Morgunblaðið - 04.10.1996, Blaðsíða 52

52 FÖSTUDAGUR 4. OKTÓBER 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
SVAVAR
ARMANNSSON
+ Svavar
Ármannsson
fæddist á Akureyri
20. ágúst 1941.
Hann lést á heimili
sínu 26. september
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Ármann Jakobsson,
bankastjóri, f. 2.
ágúst 1914, og Hild-
ur S. Svavarsdóttir,
■ f. 8. júní 1913, d.
12. febrúar 1988.
Bróðir __ hans var
Jakob Ármannsson
bankamaður, f. 7.
maí 1939, d. 20. júlí síðastliðinn.
Svavar kvæntist 30. júlí 1965
eftirlifandi eiginkonu sinni
Ingibjörgu Ástu Egilsdóttur,
húsmóður, f. 30. júlí 1940, dótt-
ur hjónanna Ástu J. Dahlmann,
f. 27. maí 1914, d. 26. október
1980, og Egils Sigurgeirssonar
hrl., f. 21. desember 1910, d.
14. mars sl.
Dætur Svavars og Ingibjarg-
ar eru þijár: 1) Hildur, læknir,
f. 19. apríl 1965, gift Halldóri
G. Svavarssyni, efnafræðingi,
f. 23. desember 1966, og eiga
þau tvær dætur, Brynju Björgu,
f. 28. júní 1990, og Ingibjörgu
Ástu f. 16. september 1994. 2)
Ásta, nemi í H.Í., f. 28. júní
1970. 3) Ingibjörg, nemi, f. 19.
júlí 1977.
Svavar fluttist
ásamt fjölskyldu
sinni frá Akureyri
til Siglufjarðar
1949. Hann lauk
stúdentsprófi frá
Menntaskólanum í
Reykjavík 1961.
Næstu ár var hann
við laganám í Há-
skóla Islands.
Hann vann ýmis
störf, m.a. við sild-
arvinnslu á Siglu-
firði, við Toyota-
umboðið í Reykjavík
og við kennslu við
Kvennaskólann í Reykjavík.
Árið 1968 starfaði hann um
skeið í Utvegsbanka íslands, en
síðar sama ár hóf hann störf
hjá Fiskveiðasjóði íslands. Frá
1. janúar 1980 til dauðadags
var hann aðstoðarforstjóri
Fiskveiðasjóðs íslands. Svavar
sat í stjórn Þormóðs ramma frá
nóvember 1983 til apríl 1987.
Hann gegndi ýmsum trúnaðar-
störfum á vegum sjávarútvegs-
ráðuneytis, Sambands íslenskra
bankamanna og um skeið var
hann í samninganefnd SÍB.
Svavar var áhugamaður um
brids og skák og keppti á veg-
um Útvegsbanka íslands.
Svavar verður jarðsunginn
frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Tengdafaðir minn, Svavar Ár-
mannsson, lést á besta aldri síðastlið-
inn fímmtudag eftir ströng en frekar
skammvinn veikindi.
■—' Mér koma í hugann þau skipti sem
við áttum tal saman. Þær samræður
voru ávallt skemmtilegar enda naut
sín vel rökvísi hans og eðlislæg ná-
kvæmni. Örlögin höguðu því svo að
samskipti okkar verða ekki meiri og
við munum aldrei kynnast jafnvel og
ég hefði svo gjarnan viljað. Fyrir
rétt rúmu ári hefði þó engum komið
í hug að svo snöggur endi yrði bund-
inn á kunningsskap okkar og ef allt
hefði verið með felldu hefðu áratugir
verið framundan í lífi Svavars.
Það virðist ótrúlegt að það hafi
ekki verið lengra síðan en í fyrrasum-
ar að við hjónin og dætur okkar tvær
heimsóttum hann og tengdamömmu
mína í sumarbústað fyrir norðan. Þar
..yar Svavar sjálfum sér líkur, hló og
' gantaðist, en jafnvel þá voru fyrstu
merki sjúkdómsins farin að gera
vart við sig með tilheyrandi verkjum
og óþægindum sem hann hafði þó
hijótt um.
Þegar ljóst varð um hversu alvar-
legan sjúkdóm var að ræða tók hann
því af mikilli stillingu og sýndi mik-
inn hetjuskap í þeirri baráttu sem
við tók. Ég heimsótti hann oft meðan
á veikindum hans stóð og aldrei
heyrði ég hann kvarta eða fárast
yfir orðnum hlut. Margir hefðu við
slík tækifæri látið bugast en það
gerði Svavar aldrei. Gott dæmi um
það er að hann, langt leiddur af sjúk-
dómi sínum, mætti til vinnu sinnar
þá daga sem hann var ferðafær.
'•'* Svavar var vel lesinn og var eink-
um vel að sér í íslenskum fræðum
og tók, að hætti fornmanna, með
æðruleysi því sem að höndum bar.
Eftirfarandi ljóðlínur Þóris jökuls,
sem hann kastaði fram er hann
horfðist í augu við dauða sinn, hefðu
sem best getað verið ortar um Svav-
ar:
Upp skalt á kjöl klífa.
Köld es sjávar drífa.
Kostaðu huginn at herða.
Hér muntu lífit verða.
Skafl beygjattu, skalli,
þótt skúr á þik falli.
Ast hafðir þú meyja.
Eitt sinn skal hverr deyja.
Svavar lést í faðmi fjölskyldu sinn-
ar og hélt virðingu sinni og reisn
allan tímann.
Með þessum fátæklegu orðum
langar mig til að kveðja góðan dreng
„ og kæran tengdaföður minn.
^Tengdamóður minni, mágkonum og
föður Svavars votta ég innilega sam-
úð í sorg þeirra. Hvíl í friði.
Halldór Svavarsson.
Ég var sextán ára og nemandi í
MR þegar kynni okkar Svavars Ár-
mannssonar hófust. Þessi kynni
stóðu þá fjóra vetur sem stúdents-
námið tók og vorum við Svavar allan
þann tíma mjög nánir vinir. Við lás-
um sömu bækurnar, spiluðum brids
og billiard saman, ræddum lífíð og
tilveruna og stunduðum samt skól-
ann, en án mikillar fyrirhafnar. Sú
vinátta sem myndast á þessum mót-
unarárum endist allt lífið og þó það
líði áratugir án þess að fólk hittist
gerir það ekkert til því þegar þar
að kemur er eins og fólk hafi kvaðst
í gær og þráðurinn er beinn.
Svavar var ættaður frá Siglufirði,
ákaflega vel gerður, greindur og
svipfríður. Hann var mér fremri um
flesta hluti. Bróðir Svavars, Jakob,
var tveimur árum á undan okkur í
skóla og var kjörinn Inspector
Scholae. Hann var einnig vel gerður
maður og framtíðin blasti við þeim
bein og björt. Báðir hófu nám í Há-
skóla Islands, en það virðist ekki
hafa hentað þeim, því þeir hættu og
fóru að starfa og fengu báðir mikinn
frama og verðskuldaðan.
í Borgarfirðinum, þaðan sem ég
er að mestu ættaður, telst til undan-
tekninga ef fólk nær ekki níræðis-
aldri. Þeir bræður Svavar og Jakob
fóru á góðum aldri með stuttu milli-
bili og með svipuðum hætti.
Veröldin og örlögin eru ekki ein-
föld og auðskýranleg. Á seinni árum
hef ég misst ýmsa ástvini og tóma-
rúmið er stórt. Eg hef leitað mér
skjóls í kristnum lífsviðhorfum og
þar er kennt að til sé líf eftir þetta
líf. Ég trúi að þetta líf hafi tilgang
og við verðum að nýta þessa jarðvist
til að gera góða hluti eftir getu okk-
ar. Þetta gerðu þeir bræður báðir
og kannski endumýjum við kynnin
þegar þar að kemur.
Konu Svavars, börnum og öðrum
aðstandendum votta ég samúð mína.
Ásgeir Leifsson.
Vinur minn og spilafélagi til
margra ára, Svavar Ármannsson, er
dáinn á besta aldri.
Einmitt um þetta leyti var Svavar
vanur að hringja í okkur spilafélag-
ana og vekja vinsamlega athygli á
því að komið væri r í mánuðinn og
ekki seinna vænna að fara að dusta
rykið af grænu borði sem geymt
væri niðri í kjallara. Notalegur fiðr-
ingur fór alltaf um mig þegar ég
heyrði rödd hans í símanum því ég
vissi að framundan voru æsispenn-
andi miðvikudagskvöld þar sem dæg-
urþrasið og áhyggjur hversdagsleik-
ans viku fyrir seiðmögnuðum töfrum
tígulgosans og laufsjöunnar. Allt
gleymdist nema kitlandi sktjáfið í
spilunum þegar þau voru stokkuð,
eftirvæntingin þegar maður tók þau
upp eitt af öðru. Síðan alvaran í sagn-
baráttunni og úrspilinu. Sigurgleðin
eftir að erfiður samningur var í höfn.
Bitið á jaxlinn ef maður var í and-
stöðunni og sagnhafa hugsuð þegj-
andi þörfín seinna meir. Hvert ein-
asta spil var þrungið spennu og eftir-
væntingu. Ekki vorum við Svavar
alltaf sammála í túlkun sagna og
aðferðir í úrspili enda miklir mála-
fylgjumenn báðir og fyrir kom að
við skildum í hálfgerðum styttingi
að afloknu spilakvöldi. I næsta spila-
klúbbi var það hins vegar allt gleymt,
brandararnir fuku á víxl og spennan
og leikgleðin í fyrirrúmi.
En þetta haustið verður ekki
hringt, þeir bræður báðir horfnir svo
að segja í einu vetfangi og skilja
eftir sig skarð sem verður ekki fyllt.
En þetta er víst leiðin okkar allra
og staðfestir það sem maður er
stundum að reyna að gleyma að lífið
er sem blaktandi logi á kerti við
opinn glugga.
Mér fínnst svo ógnar stutt síðan
við Svavar leiddum dætur okkar
fyrstu sporin um Njálsgötuna og
Barónsstíginn og spjölluðum bæði í
gamni og alvöru um þetta nýja hlut-
verk sem okkur var ætlað. Við,
áhyggjulausir háskólastrákarnir,
sem höfðum ekki þurft að hugsa um
annað en námsbækurnar og okkur
sjálfa, vorum allt í einu orðnir pább-
ar. Hildur og Harpa voru augastein-
arnir okkar alveg frá fæðingu og líf-
ið breytti um takt. Það leyndi sér
heldur ekki á árunum sem á eftir
komu hveijum augum Svavar leit
föðurhlutverkið. Þó að hann talaði
ekki mikið um dætur sínar hvers-
dagslega fór það ekki fram hjá mér
í langri viðkynningu að þær voru
honum lífið sjálft og af mörgum
góðum verkum sem Svavar Ár-
mannsson skildi eftir sig trúi ég að
dætur hans muni bera vitni um það
besta í fari hans.
Þá er ekki annað en kveðja góðan
dreng og þakka honum samfylgdina
og allar gleðistundirnar sem við átt-
um saman að fornu og nýju. Hafðu
þökk fyrir það allt, kæri vinur.
Systu og dætrum þeirra Svavars
votta ég mína dýpstu samúð.
Eysteinn Björnsson.
Sú harmafregn barst fyrir
skömmu að æskufélagi minn, Svavar
Ármannsson, væri látinn langt um
aldur fram. Þegar hugsað er aftur
til unglingsáranna á Siglufirði, þá
er Svavar óijúfanlegur hluti minn-
inganna sem við þau eru bundnar.
Þótt leiðir hafi ekki legið saman er
kom fram á fullorðinsár, þá finnst
mér engu að síður sem unglingsárin
séu allt í einu orðin meiri fortíð en
þau hafa verið til þessa.
Það var auðvitað með töluverðri
forvitni sem við krakkarnir í níu ára
bekknum hjá Jóhanni Þorvaldssyni í
barnaskólanum á Siglufirði tókum á
móti þessum nýja strák frá Akur-
eyri. Og það má með sanni segja,
að Svavar var forvitnilegur og
áhugaverður félagi alla þá tíð sem
við héldum hópinn. Svavar var bæði
þroskaðri og með fijórra ímyndunar-
afl en flest okkar hinna. Á þessum
tíma gaf það lífinu nýjar víddir að
vera í félagi við Svavar.
Það myndaðist fljótt stór og góður
vinahópur í kring um Svavar, bæði
strákar og stelpur. Það var aldrei
lognmolla í kring um hann. Við bæði
öttum kappi og vorum vinir. Kappið
kom fram í briddsklúbbnum okkar,
sem við mynduðum 10 ára gamlir
og sem enn lifir í minningunni vegna
allra tertnanna sem mömmurnar sáu
hverfa ofan í okkur og svo vegna
nokkurra sagðra og ósagðra bridds-
sagna, sem vísindin hafa ekki enn
fengið botn í. Kappið kom einnig
fram í aflraunaæfingunum, fleka-
siglingunum, pólitíkinni og metingn-
um um hitt og þetta, þar sem Jakob,
nýlátinn eldri bróðir Svavars, var
oftar en ekki síðasti dómarinn á rétt
eða rangt, dómari, sem naut óskiptr-
ar virðingar okkar allra.
Vinahópurinn var vissulega stór
og traustur, en um rúman tíma
komst ekki hnífurinn í milli þar sem
vorum við Karl Ragnars og Svavar.
í þessum þrengsta hópi vinanna var
trúnaðurinn algjör og vináttan var
skjalfest með því að hópurinn arkaði
á ljósmyndastofu þar sem þessi
þrenning var mynduð í bak og fyrir.
Myndunum var síðan dreift á ailar
fallegustu stelpurnar í bekknum. í
okkar bekk voru bara fallegar stelp-
ur, þannig að það þurfti mikið af
myndum. Þetta fyrirtæki borgaði sig
vel, því á síðasta bekkjarmóti kom í
ljós að þessum myndum hafði verið
haldið til haga. Það var að vísu nokk-
uð undarlegt að uppgötva, hvað þess-
ir miklu heimsmenn, sem við vorum,
virkuðu stuttbuxnalegir á þessum
myndum. Það var alveg ný hlið á
málinu.
Það er auðvitað margt sem kemur
á daginn þegar rótað er í sjóði minn-
inganna frá þessum dögum eins og
þegar ég átti að sanna fyrir kaup-
manninum að ég væri liðtækur
sendill með því að ná í kartöflupoka
í kartöflugeymslu bæjarins og flytja
heim. Svavar skipulagði leiðangur-
inn, þannig að þegar við ókum pok-
anum á snjósleða framhjá verslun
kaupmannsins, sem átti að meta
getu væntanlegs sendils, þá dró Sva-
var sleðann, Karl ýtti á eftir en ég
gekk eins og fínn maður til hliðar.
Eitthvað höfðum við nú misskilið
hlutverkin, en til allrar lukku hafði
kaupmaðurinn húmor, þannig að ég
fékk embættið. Eins líður okkur
Karli seint úr minni, þegar við félag-
arnir fórum í leiðangur til Akureyrar
með mjólkurbátnum Drangi og þui'ft-
um að halda skipstjóranum upp á
snakki til að hann færi ekki á undan
Svavari frá Ólafsfirði, en Svavar
gerði menningarlega úttekt á Ólafs-
firði meðan við stoppuðum þar í tíu
mínútur.
Að skilja er að deyja svolítið, seg-
ir í frönsku spakmæli. Við félagamir
fórum hver í sína áttina strax á
menntaskólaárunum og þótt við sæj-
umst auðvitað á sumrum í síldinni á
Siglufirði, þá voru áhugamálin orðin
mismunandi og aðrir vinir með. Vin-
átta okkar Svavars byggðist hins
vegar á gömlum merg á tímum þeg-
ar hornsteinar fyrir lífið eru lagðir.
Við sáumst í seinni tíð sjaldan, en
nú þégar hann er horfinn okkur úr
þessari vist, þá er eins og hann taki
stóran hluta af tilverunni með sér.
Svavars er sárt saknað.
Ég veit, að ég tala fyrir stóran
hóp bekkjarsystkina úr Barna- og
Gagnfræðaskóla Siglufjarðar, ferm-
ingarsystkina og vina, þegar ég flyt
ekkjunni og börnum þeirra, svo og
Ármanni föður hans, okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur. Gamli vinur,
hvíl þú í friði.
Jón Sæmundur
Sigurjónsson.
Ekki er ein báran stök, orti Gímur
Thomsen. I sumar lézt Jakob Ár-
mannsson og nú hefur dauðinn enn
reitt til höggs og fellt Svavar bróður
hans. Banamein beggja var krabbi.
Orð eru iítils megnug þegar svo sár
harmur er kveðinn að einni ijöl-
skyldu, en samt leita þau upp úr
hugarfylgsnum.
Svavar fæddist þegar heimsstyij-
öldin síðari var í algleymingi og ólst
upp á Akureyri og á Siglufírði. Hann
varð stúdent frá Reykjavíkurskóla
árið 1961 og lagði stund á lögfræði.
Starfsævi hans var hjá Útvegsbanka
íslands og síðar Fiskveiðasjóði þar
sem hann var aðstoðarforstjóri þegar
veikindi báru hann ofurliði. Auk þess
átti hann trúnað manna til þess að
sitja í ýmsum stjórnum og ráðum.
Svavar var dýrmætur vinur minn.
Enginn stóð honum framar að hug-
myndaflugi og skipulagningu, og til
fárra var jafngott að leita, hvort sem
var vegna persónulegs vanda eða til
að fá góð ráð til að leysa erfíð verk-
efni. Hann var einstakt ljúfmenni.
Hann stjórnaði öllu þegar við vor-
um stráklingar heima á Siglufirði,
en það viðurkenndum við ekki, ekki
þá og allra sízt síðar við spilaborðið.
Gáfur hans, dugnaður og kraftur
komu strax í ljós. Þegar við veltum
tómum tunnum, hrærði hann salt-
skammta, keyrði frá eða sló til eins
og fullorðinn karlmaður. Hann var
yfírburðamaður og orkaði á suma
fullorðna sem heldur ódæll unglingur
þegar sá var gállinn á honum, og
það truflaði okkur stundum, en hann
vann það óðar upp með því að kenna
okkur nýjar og góðar lausnir, hvort
sem var í námi eða starfi. Svavar
var hagorður í bezta máta, og það
voru forréttindi að vera í flokki hans
þegar við vorum að kveðast á, hvort
sem var niðri á plani eða heima. Það
voru smámunir einir að pækla í akk-
orði, því að hugurinn var bundinn
við að fínna vísu sem byijaði á K,
N, L og svo framvegis. Svavar lagði
sig svo í kaffitímanum meðan við
hinir hlupum heim til þess að fletta
upp í kvæðasöfnum og finna vísur.
Stundum sást ekki síld, en alltaf fékk
Svavar vinnu, stundum þá sem erfið-
ust var unglingum, til dæmis við
byggingar eða á handfærum með
gamla laginu.
Þetta voru uppgangstímar, og við
þénuðum ágætlega í öllu þessu
amstri. Mönnum hélzt hins vegar
misjafnlega á fé. Það var Svavar sem
kenndi okkur, að enginn var maður
með mönnum nema sá sem keypti
skólabækur, föt eða bíómiða fyrir
sjálfsaflafé.
Sum atvik eru ljósari í minning-
unni en önnur. Stóra stundin í lífi
okkar ungu mannanna á Siglufirði
var þegar Svavar fékk bílpróf og við
fórum í pílagrímsferð fram að Bólu
í Blönduhlíð til þess að heiðra minn-
ingu Hjálmars skálds. Nú eru 38 ár
liðin síðan, en þessi ferð ilmar enn
í huga mér. Flest ég tætti, tals í
þætti, til miðnættis kröpin vóð,
stendur þar.
Svavar var andans maður, en hann
var ævinlega með báða fætur á jörðu.
Hvarvetna nýttust stjórnunarhæfi-
leikar hans, röggsemi og yfírburða-
þekking á lögum, reglum og venjum.
Ekki er ein báran stök, sagði
Grímur. Ein er síðust og mest. Und-
an henni fær enginn vikist, og enn
er komið að kveðjustund. Það voru
mikil forréttindi að eiga þá Jakob
og Svavar Ármannssyni að trúnaðar-
vinum um áratugaskeið. Rökræður
þeirra, kímni, einbeitni og alúð voru
með sérstökum hætti. Þungur harm-
ur er nú kveðinn að íjölskyldum
þeirra. Ég sendi Ingibjörgu Ástu og
dætrum þeirra Svavars, Ármanni,
sem og fjölskyldunni allri innilegar
samúðarkveðjur.
Orri Vigfússon.
Minn ágæti starfsfélagi og vinur,
Svavar Ármannsson, er látinn. Það
er tæpt ár frá því krabbamein greind-
ist í Svavari og hefur hann háð hetju-
lega en erfíða baráttu við þann mikla
vágest allan þann tíma.
Ekki eru liðnir nema tveir mánuð-
ir frá því bróðir hans, Jakob, lést úr
sama sjúkdómi, en milli þeirra
bræðra var alla tíð mjög náið sam-
band. Það er með eindæmum að tveir
bræður í blóma lífsins skuli falla frá
með svo skömmu millibili og það af
völdum sama sjúkdóms. Mikill má
harmur aðstandenda þeirra vera og
mikill er missir að þeim báðum.
Við Svavar kynntumst fyrst á ár-
inu 1968 þegar hann hóf störf hjá
Fiskveiðasjóði íslands, skömmu á
eftir mér. Nær allan þennan tíma
höfum við starfað saman og kynnt-
umst því býsna vel. Svavar var með
eindæmum áhugasamur um starf
sitt, reyndar svo að viðlíka hef ég
aldrei kynnst. Starfsdagur hans var
yfirleitt langur. Það hefði þó ekki
verið sannleikanum samkvæmt að
kalla Svavar morgunmann, því það
var hann ekki. Honum féll mun bet-
ur að vinna fram undir kvöldmat
fremur en að helj'a starfsdaginn
snemma að morgni og hætta fyrr.
Ég er nokkuð viss um að starfið var
Svavari ekki aðeins gleðigjafi heldur
einnig ástríða og ögrun.
Á milli okkar Svavars ríkti vinátta
alla tíð og reyndist hann mér vel.
Við vorum sannarlega ekki alltaf
sömu skoðunar í öllum efnum hvað
starfið snerti. Stundum þótti honum
það miður en hann mat þó ávallt
mikils að heyra skoðanir og álit sem
hann var ekki endilega samþykkur.
Á yngri árum í starfi gat hann verið
býsna hijúfur en það eltist af honum.
Hann gerði miklar kröfur til ann-
arra, ekki síður en til sjálfs sín.
Stundum gat framkoma Svavars litið