Morgunblaðið - 21.01.1997, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 21. JANÚAR 1997 11
FRÉTTIR
Læknir varar við lyfinu Teldanex
Segir mun örugg-
ari lyf vera til
BJÖRN Árdal ofnæmislæknir segist
lengi hafa varað við ofnæmislyfinu
Teidanex vegna aukaverkana þess.
Hann segir að til séu mörg örugg-
ari lyf. Rætt hefur verið um að
banna lyfið í Bandaríkjunum og
Svíþjóð vegna hættulegra auka-
verkana og talið er að rekja megi
mörg dauðsföll í Bandaríkjunum til
rangrar notkunar þess. Lyfið er
selt í litlum skömmtum án lyfseðils
hér á landi.
„Teldanex náði stórum hiuta
markaðarins hér á landi eftir auglýs-
ingaherferð fyrir nokkrum árum og
þá var gengið framhjá mun örugg-
ari og betri lyíjum sem hafa engar
hættulegar aukaverkanir. Sérstak-
lega vara ég við notkun lyfsins fyrir
böm,“ segir Björn.
Fyrirtækið Omega Farma fram-
leiðir samheitalyfið Terex, sem inni-
heldur sama virka efni og Teldanex.
Eyþór Sigurgeirsson markaðsstjóri
segir að fyrirtækið fylgist vel með
framvindu málsins í Bandaríkjunum
og Skandinavíu. „Nú eru komin á
markað önnur og betri ofnæmislyf
sem eru að mörgu leyti að taka við
hlutverki Teldanex og Terex, til
dæmis Histal."
Öll lyf hættuleg ef rangt notuð
„Öll lyf eru hættuleg ef þau eru
rangt notuð,“ segir Guðbjörg Al-
freðsdóttir, markaðsstjóri Astra,
sem er með umboð fyrir Teldanex.
„Upplýsingar framleiðanda um lyfið
fara allar til Lyfjanefndar. Það er
hennar að taka afstöðu í málinu.
Þessar aukaverkanir hafa lengi verið
þekktar. Þær eru tilgreindar í sér-
lyfjaskrá og á umbúðunum eru þær
upplýsingar sem yfirvöld kveða á
um. Ástæðan fyrir því að FDA,
bandaríska lyfjaeftirlitið, vill að lyfið
verði tekið af skrá nú í Bandaríkjun-
um, er af því að framleiðandinn er
að markaðssetja nýtt ofnæmislyf,
sem er önnur kynslóð af Teldanexi.
Þá finnst þeim ekki ástæða til þess
að eldri gerðin sé á skrá.“
Morgunblaðið/Þorkell
FJOLMENNI var á stofnfundi Grósku í Loftkastalanum á laugardaginn.
Hátt í fimm hundruð
á stofnfundi Grósku
Urðun sorps frá Kópavogsbæ í Kirkjuferjuhjáleigri
„Þetta eru nokkrir
bílfarmar á ári“
GUNNAR Birgisson, forseti bæjar-
stjórnar Kópavogs og fulltrúi í
stjórn Sorpu, segist ekki telja
ástæðu til að gera veður út af samn-
ingi Kópavogsbæjar um flutninga
sorps fyrir áhaldahús bæjarins til
urðunar að Kirkjufeijuhjáleigu í
Ölfusi, en samningurinn hefur verið
gagnrýndur harðlega af öðrum
stjórnarmönnum.
í bókun Álfheiðar Ingadóttur,
fulltrúa Reykjavíkurborgar í stjórn
Sorpu, frá stjórnarfundi 12. desem-
ber sl. segir m.a. að með samningn-
um hafi Kópavogsbær horfið frá
þeim markmiðum sem sveitarfélög
á höfuðborgarsvæðinu settu sér við
stofnun byggðasamlagsins Sorpu
og um leið stefnt grundvelli þess í
hættu. Markmiðið var að bagga
allt sorp sem ekki færi til endur-
vinnslu af svæðinu og urða í Álfs-
nesi undir ströngu eftirliti, en sorp-
ið sem flutt er úr Kópavogi að
Kirkjufeijuhjáleigu er ekki baggað
áður en það er urðað.
Hagstæðari kostur
Gunnar segir að sorpið sem flutt
er að Kirkjufeijuhjáleigu sé aðeins
lítill hluti þess sorps sem til fellur í
Kópavogi, eða aðeins nokkrir bíl-
farmar á ári. Kópavogsbær hafí tek-
ið tilboði verktaka um gámaleigu,
förgun á garðaúrgangi og losun
sorps sem þarf að losna við frá
áhaldahúsinu og að gámaleigan hafi
verið stærsti hluti tilboðsins, sem
hljóðaði upp á rúmlega eina milljón.
Það hafí sýnt sig að mun hagstæð-
ara var að aka sorpinu austur fyrir
fjall til urðunar en að fara með það
í Sorpu og m.a. þess vegna hefði
tilboðinu verið tekið. Nú hafí Sorpa
hinsvegar breytt gjaldskrá sinni og
einfaldað gjaldflokka og segir Gunn-
ar það fagnaðarefni.
Áðspurður um hvort Kópavogs-
bær muni halda áfram að senda
sorp austur í Ölfus segir Gunnar að
samningurinn sé aðeins gerður til
eins árs og menn muni taka afstöðu
þegar árið er liðið. „Ef Sorpa verður
búin að laga sín gjöld þá er það
auðvitað hagur bæði Kópavogsbæjar
og Sorpu að Kópavogsbær leggi allt
sitt sorp inn þar,“ segir hann.
HÁTT í fimm hundruð manns
komu á stofnfund Grósku, sam-
taka jafnaðarmanna og félags-
hyggjufólks, sem haldinn var í
Loftkastalanum sl. laugardag.
Margir þingmenn og aðrir forystu-
menn A-flokkanna voru á fundin-
um. Þeir forystumenn samtakanna
sem til máls tóku, sögðust stefna
að sameiginlegu framboði vinstri
flokkanna í næstu kosningum.
Kjörin var ellefu manna sljórn, en
69 manna miðstjóm verður kosin
á félagsfundi innan mánaðar.
Áætlað var að halda fyrsta fund
hinnar nýju stjórnar í gærkvöldi.
Að sögn Hrannars B. Amarson-
ar, eins sljómarmanna, voru stofn-
félagar Grósku hátt í þijú þúsund
og eru þar meðtaldir allir félagar
ungmennahreyfinga A-flokkanna,
Verðandi og Sambands ungra
jafnaðarmanna, en þeir em sjálf-
krafa meðlimir í samtökunum.
Hrannar segir að þó nokkrir af
þingmönnum og forystumönnum
A-flokkanna hafi gerst stofnfélag-
ar. „Við erum himinlifandi með
mætinguna á fundinn og hann var
bæði skemmtilegur og kraftmikill.
Það vakti ekki síður ánægju að
heyra yfirlýsingar forystumanna
vinstri flokkanna í kjölfarið um
áhuga á sameiginlegu framboði,"
segir Hrannar.
Andvíg núverandi
fyrirkomulagi
fiskveiðistjórnuimr
Meðal stefnumála samtakanna
er jöfnun atkvæðisréttar, skýrari
greinarmunur framkvæmdavalds
og löggjafarvalds, að komið verði
á fót opnum þingnefndum og sér-
stökum rannsóknarnefndum al-
þingis, að fjármái og fjármögnun
flokka verði gerð opinber og að
stjórnmálamenn geri grein fyrir
eignastöðu sinni og tengslum við
fyrirtæki og hagsmunasamtök og
að gengið verði til þjóðarat-
kvæðagreiðslu um hvort sækja
eigi um inngöngu í Evrópusam-
bandið. Gróska er andvíg núver-
andi fyrirkomulag fiskveiða-
stjórnunar.
Tengsl ríkis og kirkju verða skýrð á aiika Kirkjuþingi sem hefst í dag
Aðgreining en
ekki aðskilnaður
Á Kirkjuþingi sem hefst í dag verður
tekið til umræðu frumvarp um stöðu, stjórn
og starfshætti kirkjunnar og einnig
samkomulag ríkis og kirkju um eignir kirkj-
unnar og laun presta.
ÁRIÐ 1907 tók rikið við umsjón
kirkjujarða en á þeim tíma átti
kirkjan 16,2% jarða á íslandi. And-
virði jarðanna var varðveitt í sjóð-
um sem greiddu laun presta. I
verðlagsþróun næstu ára rýrnuðu
þeir verulega og árið 1919 voru
prestar settir á launaskrá ríkisins
og þeim greitt beint úr ríkissjóði.
I síðustu viku var undirritað nýtt
samkomulag milli ríkis og kirkju
um eignirnar og laun presta sem
nú bíður afgreiðslu ríkisstjórnar
og Kirkjuþings og síðar Alþingis.
Þorbjörn Hlynur Árnason, sókn-
arprestur á Borg á Mýrum og for-
maður viðræðunefndar kirkjunnar
sem staðið hefur í samningavið-
ræðum við ríkið, segir að með því
sé samband ríkis og kirkju skýrt.
„Hann gerir það ótvírætt að ríkið
er ekki að greiða prestum laun
vegna þess að þeir séu ríkisstarfs-
menn heldur vegna þess að ríkið
hefur tekið við ákveðnum verð-
mætum frá kirkjunni. Samkomu-
lagið er í raun árétting og út-
færsla á þeim forsendum sem lagð-
ar voru 1907. Þetta samkomulag
er óháð stjórnarskrárákvæðum um
það að hin lúthersk-evangelíska
kirkja sé þjóðkirkja. Þó að það
ákvæði yrði numið burt og ríki og
kirkja þannig aðskilin stæði sam-
komulagið."
Hjalti Zóphaníasson, fulltrúi
Dóms- og kirkjumálaráðuneytisins
í nefndinni, segir aftur á móti að
ríkið geti hætt að greiða prestum
laun. „Enginn er á því að þetta
gildi um aldur og ævi. Ef hætt
yrði að greiða launin yrði að vísu
að fara fram einhvers konar upp-
gjör og það yrði mjög flókið mál.“
Vald frá Alþingi til
Kirkjuþings
Frumvarpið um skipulag kirkj-
unnar felur fyrst og fremst í sér-
flutningiá valdi frá Alþingi til
Kirkuþings. Jafnframt verður skip-
an Kirkjuþings breytt þannig að
fulltrúum leikmanna fjölgar. „Við
viljum að kjörnir fulltrúar fólksins
hafí meira að segja. Það er í takt
við það sem er að gerast í ná-
grannalöndunum,“ segir Hjalti.
Kirkjuþingið fær meðal annars
vald til að ákveða sóknarskipan
og prestaköll en það vald hafði
Alþingi áður. Breytingar í þessum
efnum hafa verið mjög þungar í
vöfum. Jafnframt fær kirkjan
meiru um það ráðið hvernig fjár-
munum er ráðstafað. „Kirkjan
mun hafa meira að segja um mál
og starfshætti sína og getur
brugðist við breyttum aðstæðum
í samfélaginu á hveijum tíma,“
segir Þorbjörn Hlynur. „Þetta hef-
ur jafnframt í för með sér mikla
aðgreiningu ríkis og kirkju, mun
meiri til dæmis en er í Danmörku
og að sumu leyti meiri en í Sví-
þjóð.“
í Svíþjóð er stefnt að aðskilnaði
ríkis og kirkju árið 2000. Að sögn
Hjalta komast Svíar þá að mörgu
leyti í sömu spor og íslendingar
verða eftir samþykkt frumvarpsins
enda hafa tengsl ríkis og kirkju
þar í landi verið mun nánari en
hér. Einar Sigurbjörnsson prófess-
or, sem var einn nefndarmanna,
segir að í Svíþjóð færist veiting
prestsembætta alfarið úr höndum
ríkisvaldsins í hendur stofnana
kiijunnar sjálfrar. Ráðherra
kirkjumála mun eftir sem áður
veita prestsembætti hér á landi.
„Ákvæði stjórnarskrárinnar
standa eftir sem áður óhögguð;
hin evangeliska lútherska kirkja
skal vera þjóðkirkja á íslandi. Til
þess að breyta því þarf þjóðarat-
kvæðagreiðslu. Það má orða það
þannig að þetta sé skref í átt að
aðskilnaði, en fyrst og fremst verða
mörkin milli ríkis og kirkju skýr-
ari.“