að skammtímaáhrif á íslenskt efnahagslíf gætu verið neikvæð og langtíma ávinningur sé líklegur til þess að verða tiltölulega lítill. Skýrsluhöfundar könnuðu einnig hvort viðbótarverkefni gætu verið fólgin í því að skrá hér skip og flug- vélar og varð niðurstaða þeirra sú að á þessum sviðum fælust engin meiriháttar tækifæri fyrir ísland. skiptingu bráðavakta milli Reykja- víkursjúkrahúsanna tveggja. Hann lét þess getið að hægt yrði að greina frá einhveijum niðurstöðum vinnu- hópsins eftir aðeins nokkra daga. Að lokum vék Sighvatur að árangri sparnaðarráðstafana ríkis- stjómarinnar og vitnaði í skýrslu rík- isendurskoðunar fyrir fyrstu 9 mán- uði ársins. Hann sagði að á þeim tíma hefðu sjúkrahúsin í Reykjavík sparað 470 milljónir, sjúkrahúsin úti á landi 140 milljónir og heilsugæslu- stöðvamar víðsvegar um landið 113 milljónir. Samtals sagði hann að spamaður sjúkrahúsanna á árinu yrði ekki undir 700 milljónum. Hann sagði að menn hefðu tekið höndum saman og þessi árangur væri geysi- mikill. Hann þakkaði viðstöddum starfsmönnum og sagðist gera sér fullkomlega grein fyrir því að þeir hefðu þurft að taka á sig meiri vinnu vegna spamaðarins. 70 millj. sparast vegna fjölgunar hjartaaðgerða Hjartaaðgerðir á Landspítalanum stefna í að verða 70 fleiri á þessu ári en í fyrra. Ef sjúklingarnir 70 hefðu verð skomir upp erlendis hefði kostnaður vegna aðgerðanna, ferða, gistingar og uppihalds þeirra numið nærri eitt hundrað milljónum króna. Tryggingastofnun ríkisins greiðir Ríkisspítölunum hins vegar aðeins þrjátiu milljónir fyrir þessar aðgerðir. Þessar upplýsingar komu fram í setningarávarpi Davíðs Á Gunnarssonar, forstjóra Ríkisspítalanna, á ársfundi Ríkisspítalanna á föstudag. Davíð vék í máli sínu að árangri Landspítalans við glasafijóvgun og sagði að í því sambandi bæra menn gjarnan saman eggheimtu og klín- íska þungun. „Þar sem þetta hlut- fall er best erlendis er það um 30 af hundraði og algengt meðaltal era 15 til 20 af hundraði. Hjá okkur er hlutfallið 50 af hundraði. Sé egg- heimtan borin saman við þann fjölda kvenna sem taka bam heim með sér er algengt að erlent meðaltal reynist 12 til 14 af hundraði. Frá allra bestu stöðu sjást tölur sem nálgast 25 af hundraði. Hér er þetta hlutfall nærri 40 af hundraði og Iíklegt er að í það stefni að um þriðjungur allra kvenna, sem fara í eggheimtu hér, taki end- anlega heim með sér barn,“ sagði Davíð. Hann minnti á að auk hjartaað- gerða hefði aðgerðum til að víkka kransæðar flölgað veralega, þ.e. úr 105 á árinu 1991 í um 160 það sem af væri árinu. Skipti spamaður við hveija aðgerð hundraðum þúsunda króna miðað við að áður hefði þurft að senda sjúklinga til annarra landa. Davíð minnti ennfremur á að ung- bamadauði hér á landi væri með þvi lægsta sem gerðist í heiminum. Vökudeild Landsspítalans ætti þar veralegan hlut að máli og með notk- un á nýju lyfí á deildinni hefði árang- ur enn verið bættur. Hann sagðist hafa fundið fyrir því hversu miklu erfiðara væri að stýra starfsemi í vöm en ekki sókn. Á slík- um tímum væri það mikið lán áð starfa með fólki sem ynni sigra á borð við þá sem hann hefði getið um. „Þó okkar þjóð virðist býsna óheppin með nýsköpun í atvinnulífí, hefír mikil gæfa ávallt fylgt Ríkisspí- tölunum. Þjóðin veit hversu lánsöm hún er að eiga þessa stofnun. Von- andi ber þjóðinni einnig gæfa til þess að láta hana njóta þess sem vel er gert,“ sagði Davíð og setti fund- inn sem haldinn var í K-byggingu Landspítalans. Verðsamanburður milli landa Hamborgarmn nær tvöfalt stæni hér „Samanburðurinn, sem kom fram í verðkönnuninni, var rangur, því það var alls ekki verið að bera saman hamborgara af sömu stærð. Heildarþyngd Big Mac á MacDonald’s stöðunum, sem er tekinn sem dæmi í útlöndum, er 207 grömm, en tvöfaldur borgari þjá okkur er 325 grömm, með brauði og öðru meðlæti. Kjötið í hverjum hamborg- ara er 45 grömm þjá MacDonald’s, en 85 grömm hjá okkur,“ sagði Ragnar Tómasson, eigandi skyndibitastaðarins Jarlsins í Reykjavík í samtali við Morgunblaðið. Ragnar vísar til verðkönnunar, sem birtist í Morgunblaðinu. Hún var gerð í 13 löndum, þar á meðal á hamborguram. „Það er víst nægur bölmóðurinn í sambandi við okkar kjör og annarra, þó ekki sé farið með rangt mál,“ sagði Ragnar. „Ég hef upplýsingar um stærð Big Mac hamborgarans úr bók, sem hefur að geyma tölulegar upplýsingar um skyndibitastaði. Ef á að bera okkar hamborgara saman við MacDonald’s, þá verður að taka með í reikninginn að í tvöföldum hamborgara hjá okk- ur era 170 grömm af kjöti, en hjá þeim 90 grömm og kjötið er auðvitað dýrasti hlutinn.“ Ragnar sagði að 36% af verði hvers hamborgara færi í hráefnis- kaup, fyrir utan virðisaukaskatt. „Þá eigum við eftir að greiða allan kostn- að, til dæmis laun. Ég fékk upplýs- ingar hjá yfírmanni Wendy’s í Bandaríkjunum um að samsvarandi tala hjá þeim er 28% og það munar um minna."

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.