Morgunblaðið - 15.01.1995, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
6 B SUNNUDAGUR 15. JANÚAR1995
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Keramaian Tanpa Hip-hip-hura
MEZZOFORTE er vel tekið í Indónesíu eins og sjá má á
forsíðu Kompas, helsta blaðs Djakarta.
MEZZOFORTE varð sautján
ára á nýliðnu ári og telst
því öldungur á hljómsveita-
mælikvarða þó það þyki
ekki hár aldur í mannheimum. Á
þessum sautján árum hefur sveitin
reynt sitthvað, allt frá því að eiga
lag á vinsældalistum í Bretlandi og
víða um heim, í það að vera flestum
gleymd, eða að minnsta kosti að
mati margra, þó tónlistarunnendur
víða um heim hafi ekki gefið sveit-
ina upp á bátinn. Þannig kom í ljós
að í Suðaustur-Asíu á Mezzoforte
fjölmarga aðdáendur og 1993 fór
sveitin mikla frægðarför til Indó-
nesíu þar sem hún var aðalnúmer
á mikilli jasshátíð. Fyrir um mánuði
fór hljómsveitin svo aðra ferð til
Indónesíu og lék að auki í Malaysíu
og Singapore.
Við Eyþór Gunnarsson og Friðrik
Karlsson mæltum okkur mót á
Kaffi Reykjavík til að ræða Indó-
nesíuferðir Mezzoforte og um
margt sérkennilega sögu sveitar-
innar. Eyþór er stundvís eins og
jafnan, en Friðrik lætur á sér
standa, svo spjallið byijar án hans.
Úr dái
Eyþór segir að boð til Mezzoforte
um mitt ár 1993 að fara fyrstu
Indónesíuferðina hafi komið flatt
upp á hljómsveitarmenn, vegna þess
að menn hafi ekki vitað að það
væri neinn sérstakur áhugi á tónlist
Mezzoforte á þessum slóðum.
„Plötusalan gaf það ekki til kynna,
sem skýrist kannski af því að ólög-
leg útgáfa er svo algeng að plötur
seljast iðulega í mun meira upplagi
sem ólöglega fjölfaldaðar kassettur,
en sem löglegar útgáfur," segir
Eyþór, en hann segir að þegar þar
var komið hafi Mezzoforte verið í
dái, nánast dauðadái; þeir félagar
búnir að þróast hver í sína áttina
og á fullu við að semja tónlist og
spila með öðrum. „Við vorum þó
ekki hættir og höfðum ekkert talað
um það því við vildum halda öllu
opnu. Okkur fannst þá sem blóma-
tími Mezzoforte væri liðinn og við
höfðum ekki orku til að vera að ýta
öllu af stað upp á nýtt. Við vildum
ekki hreyfa okkur nema fyrir eitt-
hvað spennandi, en óneitanlega var
spennandi að fara og spila á stað
sem við höfðum aldrei komið til
áður. Þegar við svo komum suður-
eftir kom okkur á óvart að við vor-
um aðalhljómsveitin á þessari jass-
hátíð og undirtektir frábærar, við
lékum á fernum tónleikum og
áhorfendur átta þúsund á hveiju
kvöldi.“ í ferðinni 1993 var þess
farið að leit við þá félaga að hljóm-
sveitin kæmi aftur að ári og því er
förin í desember sl. til komin. „Það
var gaman að fara þarna út eftir
að hafa verið í fríi þetta lengi, ekki
síst að enduruppgötva hversu gam-
an okkur finnst að spila saman og
spila okkar lög fyrir fólk sem þekk-
ir þau og kann þeim vel; nokkuð
sem við finnum ekki hér á landi.“
Eyþór segir að síðasta ferð hafi
verið skemmtilegri en fyrri ferðin,
að því leyti helst að hún hafi verið
lengri, alls nítján dagar, og hljóm-
sveitin spilað víðar í Indónesíu, sex
sinnum alls, en einnig tróðu þeir
Mezzofortemenn tvívegis upp í
Singapore og eins í Malaysíu, í
Kuala Lumpur. „Aðstandendur
plötufyrirtækis okkar i Indónesíu
sögðu okkur að átak væri í gangi
til að draga úr ræningjaútgáfu, sem
á þá vonandi eftir að skila sér í
aukinni plötusölu, en reyndar hefur
plötusala aldrei sagt alla söguna
með vinsældir okkar, því ef marka
má höfundarlaun fyrir útvarpsspil-
un eru plöturnar mun meira spilað-
ar í útvarpi, og sjónvarpi reyndar
líka, en plötusala gefur tilefni til
að ætla,“ segir Eyþór.
Ekki lepgxir bílskúrssveit
Þó Mezzoforte virðist þannig
njóta mikilla vinsælda í Indónesíu
og víðar í Asíu er hljómsveitin lík-
lega hvergi eins vinsæl og í Nor-
egi, þar sem hún er meðal allra
vinsælustu hljómsveita og hefur
verið í áraraðir og þannig fór sveit-
in snarpa tónleikaferð þangað á
árinu. Eyþór segir að þó hljómsveit-
in sé líka víðar þekkt, þá séu vin-
sældir hennar ekki eins vel kort-
lagðar, til að mynda í Bandaríkjun-
Hljómsveitin Mezzo-
forte hefur lifað sautján
ár og reynt sitthvað á
þeim tíma. Fyrir
skemmstu kom sveitin
úr tónleikaferð til Suð-
austur-Asíu og Árni
Matthíasson tók þá
Eyþór Gunnarsson og
Friðrik Karlsson tali af
því tilefni.
um. „Ýmsir sem hafa verið við tón-
listarnám vestan hafs segjast iðu-
lega hafa heyrt okkar getið og svo
virðist sem tónlistarmenn þekki í
það minnsta vel til okkar, en þeir
hafa nóg með sína,“ segir hann, „í
Bandaríkjunum eru allir þeir lista-
spilarar sem við lítum upp til, og
það er erfitt að komast inn á þann
markað, til að ná því þyrftum við
eflaust að fara út og búa í Banda-
ríkjunum við þröngan kost á meðan
við værum að brjótast áfram, en
það er nokkuð sem við kærum okk-
ur ekki um að gera,“ segir hann
ákveðinn, „við erum ekki lengur
bílskúrssveit ungmenna sem eru
tilbúin að leggja flest í sölumar."
Þegar hér kemur sögu hefur Frið-
rik Karlsson slegist í hópinn og
hann skýtur inn í að þó hljómsveit-
armenn væru til í að fara einhveija
klúbbatónleikaferð til Bandaríkj-
anna, þá væru þeir ekki til í að
eyða mánuðum þar vestra; þeir séu
allir fjölskyldumenn og því ekki
ginnkeyptir til langra tónleikaferða;
„við emm allir of gamlir til þess“,
segir Eyþór og þeir skella báðir
uppúr, en hann bætir sfðan við að
þó hljómsveitin hafi einnig notið
hylli í Þýskalandi hafi undanfarið
ekki tekist að setja saman tónleika-
ferð sem þeir geti sætt sig við, því
þeir vilji að allur kostnaður fáist
greiddur og gott betur.
Vítamínsprauta
Þeir félagar segja að Indónesíu-
ævintýrið hafi verið sem vítamín-
sprauta og glætt með þeim áhuga
á að taka upp aftur. „Þegar við
hrukkum í gang aftur, til að und-
irbúa okkur fyrir þessa ferð, gafst
gott tilefni til að gefa út plötu og
við gerðum það, æfðum ný lög og
fórum svo beint í hljóðver í Dan-
mörku þegar við komum frá Indó-
nesíu og tókum upp plötu á tveimur
vikum, sem er met fyrir okkur,“
segir Eyþór og hlær, en síðustu
plötur sveitarinnar fram að því
höfðu hljómsveitarmenn fyrir sið
að eyða miklum tíma í upptökur
og útsetningar og liggja yfir hveiju
smáatriði. „Við vorum búnir að
ákveða að reyna að haga málum
eins og við gerðum í gamla daga;
að æfa í bílskúrnum, spila lögin
nokkrum sinnum á tónleikum og
drífa þau svo inn á band. Á árunum
1985 til 1989 lágum við mikið yfir
upptökum og útsetningum, enda
var það alsiða á þeim tíma, ekki
síst þegar við vorum að rembast
við að vera popphljómsveit, sem var
nokkuð sem við höfðum ekki for-
sendu til að vera, svo við ákváðum
að sleppa öllu því veseni og spila
bara.“ Nú hyggja þeir á frekari
útgáfu og segjast vilja miða tón-
máli sveitarinnar áfram.
„Það má segja að tónlistartískan
sé búin að fara í hring og í þorra
danstónlistar dagsins í dag eru
margir þættir sem við þekkjum
mjög vel. Þannig er „sýrujass" sem
er vinsæll sem stendur um margt
svipaður þeirri tónlist sem við vor-
um leika í upphafi í hljóðfæraskipan
og rytma og því lítum við svolítið
í þá átt, án þess þó að okkur finn-
ist við vera að elta einhveija tísku,
þetta er rökrétt framhald af því sem
við vorum að gera á sínum tíma,
þó að í millitíðinni höfum við reynt
að vera eitthvað annað,“ segir Ey-
þór með áherslu. Þeir segjast ekki
vera að setja sig í beinar plötustell-
ingar, enda hafi þeir slæma reynslu
af því að vera að vinna undir ein-
hverri tímapressu og þannig séu
þeir á förum eftir helgi í sumarbú-
stað til að semja saman. „Okkur
langar að reyna að upplifa „bíl-
skúrsandann" aftur,“ segir Eyþór,
„hafa þetta eins fijálslegt og hægt
er, vera saman í nokkra daga og
spila af fingrum fram, ekki pæla
of mikið í smáatriðum, bara ryðja
frá okkur hugmyndum og láta allt
vaða inn á band sem við ætlum svo
að skoða eftirá." „Við ætlum að
fara með bunka af tónlist með okk-
ur,“ segir Friðrik, „og velta fyrir
okkur helstu straumum í tónlist í
dag, án þess þó að ætlunin sé að
fara að gera eitthvað sem okkur
er ekki eðlilegt, við erum búnir að
prófa það,“ segir hann ákveðinn og
Eyþór tekur í sama streng; „þá
kemur eitthvað sem er hvorki fugl
né fiskur, eins og þegar við fengum
okkur söngvara og reyndum að
vera poppsveit. Á endanum áttuð-
um við okkur á því að það er miklu
betra að vera hátt skrifuð instru-
mental hljómsveit, en að vera ein-
hversstaðar í botnbaráttu sem
poppsveit.
Við ætlum að taka okkur góðan
tíma til að semja og förum ekki í
hljóðver fyrr en við erum með mikið
af tónlist til að velja úr, því það er
mjög mikilvægt fyrir okkur núna
að gefa út plötu sem væri einhvers-
konar tímamót fyrir okkur, því ef
við gerum bara eina plötuna enn,
er þetta hætt að vera gaman,“ seg-
ir Eyþór ákveðinn. „Við erum ekk-
ert of ánægðir með síðustu plötu,“
segir Friðrik, „en hún var okkur
nauðsynleg til að finna að við viljum
enn spila saman og höfum gaman
af því.“
Þeir segja að meðal þess sem
verði skemmtilegt við að vinna
næstu plötu sé að í dag viti þeir í
raun ekki hvernig platan verði, þeir
eigi eftir að setja stefnuna, „en
aðalatriðið er að tónlistin verður að
bytja hjá okkur sjálfum", segir Frið-
rik ákveðinn.
Sautján ár að baki
Eins og getið er í upphafi er
Mezzoforte komin á átjánda ár og
enn skipuð sömu og í árdaga; ekki
hár aldur ef ungmenni á í hlut, en
á hljómsveitakvarða má segja að
sveitin sé orðin vel ráðsett því sjald-
gæft er að menn haldi svo lengi
saman. Þeir Eyþór og Friðrik taka
í sama streng og segja að ef þeir
hefðu unnið samfellt saman allan
þennan tíma hefði hljómsveitin
eflaust verið orðin óbærileg. „En
vegna þess að við höfum unnið svo
mikið utan sveitarinnar,“ segir Ey-
þór, „hefur alltaf verið jafn gaman
að taka upp þráðinn aftur og við
höfum alltaf fundið spilagleðina
undireins og við höfum komið sam-
an.“ „Þegar mest gekk á,“ bætir
Friðrik við, „og við vorum að ferð-
ast hvað mest var þetta orðið ansi
þreytandi og í dag myndum við
ekki leggja slíkt á okkur," segir
hann ákveðinn og Eyþór bætir við
að það sé langt síðan það hafi ver-
ið rætt innan sveitarinnar að eyða
ekki meiri tíma í tónleikahald er-
lendis en þijá til fjóra mánuði á
ári. „Ég held við myndum ekki vilja
of mikla velgengni,“ segir Friðrik,
„það skiptir svo miklu máli að hafa
stjórn á öllu. Það gerðist á sínum
tíma að það var allt í einu fullt af
fólki sem lifði á okkur og gerði til
okkar alls kyns kröfur og við viljum
ekki lenda í því aftur."
Tónlist fyrir minnihlutahóp
Þrátt fyrir velgengni víða ytra,
hefur hljómsveitin ekki alltaf átt upp
á pallborðið á heimaslóð. „Þetta er
tónlist fyrir minnihlutahóp,“ segir
Eyþór, „kannski fyrir eitt prósent
þjóðarinnar og íslendingar eru ein-
faldlega ekki nógu rnargir." „Pró-
sentan er hærri í Noregi,“ segir
Friðrik, „þeir eru svo miklir sveitar-
menn,“ klykkir hann út og þeir
skella báðir uppúr. Ein plata sveit-