Morgunblaðið - 07.02.1993, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. FEBRÚAR 1993 B 5
------------------- . ■ -j---------:-----------------------------------— ■ ■■ —
Fyrirbænir á 1. sunnudegi í níuviknaföstu
FYRSTI sunnudagur í níuviknaföstu er nk. sunnudag 7. febrúar. Bisk-
up Islands, herra Ólafur Skúlason, hefur ritað prestum landsins bréf
og óskað eftir því að fórnarlamba styrjalda og náttúruhamfara verði
minnst í messum og guðsþjónustum á þessum degi og beðið verði
fyrir friði og líkn til handa þeim fjölda saklausra sem þjást og líða,
segir í tilkynningu frá Biskupsstofu.
Sú umræða hefur líka verið til langs
tíma að kreppan í leikhúsi okkar
tíma eigi sér rót í því að engin al-
vöru leikskáld hafi komið fram í
einhveija áratugi. Því hafí menn á
borð við Pinter, Schaeffer, Stopp-
ard og Shephard verið slegnir til
riddara og markaðssettir sem ein-
hver stórkostleg leikskáld, full af
dramatík og nýjum hugmyndum.
Ég, fyrir mína parta, verð að segja
að hver og einn þessara höfunda á
í fórum sínum árans góð verk, en
þeir eiga líka ákaflega vond verk.
Auðvitað eru allir mistækir, en því
miður er hungrið í ný leikhúsverk
svo mikið að þessir (og fleiri) höf-
undar hafa ekki leyfí til að vera
það. Það er nánast allt lofað í há-
stert sem þeir gera og framleitt
jafnt og þétt fyrir leiksvið og kvik-
myndir um allan hinn vestræna
heim.
Hins vegar er það mín skoðun
að fjársvelti til leikhússins sé for-
senda listrænnar kreppu. Þegar
leikhúsið þarf fyrst og fremst að
selja sig til að halda lífi þarf það
að tileinka sér markaðssetning-
araðferðir viðskiptalífsins, þar sem
aðalatriðið er að selja — þegar eðli
leikhússins er að gefa. Þegar selja
á leikhús, þarf að búa til slagorð,
fínna yfírborðslega framsetningu á
því sem er falt; svo yfírborðslega
að viðtakandinn þurfí ekki og geti
ekki fengið svigrúm til að hugsa.
Þá er leikhúsinu nauðsynlegt að
fínna einhvem leikritahöfund til að
markaðssetja. Uppslátturinn verð-
ur að vera sterkur og það má aldr-
ei hleypa að gagnrýnisrödd á það
sem verið er að gera. Ef höfundur
hefur átt eitt til tvö sölustykki verð-
ur að halda áfram að hygla honum
og gera hann að stjörnu til að leyna
því að verkin eru innantóm og lé-
leg. Við höfum svo nærtækt dæmi
hér á landi, þar sem Sigrún Ástrós
og Ríta gengur menntaveginn eftir
Willy Russell eru mjög vel skrifuð
verk með góðri persónusköpun, en
svo bregst höfundinum bogalistin
all hrapallega í Blóðbræðrum. Willy
Russell hefur hins vegar skapað
sér nafn sem góður höfundur og
því andar varla nokkur maður á
hann. Hann er óhagganleg stærð,
sem fólk vogar sér ekki að efast
um.
Enda er það svo að þegar verið
er að auglýsa leiksýningar í bresk-
um blöðum er ekki nokkur leið að
komast að því um hvað verkin eru.
Uppslátturinn í auglýsingunum
snýst allur um yfírlýsingar gagn-
rýnenda, hvaða verðlaun verkin eða
sýningarnar hafí fengið, einmitt
nú á tímum þegar kannski er verið
að verðlauna það sem er skást af
þvi sem verið er að skrifa, en ekki
endilega vegna þess að það sé ein-
hvers virði.
Pjárframlög til leikhússins í
Bretlandi hafa verið stórlega skert
frá því snemma á valdatíð Thatc-
her. Þróunin verður stöðugt meira
áberandi í átt frá listrænum kröfum
og leikhúsið líkist alltaf meira og
meira afþreyingarefni í sjónvarpi.
Mörg leikhús í London í dag reyna
að setja upp sýningar sem hægt
er að selja ferðamönnum, sem
halda að leikhús í London sé það
sem það var á dögum Oliviers og
hans félaga, en gera sig þó sæla
með afþreyingarstykki sem þeir
þurfa ekkert að hugsa um eftir að
tjaldið fellur.
Þegar við svo hér á íslandi förum
að hlaupa á eftir þessari örvænting-
arframleiðslu erum við að eltast
við og tileinka okkur kreppu sem
við þurfum ekkert á að halda. Hún
er bresk. Við höfum nóg með okk-
ar. Við höfum ekki ferðamenn sem
við þurfum að nauðga leikhúsinu
upp á og ættum að leyfa okkur að
vera fullkomlega gagnrýnin á upp-
slætti, auglýsingar og skrum sem
fjármagnar rekstur breskra leik-
húsa. Islenskt leikhús getur bara
verið fyrir íslenska áhorfendur og
við ættum að njóta þeirra forrétt-
inda og leggja fyrst og fremst list-
rænt mat á það sem við veljum
erlendis frá. Það er ekki nóg að
einhveijum öðrum hafi tekist að
selja fullkomlega vonda hugmynd.
Þar segir einnig: „Biskup nefnir
sérstaklega sem íhugunar- og fyrir-
bænaefni hörmungar fólks í lýðveld-
um fyrrum Júgóslavíu, hlutskipti
palentísku útlaganna sem brottrekn-
ir hafa verið frá ísrael, þjáningar
íbúa Sómalíu, sem eru í senn fórn-
arlömb hungursneyðar og vargaldar.
Fórnarlömb stríðsins sem hófst fyrir
liðlega tveimur árum við Persaflóa
eru einnig sérstakt fyrirbænaefni,
allt það fólk sem líður saklaust vegna
afleiðinga ófriðarins og býr enn við
skort, sjúkdóma, kúgun og harð-
stjóm.
Sameinust í bæn og íhugun í kirkj-
um landsins nk. sunnudag og biðjum
að Guð vitji hinna fátæku, smáðu
og réttlausu og gefi þeim huggun
og frið.
Þá kynnti biskup prestum erindi
Vinnueftirlits ríkisins vegna yfír-
standandi vinnuvemdarárs, þar sem
óskað er eftir stuðningi kirkjunnar
við vinnuvernd og umfjöllun um
málefni atvinnulausra."
if
v
/P;
t-'íOWn
Uffyfj
ii\j
lKJ'
rf !>
ssá
1 r i
v «-v <f r..
i. i
w
Lf.ófyp'
Zfeg
SVO\v ~
'rk^Jc
^Vy./N i
WM
| \
£<
L)16S-V
u
februar
Frestur til að skila
skattframtali
rennur út 10. febrúar
Síðasti skiladagur skattframtals
vegna tekna og eigna á árinu 1992
nálgast nú óðum. ítarlegur leiðbein-
ingabæklingur hefur verið sendur til
framteljenda sem kemur að góðum
notum við útfyllingu framtalsins.
Fylgiblöð með skattframtali liggja
frammi hjá skattstjórum sem jafn-
framt veita frekari upplýsingar ef
óskað er.
Mikilvægt er að framteljendur varð-
veiti launaseðla áfram eftir að fram-
talinu hefur verið skilað. Ef þörf
krefur eiga launaseðlarnir að sanna
að staðgreiðsla hefur verið dregin
af launum.
Skattframtalinu á að skila til skatt-
stjóra í viðkomandi umdæmi.
Forðist álag vegna síðbúinna skila!
RSK
RÍKISSKATTSTJ ÓRI