Morgunblaðið - 14.11.1993, Side 18

18
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. NÓVEMBER 1993
Herbergi drottningar, 1. hæð
Ferhyrndi garðurinn
2101M
Louvre safniö mun fá
helmingi stœrra rými vid
aö álman sem næst er á
myndinni veröwr nú tekin
undir sýningar á 3 hæö-
um. Ilndir Tuileriesgörö-
unum, frá höllinni eg út
aö Concord torgi, veröur
nú aökoma eg nútima-
safnaþjónusta á 35 ha
svæöi neöanjaröar.
SAFNIÐ STÆKKAÐ UM HELMING OG AÐKOMURYMIÐ
TÍFALDAÐ NEÐANJARÐAR
eftir Elínu Pálmadóttur
DAGINN sem Louvre-safnið í París heldur hátíðlegt 200 ára afmæli
sitt 18. nóvember, mun Francois Mitterand Frakklandsforseti opna
nýja safnálmu í gömlu sögufrægu höllihni, sem tvöfaldar sýningarrým-
ið (úr 30 þúsund fermetrum í 60 þúsund áður en yfir lýkur). Og jafn-
framt verður aðkoman og móttökurýmið tífaldað við opnun jafn stórs
neðanjarðarrýmis sem höllin er öll, undir Tuileries-görðunum að Conc-
ordtorgi. Að þessu hefur verið unnið af kappi og miklum fjárveitingum
undanfarin ár. Stækkunin hófst með Glerpýramídanum fræga yfir
aðkomusvæðinu í Louvre garðinum. Er mál manna að þetta eigi að
verða ein stærsta fjöðrin í hatt forsetans. Ekki veitir af stækkun og
greiðari aðkomu, því árleg aðsókn að safninu hefur aukist úr 2,5 millj-
ónum gesta 1981 í 5 milljónir nú.
Napoleon kom fserandi hendi úr herferðum sinum meö lista-
verk ■ Louvre, en hann rak lifandi listamenn þaóan út og
hélt þar brúékaup sitt með mikilli viðhöfn. Hér hylla hersveit-
ir brúðhjðnin á svölunum.
etta stórvirki á sér
þó nokkum að-
draganda. Lengi
höfðu menn
reynt að koma á
brott fjármála-
ráðuneytinu sem
verið hafði til
húsa í Riehelieu-
væng Louvrehallarinnar í 120 ár, en
það öfluga ráðuneyti streyttist við.
Loks var byggt glæsilegt hús yfír
ráðuneytið á Signubökkum og þá
opnuðust geysilegir möguleikar til
endurskipulagningar og stækkunar.
M.a. að endurvinna nýtt 35 ha svæði
undir görðunum út að Concordtorgi.
Neðanjarðar verður hægt að taka á
móti 80 stórum ferðamannabflum og
600 einkabflum. Svæðið undir litla
Sigurboganum frá Napoleonstíman-
um verður á 7.500 fermetrum. Fjórir
stórir salir til listakynningar verða
þar auk lúxusbúða, veitingastofa,
hringleikahúss með 600 sætum fyrir
Louvreskólann og 3.000 ferm rann-
sóknastofu til skoðunar og rannsókna
á meistaraverkunum í Louvre. Allt
neðanjarðar, en Tuileries garðurinn
yfir verður allur endurskipulagður.
Kostnaður við þetta er 5-6 milljarðar
franka, 60-72 milljarðar ísí. króna.
Richelieu álman í Louvre höllinni
verður líka opnuð eins og fyrirhugað
var 18. nóvember. Hún hefur verið
algerlega endurgerð, fyrir utan sögu-
legar minjar á borð við Napoleons
III. salinn, Lefuelstigann og Cobert-
stigann. Listaverkin verða sýnd á
þremur hæðum. Vegna þyngdar
sinnar verða á neðstu hæðinni högg-
myndir og austurlenskar fomminjar,
á fyrstu hæð verða miðaldalistmunir,
teppi og uppgrafnir dýrgripir frá Sa-
int Denis og loks verða á þriðju hæð-
inni málverk, norðurálfuskólinn og
frönsk málverk. Raunar sýnist Norð-
urálfuskólinn ná lengst norður til
Beneluxlandaög Norður Þýskalands.
En þessi verk verða upplýst að ofan
með einhverri sérstakri aðferð sem
veitir náttúrulegu ijósi á veggina með
flóknum tilfæringum, úthugsuðum af
arkitektinumn Ieoh Ming Pei, höfundi
glerpíramídans, en hann er höfundur
breytinganna ásamt Jean Michel
Wilmotte.
Frakkamir leggja þó áherslu á að
arkitektúrinn megi ekki skyggja á
aðalmarkmiðið með öllu þessu, sem
sé að Louvre safnið geti haldið áfram
að vera eitt mesta listasafn í heimi
sem það var hreint ekki orðið fyrir
1980 með sínum rykföllnu sölum og
erfiðri aðkomu og umferð um safnið.
1992 var orðin mikil breyting, þar sem
gestir gátu þegar kynnst 39 nýjum
sölum með frönskum málverkum. Og
í næstu viku á afmælinu bjóðast gest-
um 10 þúsund ný listaverk á alveg
endunýjuðu 21.500 fermetra iými í
Richelieuvængnum, en það eitt hefur
kostað álíka mikið og Orseysafnið
allt fyrir fáum árum.
Dýrasta listaverkið
Til að uppfylla metnaðinn hefur
Louvre jafnframt lagt kapp á undan-
farin 10 ár að eignast fræg listaverk,
einkum þar sem safnið taldi sig veik-
ast, í þýskum og hollenskum kyrra-
lífsmyndum, erlendum 19. aldar mál-
verkum og spönskum málverkum, að
ógleymdu frönskum meisturum. Og á
sama tíma hefur safnið fengið stórfyr-
irtæki í Frakklandi til þess að kosta
rándýrar viðgerðir á frægum lista-
verkum eins og Brúðkaupinu í Cana
eftir Véronese o.s.frv. Meðan á end-
umýjuninni stóð hafa 1.717 verk
bæst við listaverkaeign safnisins og
hafa þar ýmsir aðilar lagt hönd á
plóginn. En árið 1992 verður í minn-
um haft fyrir það að þá keypti safnið
sjálft Kristsmynd Antonellos Messi-
nes fyrir hærra verð en nokkru sinni
áður, 42 milljónir franka eða yfir 500
milljónir ísl. króna. Safnið átti enga
mynd eftir þennan 15. aldar málara
og var ákveðið að kaupa verkið hvað
sem það kostaði á uppboði hjá Cristie.
Nú á 200 ára afmæli safnsins er
gamla Louvre semsagt orðið að stór-
kostlegu nútímasafni með öllu því sem
til þarf og reiðubúið til að taka við
öllum gestum sem koma vilja, fræða
þá og sýna þeim listadýrð fýrri tíma.
Viðburðarík saga 1190-1993
Louvre á sér miklu lengri sögu en
safnið og býsna merkilega. Upphaf-
lega var þetta virki, sem þróaðist
hratt upp í að verða tákn konungs-
valdsins. Allt frá Í4. öld er það í
hugum manna Grand Louvre, Louvre
hið mikla. í 800 ár er það leiksvið
stórra atburða sögunnar. Hver ko-
ungur og hver þjóðhöfðingi vill þar
skilja eftir sig merki. .Sumir byggja
við og setja skjaldarmerki sín þar á,
aðrir afla listaverka, frá Nílarbökk-
um, Mesopótamíu, úr ijöllum Grikk-
lands og Iran og þannig verður Lo-
uvre smám saman að einu stærsta
safni heims. Líklega hefur Filipus
Ágústus verið hræddur um París,
enda höfðu víkingar hetjað þar, því
áður en hann heldur í krossferð um
1190 ákallar hann borgarana um að
reisa um borgina vamarvirki. Og
voldugt virki er reist þama á bökkum
Signu, sem m.a. geymir dýrgripi
krúnunnar, vínbirgðir og fanga í
dyflissum. 1528 skrifar Frans I. bréf
þar sem hann fer fram á að Louvre
verði gert þannig úr garði að „það
geti hýst oss“, þ.e. verði glæsihöll á
við hliðina á Fontainbleau og Saint
Germain. Byggt er við og þetta verð-
ur höll, þar sem veislur eru haldnar
og tekið á móti öðmm kóngum. Frans
I. er verndari menningar og lista og
við dauða Leonardis de Vinci, sem
hann hafði kallað til Frakklands, eign-
ast hann verk hans, Heilaga Önnu,
Heilagan Jóhannes skírara og gott
ef ekki Monu Lisu, ásamt verkum
eftir Rafael og marga aðra fræga
listamenn. Hann lætur byggja heila
álmu í renaisans stíl. Hinrik 4. gaf
upp öndina 1610 í höllinni sem hann
hafði heitið að byggja svo glæsta og
svo stóra að slík væri ekki til í heimin-
um og var kominn á veg með það.
Sú nær 500 m langa álma tók 17 ár
í byggingu, Grand Galerie, þar sem
geyma ætti bestu listaverk eftir mestu
listamenn og þeir áttu að geta búið
og unnið í þessari nýju höll. Louvre
er orðin listamannahöll, þar sem allar
listaakademíur settust að. En líka
mikill veislustaður. Lúðvík 14. hélt
með stuðningi Colberts ráðgjafa síns
áfram að safna að listaverkum þótt
hann kysi að búa í Versölum. En
hann átti sér leikhúskvöld og kom til
að hlæja þegar leikrit Moliers voru
frumsýnd í Louvre. Þegar franska
stjórnarbyltingin hélt innreið sína