Morgunblaðið - 02.11.1994, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
STRENGJAKVARTETT frá Berlín, Philaharmonia Quartett Berlin.
Sjálfstæð Kvik-
myndahátíð
Nýr framkvæmdastjóri Listahátíðar, Signý
Pálsdóttir, er komin á kaf í undirbúning
fyrir 1996. Kvikmyndahátíð haustsins 1995
bíður hins vegar, þar sem breytinga kann
að vera að vænta á henni. Rætt hefur verið
um skýrari stefnu Listahátíðar en hingað til.
SIGNÝ Pálsdóttir er
nýr framkvæmdastjóri
Listahátíðar í Reykja-
vík, ráðin til fjögurra
ára af framkvæmda-
stjóm hátíðarinnar. Rut
Magnósson sagði starfí
framkvæmdastjóra
lausu í sumar og 39
manns sóttu þá um það.
Signý hefur þegar hafíð
störf í Gimli. Hún
kveðst í raun taka við
af Rut og Kristínu
Sveinbjamardóttur,
sem séð hefur um rekst-
ur skrifstofunnar,
starfíð sé greinilega
annasamt og undirbún-
ingur næstu hátíðar 1996 kominn
af _stað.
Ákveðið er að sögn Signýjar að þar
verði þekktur strengjakvartett frá
Berlín, Philaharmonia Quartett Berl-
in, og vonir standa til að Heimskórinn
taki einnigþátt með um 400 erlendum
og á annað hundrað íslenskum
söngvurum auk þekktra einsöngvara.
„Fjölmörg önnur atriði eru í deigl-
unni, en óljóst enn hvort ákveðnari
stefna en fyrr verði tekin um áherslur
hátíðarinnar. Annars stendur Listahá-
tíð á tímamótum hvað kvikmyndimar
varðar, sjálfstæði Kvikmyndahátíðar
er í athugun og niðurstaða fæst upp
úr áramótum."
Úr leikhúsinu
Signý lærði leikhús-
fræði og menningarfé-
lagsfræði í Kaup-
mannahöfn á ámnum
1970-75. Eftir sjö ára
starf sem kennari í
Stykkishólmi var hún
ráðin ieikhússtjóri á
Akureyri. Þar var hún
árin 1982-86 og aftur
1991-93. í millitíðinni
var hún leikhúsritari
Þjóðleikhússins og
markaðsstjóri þess í eitt
ár. Signý fluttist síðan
fyrir ári í sveit á Suður-
landi, þar sem hún hef-
ur lagt stund á skriftir og leikstýrt
áhugaleikfélögum í nágrenninu.
Framkvæmdastjóm Listahátíðar
er skipuð fímm manns, formanni og
varaformanni settum af mennta-
málaráðherra og borgarstjóra og
þrem öðrum kosnum af fulltrúaráði
hátíðarinnar. Sigurður Bjömsson
óperusöngvari veitir stjóminni nú
formennsku, en hann er skipaður af
menntamálaráðherra. Varaformaður
og verðandi formaður eftir næstu
hátíð haustið 1996 er Þómnn Sigurð-
ardóttir leikstjóri, skipuð af borgar-
stjóra. Með þeim sitja í framkvæmda-
stjóm Kristján Steingrímur Jónsson
myndlistarmaður, Stefán Baldursson
Signý Pálsdóttir
Þjóðleikhússtjóri og Guðmundur
Andri Thorsson rithöfundur.
Sjálfstæð Kvikmyndahátíð -
minni en oftar
Sjálfstæði Kvikmyndahátíðar í
Reykjavík frá Listahátíð verður til
athugunar á næstunni hjá nefnd sem
fulltrúaráð Listahátíðar skipaði fyrir
tæpum tveim vikum. Signý segir nið-
urstöðu að vænta í janúar og ákvörð-
unar um framhaldið í febrúar. Af
þessum sökum fari undirbúningur
Kvikmyndahátíðar seinna af stað en
vanalega, en næst verður hún haldin
að ári, haustið 1995. Kvikmynda-
gerðarmenn óskuðu eftir því að há-
tíðin fengi sjálfstæða stjóm, yrði
minni í sniðum og haldin árlega, frek-
ar en annað hvert ár milli Listahá-
tíða. Fjárhagur hátíðanna yrði þó
sameiginlegur til að byija með að
minnsta kosti.
I nefndinni sem falið var að athuga
þetta sitja Sigurður Bjömsson, Þór-
unn Sigurðardóttir, Ólafur Jónsson
frá Listasafni ASÍ, Þórdís Amljóts-
dóttir leikari og Hjálmar H. Ragnars-
son tónskáld. Signý segir að samráð
verði vitanlega haft við kvikmynda-
gerðarmenn, fulltrúi þeirra hafí hins
vegar ekki verið á fundinum um dag-
inn og sé þess vegna ekki í nefndinni.
Skýrari stefna?
Raunar er nefndinni sett fleira
fyrir en Kvikmyndahátíðin, einnig
endurskoðun samþykkta Listahátíð-
ar, ekki síst með tilliti til aukinna
áhrifa fulltrúaráðs á stefnumótun
hátíðarinnar. Rætt hefur verið í ráð-
inu hvort ástæða sé til að leggja
skýrari línu um Listahátíð, til að
mynda áherslu á ákveðna listgrein
hveiju sinni, á innlenda nýsköpun
eða erlendar stjörnur. Signý segir
skiptar skoðanir um þetta, en undir-
búningur næstu hátíðar verði ekki
stöðvaður meðan botn fáist í málið.
Kvennakvintett
TONLIST
Bústaöakirkja
KAMMERTÓNLEIKAR
Flutt voru verk eftir Beethoven,
Mozart og Shostakovitsj. Sunnu-
dagur 30. október 1994.
KAMMERMÚSÍKKLÚBBURINN
stóð fyrir tónleikum í Bústaðakirkju
sl. sunnudag, en þar kom fram
strengjakvartett sem enn hefur ekki
tekið sér nafn og með þeim Steinunn
Bima Ragnarsdóttir pfanóleikari. í
strengjakvartettinum eru Auður
Hafsteinsdóttir á 1. fíðlu, Hildigunn-
ur Halldórsdóttir á 2. fíðlu, Ásdfs
Valdimarsdóttir á lágfíðlu og Bryn-
dís Halla Gylfadóttir á selló.
Tónleikarnir hófust á píanókvart-
ett eftir Beethoven, sem merktur er
WoO 36, og í handritinu er píanóhlut-
verkið sagt vera fyrir „clavecin", sem
auðvitað skýrir samspilandi tónlínur
í bassa „píanósins" við sellóið, líkt
og þekktist í „continuo“-röddum i
barokktónlist. Þá ber einnig að hafa
í huga, að tilbrigðin eru samkvæmt
formgerð þeirri sem kallast Chac-
onne, svo sem c-moll píanótilbrigðin.
Að öðru leyti er þetta góð tónlist,
sérstaklega ef tekið er tillit til þess,
að tónskáldið var á 15. ári er hann
samdi verkið. Flutningurinn var því
nokkuð of þrunginn og hefði öguð
barokkspilamennska átt betur við.
G-moll píanókvartettinn, Kv. 478
eftir Mozart er eitt að meistaraverk-
um hans og það mátti heyra, að
ekki hafði verið fyllilega æft, því eins
og í Beethoven mátti merkja óvissu
í tónstöðu (intonation) og tónblæ.
Hér var ekki um að ræða óná-
kvæmni í samspili, heldur var mótun
verkanna ekki sannfærandi eða sam-
stillt, þar sem hver lék með sínum
karakter, nokkuð sem þarf að stilla
í hóf, þegar leikin er kammertónlist
og fæst sú samstilling aðeins með
langvinnri samvinnu. Þessu var ekki
til að dreifa í Kvintett eftir Shostako-
vitsj, enda stendur tónmál hans mjög
nærri okkur í tíma. Oft mátti heyra
frábæran leik,t.d. í Intermezzo-kaf-
lanum, sem er sérkennileg kammer-
tónlist, en þar náðu þær stöllur að
magna upp sterka stemmningu. Fúg-
an var og mjög vel leikin en
„Schersóið" var einum of gróft.
Steinuiin Birna Ragnarsdóttir lék
á píanóið og átti víða góðan leik og
er þar á ferðinni vaxandi píanóleik-
ari. Fyrsta fiðla var leikin af Auði
Hafsteinsdóttur og lágfiðlan af Ás-
dísi Valdimarsdóttur en sellóinu
stýrði Bryndís Halla Gylfadóttir. í
Iokaverkinu kom Hildigunnur Hall-
dórsdóttir og lék hún á aðra fiðlu.
Stöllurnar eru allar frábærir lista-
menn og vonandi tekst þeim að halda
hópinn og þá er góðs að vænta af
samstarfi þeirra í framtíðinni.
Jón Ásgeirsson
„Sá gerir mikið, sem
vinnur verk sín vel“
TÓNUST
Landakolskirkju
KÓRSÖNGUR
Dómkórinn flytur ísl. og erl. trúar-
tónverk. Einsöngvari: Sesselja
Krisljánsdóttir, Stjórnandi Mar-
teinn H. Friðriksson. Sunnudagur
30. október 1994.
TÓNLISTARDAGAR Dómkirkj-
unnar hófust með morgunmessu í
Dómkirkjunni, þar sem þess var
minnst að 400 ár eru liðin frá út-
gáfu grallarans 1594. Síðar sama
dag hélt Dómkórinn tónleika í Krist-
kirkju, með sömu „efnisskrá sem
kórinn söng í tónleikaferð sinni um
Skotland sl. sumar“.
Tónleikamir hófust á Gefðu að
móðurmáljð mitt, sem Róbert A.
Ottósson raddsetti í tvísöng og þar
eftir var sungið Faðir vor (í þýðingíi
Odds Gottskálkssonar) er Jónas
Tómassona samdi í tilefni afmælis
skírnarfonts Dómkirkjunnar 1989.
íslenska efnisskráin hélt áfram
með laginu Ó undur lífs, eftir Jakob
Hallgrímsson, Mig dreymdi draum,
eftir Þorkel Sigurbjömsson, og
tveimur verkum eftir Hjálmar H.
Ragnarsson Credo og Gamalt vers.
Þessi verk hefur Dómkórinn áður
flutt og enn hefur kórinn náð að
vaxa hvað snertir gæði í hljóm. Söng-
ur kórsins var allur hinn besti, til-
þrifamikill í credo Hjálmars og sér-
lega fallegur í gamla versinu. Is-
lenska hluta efnisskrárinnar lauk
með undurfögrum einsöng Sesselju
Kristinsdóttur, er flutti án undirleiks
þijú íslensk sálmalög; Almáttugur
Guð allra stétta, Tunga mín vertu
treg ei á og Grátandi kem ég nú,
Guð minn, til þín.
Erlendu viðfangsefnin vom Selig
sind die Toten, eftir Schútz, Lofið
vom Drottin, í raddsetningu eftir J.S.
Bach, Locus iste og Christus factus
est eftir Bruckner og síðasta verkið
var mótettan Multum facit, qui mult-
um diligit, eftir Siegfried Thiele.
Flest þessi verk hefur kórinn sung-
ið áður en aldrei eins vel og nú. Það
má segja að frábær söngur kórsins
eigi sér hljóman í texta mótettunnar
eftir Thiele, en þar stendur: „Sá ger-
ir mikið, sem elskar mikið. Sá gerir
mikið, sem vinnur verk sín vel“ og
það hefur Dómkórinn gert, undir
stjórn Marteins H. Friðrikssonar,
dómorganista.
Jón Ásgeirsson.
Hákveða,
TONUST
Gcröubcrgi
ÍSLENSKA EINSÖNG-
SLAGIÐ
Ingibjörg Guðjónsdóttir sópran,
Kristinn Örn Kristinsson píanóleik-
ari, Reynir Axelsson stærðfræðing-
ur. Sunnudagur 30. október.
LIÐIR bragfræðinnar vora um-
ræðuefni og viðfangsefni á sunnu-
daginn sl. Reynir Axelsson velti fram
og aftur fyrir áheyrendum höfuð-
stöfum, stuðlum og 'rými og margs-
annaði okkur að tónskáldin, í mörg-
um tilfellum, kynnu ekki að raða
tónum og hrynjandi rétt á áherslu-
atriði ljóðsins, eða að hann sannaði
að ljóðahöfundurinn kynni ekki að
fella ljóðið að áhersluþunga laglín-
unnar. Og þar sem Reynir er af-
bragðs ljóðaþýðandi og einnig vafa-
iaust framúrskarandi stærðfræðing-
ur, gerði hann enga tilraun til þess
að sýna fram á eða sanna, hvað úr
lágkveða
verður þegar áhersluliður ljóðsins
lendir á áherslulausri nótu laglín-
unnar, enda líklega erfítt að sanna
áhrif þess glundroða. Sprenging,
segja sumir, að átt hafi sér stað
þegar sólkerfín hófu sína ferð. Þegar
ólík efni lenda saman verður hreyf-
ing, óvænt hreyfing. Verða börnin
ekki til við slíka óvænta hreyfíngu?
Andstæður skapa spennu, spennan
er óvænt fyrirbrigði og myndar
klofning og klofningur efnisins veld-
ur fæðingu. Vitneskjan um að tvisv-
ar tveir séu fjórir veldur lítilli undrun
eða gleði. Ef aftur á inóti fullyrt
væri að tvisvar tveir séu fjórir veld-
ur það lítilli undrun eða gleði. Ef
aftur á móti fullyrt væri að tvisvar
tveir væra fímm, þá tæki heilinn
kollsteypu og hjörtun kipp.
Ekki efa ég að Reynir hafði satt
og rétt fyrir sér í sinni matematík,
en undrið og tundrið í lístinni sjálfri
virðist mörgum erfitt að henda reið-
ur á, en er eins og fugl sem þenur
út vængi sína til að fljúga. Laglína
og hrynjandi bijóta stundum af sér
öll jarðnesk bönd, breyta lögmálum
bragfræðinnar eftir eigin þörfum,
rangt verður rétt og við dönsum og
syngjum með.
Ingibjörgu Guðjónsdóttur hafði
Reynir til að kynna öll sín áhuga-
verðu söngdæmi og rétta og ranga
áhersluhluta. Forvitnilegt var að
kynnast ágætu lagi Páls ísólfssonar
við Heimi Gríms Thomsens, þar sem
allir liðir voru í réttum skorðum.
Óskiljanlegt að Heimir Kaldalóns,
með sína lögmálsveilu, skuli slá lag
Páls út i vinsældum. Ingibjörg hefur
fallega rödd og gerði lögunum góð
skil, réttum og röngum. Ennþá vant-
ar á textaframburð, t.d. í rótt og
nótt verða t-in að fá aukið vægi í
söng - það er lögmál. Stundum
hættir Ingibjörgu til að vera aðeins
neðan í tóninum. Kristinn aðstoðaði
Ingibjörgu á píanóið af mikilli nær-
gætni. Að endingu kveðja til Reynis
með vísu Jóns Arasonar biskups,
sem Reynir hafði yfir á tónleikunum,
en ég hef heyrt svo:
Látína er list mæt,
lögsnar, Böðvar,
í henni ég kann
ekki par, Böðvar.
Ragnar Björnsson
Malko 1995
Samkeppni
ungra
hljómsveit-
arstjóra
ALÞJÓÐLEG samkeppni ungra
hljómsveitarstjóra, kennd við
Nicolai Malko, verður í útvarps-
húsinu í Kaupmannahöfn dag-
ana 29. maí til 2. júní 1995.
Keppnin er hin ellefta í röðinni.
Vemdari hennar er Hinrik prins.
Hljómsveitarstjórar fæddir á
tímabilinu 3. júní 1963 til 29.
maí 1975 geta orðið þátttakend-
ur. Þátttöku þarf að tilkynna
fyrir 1. febrúar 1995 til Malko
95, Danmarks Radio, Radiohu-
set, Rosenorns Allé 22, Dk-1999
Frederiksberg C, Danmörku,
þar sem líka má fá nánari upp-
lýsingar.
Mörg verðlaun og viðurkenn-
ingar eru í boði.