Morgunblaðið - 21.01.1997, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 21. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
Ljósmynd/Aníta Þórarinsdóttir
Nýr prestur
í Langholtssókn
SÉRA Jón Helgi Þórarinsson
tók við embætti sóknarprests
í Langholtssókn sl. sunnudag.
Húsfyllir var í Langholts-
kirkju og líflegur tónlistar-
flutningur. Fyrsta embættis-
verk séra Jóns Helga Þórar-
inssonar var að skíra systur-
dóttur sína, Katrínu Briem. A
myndinni er hann að ausa
hana vatni. Systir Katrínar,
Aníta Briem, heldur henni
undir skírn og að baki þeim
standa foreldrarnir, Gunn-
laugur Briem og Erna Þórar-
insdóttir. Til vinstri standa
prestarnir séra Ragnar Fjalar
Lárusson, séra Pálmi Matthí-
asson og séra Tómas Guð-
mundsson.
FRÉTTIR
Viðræður iðnaðarráðherra við hollensk fyrirtæki um sæstreng
Fréttir í hollensku
blaði bornar til baka
IÐNAÐARRÁÐHERRA segir að
fréttir í hollensku biaði um niður-
stöðu viðræðna hans við hollensk
fyrirtæki um orkumál séu rangar.
Þar sagði m.a. að iðnaðarráðherra
hefði lofað víðtækum íslenskum
stuðningi við hugmyndir um að
flytja íslenska raforku til Evrópu
með sæstreng.
Finnur Ingólfsson iðnaðarráð-
herra átti í síðustu viku viðræður
við þijú hollensk fyrirtæki, Nuon,
Epon og NKF, sem eru aðilar að
svonefndum ICENET-hópi ásamt
Reykjavíkurborg og Landsvirkjun.
Þar er um að ræða samstarfsverk-
efni um athugun á hagkvæmni
þess að leggja sæstreng frá ís-
landi til meginlands Evrópu.
Eftir fundinn var í hollensku
blaði haft eftir talsmanni Nuon,
að Finnur hefði lofað víðtækum
stuðningi við málið. Hann myndi
láta flýta breytingum á íslenskri
löggjöf til að gera erlendum fjár-
festum kleift að taka þátt í raf-
orkuframleiðslu á íslandi. Þá hefði
hann einnig lýst yfir vilja til að
taka sæti í stjórn ICENET.
Edgar Guðmundsson sam-
skiptafulltrúi hollensku fyrirtækj-
anna þriggja hér á landi sagði að
ekki væri flugufótur fyrir þessari
frétt, og hefðu forsvarsmenn Nuon
staðfest að rangt væri haft eftir
talsmanni fyrirtækisins.
Embættismannafundur
í febrúar
Finnur sagði að í ferð sinni til
Hollands hafi ICENET-hópurinn
ákveðið að koma inn í samstarf
aðila sem sýnt hafa áhuga á lagn-
ingu sæstrengs milli íslands og
Evrópu en vinnuhópur þessara
aðila var settur á fót eftir viðræð-
ur Finns við orkumálaráðherra
Hamborgar á síðasta ári. Fyrsti
fundur þessa hóps verður haldinn
í mars.
Þá átti Finnur fund með orku-
og efnahagsmálaráðherra Hol-
lands, m.a. um aukið samstarf
landanna í tengslum við ICENET-
verkefnið og sagðist Finnur búast
við að í lok febrúar myndu emb-
ættismenn landanna tveggja hitt-
ast til að ræða með hvaða hætti
hægt væri að auka samstarf í fjár-
festingum með Hollendingum.
Iðnaðarráðherra sagði aðspurð-
ur að Hollendingar gætu í raun,
eins og önnur ríki á Evrópska
efnahagssvæðinu, fjárfest í ís-
lenskum orkugeira. Hins vegar
einskorðaðist áhugi Hollendinga á
að fjárfesta á íslandi alls ekki við
orkugeirann og slíkar fjárfesting-
ar væru þegar nokkrar, t.d. tæki
fyrirtækið Nuon þátt í verkefnum
á Austurlandi tengdum iðnaði og
ferðamálum.
Finnur sagði að í ferðinni hefði
aldrei komið til tals hvort víðtækur
stuðningur væri á íslandi við orku-
útflutning. Sjálfur sagðist hann
ekki vera viss um að slíkur stuðn-
ingur væri fyrir hendi, m.a. vegna
umhverfissjónarmiða í tengslum
við virkjanir. Á móti kæmi það
sjónarmið að útflutningur raforku
um sæstreng til Evrópu gæti verið
mjög stórt framlag Islendinga til
umhverfismála heimsins því þá
væri verið að selja endurnýjanleg-
an orkugjafa inn á markað sem
nú nýtti kol, olíu og kjarnorku.
Danskir hafnarverkamenn neituðu að afgreiða Dísarfell í Árósum
Samskip urðu að greiða í
sjóði flutningaverkamanna
Alþjóðaflutningamannasambandið ITF eldar
grátt silfur við íslenzk skipafélög, sem skrá
skip sín erlendis. Aðgerðir gegn Dísarfellinu
í Danmörku í síðustu viku voru liður í þeirri
deilu, Framkvæmdastjóri Sambands kaup-
skipaútgerða segir útgerð skipsins hafa
verið beitta fjárkúgun.
DANSKIR hafnarverkamenn
neituðu á fimmtudag í síðustu
viku að vinna við losun og lestun
Dísarfells, skips Samskipa hf., í
höfninni í Árósum. Kröfðust hafn-
arverkamenn þess að Samskip
greiddu um 1,6 milljónir króna í
sjóði Alþjóðasambands flutninga-
verkamanna (ITF) og undirrituðu
sérstakt samkomulag við sam-
bandið. Orðið var við þessum
kröfum á föstudagsmorgun og
hófst þá vinna við skipið. Einar
Hermannsson, formaður Sam-
bands íslenzkra kaupskipaút-
gerða, segir að skipafélaginu hafi
verið nauðugur einn kostur að
ganga að kröfunum og í raun
hafi verið um fjárkúgun að ræða.
Hentifánaskipin fari aftur
undir þjóðfánann
Dísarfellið er skráð í St. John’s
á Antigua og Barbuda ásamt
Mælifelli, öðru skipi Samskipa,
og npkkrum skipum Eimskipafé-
lags íslands. Borgþór Kærnested,
fulltrúi ITF hér á landi, segir að
markmiðið með aðgerðum ITF og
hafnarverkamanna gegn kaup-
skipaútgerðum, sem skrái skip sín
undir hentifána, sé að koma þeim
aftur undir eigin þjóðfána.
Hann segir að ITF hafi krafizt
þess að skipafélögin hér greiddu
gjöld af hentifánaskipum í svo-
kallaðan velferðarsjóð ITF, sem
styrki ýmis velferðarmál far-
manna og hafi t.d. fjármagnað
sundlaug við Hrafnistu í Hafnar-
firði. Auk þess segir Borgþór að
ITF hafi krafizt þess að skrifað
yrði undir samkomulag, sem með-
al annars fæli í sér að íslenzkir
kjarasamningar giltu á kaupskip-
um, þótt þeim væri flaggað út,
að hafnarverkamenn nytu réttar
til vinnu og að einhliða uppsagn-
arákvæði væru í kjarasamning-
um.
Borgþór segir að Eimskip og
Samskip hafi hafnað kröfum ITF
seint á síðasta ári. „I stjórn sjóðs-
ins sitja útgerðarmenn og útbýta
fénu ásamt farmönnum. Með tii-
liti til þess að hingað hafa komið
milljónir úr sjóðnum fannst mér
óeðlilegt að útgerðaraðilar með
hentifánaskip skyldu smokra sér
framhjá þessum greiðslum," segir
Borgþór. Hann segir að vextir og
lögfræðikostnaður hafi bætzt við
skuld skipafélaganna við velferð-
arsjóðinn.
Hrein fjárkúgun
Einar Hermannsson segir að
Samband kaupskipaútgerða hafi
staðið í bréfaskiptum við aðal-
stöðvar ITF í London til að út-
skýra að ýmislegt í stöðluðu sam-
komulagi við ITF, sem Borgþór
Kærnested og Sjómannafélag
Reykjavíkur hafi farið fram á að
kaupskipaútgerðirnar undirrit-
uðu, ætti ekki við hjá íslenzku
skipafélögunum. Þar á meðal
væri réttur ITF til að breyta ein-
hliða kjarasamningum, sem gerð-
ir hefðu verið á fijálsum mark-
aði. Hins vegar hefðu útgerðirnar
verið tilbúnar að undirrita sam-
komulag við ITF með ákveðnum
breytingum. Bent hefði verið á
að skip, sem skráð væru undir
erlendum fána, væru mönnuð ís-
lenzkum áhöfnum og þar væri
greitt samkvæmt íslenzkum
kjarasamningum.
Einar segir að aðgerðir ITF og
danskra hafnarverkamanna hafi
af þessum sökum komið eins og
þruma úr heiðskíru lofti. Sam-
skipum hafi verið gert að greiða
gjöld af tveimur skipum, bæði
aftur og fram í tímann, auk vaxta
og kostnaðar, samtals um 1,6
milljónir króna. Beðið hafi verið
um útskýringar á kostnaðarliðun-
um, en þær ekki fengizt.
„Það var bara sagt að annað
hvort greiddi útgerðin þetta eða
skipið fengi enga afgreiðslu. Þetta
er hrein fjárkúgun. Útgerðin átti
engra annarra kosta völ en að
reiða fram peningana og skrifa
undir samkomulagið við ITF
óbreytt. Auk þess var útgerðin
knúin til að skrifa undir yfirlýsingu
um að engin eftirmál yrðu af þessu
máli, sem sýnir að menn gerðu sér
grein fyrir að þeir hefðu óhreint
mjöl í pokahorninu,“ segir Einar.
Einar segir að ástæða þess að
mörg skip íslenzkra skipafélaga
séu skráð erlendis sé fyrst og
fremst há skráningar- og stimpil-
gjöld hér á landi. „Þessum rekstri
er búið afar óvinsamlegt rekstrar-
umhverfi hér miðað við nágranna-
löndin,“ segir hann.
Grafa undan eigin
félagsmönnum
Ólafur Ólafsson, forstjóri Sam-
skipa, sagði að með aðgerðum
ITF, sem Sjómannafélag Reykja-
víkur stæði á bak við, væri enn
aukinn kostnaður þeirra skipa,
sem fyrirtækið hefði verið knúið
til að skrá erlendis vegna hárra
gjalda á íslandi. „Þannig er sam-
keppnisstaða þessara skipa sköð-
uð enn frekar. Sjómannafélagið
virðist ekki skilja að það er ekki
að grafa undan neinum nema eig-
in félagsmönnum með þessu,“
segir Ólafur.
Hjörleifur Jakobsson, fram-
kvæmdastjóri rekstrarsviðs Eim-
skips, sagði í samtali við Morgun-
blaðið að sér hefðu þótt aðgerðir
ITF gegn Samskipum vægast
sagt óeðlilegar. Hann segir að
Eimskip hafi átt í viðræðum við
ITF á íslandi og í London að
undanförnu um kröfur sambands-
ins. „Eg hef talið mig hafa vilyrði
fyrir því að ekki verði gripið til
aðgerða gegn okkur á meðan við
erum í þeim viðræðum,“ segir
Hjörleifur.
Hann segir Eimskip oft hafa
tekið það upp við íslenzk stjórn-
völd að skráningargjöld yrðu
lækkuð og stimpilgjöld felld niður
til þess að hagkvæmara yrði að
skrá skip hér á landi. Því hafi
ekki verið sinnt, sennilega vegna
þess fordæmisgildis, sem niður-
felling stimpilgjalds í einni at-
vinnugrein myndi skapa.
Starfsleyfi Columbia
Ventures
Rúmlega 60
athugasemd-
ir bárust
HOLLUSTUVERND ríkisins bár-
ust samtals rúmlega 60 athuga-
semdir við tillögur að starfsleyfi
álvers Columbia Ventures á
Grundartanga.
Að sögn Ólafs Péturssonar,
deildarstjóra hjá Hollustuvernd,
verður á næstunni farið yfir at-
hugasemdirnar og metið hvers af
þeim verður hægt að taka tillit tii.
Að því búnu verður þeim sem
sendu athugasemdir gerð grein
fyrir því hvernig á athugasemdum
þeirra var tekið.
Ólafur sagði að málið yrði síðan
sent umhverfisráðuneytinu með
breyttri tillögu að starfsleyfi, sem
þá yrði endanleg tillaga Hollustu-
verndar. í framhaldi af því tekur
ráðuneytið svo ákvörðun sína um
stárfsleyfi álversins.
----» ♦ ♦----
Aðalskipulag Grímseyj-
arhrepps 1996-2016
Lýst eftir at-
hugasemdum
TILLAGA að aðalskipulagi Gríms-
eyjarhrepps 1996-2016 hefur verið
lögð fram og hefur verið lýst eftir
athugasemdum við tillöguna.
Skipulagstillagan nær yfir núver-
andi byggð og fyrirhugaða byggð.
Þorlákur Sigurðsson, oddviti í
Grlmsey, segir að ekki sé um að
ræða neinar afgerandi breytingar.
„Hér var búið að gera skipulags-
uppdrætti fyrir mörgum árum, sem
farið var að byggja eftir og því
einungis verið að festa það í sessi.“
Samkvæmt skipulaginu eru
nægar lóðir fyrir íbúðarbyggingar
og gert er ráð fyrir sumarhúsa-
byggð. „Hins vegar hefur þróunin
verið í þá átt að fólk hefur verið
að flytja frá eyjunni,“ sagði Þorlák-
ur.