Morgunblaðið - 16.11.1994, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 16. NÓVEMBER 1994 11
Davíð Oddsson
Gro Harlem Brundtland
Blaðamannafundur norrænna
forsætisráðherra 1 Tromsö
Smugndeilan
ekki einkamál
Islendinga o g
Norðmanna
Tromsö. Morgunblaðið.
Á BLAÐAMANNAFUNDI nor-
rænu forsætisráðherranna í upp-
hafi Norðurlandaráðsþingsins í
Tromsö í gær snerust spurning-
arnar einkum um Evrópusam-
bandið (ESB) og áhrif þess á nor-
rænt samstarf, auk þess sem fisk-
veiðideila íslendinga og Norð-
manna barst í tal. Davíð Oddsson
forsætisráðherra sagði að þjóðun-
um tækist örugglega á endanum
að finna lausn á deilunni, en Gro
Harlem Brundtland forsætisráð-
herra Norðmanna sagði að mikil-
vægt væri að fara vel með auðlind-
ir hafsins og sem stæði veiddu
íslendingar árlega fimmtíu þúsund
tonn af þorski á hrygningarstöðv-
unum.
Auk Davíðs og Brundtland var
Poul Nyrup Rasmussen forsætis-
ráðherra Dana mættur á fundinn,
en hvorki Esko Aho forsætisráð-
herra Finna né Ingvar Carlsson
gátu mætt vegna veikinda, en í
stað þeirra mættu norrænu sam-
starfsráðherrar landanna tveggja.
Þegar Davíð kynnti þá bætti hann
því við, að þegar löndin sam-
þykktu ESB-aðild legðust forsæt-
isráðherrarnir veikir. Aðspurður
sagði Davíð að umsókn frá Islandi
væri ekki á döfinni, þar sem ríkja-
ráðstefnan, sem hefst 1996, yrði
fyrst að ganga yfir svo ljóst yrði
hver afstaða ESB yrði til smáríkja
og hvort _ sambandið nálgaðist
sjónarmið Islendinga. Þegar hann
var spurður álits á samningi Norð-
manna sagðist hann ekki hafa
neina skoðun á honum, en íslend-
ingar gætu ekki gengist undir fisk-
veiðistefnu ESB eins og hún væri
nú.
Norðmenn þurfa stuðning
Aðspurður sagði Davíð að
Smugudeilan hefði ekki áhrif á
annars ágætt samband íslands og
Noregs og sagðist sannfærður um
að þjóðunum tækist að leysa deil-
una.
Aðspurð að því sama sagði Gro
Harlem Brundtland að fyrir Norð-
menn skipti miklu máli að þeir
hefðu náð svo góðum samningum
við ESB að þeir hefðu stjórn á
fiskveiðistefnu sinni og hafsvæð-
unum norðan 62. gráðu.
Mikilvægt væri að fá stuðning
annarra til að fara vel með auð-
lindir hafsins og nefndi hún um
leið að íslendingar veiddu fimmtíu
þúsund tonn af þorski á hryggn-
ingarsvæði hans.
Leiðrétti norska
f orsætisráðherrann
Á þessu yrði að finnast lausn
og það væri ekki einkamál Norð-
manna og íslendinga hvernig þeir
færu með auðlindir hafsins, því
þar með gengju þeir í móti eigin
hagsmunum. Davíð Oddsson gerði
ekki athugasemdir við orð Brundt-
land, utan hvað hann leiðrétti
tonnafjöldann, sem væri fjörutíu
þúsund tonn.
Af öðrum málum var það eðli-
lega áframhald norrænnar sam-
vinnu, sem var ofarlega á dagskrá
nú í kjölfar sænsku atkvæða-
greiðslunnar. Forsætisráðherrarn-
ir undirstrikuðu að það styrkti
norrænan málflutning innan ESB
ef löndin fjögur færu inn, en sögðu
jafnframt að þeir myndu reyna
eftir fremsta megni að tala máli
íslendinga, þar sem þess þyrfti.
FRÉTTIR
Norrænir fjármálaráðherrar funda í Tromsö
Halda áfram sam-
starfi óháð ESB-aðild
Tromsö. Morgunblaðið.
Á FUNDI norrænna fjármálaráð-
herra var aðalumræðuefnið áfram-
haldandi samstarf þeirra og norrænt
samstarf yfirleitt. Á fundinum var
ákveðið að senda sameiginlegt bréf
til Theo Waigels fjármálaráðherra
Þýskalands og formanns efnahags-
og fjármálaráðs Evrópusambandsins
þar sem bent er á helstu áherslur
Norðurlandanna til að bregðast við
atvinnuleysisvandanum.
Þetta er liður í framtaki norrænu
ráðherranna á því sviði, bæði innan
ESB, OECD og EFTA. Þátttaka
Friðriks Sophussonar fjármálaráð-
herra í þessu framtaki er vísbending
um þá stefnu ráðherranna að Norð-
urlöndin verði öll með í samstarfi á
þeim sviðum, sem þykja máli skipta,
án tillits til þess hvort þau eru aðil-
ar að ESB eða ekki.
I samtali við Morgunblaðið sagði
Friðrik Sophusson að kynnt hefði
verið skýrsla um efnahagsmál á
Norðurlöndum, þar sem fram kæmi
að greinilega væri uppsveifla í lönd-
unum og hagvöxtur þeirra væri yfir
meðallagi OECD-landanna. Hins
vegar væru fjármálaráðherrarnir sér
vel meðvitaðir um að uppsveiflan ein
Vaxandi hagvöxtur
á Norðurlöndum
og sér leysti ekki atvinnuleysisvand-
ann, heldur þyrftu löndin að snúa
sér að kerfislægum vandamálum.
Því hefðu þeir áður beitt sér fyrir
umræðum um atvinnuleysi, bæði á
vettvangi EFTA og ESB.
Aðspurður um hvort bréfið til
Theo Waigels væri dæmi um hvern-
ig Norðurlöndin gætu áfram beitt
sér í sameiningu, þó leiðir skildu
varðandi ESB, sagði FViðrik að líta
mætti þannig á það. Áframhaldandi
samstarf væri þeim hugleikið.
Staða landanna gagnvart ESB
breytti því ekki að fjármálaráðherr-
arnir væru sammála um að styrkja
samstarfið sín á milli með tilliti til
alþjóðlegs samstarfs. Þeir vildu
setja fram sameiginleg viðhorf, þar
sem það ætti við, til dæmis varð-
andi atvinnumál og umhverfismál.
Bréfið til Waigels væri skýrt dæmi
um þetta. Þetta kæmi þó ekki í veg
fyrir að í sumum málum myndu
ráðherrar þeirra Norðurlanda, sem
eru með í ESB hafa með sér sam-
starf, sem hinir tækju ekki þátt í.
Þetta er fyrsta málið sem kemur
upp með þessum hætti og að sögn
Friðriks má búast við að á fundum
ráðherranna verði bæði rætt um
norræn áhrif innan ESB-samstarfs-
ins og eins i málefnum Evrópubank-
ans, OECD og Alþjóðabankans, svo
dæmi séu nefnd. Enginn vafi væri
á áhuga norrænu fjármáiaráðherr-
anna á áframhaldandi samstarfi,
jafnvel þótt aukinn tími fari í fund-
arhöld innan ESB hjá þeim ráðherr-
um, sem taka þátt í ráðherrastarfi
ESB.
Hinir ráðherrarnir eru sammála
um að halda slíku samstarfi áfram.
Friðrik sagði að mál málanna yrði
eftir sem áður hvaða breytingum
ráðherrasamstarfið þyrfti að taka
við nýjar aðstæður og fyrir íslend-
inga væri þá spurningin hver þáttur
þeirra yrði. Hann hefði undirstrikað
vilja þeirra til að vera með. Það bryti
ekki í bága við að íslendingar væru
ekki innan ESB. Aðgerðir sam-
bandsins hefðu óhjákvæmilega mikil
áhrif á gang mála á ísiandi vegna
aðildar okkar að EES.
Kosningar um fulltrúa bænda á Suðurlandi á bændaþingi
Nýju samtökín verði
ódýrari og skilvirkari
Sunnlenskir bændur kjósa sér fulltrúa á þing
nýrra bændasamtaka á föstudag. Anna G.
—
Olafsdóttir talaði við efstu menn á
framboðslistunum þremur.
ÞRÍR listar, E-Bændalistinn, F-Listi
Sjálfstæðismanna og S-Sunnlenski
bændalistinn, bjóða fram til kosn-
inga um fulltrúa sunnlenskra bænda
á bændaþingum sameinaðra bænda-
samtaka Stéttarsamband bænda og
Búnaðarfélags íslands á tímabilinu
1995 til 1997. Kjörfundur fer fram
í hvetju Búnaðarfélagi föstudaginn
18. nóvember milli kl. 11 og 16.
Kjörnir verða sex fulltrúar og sitja
þeir fyrsta þing nýrra samtaka í
mars á næsta ári.
Bergur Pálsson í Hólmahjáleigu,
efsti maður á Bændalistanum, sagði
að listinn hefði komið fram til mót-
vægis við pólitíska lista Framsókn-
armanna og Sjálfstæðismanna.
„Stefnan er ekki ólík hinna. Okkur
fínnst pólitík einfaldlega vera liðin
tíð þarna,“ sagði Bergur.
Hann sagði að megináherslan
væri lögð á sjálfa sameininguna. „Að
samruni Stéttarsambandsins og
Búnaðarfélagsins skili okkur kerfi
sem verði skilvirkara, einfaldara og
ódýrara. Vinna þarf markvisst að
því markmiði og skýra til dæmis
með ákveðnum hætti hvernig bú-
greinasamtökin komi að samtökun-
um,“ sagði Bergur. Hann sagðist
telja að þessi vinna færi fram á
stofnfundi nýrra samtakanna í mars.
Nýir fulltrúar móti stefnuna
Eggert Pálsson á Kirkjulæk, efsti
maður á Lista Sjálfstæðismanna, tók
fram að listinn væri ekki settur fram
af kjördæmisráði Sjálfstæðisflokks-
ins. Hins vegar mynduðu hann ein-
staklingar sem aðhylltust stefnu
flokksins.
Eins og hjá Bændalista er meginá-
herslan lögð að sameiningu Stéttar-
félags og Búnaðarfélags. „Við von-
um að sameiningin skili markvissari
kjarabaráttu fyrir bændur, hagræð-
ing náist og sparnaður í sjóðagjöld-
um. Félagsskapurinn verði meira í
takt við tímann," sagði Eggert.
Eggert sagði skilja stefnu listans
frá stefnu hinn að hann legði áherslu
á að endurskipuleggja kerfi bænda
frá grunni og fela nýjum fulltrúum
stefnumótun fyrir þingið í mars.
Hann sagði að sjálfstæðismenn vildu
að bændasamtökin fylgdust með
Evrópusamstarfi og íslensk stjórn-
völd vernduðu atvinnutækifæri ís-
lendinga að því leyti sem alþjóða-
samningar leyfðu og hagkvæmt
gæti talist fyrir þjóðfélagið.
Umhverfismál
Hrafnkell Karlsson á Hrauni, efsti
maður á Sunnlenska bændalistan-
um, sagði að listinn væri óháður
þrátt fyrir að Framsóknarmenn
væru í meirihluta á honum.
Hrafnkell nefndi eins og hinir
mikilvægi ódýrara og skilvirkara
heildarkerfis fyrir bændur. Nauð-
synlegt væri að gera markvissa end-
urskoðun á öllum stofnunum land-
búnaðarins og sérstaklega að endur-
skipuleggja afurðasölumál.
' Áf öðrum stefnumálum nefndi
hann umhverfismál. Bændur ættu
að taka forystuna í umhvei-fismál og
efla með því jákvæða ímynd landbún-
aðarins. Jafnframt þyrfti að skaþa
betri skilyrði fyrir vistvæna fram-
leiðslu.
Hrafnkell kvað miklu máli skipta
að fulltrúar kæmi alls staðar að af
Suðurland og konur ættu sæti á þing-
um nýju samtakanna. Þrjár konur
væru á listanum, þar af væi;u konur
bæði i þriðja og fjórða sæti, en engin
kona væri á hinum tveimur listunum.
Ástæðan væri trúlega sú að forkólf-
um hinna listanna hefði ekki þótt
ástæða til að hafa konur á þeim því
fátítt væri að konur væri í Búnaðarfé-
lögum og hefði þar af leiðandi kosn-
ingarétt. Þessu væri brýnt að breyta.
Það kostar aðeins frá 900 krónum gv rs /ósi/eetárr- Stístfí'súu%$ósji«ietee'/es.srtsis»sss' oýr assÆyáe&nk eo / 'f /I/’SS // s S ' / •/ "A SINFONÍUHLJÓMSVEIT fr/'j/st/Zff/' f/ A'/y/// es* Zost/*>//fff/*cf/. íslands Miðasala á skrífstofu Sinfoníunnai' í Háskólabíói Sími: 62 22 55