Morgunblaðið - 21.01.1997, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 21. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hópur fólks í hættu
við jakaskoðun
á Skeiðarársandi
Jörðin opn-
aðist við
einn jakann
FREYR Franksson varð vitni að því
ásamt dóttur sinni og syni þegar svo
virtist sem jörðin rifnaði í sundur
við ísjaka á Skeiðarársandi á sunnu-
dag. Talsverðir skruðningur fylgdu
þessu og brá þeim talsvert í brún.
Freyr var þarna staddur með hóp
reiðhjólamanna úr íslenska fjalla-
hjólaklúbbnum. Hann sagði að vara-
samt væri að vera á ferð á þessu
svæði en um helgina var þarna mik-
ill íjöldi manns og börnin mörg
hlaupandi um á svæðinu.
„Við feðginin vorum á rölti þarna
nánast við veginn. Drengurinn var
á hjóli og fór nærri upp að einum
jakanum sem var líklega 5-6 metra
hár. Við vorum dálítið á undan hon-
um, ég og dóttirin. Síðan heyrðum
við brak og bresti en drengurinn
náði að forða sér áður en jörðin
brotnaði undir honum,“ sagði Freyr.
Freyr henti síðar gijóti ofan í
gatið sem myndaðist í jörðinni til
þess að kanna dýpið. Hann sagði
að grjótið hefði fallið nokkra metra.
„Það myndast hættuástand í
kringum jakana þegar þeir byija að
bráðna. Það var gríðarlega margt
fólk þarna sem rölti um í afslöppuðu
umhverfi og án þess að það teldi
ástæðu til þess að passa sérstaklega
upp á börnin. Maður á ekki von á
því að hættur leynist þarna,“ sagði
Freyr.
Hann sagði að brotið í kringum
jakann hefði verið u.þ.b. einn metri
á breidd og 3-4 metrar á lengd.
„Svo er vatnsflæmi undir og gætu
þess vegna verið þar göng.“
Hann vildi brýna fyrir fólki að
þarna gætu leynst hættur.
Almannavarnir kanna málið
Sólveig Þorvaldsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Almannavarna ríkis-
ins, segir að þetta mál hafi ekki
komið upp á borð hjá Almannavörn-
um. Hún sagði að almannávarna-
nefndir á hveijum stað ættu að fjalia
um slík mál. Almannavarnir ríkisins
myndu þó hafa frumkvæði að því
að þetta yrði skoðað ef talin yrði
þörf á því.
------» ♦ ♦------
Féll í pytt
við ísjaka
MAÐUR sem var á ferð á Skeiðar-
ársandi á laugardaginn féll í djúpan
pytt milli tveggja ísjaka. Reynir
Ragnarsson, lögreglumaður á Vík,
segir líklegt að ísskán hafi verið
yfir pyttinum og hún hafi brotnað
undan manninum svo hann féll á
bólakaf í pyttinn.
Enginn var nærri manninum þeg-
ar slysið varð en honum tókst að
krafla sig upp á þurrt land. Maður-
inn þurfti ekki að leita aðhlynningar
og hafði ekki samband við lögreglu.
Reynir Ragnarsson segir að
hættulegt geti verið að fara mjög
nærri jökunum á sandinum. „Jak-
arnir eru farnir að bráðna og kemur
vilpa í kringum þá því þeir ná langt
ofan í sandinn. Vilpan frýs síðan og
skefur jafnvel sand yfir. Þegar tveir
jakar eru svona hlið við hlið, eins
og þarna var, myndast gönguleið
milli þeirra þegar þeir bráðna. En
það getur verið margra metra dýpi
í kringum þá. Jakarnir ná 3-4 metra
ofan í sandinn," sagði Reynir.
Hann sagði að fjölmargir legðu
leið sína á sandinn til þess að skoða
jakana. Um síðustu helgi var marg-
menni og allir gististaðir fullnýttir í
kringum Kirkjubæjarklaustur.
„Það hefur verið það hlýtt að jak-
arnir bráðna æði mikið. Þeir verða
ekki svipur hjá sjón þegar kemur
fram á sumarið. Einn jaki, hálft bíl-
hlass, var fluttur og settur niður við
barnaskólann hér í Vík. Hann er
allur að hjaðna niður,“ sagði Reynir.
Vélsleðamaður var hætt kominn þegar snjóflóð skall á honum
Flaug af og lenti á höfðinu
SÆVAR Ö. Guðmundsson, lög-
reglumaður í Hafnarfirði, komst í
hann krappan sl. föstudagskvöld
þegar hann lenti í snjóflóði á vél-
sleða sínum. „Ég lenti á höfðinu
og má líklega þakka fyrir það að
hafa verið með hjálm. Ég heyrði
engar drunur þvi það er svo mik-
ill hávaði í vélsleðunum. Ég vissi
ekkert fyrr en snjóskriðan kom inn
í ljósgeislann og á sama auga-
bragði skall hún á hægri hliðinni
á mér og ég flaug undan,“ sagði
Sævar.
„Við vorum fjórir saman á ferð
seint á föstudagskvöld. Við fórum
frá Lyngdalsheiði og keyrðum inn
með Hrafnabjörgum. Við ætluðum
í skála inn við Skjaldbreið. Veðrið
var mjög gott en svartamyrkur.
Þegar við keyrðum meðfram
Hrafnabjargahálsi voru tveir fé-
laga minna á undan mér og einn
á eftir. Það hefur sjálfsagt verið
vegna hávaðans frá vélsleðunum
og titrings sem flóðið fór af stað.
Þeir sem voru á undan mér sluppu
en ég fékk skriðuna á mig. Ég
flaug af sleðanum og hann fór
heilan hring. Ég barst síðan með
flóðinu dálítinn spotta. Sá sem var
á eftir mér kom að þessu þegar
ég var að rísa á fætur á ný,“ sagði
Sævar.
Fór ekki á kaf
Hann sagði að óskemmtilegt
væri að lenda í þessu en þetta
hefði farið betur en á horfðist.
„Það vildi mér til happs að flóðið
var ekki mjög þykkt þannig að ég
fór ekki á kaf. Það hefur líklega
verið innan við einn metri á þykkt.
En það hefur verið 200-300 metra
breitt. Þetta er löng hlíð og það
hrundi úr henni nánast allri. Við
skoðuðum svæðið daginn eftir og
sáum hvernig skriðan hefur
sprottið frá efst í ljallsbrúninni.
Þar sáum við þykktina á flóðinu
og okkur sýndist að í sárinu væri
þykktin eitthvað innan við einn
metri. Við sáum líka að það hafði
fallið annað flóð svolítið norðar,“
sagði Sævar.
Ekki vitað um flóð þarna áður
Sævar segir að þessi leið sé
mjög algeng vélsleðaleið. Ljóst sé
að snjóflóð geti víða fallið. „Þarna
vissu menn ekki til að hefðu fallið
flóð áður. Menn verða bara að
vera á varðbergi þegar ekið er
eftir hlíðum, ekki síst í svarta-
myrkri. Ég er sannfærður um að
ég hefði getað beygt út úr flóðinu
hefði þetta gerst í dagsbirtu,“
sagði Sævar.
Morgunblaðið/Þorkell
FÉLAGAR Gests í Hjálparsveit skáta í Garðabæ komnir niður af Esju eftir að hafa lent í snjóflóði.
Snjóflóð skall á bj örgunars veitarmönnum sem voru við æfingar í Esjunni
GESTUR Pálmason, 20 ára gam-
all félagi í Hjálparsveit skáta í
Garðabæ, barst um 150-200
metra með snjóflóði í Grafardal
í Esju sl. sunnudag. Hann var
fastur í snjónum í um 30 mínútur
en félagar hans grófu hann þá
upp. Gestur segir að hann hafi
haldið ró sinni allan tímann en
hann óttaðist það mest að lenda
í grjóti meðan hann barst niður
hengiflug með flóðinu.
I fyrstu var talið að hópur
fólks hefði lent í snjóflóðinu en
síðar kom í ljós að sjö menn frá
Hjálparsveit skáta í Garðabæ
voru þarna saman. Fimm þeirra
höfðu lent í flóðinu. Fjórum
þeirra tókst strax að krafla sig
úr flóðinu og hófu þeir strax leit
að Gesti. Snjóflóðið var talið vera
um 50 metrar á breidd og tölu-
vert djúpt.
„ Við vorum þarna á ferð um
þrjúleytið. Við ákváðum að drífa
okkur niður af fjallinu og leiðin
lá um Grafargil. Við vorum á
hrygg og ætluðum yfir á annan
hrygg sem við sáum að við gátum
fylgt; langleiðina niður. Á milli
hryggjanna voru aðeins um fimm
metrar. Við tókum svokallaðan
prófíl, þ.e. grófum í snjóinn og
skoðuðum snjóalögin í skaflinum
á milli hryggjanna. Það staðfesti
grun okkar um að vonlaust var
að fara niður þá brekku því hún
var nánast öll á iði. Tveir félagar
mínir fóru yfir og voru að stíga
yfir á hinn hrygginn þegar ég
hélt af stað. Um leið fór brekkan
af stað. Við lentum alveg í jaðrin-
lenti ég á bakinu með höfuðið
upp í hliðina en síðan endaði ég
á maganum og höfuðið sneri nið-
ur,“ sagði Gestur.
Snjófló ðaýlan gerði
gæfumuninn
Hann sagði að það hefði hjálp-
að sér mikið að vera búinn að
læra rétt viðbrögð í snjóflóði.
Hann hefði andað rólega og vissi
að hann gat ekkert gert annað
en beðið. Gestur var með snjó-
flóðaýlu innan á sér og telur
hann að það hafi flýtt mjög fyrir
því að hann fannst.
„Snjóflóðaýlan gerði gæfu-
muninn. Félagar mínir voru það
langt fyrir ofan mig og vissu
ekki hve langt ég barst með flóð-
inu. Ég lá fastur þarna í 20-30
minútur. Þeir grófu frá andlitinu
á mér og eftir hálftíma var ég
allur kominn upp úr snjónum.
Ég fann ekki fyrir kulda en þeg-
ar ég stóð upp skalf ég, að hluta
til vegna sjokksins. Síðan fékk
ég heitt vatn og hresstist allur,"
sagði Gestur.
Þyrla Landhelgisgæslunnar
flutti björgunarmenn eins nærri
mönnunum og hægt var en stór-
hríð var í fjallinu þegar þetta
gerðist. Greiðlega gekk síðan að
ganga niður af fjallinu. Gestur
sagði að þetta hefði farið betur
en á horfðist. Hann hefði sloppið
við að lenda á gijóti og haft
ákveðið rými til þess að anda í
snjónum. Félagarnir hefðu sýnt
fumlaus viðbrögð og brugðist
hárrétt við.
GESTUR Pálmason með föður sínum Pálma Gestssyni í gær.
Barst niður
hengiflug
með flóðinu
um á flóðinu og strákarnir náðu
að stöðva sig með ísöxunum. En
ég flækti mína exi í einhveiju
og náði ekki að stöðva mig. Ég
flaug því af stað með flóðinu, lík-
lega 150-200 metra leið. Ég fann
að ég fór fram af hengiflugi
tvisvar sinnum og óttaðistþað
mest á leiðinni niður að lenda á
gijóti. Ég fann þegar ég stöðvað-
ist. Ég gat nánast ekkert hreyft
mig og ég fann að snjórinn var
alveg við andlitið á mér. Ég náði
rétt að hreyfa hálsinn, annars sat
ég alveg pikkfastur. Þegar ég
rann fyrst af stað uppi í hlíðinni