Morgunblaðið - 21.01.1993, Blaðsíða 43

MOMCKBLÁÐIÐ Í’IM'MTUDAöL'R 2l J b&WfÁ&' 1&93
Kirkjustaðurinn í
Görðum á Álftanesi
Frá Sigurlaugu Árnadóttur:
í annars góðri grein í síðustu
jólalesbók Morgunblaðsins um hinn
gamla og merka kirkjustað í Görð-
um á Álftanesi, er einkennileg og
alröng fullyrðing, þar sem sagt er
að séra Jens Pálsson hafi síðastur
presta þjónað Garðaprestakalli áður
en kirkjustaðurinn var „tekinn af“
sem svo er þar orðað, og fluttur til
Hafnarfjarðar. Eftir séra Jens kom
séra Þorsteinn Briem til þjónustu í
Garðaprestakalli. Hann þjónaði Jjar
aðeins eitt ár, en þá varð séra Árni
Björnsson, faðir minn, prestur og
skömmu síðar prófastur þar. Hann
kom frá Sauðárkróki að Görðum
árið 1913 og þjónaði Garðapresta-
kalli til dánardægurs 26. mars
1932. Séra Árni sat prestsetrið að
Görðum fyrstu 15 árin, sem hann
þjónaði kallinu, og ól þar upp sinn
stóra barnahóp. Frá Görðum og inn
í Hafnarfjörð flutti hann um haust-
ið 1928, og þar með lauk sögu
Garða sem prestseturs, en hreint
ekki sem kirkjustaðar.
Ég man svo langt að faðir minn
messaði í Garðakirkju fyrsta árið
sem við áttum þar heima. Og þó
að margir munir þeirrar kirkju
væru fluttir úr henni og í þjóðkirkj-
una í Hafnarfirði haustið 1914, sem
þá varð aðalkirkja Hafnfirðinga og
Garðbæinga, voru þó bæði kirkju-
klukkurnar og stórir og þungir
kertastjakar á altari skildir eftir í
Garðskirkju, og gamla kirkjan í
Görðum hreint ekki afhelguð, því
alla tíð föður míns fóru þar iðulega
fram kirkjulegar athafnir, einkum
útfarir, enda var kirkjugarðurinn í
Görðum legstaður látinna Hafnfirð-
inga og Garðbæinga meiri hluta
prestskaparára föður míns. Ég man
ekki alveg með vissu hvenær kirkju-
garðurinn í Hafnarfirði var vígður,
minnir það ekki vera fyrr en árið
1927?
Þegar kirkjulega athafnir fóru
fram í Garðakirkju eftir að þjóð-
kirkjan í Hafnarfirði varð sóknar-
kirkjan, sá faðir minn ætíð um að
þær væru hlýlegar og virðulegar.
Kirkjuklukkunum var hringt, kveikt
á kertum á altarinu, orgelið á prest-
setrinu borið út í kirkjuna og séð
um sálmasönginn og helgiblær yfir
öllu.
í tíð föður míns í Görðum var
gömlu kirkjunni vel við haldið. Blá-
málað hvolfþakið var í ferhyrndum
reitum með gylltri stjörnu í hveijum
reit. Bekkir voru gulmálaðir, veggir
gráleitir með bogamynstri innst við
upphækkunina að altari og grátum.
Upphækkunin var í hálfhring með
þrem tröppum hvoru megin.
Stundum skreyttu aðstandendur
kirkjuna mjög fallega, þegar at-
hafnir fóru þar fram. Þá var, t.d.
við jarðarfarir, tjaldað með dökkum
dúkum. Man ég sérstaklega eftir
mikilli skreytingu við jarðarför Jóns
Þórarinssonar fræðslumálastjóra,
sem borinn var í kirkju í Görðum
og pabbi jarðsöng og hvílir í kirkju-
garðinum þar.
Ómaklegt og vöntunarlegt finnst
mér, þegar rætt er um Garða á
Álftanesi sem prestsetur og kirkju-
stað, að minnast ekki séra Árna
Björnssonar og alls þess mikla
starfs, sem hann innti þar af hendi.
Garðaprestakalli tilheyrði auk
Garðahrepps og Hafnarfjarðar,
Kálfatjarnarsþkn og Bessastaða-
sókn. Séra Ámi varð prófastur í
Kjalamesprófastdæmi 1916. Þá til-
heyrði Reykjavík því prófastdæmi,
og sinnti hann skyldum sínum sem
prófastur af sömu alúð og sam-
viskusemi og öllum öðmm embætt-
is- og skyldustörfum sínum. Man
ég til dæmis að á sínum tíma setti
hann séra Bjarna Jónsson inn í
embætti dómkirkjuprests við hátíð-
lega athöfn í dómkirlq'unni í Reykja-
vík. Einnig minnist ég margra vísi-
VELVAKANDI
TEXTIÐ
ÍSLENSKT
EFNIÍ
S JÓN V ARPINU
í Velvakanda sunnudaginn
10. janúar sl. rak ég augun í
merkilega grein. Hún fjallaði
um rétt heyrnarskertra á text-
un á innlendu sjónvarpsefni.
Auðvitað á að vera sjálfsagður
hlutur að hafa texta fyrir neðan
allt íslenskt efni og það truflar
okkur sem heyrum vel ekkert
meira en að hafa texta undir
erlendu efni. Fyrr má nú vera
illgimin og sjálfselskan ef ekki
er hægt að laga jafn einfalt
mál og þetta. Ég man reyndar
eftir því að Ríkissjónvarpið var
með flest íslenskt efni textað
eða með lítinn táknmálsþul í
einu hominu og máttu þá
heyrnarskertir vel við una, en
það stóð sutt og að lokum var
allt búið nema einn pínuagnar-
lítill fréttaágripsþáttur á tákn-
máli sem stendur í heilar fimm
mínútur. Ég sæi okkur sem
heyrum taka því þegjandi ef
okkar fréttatími væri svona
stuttur eða ef allt tal og hljóð
væri klippt af Hemma Gunn —
bara svona í sparnaðarskyni.
Ég vona að RUV og Stöð 2
taki þessi mál til athugunar,
hjálpi þessum litla áhorfenda-
hópi sínum og geri hann líka
að áheyrendahópi. Heyrnar-
skertir em líka fólk.
Elín Finnbogadóttir.
UM
BARNAEFNI
SJÓNVARPS
Ég furða mig á þessum dómi
Ólafs M. Jóhannssonar í fjöl-
miðlapistli sl. þriðjudag þar sem
hann segir þáttinn um Söm
Klöru fáránlegan. Mér og fleir-
um sem ég hef talað við fínnst
þessir þættir mjög góðir, en
hins vegar finnst okkur ís-
lensku þjóðsögunar oft illa unn-
ar og ekkert barnaefni.
Sirrí.
TAPAÐ/
FUNDIÐ
Týndir kettlingar
Tveir svart/hvítir kettlingar,
læða og fress, töpuðust frá
Garðhúsum 8 þann 13. janúar.
Þau em ómerkt en á skrá hjá
Kattholti sem töpuð. Upplýs-
ingar gefa Jenný í vs. 679083
og Guðrún eða Jenný í síma
675908.
Hestur í óskilum
Tapast hefur rauðstjörnóttur
hestur, fjögurra vetra, úr girð-
ingu á Kjalarnesi. Hesturinn er
ómarkaður, faxið liggur hægra
megin, ljósari á tagl og fax, er
ótaminn en taumvanur. Uppal-
inn í Borgarfirði. Upplýsingar
í síma 91-40008. Sigurgeir.
tasíuferða hans um hið víðlenda
prófastsdæmi.
Við hinir mörgu afkomendur séra
Árna og Líneyjar konu hans teljum
okkur reyndar hafa rétt til að segj-
ast vera af Garðaætt. Og ég er
þess fullviss að við botnum ekkert
í hvernig hægt er að minnast á þá
presta, sem setið hafa Garða á
Álftanesi, án þes að nefna nafn
séra Árna Bjömssonar, hins síðasta
þjónandi prests, sem sat með heiðri
og sóma hið fornfræga prestsetur
að Görðum á Álftanesi.
SIGURLAUG ÁRNADÓTTIR
frá Görðum,
Hraunkoti í Lóni.
LEIÐRÉTTING
Tölurnar voru
á verðlagi
fjárlaga 1993
Við birtingu greinarinnar: „Skattar,
fjárlagahalli og kosningaloforð"
eftir Árna M. Mathiesen, alþingis-
mann, í Morgunblaðinu í gær urðu
tvær villurj sem nauðsynlegt er að
leiðrétta. I inngangi greinarinnar
féll niður lína. Rétt er setningin
svona: Spurningin er reyndar tví-
þætt, annars vegar „hafa skattar
hækkað eða lækkað?“ og hins vegar
„hvers vegna búum við enn við fjár-
íagahalla?".
Þá féll niður að geta þess að all-
ar tölur í greininni voru á verðlagi
fjárlaga 1993 .
Pennavinir
Frá Suður- Afríku skrifar 53 ára
kona sem safnar frímerkjum og
bókamerkjum og hefur auk þess
áhuga á tónlist, leiklist, handa-
vinnu, garðyrkju og bókalestri:
B. Nisbet,
27 Linden Road,
Emmarentia 2195,
Johannesburg,
Republic of South Africa.
Sextán ára þýsk stúlka með
áhuga á tónlist, bréfaskriftum, bók-
menntum, dansi, ferðalögum og
tungumálum:
Hann Löwen,
Am Sportplatz 22,
D-3300 Braunschweig,
Germany.
Frá Tékkóslóvakíu skrifar stúlka
sem er í háskólanámi. Með áhuga
á sígildri tónlist, bókmenntum, skíð-
um, ferðalögum og póstkortasöfn-
un:
Baya Nikolaj,
Pod Rovnicami 7,
841 05 Bratislava,
Czecho - Slovakia.
Frá London skrifar karlmaður
sem vill eignast 16-24 ára penna-
vini, með áhuga á tónlist, ferðalög-
um, ljósmyndun:
Cass-Home,
Flat 11,
Eccleston House,
64 Eccleston Square,
London SWl VIPH,
England.
Frá Bandaríkjunum skrifar karl-
maður sem getur ekki um aldur en
vill skrifast á við konur á öllum
aldri í þeirri von að læra meira um
land og þjóð:
K.A. Straight,
41310- 066 USMN,
P.O.B. 1000,
Milan,
MI 48160,
m
Íí)rra- MAMMA f
hlaðborð R0SA
föstudag á kr.1.190,- llamraborg 11,‘sími 42166
Hermann Arason skemmtir gestum frá kl. 22-03
HÓLMASEU 4-6 - SÍMI: 73452
V0RÖNN -10 VIKNA NÁMSKEIÐ
HUÓMB0RÐ - Kennarar: Lárus Grímsson
og Edda Borg. Nýtt og endurbætt námsefni
GÍTAR - Kennari: Hilmar Jensson
BASSI - Kennari: Bjarni Sveinbjörnsson
TR0MMUR - Kennari: Pétur Grétarsson
SÖNGNÁMSKEIÐ:
Byrjendur 9 -15 ára
Byrjendur 15 ára og eldri
Framhaldsnámskeið 15 ára og eldri
REYKJAVÍKUR
Nemendur skólans fá 10% afslátt
hjá Hljóðfærahúsi Reykjavíkur og
þeir sem versla hljóðfæri þar fá
10% afslátt af skólagjöldum.
Innritun og allar nánari upplýsingar um námskeiðin
milli kl. 17 og 20 í skólanum að Hólmaseli 4-6 í síma: 73452
20% AFSLÁTTUR Á HERBERGISÞRÆLUM
IMottambulo
fatastandur
■ Gæðahörmun
ítalskra arkitekta
D=sfÐRM
Brautarholti 3 - 3. hæð, sími: 62 47 75