Morgunblaðið - 03.04.1996, Blaðsíða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 3. APRÍL 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Ásgrímur Helgi
Halldórsson
fæddist í Bakka-
gerði á Borgarfirði
eystra 7. febrúar
1925. Hann lést í
sjúkrahúsi Reykja-
víkur 28. mars. For-
eldrar hans voru
Halldór Ásgríms-
son, kaupfélags-
sljóri og alþing-
ismaður, f. 17. apríl
1896 á Brekku í
Hróarstungu í N-
Múlasýslu og Anna
Guðný Guðmunds-
dóttir kennari, f. 7. desember
1895 í Litlu-Vík, Borgarfirði
eystra. Ásgrímur var næstelst-
ur fimm bræðra en þeir eru
Árni Björgvin lögfræðingur, f.
1922j Ingi Björn, starfsmaður
hjá Islenskum sjávarafurðum,
f. 1929, Guðmundur Þórir,
starfsmaður hjá Islenskum
sjávarafurðum, f. 1932, ogHall-
dór Karl, starfsmaður hjá Olíu-
félaginu, f. 1937. Ásgrímur
kvæntist eftirlifandi eiginkonu
sinni, Guðrúnu Ingólfsdóttur,
7. september 1946 og hefðu þau
því átt gullbrúðkaupsafmæli
síðar á árinu. Foreldrar hennar
voru Ingólfur Eyjólfsson, f. 8.
október 1877, og Elín Sigfús-
dóttir, f. 10. nóvember 1889,
sem bjuggu lengst af á Skjald-
þingsstöðum í Vopnafirði.
Asgrímur og Guðrún eignuð-
ust fimm börn. 1) Ingólfur,
skipstjóri á Höfn. Maki Ingólfs
er Siggerður Aðalsteinsdóttir,
skrifstofumaður, og eiga þau
fjögur börn. Ásgrímur, f. 1966,
maki hans er Þórgunnur Torfa-
dóttir og eiga þau tvær dætur,
Söndru Rán og Iðunni Töru.
Margrét, f. 1968, maki hennar
er Jón Finnsson og eiga þau
þrjú börn, Sunnu, Finn Inga og
Ingólf. Áðalsteinn, f. 1969,
maki hans er Olöf Þórhalla
Magnúsdóttir og eiga þau eina
dóttur, Siggerði. Guðrún, f.
1979. 2) Halldór, utanríkisráð-
herra. Maki Halldórs er Sigur-
jóna Sigurðardóttir læknaritari
og eiga þau þijár dætur. Helga,
f. 1969, maki hennar er Karl
Ottó Schiöth og eiga þau eina
dóttur, Lindu Hrönn. Guðrún
Lind, f. 1975, og íris Huld, f.
1979. 3) Anna Guðný skrifstofu-
maður. Maki Önnu er Þráinn
Ársælsson matreiðslumeistari
og eiga þau tvær dætur, Ernu,
f. 1982, og Lindu, f. 1986. 4)
Elín leikskólastjóri. Maki Elín-
ar er Björgvin Valdimarsson
Þótt það eina sem vitað er um
framtíðina sé að „eitt sinn skuli
hver deyja" koma andlátsfréttir oft-
ast í opna skjöldu. Svo var því far-
ið þegar mér barst sú fregn að
Ásgrímur Halldórsson væri látinn,
Hann er í huga mínum maður upp-
byggingar og athafnasemi og sú
hugsun var víðs fjarri að maðurinn
með ljáinn væri á næstu grösum.
Eg man vel hvar fundum okkar
bar fyrst saman og nú munu vera
þrjátíu ár síðan. Ég var með félög-
um úr leikfélaginu á Egilsstöðum í
heimsókn á Hornafirði og er við
höfðum tekið saman föggur okkar
og biðum eftir flugi heim kom hann
aðvífandi og tók þá sem hann kom
í jeppann til þess að sýna þeim hið
stórbrotna umhverfi Hafnar. Hon-
um var þarna vel lýst, var greið-
vikni og hjálpsemi ásamt gestrisni
í bióð borin.
Síðan liðu mörg ár, en á seinni
árum í löngu og góðu samstarfi
okkar Halldórs Ásgrímssonar sonar
hans á stjórnmálavettvanginum
hefur leiðin oft legið heim til Ás-
gríms og Guðrúnar Ingólfsdóttur
konu hans þegar Höfn var sótt
heim. Rausn þeirra og gestrisni var
veggf óðrarameist-
ari og eiga þau þrjú
börn, Helga Má, f.
1977, Thelmu, f.
1983, og Brynju, f.
1983. 5) Katrín
ræktunarstjóri.
Maki Katrínar er
Gísli Guðmundsson
garðyrkjufræðing-
ur og eiga þau tvo
syni, Ásgrím Helga,
f. 1989, og Guð-
mund, f. 1992.
Ásgrímur stund-
aði nám við Héraðs-
skólann á Laugum
á árunum 1941-1943 og siðan í
Samvinnuskólanum í Reykjavík
1944-1946. Hann var starfsmað-
ur Kaupfélags Vopnfirðinga á
árunum 1943-1953 og var full-
trúi föður síns á árunum 1946-
1953, sem þar var kaupfélags-
stjóri. Mikil kaflaskil urðu í lífi
hans þegar hann fluttist til
Hafnar í Hornafirði árið 1953
og starfaði þar sem kaupfélags-
stjóri samfleytt til ársins 1975.
Hann stjórnaði jafnframt dótt-
urfyrirtækjum kaupfélagsins á
þessum tíma, útgerðarfyr-
irtækinu Borgey hf. og Fisk-
mjölsverksmiðju Hornafjarðar
hf. Árið 1968 hóf hann ásamt
syni sínum, Ingólfi, og Birgi
Sigurðssyni skipstjóra rekstur
útgerðarfyrirtækisins Skinn-
eyjar hf. sem nú rekur um-
fangsmikla fiskverkun og út-
gerð á Höfn. Ásgrímur var
framkvæmdastjóri þess fyrir-
tækis frá upphafi og starfaði
við það fram til dauðadags, en
hann lét af störfum sem fram-
kvæmdastjóri fyrir nokkru síð-
an. Hann tók ríkan þátt í félags-
málum og sat í hreppsnefnd á
Höfn í samtals 11 ár og var
oddviti um nokkurra ára skeið.
Hann sat í hreppsnefnd sem
fulltrúi Framsóknarflokksins
og tók virkan þátt í störfum
Framsóknarfélags A- Skafta-
fellssýslu alla tíð. Hann var um
tíma framkvæmdastjóri Skipa-
tryggingar Austfjarða og átti
um nokkurra ára skeið sæti í
stjórn Lífeyrissjóðs Austur-
lands. Hann var formaður
stjórnar Skógræktarfélags A-
Skaftfellinga um árabil og tók
rikan þátt í skógræktarmálum.
Ásgrímur var gerður að heið-
ursborgara Hornafjarðar árið
1995 þegar hann varð sjötug-
ur.
Útför Ásgríms verður frá
Hafnarkirkju í dag og hefst
athöfnin kl. 14.00.
mikil. Þar að auki var hann hið
trausta bjarg í flokksstarfinu og
veitti þann stuðning sem hann
mátti. Það munaði um hann í öllu
tilliti.
Að Ásgrími stóðu sterkir stofnar
en foreldrar hans voru merkishjón-
in Anna Guðný Guðmundsdóttir
og Halldór Ásgrímsson alþingis-
maður, en hann stóð ávallt í eldlín-
unni í forystu fyrir sitt byggðarlag
sem kaupfélagstjóri og í stjórnmál-
um á landsvísu sem alþingismaður.
Ásgrímur var uppalinn á Borgar-
firði eystra og fluttist síðan til
Vopnafjarðar þar sem hann hóf
störf hjá Kaupfélagi Vopnfirðinga
1943 og varð fulltrúi þar 1946 til
1953. Það kom í hans hlut að stýra
málum heima fyrir meðan faðir
hans var á þingi. Þarna mótaðist
lífsbraut hans. Hann helgaði sam-
vinnuhreyfingunni krafta sína í
rúmlega þijá áratugi, lengst af'hjá
Kaupfélagi Austur-Skaftfellinga,
en hann varð kaupfélagsstjóri þar
árið 1953.
Höfn í Hofnafirði, með sinni stór-
brotnu umgjörð, liggur að gjöful-
ustu fiskimiðum landsins og sótt
er um Hornafjarðarós þar sem út-
hafsaldan brotnar á sandfjörum og
skeijum og brimskaflarnir bera við
loft í hafáttinni. Til landsins ber
jökulinn við loft og frá honum falla
stórárnar til hafs og skipta sveitum.
Þarna var starfsvettvangur Ás-
gríms hans bestu ár og þarna naut
sín kraftur hans og dugnaður. Upp-
gangur staðarins á þessum árum
var undraverður. Byggðarlagið
breyttist úr einangruðu fiski- og
landbúnaðarþorpi í eitt blómlegasta
byggðarlag landsbyggðarinnar.
Skaftfellingar eru traustir menn og
dugandi, en ég held að ekki sé á
neinn hallað þótt sagt sé að hann
hafi verið lykilmaðurinn í uppbygg-
ingunni, fremstur meðal jafningja.
Hann hreykti sér ekki yfir aðra,
stóð traustum fótum í uppbyggingu
atvinnulífsins til lands og sjávar.
Þar tók hann sér stöðu og hvikaði
ekki frá henni til æviloka.
Hann kaus að skipta um starfs-
vettvang árið 1975 er hann lét af
störfum hjá Kaupfélagi Austur-
Skaftfellinga. Þá sneri hann sér að
uppbyggingu Skinneyjar sem nú er
orðið stórmyndarlegt fyrirtæki í
sjávarútvegi á Höfn og gildur þátt-
ur í atvinnulífinu þar. Nýlega hafði
hann dregið sig þar út úr stjórnun-
arstörfum og skilað þeim til nýrrar
kynslóðar.
Ásgrími hefðu vafalaust staðið
allar dyr opnar til áhrifa á lands-
visu ef hann hefði beitt sér á þeim
vettvangi. Hann kaus hins vegar
að beita afli sínu til uppbyggingar
á Höfn þar sem hann valdi sér
ungur starfsvettvang og stóð
traustum fótum í því samfélagi og
lifði þar lífinu í tengslum við land
og sjó. Hann var ræktunarmaður
og landbúnaður átti hug hans ásamt
sjónum svo að alltaf hafði hann
skepnur, bæði kindur og hesta.
Skógræktarmaður var hann af lífi
og sál. Hann reisti sér sumarbústað
í Lóni og átti þar skógi vaxinn
unaðsreit.
Ég minnist þess eitt sinn að við
hjónin vorum í heimsókn í sumarbú-
staðnum hjá þeim Guðrúnu og Ás-
grími og ég gekk með honum á
sólskinsmorgni niður að girðingunni
þar sem hann hafði hestana sína.
Þegar þeir sáu okkur nálgast komu
þeir allir sem einn að girðingunni
til þess að þiggja brauð hjá eiganda
sínum, sem þeir fengu. „Það má
aldrei svíkja þá“, sagði hann. Ég
hef oft minnst þessara orða og
fínnst þau vera táknræn fyrir líf
hans. Hann sveik aldrei uppruna
sinn eða þá hugsjón að leggja alla
krafta sína fram til þess að byggja
upp undirstöðuna, góð fyrirtæki
sem gerðu fólki kleift að lifa mann-
sæmandi lífí. Hann var ávallt á
orrustuvellinum miðjum.
Það var alls staðar sami myndar-
skapurinn hvort sem var í sumarbú-
staðnum, heima fyrir, eða í gróður-
húsinu á Hvannabrautinni þar sem
rósirnar hennar Guðrúnar breiddu
úr sér. Nú síðast voru þau sest að
í sambýlishúsi aldraðra á Höfn þar
sem Vatnajökul ber við loft í kvöld-
sólinni út um eldhúsgluggann með
útsýni allt til Öræfajökuls. Sú dvöl
var styttri fyrir Ásgrím en efni
stóðu til, en um það tjáir lítt að
sakast við þann sem öllu ræður.
Með honum er genginn einn af
merkari athafnamönnum seinni ára
í sjávarútvegi, Hann vann í sam-
vinnuhreyfingunni og einstaklings-
framtakinu og var jafnvígur í hvoru
tveggja.
Framsóknarmenn sakna hins
trausta stuðningsmanns sem ávallt
var boðinn og búinn að leggja það
lið sem hann mátti, og það munaði
um hann. Fyrir það vil ég þakka
að leiðarlokum fyrir hönd fram-
sóknarmanna á Austurlandi og ég
veit að framsóknarmenn um allt
land taka undir þær þakkir.
Við Margrét vottum Guðrúnu og
fjölskyldunni allri innilega samúð
og erum þakklát fyrir góða viðkynn-
ingu sem ekki hefur borið skugga á.
Jón Kristjánsson.
Elsku afi.
Með þessum orðum langar okkur
systurnar til að kveðja þig I hinsta
sinn. Aldrei hefðum við trúað því
að við værum að sjá þig í síðasta
sinn þegar þið amma komuð til
Reykjavíkur um síðustu áramót.
Þú varst okkur ætíð góður og
elskulegur afi og það var alltaf
gott að koma til ykkar ömmu. Það
eru margar góðar minningar sem
við eigum frá Höfn og sérstaklega
stundirnar sem við áttum með ykk-
ur ömmu í Lóninu. Það var gaman
að sjá hvernig Linda Hrönn tók
strax ástfóstri við þennan yndislega
stað þegar hún dvaldi þar hjá ykk-
ur. Hún talar mikið um veiðiferðirn-
ar sem voru farnar út á Lónið og
fannst mjög gaman að fá að taka
þátt í þeim.
Þú gafst okkur innsýn í náttúr-
una. Það var ómetanlegt fyrir okk-
ur að fá að fylgjast með því hvern-
ig þú og amma breyttuð gróðurlitlu
landi í skóg. Þú varst aldrei hik-
andi við að takast á við ný verkefni
og það var alltaf bjartsýni og trú
á framtíðina í orðum þínum. Við
munum alltaf muna eftir hlýja bros-
inu þínu og hvernig þú hvattir okk-
ur áfram í lífínu.
Hví mundi nú ísland ei minnast á hann,
sem meira en flestir því unni,
sem hvatti þess drengi, sem drengur því vann
og dugði því allt hvað hann kunni.
(Þ. Erl.)
Elsku afi, hvíl þú í friði.
Helga, Guðrún Lind og
íris Huld Halldórsdætur.
Hann afi er dáinn.
Það varð okkur mikið áfall að
heyra þessi orð, hann sem var svo
hress síðast þegar við hittumst.
Hann hugsaði alltaf vel til allra
og talaði aldrei neikvætt um nokk-
urn mann. Hann hafði gaman af
að rökræða málin, en á meðan hann
gerði það var hann alltaf með bros
á vör. Eitt af því sem afi kenndi
okkur var að sjá fleiri en eina hlið
á málunum og ekki að dæma of
hart.
Tilvera okkar er undarlegt ferðalag.
Við erum gestir og hótel okkar er jörðin.
Einir fara og aðrir koma í dag
því alltaf bætast nýir hópar í skörðin.
Þá verður oss ljóst að framar ei frestur gefst
né færi á að ráðstafa nokkru betur.
Því alls sem lífið lánaði, dauðinn krefst
í líku hlutfalli og Metusalem og Pétur.
(T.G.)
Elsku afi, við kveðjum þig með
miklum söknuði og þökkum þér
fyrir þær stundir sem við áttum
með þér og fyrir allt það sem þú
hefur gert fyrir okkur. Minning þín
mun alltaf lifa í hjarta okkar.
Megi guð styrkja ömmu í sorg-
inni og um ókomna tíð.
Margrét, Aðalsteinn
og Guðrún.
Margs er að minnast frá góðum
samskiptum við Ásgrím Halldórs-
son á liðnum áratugum. Hann var
hinn mikli og óbrigðuli forystumað-
ur heimabyggðar sinnar í fram-
kvæmda og félagsmálum, sem allir
er til þekkja og notið hafa hljóta
að færa honum einlæga þökk fyrir,
þegar hann hverfur af vettvangi.
Eg minnist náins og árangursríks
samstarfs við hann og forystumenn
Hafnarhrepps, fyrir um þrjátíu
árum, en þá var Ásgrímur oddviti
sveitarfélagsins. Brýn þörf var á
að ná eignarhaldi og stjórnsýslulegu
forræði á auknu landi í þágu Hafn-
arhrepps, bæði vegna vaxandi bú-
setu og atvinnulífs við höfnina.
Ásgrímur lagði á ráðin hvernig
málið skyldi sótt gagnvart þeim sem
andæfðu, sýndi mikla festu en jafn-
framt tillitssemi svo sem aðstæður
leyfðu. Málið hafðist í gegn eins
og að var stefnt og njóta bornir og
óbornir í heimabyggð hans þessara
verka hans eins og svo margra
annarra.
Margir munu án vafa gera skil
hinni merku sögu Ásgríms á sviði
verslunar og atvinnulífs, en hér
skal að nokkru getið merkilegs þátt-
ar í lífsferli Ásgríms í þágu skóg-
ræktar.
Hann varð á þeim vettvangi
umsvifamikill eins og annars stað-
ar, þar sem hann tók til hendi.
Hann sótti í fjölda mörg ár heilu
vörubílsfarmana af plöntum á Hall-
ormsstað með félögum sínum úr
Hornafirði. Plöntum þessum dreifðu
þeir síðan mest til íbúa á Horna-
firði og í sumarbústaðalönd í Lóni.
Sjálfur gerðist Ásgrímur land-
nemi við Karlsfell í Lóni, gróður-
setti með aðstoð síns fólks mikið
magn tijáa og byggði sér gott or-
lofshús þar sem hann, fjölskylda
hans og vinir hafa átt margar góð-
ar stundir. Skógræktarfélag íslands
hélt aðalfund sinn á Höfn í Horna-
firði árið 1991. Ásgrímur bauð þá
öllum fundargestum, um 160
manns, að heimsækja sig að Karls-
felli. Nutu menn þar góðra veitinga
í dýrðlegu veðri í lundum þeirra
skóga sem vaxið hafa upp af verk-
um Ásgríms og hans fólks.
Ásgrímur kemur víðar við sögu
í skógræktarframkvæmdum. Hann
á öðrum fremur heiðurinn af því
að Skógræktarfélag Austur-
Skaftafellssýslu eignaðist jörðina
Haukafell á Mýrum, þar sem mikið
hefur verið gróðursett og vöxtuleg-
ir sprotar ungkóga teygja sig til
lofts.
Auk hins mikla framkvæmda-
starfs í þágu skógræktar var Ás-
grímur öflugur félagsmálamaður á
því sviði. Hann var lengi formaður
Skógræktarfélags Austur-Skaft-
fellinga og sat í varastjórn Skóg-
ræktarfélags íslands um tíma. Ás-
grímur og Guðrún, kona hans, sóttu
marga aðalfundi Skógræktarfélags
íslands.
Gott hefði verið að eiga lengri
dag með Ásgrími, en á vegamótum
færi ég honum einlæga þökk fyrir
þær stundir sem við áttum saman.
Fyrir hönd skógræktarfólks í land-
inu færi ég honum þakklæti og virð-
ingu fyrir ómetanlegt starf við að
efla skógrækt og gera landið okkar
þannig ljúfara og betra þeim sem
það nú byggja og þeim sem það
erfa.
Sveinbjörn Dagfinnsson,
varaformaður Skógræktar-
félags Islands.
Þegar við komum til Walvis Bay
í Namibíu eftir tæplega sólahrings
ferðalag frá London þá voru það
fyrstu fréttirnar sem við fengum
að þú værir látinn. Það er alltaf
áfall þegar einhver nákominn hverf-
ur svo snögglega en að vera svona
langt í burtu og finnast maður ekki
geta kvatt þig er e.t.v. enn erfið-
ara. En við reynum að hugsa um
björtu hliðarnar og allt það góða
sem þú hefur gefið okkur og öðrum
sem fengu að njóta samferðar þinn-
ar. Það verður aldrei frá okkur tek-
ið.
Það eru fáir sem marka jafn djúp
spor bæði í huga almennings en þó
sérstaklega fjölskyldunnar þar sem
það er ekki síst þér að þakka hversu
samheldin hún er.
Minningar okkar og þá sérstak-
lega Ásgríms úr Karli og Bæ, sil-
ungsveiðarnar í Lóninu og allar
samverustundirnar fyrr og síðar
líða okkur aldrei úr minni. Minning
þín mun lifa í hjarta okkar.
Við getum ekki fylgt þér síðustu
skrefín á þessari jörðu en við erum
hjá ykkur öllum í huganum og ósk-
um þess heitast að geta haldið utan
um ykkur.
Kær kveðja.
Ásgrímur, Þórgunnur, Sandra
Rán og Iðunn Tara.
Það eru árslok 1964. Ég, ungur
maður í atvinnuleit á samtal við Jón
Arnþórsson, starfsmannastjóra
Sambands íslenskra samvinnufé-
laga. Þar kemur í samtali okkar
að hann segir: „Þú gætir kannski
hugsað þér að fara til Hornafjarð-
ar. Ég hef heyrt að þar vanti mann
til starfa hjá kaupfélaginu með vor-
inu.“ Áhuginn er strax vakinn. Ég
segi að ég vilji gjarnan kanna mál-
ið. Jón býðst til að tala við kaupfé-
lagsstjórnann, Ásgrímm Halldórs-
son. Ég ráðfæri mig við konuefni
mitt og við erum sammála um að
Hornafjörður sé áhugaverður stað-
ur. í ársbyijun 1965 fer ég og hitti
ASGRIMUR
HALLDÓRSSON