Morgunblaðið - 30.11.1993, Blaðsíða 28

;8
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. NÓVEMBER 1993
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. NÓVEMBER 1993
28
pitrgmnMaliií
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Kringlan 1, 103 Reykjavík. Símar: Skiptiborð 691100. Auglýsingar:
691111. Áskriftir 691122. Áskriftargjald 1400 kr. með vsk. á mánuði
innanlands. í lausasölu 125 kr. með vsk. eintakið.
Lífskjör og lækkun
matarskatts
rjú aðildarfélög Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja
hafa undirritað kjarasamninga
við hið opinbera, sem eru hlið-
stæðir þeim samningum, sem
gerðir voru milli Alþýðusam-
bands íslands og Vinnuveitenda-
sambands íslands í vor. Eru tvö
stærstu félög BSRB, Starfs-
mannafélag ríkisstofnana og
Starfsmannafélag Reykjavíkur-
borgar, meðal þeirra félaga sem
hafa samið, og er búist við að
önnur félög BSRB gangi frá
samningum á næstu dögum.
Ein af forsendum kjarasamn-
ingsins í vor var sú ákvörðun
ríkisstjómarinnar að lækka veru-
lega virðisaukaskatt á matvæli
eða úr 24,5% í 14%. Morgunblað-
ið gagnrýndi þá ákvörðun harð-
lega með þeim rökum að ekki
væru forsendur fyrir því að hið
opinbera legði fram þetta mikla
fjármuni í tengslum við kjara-
samninga.
Er talið að kostnaðurinn við
lækkun virðisaukaskattsins muni
nema á þriðja milljarð króna á
næsta ári og á fjórða milljarð
króna árið 1994. Til að mæta
þessu tekjutapi verða aðrir skatt-
ar hækkaðir, þar á meðal tekju-
skattur. í byijun mánaðarins
bauð ríkisstjórnin aðilum vinnu-
markaðarins viðræður um aðrar
aðgerðir í skattamálum en lækk-
un matarskatts. Því var hins
vegar hafnað af launanefnd ASÍ
og vinnuveitenda og ákveðið að
endurnýja kjarasamninga á
óbreyttum grunni.
í ljósi þessa vekur það athygli
að í tengslum við gerð kjara-
samnings Starfsmannafélags
ríkisstofnana við fjármálaráð-
herra gaf félagið út yfirlýsingu,
þar sem það segir sig reiðubúið
„til að endurskoða grundvöll
kjarasamningsins þannig að í
stað lækkunar virðisaukaskatts
á matvæli komi aðrar ráðstafan-
ir sem tryggi betur kjör launa-
fólks“.
Sigríður Kristinsdóttir, for-
maður SFR, segir í samtali við
Morgunblaðið í dag að samn-
inganefnd félagsins teldi að
„lækkun á þessum matarskatti
komi ekki að því gagni, sem von-
ast er til. Við heyrum það frá
því fólki sem vinnur í skattkerf-
inu og er okkar félagar að það
segir að það sé mikil hætta á
undanskotum og skattsvikum
þegar um tvö virðisaukaskatts-
þrep er að ræða.“ Segir Sigríður
jafnframt að barnabætur og
húsaleigubætur hefðu komið að
betra gagni fyrir launafólk en
lækkun virðisaukaskatts á mat-
væli.
Ögmundur Jónasson, formað-
ur BSRB, segir einnig við Morg-
unblaðið að þessi yfirlýsing SFR
endurspegli það viðhorf, sem al-
mennt ríki innan raða félags-
manna BSRB og Starfsmann-
afélags Reykjavíkurborgar.
Vissulega myndi lækkun matar-
skatts gagnast láglaunafólki.
„Hins vegar ef þú ferð að skoða
hvernig þessir peningar koma
að gagni þá fara fleiri krónur
til hátekjufólks en lágtekjufólks
og við hefðum talið að það hefði
átt að nota þessa peninga á
markvissari hátt fyrir láglauna-
fólk. Það hefði til dæmis mátt
gera með húsaleigubótum,
barnabótum eða öðrum mark-
vissum ráðstöfunum,“ segir for-
maður BSRB.
Þessir forystumenn ríkis-
starfsmanna hafa margt til síns
máls. Samkvæmt útreikningum,
sem gerðir voru í stjórnarráðinu
m.a. í tengslum við síðustu
kjarasamninga, og Morgunblað-
ið greindi frá sl. sunnudag, skil-
ar lækkun virðisaukaskatts á
matvæli tekjuhærri fjölskyldum
meiru í krónum talið en þeim
tekjulægri. Lækkun virðisauka-
skatts á matvæli er því ekki tal-
in skilvirk leið til tekjujöfnunar
og að auki kostnaðarsöm í fram-
kvæmd og opni leið til skatt-
svika.
Einnig voru reiknuð út áhrif
þess á meðalútgjöld fjölskyldna
ef virðisaukaskattsþrepið væri
lækkað úr 24,5% í 23%. Var nið-
urstaðan sú að meðalútgjöld
myndu lækka að meðaltali um
sama hlutfall og ef virðisauka-
skattur á matvæli væri lækkaður
í 14%. Kemur fram í gögnunum
að sá munur, sem sé á þessum
tveimur leiðum, sé svo óveruleg-
ur að það geti hvergi réttlætt
það að taka upp tveggja þrepa
kerfi og fórna þannig grundvall-
arkostum íslenska virðisauka-
skattskerfisins.
Þá var loks kannað hver yrðu
áhrif þess ef öllum fjölskyldum
væru greiddar jafnháar bætur,
22.800 krónur, til dæmis með
því að hækka persónuafslátt eða
barnabætur. Var útkoman sú að
það myndi skila fjölskyldum með
undir tveimur milljónum í árs-
tekjur 30% meira en ef virðis-
aukaskattur á matvæli yrði
lækkaður. Fjölskyldur með
þriggja milljóna árstekjur eða
meira myndu aftur á móti fá um
20% meira í sinn hlut en ef virðis-
aukaskattur yrði lækkaður.
Samkvæmt þessu má ljóst
vera að lækkun virðisaukaskatts
á mat er ekki sú leið sem skilar
láglaunafólki mestu kjarabótinni
en jafnframt sú leið, sem óhag-
kvæmust er fyrir ríkissjóð. Það
er því að koma æ betur í ljós
hversu mikil mistök það voru að
halda fast við þessa leið. Yfirlýs-
ingar formanna BSRB og SFR
sýna líka fram á svo ekki verður
um villst að ekki ríkir einhugur
um málið meðal aðila vinnu-
markaðarins.
Fróði hf. kaupir tímarit Samútgáfunnar Korpuss hf.
Tímaritum útgáfimn-
ar fjölgar úr 12 í 18
BÓKA- og blaðaútgáfan Fróði hf. keypti í gærmorgun útgáfurétt á tíma-
ritum Samútgáfunnar Korpuss hf. Magnús Hreggviðsson stjórnarformað-
ur Fróða hf. sagði í samtali við Morgunblaðið í gær að aðdragandi kaup-
anna hefði verið nokkur og hefðu þau verið gerð í hagræðingarskyni
fyrir Fróða. Hann sagði kaupverð tímaritanna vera trúnaðarmál. Fróði
hefur gefið út 12 tímarit til þessa, sem mun fjölga i 18 með kaupunum
á tímaritum Samútgáfunnar-Korpuss, auk þess hefur Fróði gefið út tíma-
ritið Heilsuvernd frá í sumar. Rúmlega 20 manns voru í vinnu hjá Samút-
gáfunni. Magnús sagði að Fróði þyrfti að ráða 8 starfsmenn vegna út-
gáfu nýju tímaritanna og hefði fyrirtækið hug á að ráða þá flesta frá
Samútgáfunni, þar á meðal Þórarin J. Magnússon ritstjóra og einn af
aðaleigendum Samútgáfunnar. Forsvarsmenn Samútgáfunnar Korpuss
vildu engar upplýsingar gefa um málið í gær.
Tap á bóka- og tímaritaútgáfu
Magnús Hreggviðsson sagði kaup-
in vera lið í að renna frekari stoðum
undir rekstur fyrirtækisins enda hafi
bóka- og tímaritaútgáfa í landinu
verið rekin með tapi undanfarin tvö
til þijú ár. Fjórtán prósenta virðis-
aukaskattur á bækur og tímarit 1.
júlí sl. hefði aukið tapið og því hefði
orðið að leita hagræðingar. Aðspurð-
Kambur hf. vill leigja fiskvinnslu Hjálms hf.
Stefnt að því að
allir heimamenn
haldi vinnu sinni
ur um markaðshlutdeild sagði Magn-
ús að Fróði gæfí út meirihluta tíma-
rita á hefðbundnum markaði en ekki
væri auðvelt að átta sig nákvæmlega
á hlutdeild fyrirtækisins. Hann sagði
jafnframt að fyrst um sinn yrði út-
gáfa tímarita Samútgáfunnar Kor-
puss með sama sniði en i framtíðinni
yrði eitthvað dregið úr framboði, í
það minnsta yrði tölublöðum fækkað.
Mikill fjöldi tímarita
Fyrir kaupin gaf Fróði hf. út eftir-
talin tímarit: ABC barnablað, Á veið-
um, Bíllinn, Fiskifréttir, Fijáls versl-
un, Gestgjafinn, Gróður og garðar,
íþróttablaðið, Mannlíf, Nýtt líf og
Sjónvarpsvísir. í kjölfar kaupanna á
tímaritum Samútgáfunnar Korpuss
hf. mun Fróði einnig gefa út'Vikuna,
Samúel, Hús og híbýli, Bleikt og blátt,
Eros og Sannar sögur. Fróði hf. gerði
jafnframt samning við Náttúrulækn-
ingafélagið um mitt ár um útgáfu á
tímaritinu Heilsuvernd. I síðustu viku
var síðan samið við Stangaveiðifélag
Reykjavíkur um samruna tímarits
Fróða, Á veiðum, og tímaritsins Veiði-
mannsins, og mun nýtt sameinað
tímarit þeirra heita Veiðimaðurinn.

| FRÓÐI
Fnóöi gaf áöur út:
• ABC barnablað
• Á veiðum*
• Bíllinn
• Fiskifréttir
• Frjáls verslun
• Gestgjafinn
• Gróður og garðar
• Heilsuvernd
• íþróttablaðið
• Mannlíf
• Nýtt líf
• Sjónvarpsvísir
Fnóði heyptl af
Samútgáfunni
Knrpus:
•Vikan
• Samúel
• Hús og híbýli
• Bleikt og blátt
• Eros
• Sannar sögur
• Sameinað Veiðimanninum sem
Stangveiðifélag Reykjavíkur gaf út.
Nýja blaðið heitir Veiðimaðurinn.
Lækkun virðisaukaskatts á matvörur kostar ríkissjóð þrjá milljarða
Telgulægstu fjölskyldum-
ar fá aðeins fjórðunginn
Afgangurinn fer til tekjuhærri fjölskyldna, milliliða og skattsvikara
EINUNGIS um fjórðungur til þriðjungur þeirra fjármuna sem ríkissjóð-
ur tapar á að lækka virðisaukaskatt á matvælum mun skila sér til fjöl-
skyldna með minna en meðaltekjur, sem er eðlilegur markhópur telqu-
jöfnunarinnar sem lækkun skattsins á að skila. Um % til 3/i hlutar
munu renna til tekjuhærri fjölskyldna, framleiðenda matvöru, milliliða
og skattsvikara. Þetta kemur fram í gögnum sem unnin voru í stjórnar-
ráðinu í tengslum við síðustu kjarasamninga og að nokkru leyti í
tengslum við neyslukönnun Hagstofu íslands.
í gögnunum kemur fram að ef
lækkun virðisaukaskatts á matvæli
úr 24,5% í 14% leiði til þess að verð
vörunnar lækki um 8,4% þýði það
að heildarneysluútgjöld fjölskyldna
lækki um 0,8-0,9%. Hins vegar er
talið ólíklegt að þetta gerist. Sé
skattur lækkaður á vöru, sem selst
hefur fyrir tiltekið verð, borgi sig í
flestum tilfellum fyrir seljanda vör-
unnar að hækka álagninguna. Og
þar sem álagning á vörum er fijáls
verði að reikna með því að vörusalar
hagi verðlagningu með tilliti til þess
hvað hagstæðast sé fyrir þá miðað
við eftirspurn. Þar sem í þessu til-
felli sé um nauðsynjavöru að ræða
sé eftirspurnin vís og því verði sterk
tilhneiging til að hækka vöruverðið
á móti lækkun skattsins. Þetta verði
til þess að tekjutilfærslan verður
ekki frá ríkinu til neytenda heldur
til milliliða og framleiðenda.
Dregin er sú ályktun í gögnunum,
meðal annars með sænska athugun
til hliðsjónar, að hagur neytenda af
lækkun virðisaukaskatts á matvæli
kunni að verða nær 0,5% af neysluút-
gjöldunum en 0,8-0,9%. Mismunur-
inn sé hagnaður framleiðenda og
milliliða.
500 milljóna skattsvik
Reiknað er með þvi í gögnunum
að við lækkun virðisaukaskatts á
matvæli lækki tekjur ríkissjóðs um
Ögmundur Jónasson formaður BSRB um fyrirhugaða lækkun vsk. á matvæli
Hverju skHar lækkun VSK fjðlskyldu?
Almenn lækkun VSK
Lækkun VSK á matvæli —
35.000
kr.
Jöfn greiðsla i
stað lækkunar \/SK
<1 m.kr. 1-2m.kr.
T E K J U R
2-3 m.kr. 3-4 m.kr. >4 m.kr.
FJÖLSKYLDU
Á þessari mynd sést hvernig lækkun virðisaukaskatts á matvæli, lækk-
un almenna virðisaukaskattshlutfallsins í 23,1% eða beinar fjölskyldu-
bætur eru taldar koma út fyrir fjölskyldur með mismunandi háar
tekjur. Útreikningarnir eru í gögnum sem unnin voru í stjórnarráð-
inu. Samkvæmt þessu myndu beinar bætur skila tekjulægri fjölskyld-
um meiri ávinningi í krónum talið en lækkun virðisaukaskattsins.
FORSVARSMENN fiskvinnslunnar Kambs hf. á Flateyri eiga í viðræð-
um við fulltrúa Hjálms hf. og sveitarfélagsins vegna hugsanlegrar
þriggja mánaða leigutöku á húsnæði og tækjabúnaði Hjálms. Hinrik
Kristjánsson, framkvæmdastjóri Kambs hf., segir að stefnt verði að
því að allir heimamenn haldi vinnu sinni. Hann segir að áhugi sé fyr-
ir því að taka við vinnslunni í þessari viku.
Nota átti peningana á mark-
vissari hátt fyrir láglamiafólk
Aðildarfélög BSRB ganga til samninga við ríkisvald og sveitarfélög
ÞRJÚ aðildarfélög Bandalags starfsmanna ríkis og bæja, þar af tvö
langstærstu félögin; Starfsmannafélag ríkisstofnana og Starfsmanna-
félag Reykjavíkurborgar, hafa gengið frá kjarasamningum við við-
semjendur sína. Viðræður standa yfir við önnur félög og er gert ráð
fyrir að þau gangi frá samningum á næstu dögum. Samningarnir
eru hliðstæðir þeim samningum sem gerðir voru síðastliðið vor milli
Alþýðusambands íslands og vinnuveitenda. Gengið var frá samning-
um eftir að fjármálaráðherra hafði gefið út yfirlýsingu um samráð
við BSRB um ýmis mál sem snúa að þeim og segir Ögmundur Jónas-
son, formaður BSRB, að hún feli i sér grundvallarstefnubreytingu
rikisvaldsins gagnvart samtökunum og viðurkenningu á því að ekki
sé vitlegt að ganga fram hjá þeim.
Hinrik sagði að forsvarsmenn fyr-
irtækisins hefðu gengið til viðræðn-
anna að ósk sveitar- og verkalýðsfé-
lags. „Við höfum gengið heilir til
þessara viðræðna og með því að all-
ir leggist á eitt er von til þess að
hlutirnir gangi upp. En ennþá eru
nokkrir endar lausir," sagði hann og
kvaðst vonast til þess að málið skýrð-
ist betur í dag eða á morgun.
Sjúkur sjó-
maður sótt-
ur með þyrlu
ÞYRLA Landhelgisgæslunnar
sótti veikan sjómann um borð í
togarann Sléttbak og flutti hann
á Borgarspítalann í gær.
Landhelgisgæslunni barst hjálpar-
beiðni klukkan tæplega 14 í gær en
togarinn var þá staddur 70-80 mílur
vestnorðvestur af Bjargtöngum.
Þyrlan tók eldsneyti á Rifi á leið sinni
út á miðin, sótti sjómanninn og flaug
með hann að Borgarspítalanum
þangað sem komið var klukkan tæp-
lega 17 í gær.
Sjálfstæðisflokkurinn mælist nú
með 36% fylgi, en Framsóknarflokk-
ur með 20% fylgi. Kvennalisti fær
19% fylgi, og er þettá þriðja Gallups-
Hliðarbúgrein í athugun
Aðspurður sagði Hinrik að til
umræðu væri þriggja mánaða leigu-
samningur og yrði framhaldið vænt-
anlega skoðað í ljósi þessa tímabils.
Hann kvað ljóst að ekki fengju allir
starfsmenn Hjálms hf. áframhald-
andi vinnu, m.a. vegna þess að ekki
þyrfti jafnmarga yfirmenn. „En við-
leitnin verður sú að skapa öllum
heimamönnum vinnu. Vonandi tekst
það en slíkt byggist m.a. á því hversu
trygg hráefnisöflunin verður," sagði
Hinrik. Hann sagði að Kambur hefði
tvö hús til umráða. Gert væri ráð
fyrir að annað yrði nýtt í aðgerð og
ef til vill einhveija hliðarbúgrein.
Vinnsluhúsnæðið myndi hins vegar
trúlega standa autt.
Hvað væntanlega þátttöku sveit-
arfélagsins varðaði kvaðst Hinrik
annars vegar gera ráð fyrir að það
hefði milligöngu um fjármögnun
kvótakaupa og hins vegar væri hugs-
anlegt að það kæmi til móts við fyrir-
tækið vegna þeirra greiðslna sem
því bæri, s.s. fasteignagjalda. Á bil-
inu 16-18 manns starfa við fisk-
vinnslu Kambs hf. Rúmlega 50 hafa
hins vegar starfað við fiskvinnslu
Hjálms.
könnunin í röð sem flokkurinn fær
í kringum _20% fylgi. Aiþýðuflokkur-
inn bætir heldur við sig frá fyrri
könnun og er hann nú með rúm 9%,
Starfsmannafélag ríkisstofnana,
stærsta aðildarfélag BSRB með tæp-
lega 5.000 félagsmenn, lýsti því yfir
við gerð samninganna að félagið sé
reiðubúið til að endurskoða grundvöll
kjarasamningsins þannig að í stað
virðisaukaskatts á matvæli komi aðr-
ar ráðstafanir sem tryggi betur kjör
launafólks. Friðrik Sophusson fjár-
málaráðherra segir að ríkisstjórnin
stæði að sjálfsögðu við yfirlýsingu
sína um lækkun virðisaukaskatts á
matvæli, sem gefin var út við gerð
sem er þó langt undir kjörfylginu
1991. Alþýðubandalagið tapar hins
vegar fylgi og mælist flokkurinn nú
með tæp 14% sem er nálægt kjör-
fylginu 1991.
Fylgi ríkisstjórnarinnar hefur auk-
ist mikið frá því í október samkvæmt
könnun Gallups, en nú segjast 39%
styðja ríkisstjórnina á móti 32% sem
þá sögðust vera stuðningsmenn rík-
isstjðrnarinnar.
samninga ASÍ og VSÍ fyrr á árinu
og út frá því væri gengið í tekjuöflun-
arfrumvörpum stjómarinnar. Hins
vegar hefði ríkisstjórnin lýst því yfir
að hún væri tilbúin til viðræðna, ef
forysta ASÍ breytti um afstöðu.
Samningurinn gildir til ársloka
1994 og í honum er kveðið á um
sömu launahækkanir og í samningi
ASÍ og VSÍ, þ.e.a.s orlofsuppbót og
láglaunabætur, þó þannig að þær
hækkanir sem félagar í ASÍ höfðu
fengið fyrr á þessu ári koma einnig
til félaga í BSRB í desember. Ekki
er kveðið á um neina almenna launa-
hækkun frekar en í samningum á
almennum vinnumarkaði.
Ekki um annað að ræða
Sigríður Kristinsdóttir, formaður
SFR, sagðist ekki geta sagt að hún
væri beint glöð yfir þessum samning-
um, en það hefði ekki verið um ann-
að að ræða í stöðunni. Yfirlýsing
fjármálaráðherra væri lykilatriði og
á þeim forsendum hefðu þau gengið
frá hliðstæðum samningum og á al-
mennum vinnumarkaði nema yfirlýs-
ing hefði verið gefin varðandi lækk-
un virðisaukaskatts á matvælum og
að aðrar ráðstafanir komi í staðinn
sem tryggi betur kjör launafólks.
Þessi yfirlýsing væri gefin í fram-
haldi af samþykkt þings BSRB og
samninganefnd SFR væri einnig
samþykk þessu. „Við teljum að lækk-
un á þessum matarskatti komi ekki
að því gagni sem vonast er til. Við
heyrum það frá því fólki sem vinnur
í skattkerfínu og eru okkar félagar
að það segir að það sé mikil hætta
á undanskotum og skattsvikum þeg-
ar um tvö virðisaukaskattþrep er að
ræða,“ sagði Sigríður.
Hún sagði að þau teldu að barna-
bætur og húsaleigubætur hefðu
komið að betra gagni fyrir láglauna-
fólk heldur en lækkun virðisauka-
skattsins. Samkomulagið varðandi
lækkun vsk. væri gert við Alþýðu-
sambandið og það væri þeirra að
taka það til endurskoðunar ef þeir
teldu annan kost betri. Þau vildu
með þessu koma sinni afstöðu á
framfæri, jafnframt því að leggja
áherslu á að það væri ekki nóg að
semja við hluta launþega. Þegar um
jafn stórar og víðtækar breytingar
væri að ræða þyrfti að vera algjör
sátt um þær og í þessu tilviki væri
ekki um það að ræða. Ríkisstjórnin
hefði í vor ekki viljað að BSRB kæmi
að þessu máli. Aðspurð hvort þau
hefðu í vor verið til viðræðu um
samning án launahækkana í eitt og
hálft ár, sagði hún að þau hefðu vilj-
að viðræður á sínum forsendum. Með
yfirlýsingu fjármálaráðherra væru
þau að fá fram umræðu um ýmis
mál sem þyrfti að ræða og þau væntu
góðs af samstarfi við ríkisstjórnina
í framhaldi af því.
Hún sagði að allsheijaratkvæða-
greiðsla yrði um samningana og
væri undirbúningur hennar þegar
hafinn. Tæplega fimm þúsund
manns eru í félaginu, þar af um eitt
þúsund úti á landi.
Endurspeglar viðhorf félaga í
BSRB
Ögmundur Jónasson, formaður
BSRB, sagði að yfírlýsing ríkis-
stjórnarinnar væri mjög mikilvæg,
þar sem því væri ekki að leyna að
reynt hefði verið að sniðganga sam-
tökin á undanförnum misserum í
umræðu um mikilvæg mál, eins og
varðandi atvinnumál, skattkerfis-
breytingar og skipulagsbreytingar
hjá hinu opinbera. „Eg lít svo á að
með þessari yfirlýsingu sé gefið fyr-
irheit um að hverfa af þessari braut
enda er það að renna upp fyrir mönn-
um að þetta er ekki mjög hyggilegt.
Núna sitja menn uppi með lausnir
sem voru sniðnar fyrir samfélagið
allt, en samfélagið er alls ekki ánægt
með og er ég þar til dæmis að tala
um ákvörðunina að breyta virðis-
aukaskatti og fleira mætti nefna,“
sagði Ögmundur.
Ógmundur sagði að yfirlýsing
Starfsmannafélags ríkisstofnana um
lækkun vsk. á matvæli endurspegl-
aði það viðhorf sem væri almennt
innan raða félagsmanna BSRB og
Starfsmannafélag Reykjavíkurborg-
ar hefði sett fram sama sjónarmið
munnlega við gerð samninganna.
Hann hefði trú á því að allfelst félög-
in muni setja fram þetta sjónarmið.
Hvað muni gerast í framhaldinu
geti hann ekkert sagt um. Þessar
breytingar hafi ekki orðið fýrir til-
verknað BSRB. Það væri góðra
gjalda vert að ná niður tilkostnaði
heimilanna og þá sérstaklega með
því að lækka matarverð. Það mætti
til sanns vegar færa að það gagnað-
ist lágtekjufólki vel í þeim skilningi
að lækkanir væru þeim mikilvægari
en þeim sem hefðu mikla peninga á
milli handanna. „Hins vegar ef þú
ferð að skoða hvernig þessir pening-
ar koma að gagni þá fara fleiri krón-
ur til hátekjufólks en lágtekjufólks
og við hefðum talið að það hefði átt
að nota þessa peninga á markvissari
hátt til hagsbóta fyrir láglaunafólk.
Þetta hefði til dæmis mátt gera með
húsaleigubótum, barnabótum eða
öðrum markvissum ráðstöfunu m, “
sagði Ögmundur.
Hann sagði að í yfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar væri tekið á ýmsum
málum, svo sem lífeyrismálum og
jafnréttismálum, auk þess sem þar
væri að finna fyrirheit um úttekt á
heilbrigðiskerfinu.
2.500 milljónir króna. Þar segir að
gera megi ráð fyrir að með upptöku
tveggja þrepa skatts verði ríkissjóður
af töluverðum tekjum umfram það
sem reiknað hefur verið með vegna
færslu á veltu úr hærra skattþrepinu
í það lægra. Annars vegar sé um
fullkomlega lögleg og eðlileg við-
brögð að ræða og hins vegar afleið-
ingu nýrra leiða til að skjóta veltu
undan skatti. Ekki sé ólíklegt að
þessi tilfærsla geti orðið 5-10%
heildarveltunnar sem þýði 350-700
milljóna tekjutap ríkissjóðs til viðbót-
ar, þannig að heildartapið verði um
þijú þúsund milljónir.
MORGUNBLAÐINU hefur bor-
ist eftirfarandi athugasemd frá
Fjölvaútgáfunni:
í gagnrýni um Hringadróttins'-
sögu i Morgunblaðinu 26. nóvember
heldur gagnrýnandinn Siguijón
Björnsson sálfræðingur því fram
að heiti fornkonungs eins í sögunni
sé ranglega stafað ísildur en hefði
átt að vera ísildúr (með kommu
yfir u-inu). Kveður gagnrýnandi svo
að orði að höfundinum Tolkien
„hefði áreiðanlega sárnað“ þessi
„villa“ og bætir svo við: „Það á að
vera ísildúr ef varðveita á merkingu
forntungunnar eins og höfundur
vildi að þýðendur gerðu.“
Við viljum taka fram að þetta
er algjör firra hjá gagnrýnanda.
Konungsheitið ísildur er ekki með
kommu yfir u-inu á frummálinu
ensku, né heldur á neinu öðru
tungumáli sem okkur er kunnugt
um. Að vísu setjum við íslendingar
oft kommu yfir sérhljóða í manna-
nöfnum eins og Frodo verður Fróði,
en helst þarf að vera í áhersluat-
kvæðum og hefði orðmyndin ísild-
úr (með kommu) verið annarleg í
íslensku, nema að breyta henni í
ísildúri (sem enginn Hringadrótt-
insunnandi hefði getað sætt sig
við). Við komumst að þeirri niður-
stöðu að ísildur væri eðlilegasta
myndin með algengri karlkynsend-
Reynt er að áætla hvernig þessir
fjármunir skiptist á neytendur. Ef
miðað er við að um 75% af skatta-
lækkuninni skili sér til neytenda er
niðurstaðan sú að um 800 milljónir
renni til fjölskyldna í lægri tekju-
helmingi, um 1.068 milljónir til fjöl-
skyldna í hærri tekjuhelmingi, um
625 milljónir til framleiðenda og
milliliða og um 500 milljónir séu
undanskot frá skatti. Samkvæmt því
fái markhópurinn, tekjulágar fjöl-
skyldur, í sinn hlut einungis fjórðung
af þeim þremur milljörðum króna
sem lækkun skattsins kostar.
ingu „ur“ sem er vel ásættanlegt.
Það sem sker þó úr er að Fjölva-
útgáfan hefur lagt nafngiftir á ís-
lensku á öllum helstu sögupersón-
um Hringadróttinssögu undir sér-
stakt ráð ensku útgáfustjórnarinn-
ar og erfingja Tolkiens, sem hafa
farið vandlega yfir það allt og stað-
fest þessa orðmynd. Hér er því um
staðlausa stafí hjá gagnrýnanda að
ræða og hann hefur enga heimild
tii að gera Tolkien upp slíka af-
stöðu, þar sem hann liggur í sinni
gröf.
En þetta er því miður eftir öðru
í ritdómi hans, sem við teljum allan
með endemum. Hann miðar næst-
um allur að því að koma illu blóði
milli Fjölvaútgáfunnar og tveggja
manna, sem upphaflega tóku að sér
þýðinguna, en drógu sig svo sjálfir
út úr henni. Fjölvi hefur sýnt þess-
um mönnum fullan sóma með sér-
stökum þökkum í bókinni.
Hinsvegar er fjarri því að gagn-
rýnandinn sýni þýðanda eða útgáfu
þann sóma sem þau eiga skilið fyr-
ir sérlega vapdaða útgáfu á þessu
verki. En það skýrist kannski af
þeirri furðulegu yfirlýsingu Sigur-
jóns sjálfs að ritdómur hans „bygg-
ist svo til eingöngu á lestri þýðing-
arinnar í nokkrum fljótheitum".
Má segja um þetta að „Tolkien
hefði áreiðanlega sárnað“ að lenda
í höndunum á slíkum gagnrýnanda.
Skoðanakönnun Gallups á fylgi stj órnmálaflokkanna
Sjálfstæðisflokkurinn
eykur fylgi sitt verulega
SAMKVÆMT niðurstöðum nýrrar skoðanakönnunar Gallups á fylgi
stjórnmálaflokkanna er Sjálfstæðisflokkurinn nú kominn með fylgi sem
er nálægt því sem flokkurinn fékk í alþingiskosningunum 1991. Fram-
sóknarflokkurinn hefur hins vegar tapað miklu fylgi frá því í sumar,
en hann mælist þó enn talsvert ofan við kjörfylgi 1991. Þetta kom fram
í kvöldfréttatíma Ríkisútvarpsins í gærkvöldi.
Um Hringa-
dróttinssögu
f
í
f
*