Morgunblaðið - 13.03.1996, Qupperneq 4

4 MIÐVIKUDAGUR 13. MARZ 1996
FRÉTTIR
r
MORGUNBLAÐIÐ
Línuskip ehf. og Frosti í Súðavík kljást um Kofra sem brann á hafi úti í febrúar
Endurnýjunarrétturinn 60
til 70 milljóna króna virði
LÍNUSKIP ehf., félag í eigu Kristjáns Guð-
mundssonar á Rifi, hefur krafist innsetningar í
Kofra ÍS-41 fyrir Héraðsdómi Vestfiarða og
verður málinu framhaldið á mánudag. Línuskip
höfðu samið við Frosta hf. um kaup á skipinu,
sem skemmdist í bruna áður en komið var að
afhendingu þess. Eigendur Frosta telja sig
óbundna af samkomulaginu, en Línuskip krefj-
ast þess að staðið verði við sölusamninginn.
Frosti og Tryggingamiðstöðin hafa samið um
bætur vegna brunans. Deilan snýst fyrst og
fremst um úreldingar- og endumýjunarrétt. Sé
endumýjunarrétturinn seldur, gæti það gefið um
60 til 70 milljónir króna. Úreldingarstyrkur yrði
hins vegar aðeins um 36 milljónir króna.
Verð á aflahlutdeild hefur hækkað
Tveir kostir eru fyrir hendi. Að skipið verði
tekið af skipaskrá, annaðhvort dæmt ónýtt eða
lagfært og selt úr landi án þess að endurnýjunar-
rétturinn yrði nýttur. Þá fengjust úreldingarbæt-
ur sem næmu 20% af vátryggingaverði. Skipið
er tryggt fyrir um 180 milljónir og því fengjust
36 milljónir í úreldingarstyrk. Með þessu móti
tapaðist hins vegar rétturinn til að koma með
nýtt skip inn í stað Kofra.
Hinn kosturinn er að eigandi skipsins taki
tryggingabæturnar, sem samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins em um 135 milljónir króna,
taki skipið af skrá með sölu eða förgun, en þiggi
ekki úreldingarstyrk, heldur nýti sér réttinn til
að koma með nýtt skip inn eða selji endurnýjun-
arréttinn. Sú sala gæti skilað eigandanum 60
til 70 milljónum króna auk tryggingabótanna.
Þá mun það hafa eitthvað að segja að verð
á varanlegum kvóta, aflahlutdeild, hefur hækkað
síðan samið var um söluna á Kofra. í báðum
tilfellum getur svo eigandinn nýtt sér aflaheim-
ildir skipsins sjálfur, skráð á skip í eigin eigu
og leigt eða selt þær.
„Miklir peningar í húfi“
Að sögn Ingimars Halldórssonar, fram-
kvæmdastjóra Frosta, eru miklir peningar í húfi.
„Það er ekkert annað sem verið er að takast á
um, ef hægt er að úrelda skipið," segir hann.
Hann segir að um það hafi verið samið að
ef eitthvað kæmi fyrir skipið fengi Línuskip
ehf. aflaheimildirnar, en ekki skipið.
„Ef ekki er hægt að afhenda skip í því ástandi
sem um hefur verið samið er ekki hægt að af-
henda það,“ segir hann. „Eftir slíkt tjón sem
orðið hefur er þetta ekki skip lengur."
Hann segist vænta þess að dómurinn taki fljótt
á málinu.
Seljandi bundinn af samningi
„Það mat liggur fyrir að hægt sé að gera við
togarann, enda er vélin heil og skrokkurinn,"
segir Sigurbjörn Magnússon, lögmaður Línu-
skipa ehf.
„Þegar fest voru kaup á togaranum í desem-
ber var gért ráð fyrir því að breyta honum tölu-
vert. Menn telja sig því hafa hagnað af því að
fá skipið og bætur vegna ástands þess, þannig
að þeir geti ráðið breytingunum sjálfír.“
Sigurbjörn segir að það liggi fyrir að búið sé
að kaupa skipið og menn séu tilbúnir að borga
það kaupverð sem upp var sett. Hann telji því
ekki að seljandinn geti hætt við.
„Við teljum að seljandinn geti ekki krafist
annars en að fá kaupverðið greitt,“ segir hann.
„Við eigum þá að fá skipið afhent ásamt bótum
til að koma því í umsamið ástand. í þessu til-
felli hefur kaupandinn ákveðið val, hvort hann
vill halda uppi kaupunum eða rifta, en seljandinn
er bundinn af samningi."
Hitaveita Suðurnesja }
12,5% lægri
raforkutaxti
STJÓRN Hltaveitu Suðurnesja hefur
samþykkt að lækka almennan taxta
raforku (A.l) um 12,5% frá 1. apríl b
nk. Júlíus Jónasson, forstjóri, lagði
tillöguna fram á stjórnarfundi 4.
mars. Forsendur tillögunnar eru I
m.a. góð afkoma og meiri hag-
kvæmni í raforkuframleiðslu.
í fréttatilkynningu frá Hitaveit-
unni kemur fram að samkvæmt sam-
anburði Samorku (Samtaka raf-
orku-, hita- og vatnsveitna) á raf-
orkusölu hafí HS um nokkurt skeið
verið með lægsta afltaxta raforku
(B.l) í landinu en samkvæmt nýj- |
asta samanburði hafi HS verið með
fjórða lægsta almenna taxtann. Með
lækkuninni verður HS einnig með P
lægsta taxtann í landinu.
1995 var að fullu lokið afskrift
„eigna“ sem keyptar voru og yfir-
teknar 1985 með sameiningu raf-
veitnanna og hitaveitunnar. Vegna
þessa verða afskriftir raforkukerfa
um 50 m.kr. lægri 1996 en 1995.
Skuldir fyrirtækisins hafa verið
lækkaðar mikið, t.d. voru erlend |
skammtímalán um 700 m.kr. í árslok
1995 en voru mest 3.000 m.kr. árið
1983. Nánast er lokið uppbyggingu f
raforkukerfanna á svæðinu. Að öðru
leyti er gjaldskrá óbreytt.
Þétt skipað
í Sand-
gerðishöfn
ÞEGAR brælu gerir er þröng
áþingi í Sandgerðishöfn og
oft snúið mál að koma skipa-
og bátaflotanum þar fyrir við
viðlegu. Oftast tekst það þó
með þolinmæði og góðri sam-
vinnu en fyrir vikið verður
lítið um löndunarpláss.
►skað
er frekara mats á umhverfisáhrifum vegna framkvæmda á Hveravöllum
SKIPULAGSSTJÓRI ríkisins hefur ^ herra íslands þess efnis að hreppur-
úrskurðað að ráðist skuli í frekara
mat á umhverfisáhrifum fyrirhug-
aðra framkvæmda á vegum Svína-
vatns- og Torfalækjarhreppa á
Hveravöllum. Meðal annars er um
að ræða byggingu þjónustumið-
stöðvar fyrir gesti og gangandi.
Einnig segir í umsögn embættisins
að eignarhald á svæðinu þurfi að
liggja ljóst fyrir áður en unnt er
að veita leyfí fyrir framkvæmdum.
Kærufrestur til umhverfísráðuneyt-
isins er fjórar vikur frá birtingar-
degi úrskurðar.
I úrskurði um tillögu að deili-
skipulagi og framkvæmdir á Hvera-
vallasvæðinu leggur skipulagsstjóri
til rannsóknir á jarðhita- og hvera-
svæði og að umhverfisáhrif vatn-
stöku eða varmanáms þar verði
metin á grundvelli þeirra; að kalda-
vatnsbúskapur svæðisins verði
rannsakaður með tilliti til öflunar
neysluvatns og hættu á vatnsmeng-
un, svo hægt sé að meta umhverfis-
áhrif vatnsöflunar. Óskað er eftir
rannsóknum á Hveravöllum, sem
taki til gróðurs, smádýra _______________
og örvera og áætlun um „Kveður við
umhverfísvöktun svo annan tón í
unnt sé að fylgjast með umhverfis-
breytmgum á hfnki og
hverum. _____
Farið er fram á rann-
sóknir á gróðurskilyrðum og þörf
Oljós eignarréttur
hamlar byggingu
starfræktar eða fyrirhugaðar við
Kjalveg eða í grennd.
Beðið er um samanburð á um-
hverfísáhrifum óbreyttrar þjónustu
við ferðamenn frá því sem nú er á
Hveravöllum, uppbyggingarviðjað-
ar friðlýsts svæðis og uppbyggingar
við Kjalveg, og að nákvæm grein
sé gerð fyrir fyrirhuguðum fram-
kvæmdum, umfangi þeirra og fyrir-
hugaðrar starfsemi. Loks er mælst
til greinargerðar um umhverfisáhrif
allra framkvæmdaþátta og fyrir-
hugaðrar starfsemi vegna efnis-
töku, rafstöðvar, birgðageymslu
________ fyrir bensín og olíur,
göngustíga, girðingar,
veitna og sorpförgunar.
63% fleiri um Kjalveg
mati“
Leitað var umsagnar
ýmissa aðila og kemur
fyrir uppgræðslu og að tillögur um
hið síðarnefnda verði unnar í sam-
vinnu við Náttúruverndarráð. Þá
er mælst til þess að spáð verði fyr-
ir um fjölda ferðamanna á Hvera-
völlum og um Kjalveg og að þörf
á þjónustu verði metin með tilliti
til hvar þjónustumiðstöðvar eru
fram í bréfí frá Hollustuvernd ríkis-
að uppbygging Kjalvegar frá
ms
Blönduvirkjun að Hveravöllum hafi
leitt til 63% aukningar á umferð frá
1990-1995 svo dæmi séu tekin.
Ferðafélag íslands krafðist þess
í stjórnsýslukæru til umhverfísráðu-
neytis í janúar að felldur yrði úr
gildi sá hluti aðalskipulags Svína-
vatnshrepps sem fjallar um Hvera-
vallasvæðið vegna rangra for-
sendna um yfírráðasvæði hreppsins.
Skipulagsstjóri ríkisins segir hins
vegar í bréfi til ráðuneytisins í febr-
úar að hjá embættinu sé talið að
hreppurinn hafí stjórnsýsluheimildir
á svæðinu sem aðalskipulagið nái
til.
Vísað var í úrskurð Héraðsdóms
Reykjavíkur frá 20. nóvember 1995
í máli Svínavatns- og Torfalækjar-
hreppa gegn Landsvirkjun, að ekki
hefði verið sýnt fram á eignarhald
hreppanna á Auðkúluheiði en skipu-
lagsstjóri telur að ekki sé tekið á
stjómsýslulegum heimildum sveit-
arstjóma innan svæðisins, heldur
grunneignarrétti. Ekki sé heldur
tekið á staðarmörkum hreppanna
og því bendi ekkert til annars en
að Hveravellir séu innan staðar-
marka Svínavatnshrepps.
Skipulagsstjóri segir ennfremur
að á meðan niðurstaða Héraðsdóms
í framangreindu máli um eignar-
hald á Hveravöllum stendur og lög-
gjafinn hefur ekki mælt fyrir um
hvernig því skuli háttað, sé ekki
hægt að heimila framkvæmdir á
svæðinu.
Úrskurðurinn nýlunda
Páll Sigurðsson forseti Ferðafé-
lags íslands segir hið síðastnefnda
mjög athýglisvert. „Það má segja
að þetta sé nýlunda, að minnsta
kosti hvað varðar óbyggðimar. Hins
vegar geri ég mér ekki grein fyrir
því hvaða áhrif úrskurðurinn kann
að hafa. Mér sýnist verið að gefa
í skyn að Svínvetningár, sem höfðu
uppi áform um að byggja þjónustu-
miðstöð, geti ekki að svo komnu
máli byggt hana, eða að skipulags-
stjórn leggist gegn því. Það er mjög
athyglisvert. -------------------
Niðurstaðan er lika „Hugmyndir
óvenjuleg að því leyti norðanmanna
hvað hún er viðamikil. _tlrS
Mér fínnst vera gerðar ekkl mjog Vel
mjög miklar athugasemd- igfunflaðar
deiliskipulag
sem
ír við
Svínavatnshreppur hafði lagt fram.
Frá sjónarhóli okkar Ferðafélags-
manna táknar það að hugmyndir
norðanmanna hafí ekki verið mjög
vél ígrundaðar. Þetta eru mín fyrstu
viðbrögð," segir Páll.
Jóhann Guðmundsson oddviti
sveitarstjórnar Svínavatnshrepps
segir hreppinn hafa afsal frá ráð-
inn hafi ásamt fleirum keypt Auð-
kúluheiði af íslenska ríkinu árið
1918. „Héraðsdómur tók tillit til
þessa á sínum tíma að því leyti að
við höldum öllum nytjurn," segir
hann. Jóhann segir jafnframt að
Auðkúluheiði liggi innan stjóm-
sýslumarka hreppsins, sem sé skylt
lögum samkvæmt að skipuleggja á
svæðinu. „Aðalskipulag hefur verið
staðfest og þetta deiliskipulag er í
framhaldi af því.“
Hann segir ennfremur að í sum-
um athugasemda skipulagsstjóra
séu gerðar strangari kröfur en ef
um álver væri að ræða, sem verði
að teljast undarlegt. „Við vissum
að vissar vatnsrannsóknir væru eft-
ir en við höfum unnið eftir leiðsögn
réttra aðila og ábendingum frá
Náttúruverndarráði. Til dæmis um-
skrifuðum við skýrsluna þrisvar, að
stórum hluta eftir ábendingum
skipulagsins.
Síðan koma fram önnur atriði
sem eru okkur óviðkomandi, eins
og til dæmis örverurannsókn í hver-
________ um sem við ætlum ekki
að hreyfa við. Hugmynd-
in er sú að nýta affalls-
vatn úr ákveðnum hver.
Einnig er farið fram á
umhverfisvernd til fram-
tíðar, sem aldrei hefur
verið nefnt við okkur fyrr og við
vitum ekki á hvers vegum á að vera.
Þetta kemur á óvart og mér er
sagt af mönnum sem þekkja til
umhverfismats að þarna kveði við
annan tón,“ segir Jóhann loks.
Ákvörðun hefur ekki verið tekin um
hvort úrskurðurinn verður kærður.