Morgunblaðið - 24.01.1996, Qupperneq 2

2 MIÐVIKUDAGUR 24. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Sjávarútvegurinn í heild rekinn með 4,5% hagnaði af tekjum
Alþýðuflokkur og
Alþýðubandalag
Miklir erfiðleikar eru
enn í botnfiskvinnslu
Þjóðvaki
vill ræða
samvinnu
AFKOMA sjávarútvegsins í heild
er með allra bezta móti samkvæmt
mati Þjóðhagsstofnunar á rekstrar-
skilyrðum nú í upphafi árs. Hagnað-
ur í heild er metinn 4,5% af tekjum,
sem er töluverður bati frá því í
ágúst, er hagnaðurinn var metinn
2%. Rækjuveiðar og -vinnsla skila
22% hagnaði og veiðar og vinnsla
á loðnu 26%. Botnfiskvinnslan er
hins vegar rekin með 6,5% tapi að
meðaltali.
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra og Amar Sigurmundsson,
formaður Samtaka fískvinnslu-
stöðva, segja báðir að þessi niður-
staða staðfesti mikla erfíðleika í
botnfiskvinnslu. Þorsteinn segir að
það sé greinarinnar sjálfrar að leysa
þann vanda.
„Þetta staðfestir það sem Samtök
fiskvinnslustöðva héldu fram fyrr á
þessu ári, að miklir erfiðleikar væm
Einmimatíð
fyrir gróður-
snyrtingu
ÞESSI vélvæddi runnasnyrtir var
vígalegur fyrir utan Borgarleik-
húsið í gær, en að sögn Steinþórs
Einarssonar skrúðgarðyrkju-
meistara viðrar nú vel til að snyrta
runna, limgerði og tré. „Nú er
allur gróður í dvala þannig að
aðstæður eru eins hentugar og
hugsast getur, auk þess sem veðr-
áttan hefur verið með ágætum.
Þessi árstími er líka hentugur fyr-
ir garðyrlgumenn, því að lítið ann-
að er að gera,“ segir hann.
Garðyrkjuskóli ríksins plantaði
nokkur hundruð trjám 11. janúar
sl., sem er mjög óvenjulegt á þess-
um árstima, að sögn Steinþórs.
Hann segir vinnu við snyrtingu
gróðurs að hefjast, og fari hún
vaxandi með birtunni. „Það er ein-
munatíð og eflaust má meðal ann-
ars skýra heldur minna atvinnu-
leysi með tíðarfari, því að það er
hægt að vinna úti. Þetta er allt
annað en í fyrra, þegar ég skrif-
aði í dagbókina 14. mars að loks
væri byrjað að hlána, og menn
þurftu lengi vel að moka snjó frá
trjám og runnum til að komast
að þeim.“
Sjálfstæðisflokkur
Dagsetning
landsfundar
enn óákveðin
FRAMKVÆMDASTJÓRN Sjálf-
stæðisflokksins hefur verið falið að
leggja fram tillögu um hvenær lands-
fundur flokksins verður haldinn á
þessu ári, en fundinum var frestað á
síðasta ári vegna snjóflóðsins á Flat-
eyri.
Að sögn Kjartans Gunnarssonar,
framkvæmdastjóra flokksins, var
ákveðið á fundi miðstjórnar um síð-
ustu helgi að feia framkvæmdastjóm-
inni að leggja til nýjan fundartíma.
Þegar landsfundinum var frestað í
haust var miðað við að hann yrði
haldinn í vor. Innan flokksins mun
nú hafa verið rætt hvort rétt sé að
fresta fundinum fram á næsta haust,
vegna forsetakosninganna sem fara
fram í júní.
JÓHANNA Sigurðardóttir, for-
maður Þjóðvaka, segir að flokkur
hennar vilji láta verkin tala og
láta á það reyna hvort grundvöllur
sé fyrir samstarfí og sameiningu
Alþýðuflokks, Alþýðubandalags
og Þjóðvaka. Hún fagni frum-
kvæði Alþýðuflokksins í þessu
máli. Jón Baldvin Hannibalsson,
formaður Alþýðuflokksins, kveðst
ánægður með afstöðu Þjóðvaka
og býst við að viðræður hefjist á
næstunni.
Jóhanna segir að flokkur henn-
ar vilji viðræður við Alþýðuflokk-
inn um samstarf á þingi og að hún
telji eðlilegt að Alþýðubandalagið
komi einnig inn í myndina. „Sú
hugmynd hefur m.a. komið upp,
að þingflokkarnir starfí saman, en
haldi sjálfstæði sínu. Vinna verður
að þessu með jákvæðu hugarfari,
því mikill vilji er innan flokkanna
til samstarfs og hugsanlegrar
sameiningar,“ segir Jóhanna.
Jón Baldvin lýsti því yfír í sam-
tali við Alþýðublaðið í síðustu viku
að samstarf við þingmenn Þjóð-
vaka hefði gengið ágætlega og
málefnaleg samstaða væri með
þeim í ýmsum stórmálum. Hann
sæi ekkert því til fyrirstöðu að
flokkarnir sameinuðu krafta sína
á þingi.
Viðræður við Alþýðubandalag
annað mál
„í viðtalinu við mig, sem var
upphaf þessa máls, sagði ég að
fyrsta skrefið ætti að vera að sam-
eina þingflokka Alþýðuflokks og
Þjóðvaka," sagði Jón Baldvin, þeg-
ar hann var inntur eftir því hvort
hugmyndir hans og Jóhönnu um
samstarf færu saman.
Aðspurður hvort hann vildi
einnig viðræður við Alþýðubanda-
lag sagði Jón Baldvin, að hann
hefði orðað það svo í viðtalinu, að
samkvæmt yfirlýsingum Alþýðu-
flokks og Þjóðvaka væri markmið
beggja flokka að sameina jafnað-
armenn og málefnaleg samstaða
væri mikil. Viðræður við Alþýðu-
bandalagið væru annað mál, en
hann útilokaði ekki slíkar viðræð-
ur.

í botnfískvinnslunni, þótt þessar
tölur sýni mun minni halla en þá
var verið að tala um. Á hinn bóginn
er ljóst að afkoma sjávarútvegsins
í heild er mjög góð og með allra
bezta móti í mörg ár. Þess vegna
er ljóst að mismunandi afkorna ein-
stakra greina innan sjávarútvegsins
er verkefni greinarinnar sjálfrar,"
segir Þorsteinn Pálsson.
Fiskveiðistefnan hefur nýtzt til
meiri hagræðingar
„Þetta sýnir að sú efnahags-
stefna, sem fylgt hefur verið, hefur
styrkt samkeppnisstöðu útflutn-
ingsatvinnuveganna. Fiskveiði-
stefnan hefur nýtzt sjávarútvegin-
um til að ná fram meiri hagræðingu
og árangri í rekstri. Það er líka ljóst
að þrátt fyrir miklar þrengingar í
þorskveiðum, hefur rækjuveiðin
aukizt og loðnuveiðar og vinnsla á
loðnuafurðum gengið mjög vel. Þeir
tveir þættir bera uppi þennan heild-
arhagnað í greininni," segir Þor-
steinn ennfremur.
„Þessi niðurstaða Þjóðhagsstofn-
unar staðfestir útreikninga Samtaka
fiskvinnslustöðva frá því í nóvember
og janúar um versnandi afkomu í
botnfiskvinnslu," segir Arnar Sigur-
mundsson, formaður SF. Hann segir
að þá sé tekið tillit til þess að Þjóð-
hagsstofnun geri ráð fyrir því í sín-
um útreikningum að afkoma í síldar-
frystingu á vertíðinni sem nú sé að
ljúka, loðnufrystingu í vetur og hum-
arvinnslu næsta sumar verði betri
en áður var gert ráð fyrir.
„Skýringamar á þessu mikla tapi
í botnfiskvinnslu er, eins og áður
hefur komið fram, að fínna í óhag-
stæðri þróun gjaldmiðla þeirra
þjóða sem sjávarútvegurinn selur
mest til,“ segir Arnar Sigurmunds-
son. Hann segir að í annan stað
hafi hráefnisverð farið hækkandi
og í þriðja lagi hafí aðrir liðir, s.s.
launakostnaður, hækkað í takt við
kjarasamninga.
Munu ræða stöðuna við
ráðherra
Hann heldur áfram: „Þegar við
höfum farið nánar yfír þessa nýju
útreikninga Þjóðhagsstofnunar
munum við ræða við sjávarútvegs-
ráðherra um málið. Fyrirtækin sjálf
munu nú eins og áður gera allt sem
þau geta til að draga úr halla-
rekstri. Þá staðfesta þessir útreikn-
ingar einnig að fyrirtæki sem em í
ijölbreyttum rekstri koma mun betur
út en önnur. Erfiðust er staðan hjá
þeim sem em eingöngu í hefðbund-
inni vinnslu botnfisktegunda.“
■ Afkomaí útveginum/Cl
IJorgunblaðið/Þorkell
Lausn náðist í deilu röntgentækna í gærkvöldi eftir sjö vikna vinnustöðvun
SKRIFAÐ var undir samning á
milli röntgentækna og Ríkisspítala
síðdegis í gær sem felur í sér að
þeir fái að halda 15 yfirvinnutímum
sem var sagt upp 1 desember sl.,
gegn upptöku á vaktafyrirkomulagi
og hagræðingu annarri innan röntg-
endeildar. Röntgentæknarnir, sem
lögðu niður störf 1. desember, sam-
þykktu síðan samninginn á fundi í
gærkvöldi. í athugun er hjá Rík-
isspítölunum að höfða prófmál til
að fá úr því skorið hvort starfshóp-
ar geti hætt störfum vegna óánægju
með að hluta af starfskjörum sé
sagt upp.
Samningurinn verður nú sendur
stjórn Röntgentæknafélags íslands,
sem þarf að samþykkja hann áður
en röntgentæknar geta snúið aftur
til starfa. Sigrún M. Magnúsdóttir,
talsmaður röntgentæknanna, kveðst
vonast til að samningurinn tryggi
þeim nokkurn veginn óbreyttar tekj-
ur, og á þeim forsendum sé hún
sæmilega sátt við hann. Samþykki
stjórn félagsins, eigi hún von á að
röntgentæknar hefji störf á fimmtu-
dag eða föstudag.
I gegnum vaktasamninginn er
röntgentæknum tryggð nokkur yf-
Ríkisspítalamir
íhuga möguleika
á málssókn
irvinna, þannig að launakjör þeirra
skerðast mun minna en í upphafi,
að sögn Péturs Jónssonar, fram-
kvæmdastjóra stjórnunarsviðs
Landspítala.
„Einnig má búast við að röntgen-
tæknum fækki á deildinni, þannig
að það næst sparnaður og hagræð-
ing þótt laun einstakra röntgen-
tækna lækki ekki mikið. Við tökum
upp tvískipt vaktakerfi, þannig að í
stað þess að röntgentæknar vinni
dagvinnu frá 8-16 og eftir það í
yfirvinnu, vinna þeir á vöktum frá
8-16 og 16-24. Skerðingin felst í
því að möguleikar röntgentækna á
yfirvinnu minnka og það hverfur að
spítalinn verði beittur refsiákvæðum
kjarasamninga vegna þess að hann
láti fólk vinna lengur en 16 tíma á
sólarhring," segir Pétur.
Hann segir ekki liggja enn fyrir
hversu mikil hagræðing fylgi þessum
aðgerðum í krónum talið, en þær
þýði betri þjónustu fyrir sjúklinga
þar sem föst viðvera röntgentækna
er tryggð í stað þess að þurfi að
kalla þá út, auk þess sem gera megi
ráð fyrir umtalsverðum sparnaði í
kjölfarið.
Óánægja meðal stjórnenda
Deilan hófst þegar Ríkisspítalar
sögðu upp 15 föstum yfirvinnutím-
um röntgentækna, en þær ráðstaf-
anir túlkuðu þeir sem svo að verið
væri að segja upp ráðningarsamn-
ingi þeirra og fengu stuðning BHMR
við það sjónarmið. Ríkisspítalar
töldu hins vegar að hægt væri að
segja upp hluta af kjörum án upp-
sagnar.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er talsverð óánægja á með-
al stjómenda Ríkisspítala með að svo
fámennur hópur starfsmanna hafi
getað haldið sjúkrahúsinu í herkví
vegna óánægju með að hluta kjara
var sagt upp. Því sé í athugun að
hefia málssókn fyrir Héraðsdómi
Reykjavíkur til að fá úr því skorið
hvor skilningurinn sé réttur. Líklegt
sé að þessi leið verði farin, enda
mat manna að um prófmál sé að
ræða.
„Þetta myndi ekki vera gert til
að krefia röntgentækna um skaða-
bætur, heldur til að athuga hvort
ríkinu sé heimilt að segja upp hluta
ráðningarkjara eða ekki. Sé ríkinu
það óheimilt, má ekki hreyfa við
vinnutíma nokkurs manns án þess
að reka hann fyrst, sem er óþolandi
þegar reynt er að ná fram verulegum
breytingum í rekstri,“ sagði einn
viðmælanda blaðsins.