Morgunblaðið - 01.11.1996, Blaðsíða 31

Morgunblaðið - 01.11.1996, Blaðsíða 31
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. NÓVEMBER 1996 31 Ljósmyndari/L’Osservatore Romano ES Páll II páfi og Pétur Sigurgeirsson biskup. ann heim í stofu til hvers manns. Varla er það land til á jörðinni sem hann hefur ekki komið til. Og jafn- vel þótt slík lönd finnist, stafar það af því að honum hefur ekki verið hleypt þangað inn, því hann útilokar enga þjóð. Boðskapur Krists og kirkju hans er öllum ætlaður, segir hann. Og árið 1989 kom hann líka til íslands. Hann kom ekki sem yfir- maður ríkis eða andlegur leiðtogi, heldur sem elskuríkur faðir, sem vinur, sem ráðgjafi hinna ráðvilltu, sem hughreystandi hinna kjark- lausu, sem bjargvættur hinna strönduðu, sem leiðbeinandi þeirra sem leita. Öllum bendir hann á Krist, því í honum og fyrir hann á allt að verða nýtt. Hann rómar enn og aft- ur mikilleika Guðs og gæsku hans. Hann kallar alla til trúar, til friðar og kærleika. Hann sýnir alls staðar þrá sina eftir einingu kristinna manna og þjóða. Hann segir að við eigum að sameinast undir krossi Krists - undir verndai-væng Maríu, móður Jesú - til þess að geta upplif- að dýrðina handan við brúna sem krossinn myndar, dýrðina sem hinn krossfesti hefur áunnið okkur í up- prisu sinni. Sá atburður heldur ævin- lega áfram að gerast í altarisfórn- inni. Þannig er hann umfram allt og í öllu: prestur. Heima - og það merkir í Róm - er hann líka fyrst og síðast prestur. Hann er öllum til ráðstöfunar. Eng- inn páfi hefur í rás aldanna tekið á móti jafnmörgum, jafnt háum sem lágum, heilsað þeim, hvatt þá til dáða og styrkt þá, og Jóhannes Páll II. Ekkert hefur enn getað aftr- að honum frá því að koma til fund- ar við gesti Rómaborgar, hvorki lík- amsárásir né veikindi. Hann er þar alltaf; athugull, vingjarn- legur, gamansamur og um leið alvörugefinn og óhvikull í því að bera vitni um boðskap Krists, eins og hann finnur sig skuld- bundinn til. Ávörp hans og ræður eru fleiri en tölu verði á komið. Það er naumast á færi nokkurs manns að lesa allt það sem páfinn segir og skrifar. Hann leitast ávallt við að ná yfir allt, rætur og afleiðingar hins kristna boðskapar. Hann breyt- ir engum bókstaf í fagnaðarerindinu og reynir ekki heldur að fara í kring- um það með einkatúlkunum. Breyti- legur tíðarandi snertir hann ekki og hann er ekki til viðtals um neinar málamiðlanir þegar um sannleika Guðs er að ræða, eins og Kristur hefur opinberað hann og á þann Hefur skapað sér eigið vald hátt vísar hann veginn til raunveru- legrar og varanlegrar hamingju. Hann lokar ekki augunum fyrir þeim erfiðleikum sem kunna að verða á vegi þeirra sem hann ganga, en hann bendir á náð Guðs til þess að sigrast á þeim vanda. „Harður" er hann aldrei en sterkur og ætlast til mikils. Hann gerir miklar kröfur til mannanna en aðeins vegna þess að hann metur þá mikils, enda á maður- inn að vera eftirmynd Guðs og get- ur alltaf reitt sig á stuðning hans. Þannig hefur Jóhannes Páll II páfi skapað sér sitt eigið vald, sem nær langt út yfir það sem völd stjórn- málamanna og vísindamanna ná. „Totus tuus“ Spyrji maður sjálfan sig, hvaðan þessi prestur, þessi páfi, hafi allan þennan _ kraft, hlýtur maður að svara: Ur bæninni og altarissakra- mentinu. Hver sem fær að deila lífi hans með honum í einkaíbúð hans veit, að dagurinn hjá honum hefst alltaf með langri bæn og að eftir hana tekur við heilög messa sem hann les í innilegum bænaranda. Þar er hann fullkomlega eitt með Drottni sínum, og fyrir hann verður hann að koma fram gagnvart hinum mörgu gestum sínum. Þess vegna getur hann auðsýnt þeim gæsku og mannkærleika Jesú og látið ljóma á móti þeim bjarma dýrðarinnar sem við eigum í vændum. Til þess sam- einast hann gjarnan móður Jesú, þessari „sterku" konu sem bendir postulunum og öllum mönnum á son sinn sem bjargvætt heimsins. Jó- hannes Páll II hefur helgað sig henni síðan fyrir löngu. Kjörorð hans er: „Totus tuus“ og það þýðir: Ég er þér helgaður í einu og öllu og stend þess vegna með þér undir hvaða krossi sem er, en ég trúi með þér á uppris- una og læt leiðast af heil- ögum anda. Þannig er hann - prestur í því eins og öðru. Höldum með gleði og þakklæti hátíðlegt „gull“-afmæli prestskapar Karols Vojtila, Jóhannesar Páls II, páfans okkar og „föður“ okkar. Megi hann enn um langan aldur vera kirkjunni og heiminum, það er að segja öllum mönnum, prestur; boðberi fagnaðarerindisins og endurlausnar Drottins vors Jesú Krists. Um það biðjum við með trún- aðartrausti, fullvissu og óttalaust. Höfundur er Rcykjn víkurbiskup. Stúlka sem fæddist í Reykjavík og á íslenskan föður á hvergi ríkisborgararétt Lög í heimalöndum foreldranna stangast á íslensk lög um ríkisborgararétt____ gera ráð fyrir að börn sem fæðast utan hjónabands hljóti ríkisfang móður sinnar en ekki föður. í grein Péturs Gunnarssonar kemur fram að lögin gera greinarmun á stöðu bama af blönduðu þjóðemi eftir hjúskapar- stöðu foreldranna og hvort það er móðir bams * eða faðir sem er Islendingur. MÁNAÐARGÖMUL stúlka, sem fæddist á íslandi,; og á íslenskan föður og dóminíkanska móður, ér ríkisfangslaus vegna þess að foreldr- ar hennar eru ekki giftir og lög um ríkisborgararétt í heimalöndum þeirra stangast á. Væri móðir stúlk- unnar íslensk en faðir dóminíkanskur teldist hún íslenskur ríkisborgari, samkvæmt íslenskum lögum, sem gera ráð fyrir að börn sem fæðast utan hjónabands hljóti við fæðingu sama ríkisfang og móðirin. Séu foreldrar hins vegar giftir eða gangi í hjónaband eftir fæðingu barnsins fær það íslenskan ríkisborg- ararétt án tillits til þess hvort það er móðir eða faðir sem er íslenskur ríkisborgari. Samkvæmt þeim lögum sem gilda í Dóminíkanska lýðveldinu fær stúlkan hins vegar ekki ríkisfang móðurinnar nema hún fæðist í land- inu eða dveljist þar um ákveðinn tíma. Vegna þessa misræmis í lögum er stúlkan án ríkisfangs og telst hvorki íslenskur né dóminíkanskur borgari. Útlendingar í heimsókn hjá föður sínum Umboðsmanni barna hafa börist nokkrar ábendingar varðandi ís- lensku lögin um ríkisborgararétt og mun embættið taka þær til meðferð- ar, að sögn Þórhildar Líndal, umboðs- manns barna. Samkvæmt upplýsingum Morgun- blaðsins er meðal þeirra ábendinga sem umboðsmanni barna hefur borist mál vegna þess að börn sem eiga íslenskan föður en eru búsett í Bret- landi hjá breskri móður hafa réttar- stöðu útlendinga þegar þau koma til íslands og þurfa að sækja um dvalar- leyfi til útlendingaeftirlitsins dveljist þau hér hjá föður sínum um lengri tíma. íslensk lög um ríkisborgararétt eru frá 1952 og veita börnum ekki sjálf- stæðan rétt til íslensks ríkisfangs við fæðingu heldur eru þessi réttindi leidd af þjóðerni og hjúskaparstöðu foreldra barnanna. Reglan um að staða móður óskil- getinna barna sé betri en staða feðra er frá árinu 1982. Eftir þann tíma fær t.d. barn sem fæðist í hjóna- bandi íslenskrar konu og dansks föð- ur tvöfaldan ríkisborgararétt en sé um að ræða hjónaband danskrar konu og íslensks karls fær barnið eingöngu danskan ríkisborgararétt. Eina dæmið? Veiting tvöfalds ríkisborgararéttar hefur verið litin hornauga af löggjaf- arvaldi á íslandi og í nágrannalönd- unum, að sögn Jóns Thors, skrif- stofustjóra í dómsmálaráðuneytinu, sem sér um mál í ráðuneytinu sem varða ríkisborgararétt. Morgunblaðið hefur haft spurnir af öðru tilviki sambærilegu við mál íslensk-dóminíkönsku stúlkunnar þar sem um er að ræða móður frá Róm- önsku Ameríku og íslenskan föður en í samtali blaðamanns við Jón Thors kom fram að það mál hefði ekki borist ráðuneytinu og væri mál íslensk-dóminíkönsku stúlkunnar hið eina sinnar tegundar sem menn þar hafa haft afskipti af. „Því hefur t.d. verið haldið fram að börn tælenskra mæðra og ís- lenskra feðra, fædd utan hjóna- bands, væru ríkisfangslaus en við höfum hins vegar fengið upplýsingar frá opinberum aðilum í Tælandi um að svo sé ekki.“ Foreldrar eða fæðingarland ráði Jón Thors sagði að við löggjöf um ríkisborgarrétt hafi tvenns konar ólík sjónarmið verið ráðandi; annars veg- ar jus sanguinis þar sem blóðbönd — þjóðerni foreldranna — ráða ríkis- fangi manns en hins vegar jus soli sem veitir manni ríkisfang í því landi þar sem hann fæðist. Jón segir íslensku lögin byggjast á fyrrnefndu reglunni, eins og lög Norðurlanda, Þýskalands og ríkja í norðanverðri -Evrópu almennt en í enskumælandi heimi og löndum Rómönsku Ameríku er miðað við að fæðingarland ráði ríkisfangi; þar af leiðandi fái börn sem fæðast í ríkjun- um þarlendan ríkisborgararétt án til- lits til uppruna foreldra og auk þess séu t.d. bandarísk lög mjög örlát á að veita fólki tvöfaldan ríkisborgara- rétt. Þar sem þessi mismunun íslensku laganna á réttarstöðu eftir kynferði foreldra og einnig eftir hjúskapar- stöðu þeirra stangast augljóslega á jafnréttissjónarmið í nútímaþjóðfélagi var Jón Thors spurður hvort ákvörðun hefði verið tekin um endurskoðun iag- anna um ríkisborgararrétt. „Það má segja að við séum farnir að hugsa út í þetta hér,“ sagði hann. „Það er líka farið að hugsa um þetta vandamál á Norðurlöndunum en danska þingið hefur t.d. ekki sam- þykkt að veita körlum slíkan rétt en hins vegar hafa breytingar verið í undirbúningi í Finnlandi og Noregi." Eins og fram kom að ofan eru íslensk lög um ríkisborgararétt sam- stillt lögum Norðurlandanna og Jón sagði að þótt ekki væri um norrænt samstarf við lagasetninguna að ræða yrðu tillögur til breytinga á íslensku lögunum væntanléga bornar undir stjórnvöld nágrannaríkjanna. Þjóðréttarlegar skuldbindingar Hann sagði hins vegar ljóst að þótt lögum yrði ekki breytt hefðu íslensk stjórnvöld tekið á sig þjóðrétt- arskuldbindingar sem tækju á málum ríkisfangslausra barna. Þess vegna verði máli litlu stúlkunnar væntan- lega hraðað við afgreiðslu frá Al- þingi þegar umsókn um ríkisborgara- rétt henni til handa hefur verið lögð fram. Á sama hátt verði væntanlega greidd gata foreldranna ef þau þurfa að ferðast úr landi með barnið áður en ríkisborgararéttur hefur verið veittur. Þórhildur Líndal, umboðsmaður barna, sagði í samtali við Morgun- blaðið að það væri vissulega áhyggju- efni, ef svo færi, að barn ælist upp upp hér á landi án ríkisfangs. Hún sagði að embætti sínu hefðu borist nokkur erindi af ýmsum toga vegna laga um ríkisborgararétt og væri afgreiðsla þeirra í undirbúningi, þar á meðal fyrirspurnir til stjórnvalda um endurskoðun laganna. Aðspurð sagði Þórhildur það umhugsunarefni hvort sú áhersla sem gildandi lög leggja á að koma í veg fyrir tvöfald- an ríkisborgararétt gangi upp í dag. SUMIR fá ekki ríkisfang i vöggugjöf.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.